İçeriğe atla

Cthulhu

Cthulhu, Howard Phillips Lovecraft'in yarattığı Cthulhu Mitosu'ndaki Yüce Eskiler'den (İngilizce: Great Old Ones) biridir. Cthulhu'nun devasa boyutları ve ima ettiği dehşet ilk akla gelen özellikleridir.

Cthulhu ilk olarak Lovecraft'ın "Cthulhu'nun Çağrısı" (İngilizce: The Call of Cthulhu) (1928) isimli kısa hikâyesinde görünmüştür.

Cthulhu'nun Çağrısı

Cthulhu'nun detaylı betimlemeleri heykelleri baz alınarak yapılmıştır. Hikâyede ilk görünen heykel "aynı anda bir ahtapotun, bir ejderin ve bir insan karikatürünün resimleri […] etli, duyargalı bir kafa gelişmemiş kanatlı, grotesk ve pullu bir bedenin üstünde duruyordu; ancak onu şok edici kadar korkutucu yapan bütün genel hatlarıydı." şeklinde tanımlanmıştır. Bir polis baskını sonrasında el geçirilen heykel "Belirsiz antropoit hatlarına sahip bir canavar […] ancak ahtapot benzeri ve suratı duyargalarla dolu bir kafaya, pullu lastiksi görünüşlü bir bedene, ön ve arka bacaklarında çok büyük pençelere ve sırtında uzun, dar kanatlara sahipti." şeklinde anlatılmıştır.

Cthulhu'nun kendisi sonunda göründüğünde, "yaratık bütün tanımlamaların ötesindeydi […] yürüyen ya da tökezleyen bir dağdı O" diye betimlenmiştir ve "gevşek pençeler"e sahip olduğu söylenmiştir.

Cthulhu'nun Arabistan merkezli dünya çapında bir mezhebi vardır. Mezhep liderlerinin Çin dağlarında oldukları ve ölümsüz oldukları söylenmiştir.

Yüce Eskiler'in şekilli oldukları ama et ve kandan değil, madde diye tanımlanamayacak bir şeyden var oldukları, yaşamadıklarını ama ölü de olmadıkları, Cthulhu'nun büyülerinin hepsini koruduğunu ve "yıldızlar uygun konuma geldiklerinde" yeniden dünyaya çıkacakları, Mezheb'in görevinin yıldızlar doğru konuma geldiklerinde Yüce Eskiler'i serbest bırakmak olduğu ve Yüce Eskiler'in telepatik olup insanların rüyalarıyla oynayarak Cthulhu mezhebini kurdukları bilgilerini verir polisin sorguladığı Yaşlı Castro isimli bir mezhep üyesi.

Mezhebin baz aldığı bir de kitap vardır Necronomicon adında. Necronomicon Deli Arap Abdül Alhazred tarafından yazılmıştır ve "pek çok tartışmalara yol açmış" olan "Sonsuza kadar yatabilen ölü değildir, ve tuhaf uzak zamanlarda (İng. İngilizce: Aeons) ölüm bile ölebilir." dizelerinden bahsedilir. Mezhep ayrıca bilinmeyen bir dilde söylenen şu formülü tekrar eder: "Ph'nglui mglw'nafh Cthulhu R'lyeh wgah'nagl fhtagn", çevirisi ise aşağı yukarı "R'lyeh'deki evinde ölü Cthulhu düş görerek bekliyor"dur.

Lovecraft'ın diğer yazılarında

Cthulhu'nun ayrıca "Deliliğin Dağlarında", "Dunwich Korkusu", "Karanlıkta Fısıldayan" ve "Innsmouth Üzerindeki Gölge"'de bahsi geçer. Inssmouth Üzerindeki Gölge'de ise Cthulhu'nun ayrıca "Deep One" isimli insan-kertenkele-balık kırması yaratıklar tarafından da tapıldığı öğrenilir.

Diğer

"Cthulhu Mitosu" ismi Lovecraft'in ölümünden sonra yazılarının basılmasını ve tanıtılmasını sağlayan arkadaşı August Derleth tarafından (HPL'nin ölümünden sonra) bulunmuştur. Derleth'in kurduğu evrende ise Yüce Eskiler (kötü) ve Yaşlı Tanrılar (iyi) savaşmaktadır, Derleth'in bu enterpretasyonu çoğu Lovecraft hayranı tarafından "iyi kötüye karşı" senaryosu kurduğu için eleştirilir.

