İçeriğe atla

Cryptoprocta ferox

Cryptoprocta ferox
Yaşadığı dönem aralığı: 0,129-0 myö
Üst Pleyistosen-Günümüz[1] 
PreЄ
J
Korunma durumu

Hassas (IUCN 3.1)[2]
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Mammalia
Takım:Carnivora
Alt takım:Feliformia
Familya:Eupleridae
Alt familya:Euplerinae
Cins:Cryptoprocta
Tür: C. ferox
İkili adlandırma
Cryptoprocta ferox
Bennett, 1833
Dağılımı

Cryptoprocta ferox, Madagaskar'a endemik, monotipik bir kedimsi cinsi.[1] Madagaskar'daki en büyük etçil memelidir.

Özellikler

Boyları 60–80 cm kadar olan fossaların neredeyse boyları kadar uzun olan (65–70 cm) kuyrukları vardır.[3] Kürk renkleri kırmızımsı kahverengi arasındadır.

Dağılım ve habitat

Madagaskar'ın sık yağmur ormanlarında yaşar. Bu türün en iyi görülebildiği yer ise Kirindy Ormanı Koruma Alanı'dır ki burası Morondava şehrinin 70 km kuzeyinde yer alır.[4]

Ekoloji

Besin kaynağı

Adanın sık yağmur ormanlarında, deniz seviyesinden 2600 metre yüksekliğe kadar olan yerlerde yaşarlar ve başta lemurlar[5] olmak üzere sürüngenler, kuşlar ve balıkları avlarlar.[6][7][8][9]

İletişim ve sosyal davranış

Koku bezleri aracılığı ile kendi bölgelerini işaretlerler ve iletişim kurarlar. Ağaçlara tırmanırlar ve uzun kuyrukları ile dengede kalırlar. Pençelerini geri çekebilirler ve keskin dişleri ile avlarını kolayca yakalarlar. Yalnız yaşarlar ve hem gece hem de gündüz aktiftirler.[3] Doğada 15 yıl kadar yaşarlar.

Korunma durumu

Yaşam alanlarındaki tahribat nedeniyle soyları "hassas derecede" tehdit altındadır.

Galeri

İleri okuma

Dış bağlantılar

Kaynakça

Özel

  1. ^ a b "Fossilworks: Cryptoprocta". fossilworks.org. 20 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021. 
  2. ^ "Cryptoprocta ferox: Hawkins, A.F.A. & Dollar, L." IUCN Red List of Threatened Species. 30 Haziran 2008. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021. 
  3. ^ a b Goodman 2009, Family Eupleridae (Madagascar Carnivores).
  4. ^ Dollar, Ganzhorn & Goodman 2007, ss. 63–76.
  5. ^ Wright, P.C.; Heckscher, S.K.; Dunham, A.E. (1997). "Predation on Milne Edward's sifaka (Propithecus diadema edwardsi) by the fossa (Cryptoprocta ferox) in the rainforest of southeastern Madagascar". Folia Primatologica. 68 (1): 34-43. doi:10.1159/000157230. PMID 9170643. 
  6. ^ Goodman, S.M.; Pidgeon, M. (1999). "Carnivora of the Reserve Naturelle Integrale d'Andohahela, Madagascar". Fieldiana Zoology (94): 259-268. ISSN 0015-0754. 
  7. ^ Goodman, S.M. (1996). "The carnivores of the Reserve Naturelle Integrale d'Andringitra, Madagascar". Fieldiana Zoology (85): 289-292. ISSN 0015-0754. 
  8. ^ Wright, P.C. (1995). "Demography and life history of free ranging Propithecus diadema Edwardsi in Ranomafana National Park, Madagascar" (PDF). International Journal of Primatology. 16 (5): 835-854. doi:10.1007/BF02735722. 19 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  9. ^ Patel, Erik R. (2005). "Silky Sifaka predation (Propithecus candidus) by a Fossa (Cryptoprocta ferox)" (PDF). Lemur News. 10: 25-27. 1 Nisan 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 

Genel

  • Gözcelioğlu, Bülent (Kasım 2020). "Madagaskar'ın En Büyük Yırtıcısı Fossa", 636. Bilim ve Teknik. s. 82. ISSN 1300-3380. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sakalavalar</span> Madagaskarın etnik grubu

Sakalavalar, Malaya-Polinezya dili konuşan ve özellikle Madagaskar'ın batı kıyısında yaşayan yaklaşık 380.000 nüfuslu etnik topluluktur.