Ayrıca Cthulhu Mitosu bir sürü yazar tarafından kullanılmış olan ve üzerine hikâye kurmak için çok kapsamlı bir evrendir.

Cthulhu'nun (ve Mitos'un) ayrıca popüler kültürde müziklerden filmlere kadar çok büyük bir etkisi olmuştur.

Müziklerde Metallica'nın yazdığı "The Call of Ktulu" (enstrümantal, Ride The Lightning albümünden), "The Thing That Should Not Be" (Master of Puppets albümünden), "Dream No More" (Hardwired...To Self Destruct albümünden) ve gotik-korku müzik grubu Nox Arcana'nın hazırladığı 21 parçalık "Necronomicon" albümü sayılabilir.

Filmlerde ise Lovecraft'in bazı hikâyeleri direkt uyarlanmıştır (örn: Herbert West-Reanimator ve sessiz film İngilizce: Call of Cthulhu), bazen de Lovecraft temaları etki etmiştir (en ünlü örnek "İngilizce: Evil Dead" - Kötü Ruh/Şeytan'ın Ölüsü film serisidir, orada Necronomicon olayların başlama noktasıdır; uzak bir örnek ise hikâye işlenişi olarak Deliliğin Dağlarında ile benzerlik gösteren "Alien" - Yaratık'dır) ve ayrıca İngilizce: South Park'ın 14'üncü sezonunun 11, 12 ve 13'üncü bölümlerinde görülmüştür. Aralık 2023'te The Call of Cthulhu romanının James Wan tarafından beyaz perdeye uyarlanacağı açıklanmıştır.[1]

Cthulhu Mitosu oyunlara da uyarlanmıştır, özellikle rol yapma oyunu Call of Cthulhu olarak. Yine filmlerdeki gibi Lovecraft temalarından etkilenmiş bilgisayar oyunları vardır (İngilizce: Alone In The Dark Terraria'dan İngilizce: World of Warcraft'e kadar), 2005 yılının korku oyunu "İngilizce: Call of Cthulhu: Dark Corners of the Earth ve de son yıllarda çıkış yapan Türkçe: Bloodborne oyununda bu Mitostan etkilenmiş bir sürü örnek içinden sayılabilir.

Cthulhu'nun ve öbür Mitos elementlerinin resimleri de yapılmıştır.

Kaynakça

  1. ^ "James Wan, H.P. Lovecraft Klasiği "The Call of Cthulhu"yu Sinemaya Uyarlıyor". Kayıp Rıhtım. 30 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2023. 
  • Cthulhu'nun Çağrısı, İthaki, 200
  • Lovecraft kitapları

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Yıldız Savaşları: Bölüm III - Sithin İntikamı</i> George Lucasın 2005 yapımı bilimkurgu filmi

Yıldız Savaşları: Bölüm III - Sith'in İntikamı, Yıldız Savaşları serisine ait 2005 yılı yapımı bir bilimkurgu filmi. Senaristi ve yönetmeni George Lucas'dır. Film yapım sırasına göre serinin altıncı filmidir. Fakat hikâyenin kronolojik sıralamasına göre üçüncü filmidir.

<span class="mw-page-title-main">Howard Phillips Lovecraft</span> Amerikalı yazar (1890 – 1937)

Howard Phillips Lovecraft, Amerikalı tuhaf kurgu, bilimkurgu, fantezi ve korku kurgu yazarı. En bilinen eserleri, sonradan Cthulhu Mitosu adını alan eserleridir.

<i>Yıldız Savaşları: Bölüm II - Klonların Saldırısı</i> George Lucasın 2002 yapımı bilimkurgu filmi

Yıldız Savaşları: Bölüm II - Klonların Saldırısı, Star Wars serisine ait, 2002 yılı yapımı bir bilimkurgu filmidir. Yönetmenliğini George Lucas yapmış ve senaryoyu da Jonathan Hales ile beraber yazmıştır.

Dürzîler; Orta Doğu kaynaklı Sâbiîlik ve Ezidilik gibi dinlerin etkisiyle, 11. yüzyılda İslâmiyet'in Şiîlik mezhebinin İsmâîlîyye kolundan köken alarak ortaya çıkmış olan tektanrılı bir dinî inanç topluluğudur. Bu dine inananlara Dürzî denir. Kendilerine birleştiriciler, tek tanrıcılar anlamına gelen Muvahhidun derler.

<i>Yıldız Savaşları: Bölüm IV - Yeni Bir Umut</i> George Lucasın 1977 yapımı bilimkurgu filmi

Yıldız Savaşları: Bölüm IV - Yeni Bir Umut, Star Wars serisine ait, 1977 yapımı bilimkurgu türünde bir filmdir. Senaristi ve yönetmeni George Lucas'dır. Yapım tarihine göre serinin ilk filmi, fakat hikâyenin kronolojik sıralamasına göre dördüncü filmidir.

<span class="mw-page-title-main">Michael Moorcock</span>

Michael John Moorcock, İngiliz yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Deniz kızı</span> denizlerde ve okyanuslarda yaşadığı inanılan mitolojik varlık

Deniz kızları, belinden yukarısı dişi bir insan görünümünde olan ama aynı zamanda bir balık kuyruğuna sahip efsanevi varlıklardır.

<i>Deliliğin Dağlarında</i>

Deliliğin Dağlarında, Howard Phillips Lovecraft'ın 1936 yılında yazdığı bir uzun hikâyedir. Cthulhu Mitosu dahilindeki bu kitapta yazar, Eskiler'in tarihini Miskatonic Üniversitesi jeologları tarafından Antarktika'ya yapılan bir araştırma gezisi üzerinden ele alır.

<span class="mw-page-title-main">Cthulhu'nun Çağrısı</span>

Cthulhu'nun Çağrısı, H. P. Lovecraft'ın Cthulhu Mitosu dahilinde yazdığı ünlü öyküsü. 1926 yazında yazılmış ve Şubat 1928'de yayınlanmıştır. Birçok Lovecraft öyküsünde bahsi geçen doğaüstü kurgu varlık Cthulhu'nun insanlara göründüğü tek eserdir.

<span class="mw-page-title-main">Guillermo del Toro</span>

Guillermo del Toro Gómez, Meksikalı film yönetmeni. Oscar ödüllü Pan'ın Labirenti (2006) ve Suyun Sesi (2017) filmleriyle tanınır.

<i>Necronomicon</i> (albüm)

Necronomicon, Nox Arcana'nın 2004 yılında çıkarttığı bir albümdür. Albüm tamamen Cthulhu Mitosu üzerine kuruludur ve 21 parçadan oluşmaktadır. Çoğu parça sözsüzdür ama bazılarında konu üzerine bir şeyler söylenir, bazı parçalarda da Mitos da bahsedilen çeşitli büyü ayinlerinin sözleri vardır. Buradaki Yüce Eskiler ve "Öteki Tanrılar" Nyarlathotep, Azathoth, Yog-Sothoth, Cthulhu ve Dagon dur.

<i>The Dunwich Horror</i> (film, 2009) 2009 filmi

Film H. P. Lovecraft'ın "The Dunwich Horror" hikâyesini konu alıyor.

<i>Cthulhunun Çağrısı</i> (film, 2005)

Cthulhu'nun Çağrısı(İngilizce özgün adı: The Call of Cthulhu), H. P. Lovecraft tarafından 1926 yılında kaleme alınmış aynı adlı hikâyeden yola çıkan ve senaryosu Sean Branney tarafından yazılıp 2005 yılında Andrew Leman tarafından yönetilmiş bir korku - gerilim filmidir.

<span class="mw-page-title-main">Korku kurgu</span> korku ve gerilim temalı edebiyat türü

Korku kurgu, korku edebiyatı ve korku fantezi bir edebiyat türüdür ve okurlarına korku ve terör hissi vermeyi hedefler. Edebiyat tarihçisi J. A. Cuddon, korku hikâyelerini "farklı uzunluklarda bir kurgu... okurlarını şaşırtıyor ve hatta korkutuyor, ya da belki de onlara nefret ve tiksinme hislerini aşılıyor." sözleri ile tanımlar. Korku kurgu, genellikle tedirgin edici ve korkutucu bir atmosfer yaratır ve yine genellikle doğaüstüdür ancak bu onun her zaman doğaüstü olacağı anlamına da gelmez. Bir korku kurgu çalışması genellikle toplumun genelinin korktuğu bir benzetme olarak da tanımlanabilir.