<span class="mw-page-title-main">Makigiller</span> primat familyası

Makigiller (Lemuridae), makimsiler (Lemuriformes/Lemuroidea) grubunun en çok tanınan primat familyası. Tüm makimsiler gibi sadece Madagaskar'da bulunurlar. Eskiden bu familya'ya koyulan kedi makisigiller ve oyuncu makigiller artık ayrı familyalara ayrılmaktalar. Böylece makigiller familyası artık 20 yaşayan ve 2 soyu tükenmiş türden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Armadillo</span> Güney Amerikaya özgü zırhlı memeliler için kullanılan terim

Armadillo, Cingulata takımında yer alan, yalnızca Dasypodidae ve Chlamyphoridae familyasındakilerin hayatta kaldığı zırhlı plasentalı memelilerin ortak adıdır. Birbirlerinden zırhlarındaki şeritlerden ayırt edilerek tanımlanan dokuz soyu tükenmiş ve 21 yaşayan Armadillo türü bulunmaktadır. Amerika'ya endemiktir.

<i>Lepilemur mustelinus</i>

Lepilemur mustelinus Lepilemur cinsine bağlı bir hayvan türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Tenrekgiller</span> Madagaskarda ve Afrikanın orta kısmında yaşayan bir memeli familyası

Tenrekgiller (Tenrecidae) Madagaskar'da ve Afrika'nın orta kısmında yaşayan bir memeli familyası. Familyanın üyeleri dış görünüşleri ile birbirinden farklıdır. Örneğin kirpi, sivrifare veya su samuruna benzeyenleri vardır. Uzun zaman Böcekçillere ait oldukları kabul edilmiş ama molekülergenetik araştırmalardan sonra bugün ayrı bir familyaya koyulmuşlardır. Altın köstebek (Chrysochloridae) familyası ile birlikte Tenreksiler (Afrosoricida) takımını oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Islak burunlu primatlar</span> primatların alt takımı

Islak burunlu primatlar, Madagaskar'ın makimsileri, Afrika'nın galagoları ve pottoları ile Hindistan ve Güneydoğu Asya'da yaşayan lorislerden oluşan bir primat alt takımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Makimsiler</span> Madagaskarlı gececil primatlar

Makimsiler veya lemursular, nemli burunlu maymunların yaklaşık 100 türünü kapsayan bir infra takımı. Bu taksonun üyeleri yalnızca Madagaskar adası ve çevresinde bulunan küçük adalarda yaşarlar. Bilimsel adını Roma Mitolojisi'nde yer alan lemures adlı hayaletlerden almıştır. Bu ad, makilerin gece etkin olup, iri gözleriyle bakışları ile tüyler ürpertici çığlıklarından dolayı onlara yakıştırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kedi makisigiller</span> primat familyası

Kedi makisigiller (Cheirogaleidae) makimsiler (Lemuriformes) grubundan bir primat familyası. Madagaskar adasının farklı orman türlerinde çoğu ağaçta yaşayan, gece aktif, küçük boy hayvanlardır. Şu an familyanın 30 türü tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İndrigiller</span> primat familyası

İndrigiller (Indriidae) makimsiler (Lemuriformes) grubundan bir primat familyası. Familya üç yaşayan cinsten oluşmakta: Yünlü makiler, sifakalar ve indriler.

<span class="mw-page-title-main">Tarsiiformes</span> primat infra takımı

Tarsiiformes; bir zamanlar Avrupa, Kuzey Afrika, Asya ve Kuzey Amerika'da yaşamış, ancak mevcut türlerinin tümü Güneydoğu Asya adalarında bulunan bir primat infra takımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yalancı katil balina</span>

Yalancı katil balina yunusgiller familyasının üçüncü en büyük balina üyesi. Sıcak ve tropikal sularda yaşarlar. İsmini kafatasının katil balina'ya benzeyişinden alır. İlk kez Britanyalı biyolog ve fosil bilimci Richard Owen'ın kitabında bahsedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Isalo Millî Parkı</span> Madagaskarın güneybatısındaki millî park