<i>Suyun Sesi</i>

Suyun Sesi, Guillermo del Toro tarafından yönetilen ve senaryosu del Toro ile birlikte Vanessa Taylor tarafından yazılan, 2017 çıkışlı Amerikan yapımı romantik, fantastik bir filmdir. Başrollerinde Sally Hawkins, Michael Shannon, Richard Jenkins, Doug Jones, Michael Stuhlbarg ve Octavia Spencer'ın yer aldığı film, 1962'de Baltimore'de geçmektedir ve Güney Amerika'da yakalanmış bir amfibiyen ile gizli bir laboratuvarda çalışan konuşma engelli temizlik işçisi arasında geçen hikâyeyi anlatmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mušḫuššu</span> mitolojik yaratık

Muşuşu veya mušḫuššu , antik Mezopotamya mitolojisinde yer alan bir yaratıktır. Bir kartalın pençelerine benzeyen arka ayakları, kedi gibi ince ön bacakları, uzun boynu ve kuyruğu, boynuzlu bir kafası, yılan benzeri bir dili ve bir tepesi olan pullu bir ejderhadır. En bilinen Mušḫuššu, MÖ 6. yüzyıla ait Babil şehrinin yeniden inşa edilmiş İştar Kapısı'nda bulunmaktadır. “Mušḫuššu” biçimi, Sümercedeki 𒈲𒄭𒄊 MUŠ.ḪUS kelimesinin Akadcadaki yalın hâlidir.

<span class="mw-page-title-main">Zilant</span> Kazan Şehrinin Resmi Sembolü olan bir Kanatlı Ejder

Zilant, efsanevi bir yaratıktır. Wyvern ve Yılan karışımı bir varlıktır. 1730'dan beri Tataristan'ın başkenti Kazan şehrinin resmi sembolü olmuştur. Bu kanatlı yılandan, Kazan'ın kuruluşuyla ilgili efsanelerde bahsedilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tibet mitolojisi</span>

Tibet mitolojisi, Tibet halkı tarafından aktarılan geleneksel ve dini hikâyelere atıfta bulunur. Tibet mitolojisi, esas olarak Tibet kültüründen kaynaklanan ulusal mitolojinin yanı sıra hem Tibet Budizmi hem de Bön Dininden gelen dini mitolojiden oluşur. Bu efsaneler genellikle sözlü olarak, ritüellerle veya heykeller veya mağara resimleri gibi geleneksel sanatlarla aktarılır. Ayrıca, tanrılardan ruhlara ve canavarlara kadar çeşitli farklı yaratıklar da Tibet mitolojisinde önemli bir rol oynamaktadır ve bu mitlerin bazıları ana akım Batı medyasına girmiştir, en dikkat çekici olanı ise İngilizce Abominable Snowman olarak bilinen Yeti'dir.

Cthulhu'nun Çağrısı, H. P. Lovecraft'ın aynı isimli hikayesine ve ilişkili Cthulhu Mythos'a dayanan bir korku rol yapma oyunudur. Oyun, Chaosium tarafından yayınlanmakta olup ilk olarak 1981'de piyasaya sürüldü ve günümüzde yedinci baskısında, lisanslı yabancı dil sürümleri de mevcuttur. Oyun sistemi, korku türü için eklemelerle birlikte Chaosium'un Temel Rol Oynama (BRP) üzerine kuruludur. Bunlar, diğerleri arasında akıl sağlığı ve şans için özel kuralları içerir.

<span class="mw-page-title-main">Robert Bloch</span> Amerikalı yazar (1917 – 1994)

Robert Bloch, film ve televizyon için senarist olarak yoğun bir şekilde çalışan Amerikalı bir polisiye roman ve fantastik kısa öykü yazarı. 1960 yılında Alfred Hitchcock tarafından bir filme uyarlanan Sapık (Psycho, 1959) romanının yazarıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.