Isalo Milli Parkı, Madagaskar'ın Ihorombe Bölgesi'nde, Fianarantsoa eyaletinin güneybatısında yer alan bir milli parktır. Kendisine yakın kasaba Ranohira ve en yakın şehirler Toliara ve Ihosy'dir. Rüzgar ve suyun aşındırarak oluşturduğu kayalık çıkıntılarla, yaylalara, geniş ovalarla ve 200 m derinliğe kadar kanyonlarla kaplı bir kumtaşı alanıdır. Nehirleri ve akarsuları ve mevsimsel su yolları vardır. Yüksekliği 510 ve 1268 m arasında değişmektedir. Elevation varies between 510 and 1268 m.

<span class="mw-page-title-main">Malgaşlar</span>

Malgaşlar, Madagaskar ada ülkesine özgü Avustronezyalı etnik gruptur. Malgaşlar iki alt gruba ayrılırlar. İlk grup Antananarivo ve Fianarantsoa'nın çevresindeki dağlık arazilerde yaşarken, ikinci grup kıyı yerleşimlerinde yaşar.

<i>Kahverengi maki</i> primat türü

Kahverengi maki lemur ailesindeki bir türdür. Türün ana yaşama alanı Madagaskar'dır. Denizciler tarafından Mayotte'ye getirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Makimsilerin evrimi</span>

63 milyon yıldan kısa bir süre önce diğer primatlardan ayrılan Strepsirrhini alt takımına ait olan makimsiler (Lemuroidea), en az 40 milyon yıl boyunca Madagaskar adasında evrimleşmiştir. Kök pramitlerle bazı özellikleri paylaşırlar ve bu nedenle çoğu zaman modern maymunların ve insansı maymunların ataları sanılır. Bunun yerine, sadece ilkel primatlara benzedikleri söylenebilir.

<span class="mw-page-title-main">Viverroidea</span>

Viverroidea, hem Viverridae ailesini hem de Herpestoidea üst familyasını içeren bir feliformia infra takımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Philepittidae</span>

Philepittidae, Madagaskar'a endemik, Passeriformes takımı içinde sınıflandırılan bir kuş familyasıdır. İki cins içinde dört tür olarak sınıflandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Creodonta</span> soyu tükenmiş etobur memeliler

Creodonta, Paleosen'den Miyosen dönemlerine kadar yaşamış, soyu tükenmiş, muhtemelen polifiletik bir etobur memeli takımıdır. Her ikisi de karnaval dişlerine sahip oldukları için, kreodontlar ve etçillerin bir zamanlar yakın bir ortak ataya sahip oldukları düşünülüyordu, ancak karnavalları oluşturmada farklı dişlerin rol oynadığı göz önüne alındığında; bu, bir evrimsel yakınsama durumudur. Karnavallar, soyu tükenmiş yarasa Necromantis gibi diğer memeli türlerinde de bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Potamogalidae</span>

Potamogalidae, Sahraaltı Afrika'da ırmak kenarlarında kısmen suda yaşayan hayvanlardan oluşan ve Afrosoricida takımında sınıflandırılan bir memeli familyasıdır. En yakın akraba oldukları Madagaskar'da yaşayan Tenrecidae familyasından soylanın yaklaşık 47 ila 53 milyon yıl önce ayrıldığı düşünülmektedir. Daha önceleri Potamogalinae adıyla Tenrecidae familyasının alt familyası olarak kabul edilmekteydiler.

<span class="mw-page-title-main">Tenrecomorpha</span>

Tenrecomorpha, Afrika'nın ekvator kuşağına ve Madagaskar'a endemik hayvanların oluşturduğu ve Afrosoricida takımında sınıflandırılan bir memeli alt takımıdır. Yaklaşık 47 ila 53 milyon yıl önce soylarının ayrıldığı düşünülen ve günümüzde de yaşayan Potamogalidae ve Tenrecidae familyalarını içerir. Potamogalidae familyası önceleri Tenrecidae'nin alt familyası olarak kabul ediliyordu. Aynı zamanda bu alt takımın içinde aardvarka benzeyen böcekçil, soyu tükenmiş Plesiorycteropus cinsinin de yer aldığı düşünülmektedir.