Linux ; Linux çekirdeğine dayalı, açık kaynak kodlu, Unix benzeri bir işletim sistemi ailesidir. GNU Genel Kamu Lisansı versiyon 2 ile sunulan ve Linux Vakfı çatısı altında geliştirilen bir özgür yazılım projesidir. Linux ismi ilk geliştiricisi olan Linus Torvalds tarafından 1991 yılında verilmiştir. Günümüzde süper bilgisayarlarda, akıllı cihazların ve internet altyapısında kullanılan cihazların işletim sistemlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunlardan en popüler olanı Google tarafından geliştirilen Android işletim sistemidir.
İşletim sistemi ya da işletim dizgesi, bir bilgisayarın donanım kaynaklarını yöneten ve uygulama yazılımlarına hizmet sağlayan yazılımların bir bütünüdür. İşletim sistemleri, bilgisayarın donanımı ile uygulama yazılımları arasında bir köprü görevi görerek kullanıcıların sistemle etkileşim kurmasını sağlar. Öne çıkan örnekler arasında Microsoft Windows, macOS, GNU/Linux dağıtımları, Android ve iOS yer alır.
Windows Vista, kişisel bilgisayarlar için geliştirilen Microsoft Windows işletim sistemleri ailesinin sürüm olarak altıncı üyesidir. 22 Temmuz 2005'te gerçek adı duyurulmadan önce Longhorn kod adıyla tanınıyordu. Windows Vista, 30 Ocak 2007'de dünya çapında piyasaya sürülmüştür. Microsoft Türkiye, 24 Ocak 2007 tarihindeki tanıtımıyla Vista'nın resmî lansmanını yapan ilk Microsoft şubesi olmuştur. Windows Vista eski sürümle oranla birçok yeni özellik ve değişikliğe sahiptir. Bu değişim geliştirilmiş grafiksel kullanıcı arayüzü, görsel stil, yeniden tasarlanmış arama fonksiyonları, multimedya araçları, yeniden tasarlanmış ağ iletişimi, görüntü ve yazıcı gibi çeşitli fonksiyonları kapsamaktadır.
Bilgisayar güvenliği, elektronik ortamlarda verilerin veya bilgilerin saklanması ve taşınması esnasında bilgilerin bütünlüğü bozulmadan, izinsiz erişimlerden korunması için, güvenli bir bilgi işleme platformu oluşturma çabalarının tümüdür. Bunun sağlanması için duruma uygun güvenlik politikasının belirlenmesi ve uygulanması gereklidir.
Truva atı (Trojan), bilgisayar yazılımı bağlamında Truva atı zararlı program barındıran veya yükleyen programdır. Terim klasik Truva Atı mitinden türemiştir. Truva atları masum kullanıcıya kullanışlı veya ilginç programlar gibi görünebilir ancak yürütüldüklerinde zararlıdırlar.
İnternet, bilgisayar sistemlerini birbirine bağlayan elektronik iletişim ağıdır. TDK, internet sözcüğüne karşılık olarak genel ağı önermiştir. İnternet yerine zaman zaman sadece net sözcüğü de kullanılır.
Solucan, kendini kopyalayarak diğer bilgisayarlara yayılmayı amaçlayan bir kötü amaçlı yazılım çeşididir.
Windows 7, Microsoft tarafından geliştirilen Windows NT işletim sisteminin önemli bir sürümüdür. 22 Temmuz 2009'da RTM olarak piyasaya sunuldu ve 22 Ekim 2009'da genel kullanıma sunuldu. Windows 7'den yaklaşık 3 yıl önce piyasaya sürülen Windows Vista'nın halefidir. Ev ve iş masaüstü bilgisayarları, dizüstü bilgisayarlar, tablet bilgisayarlar ve HTPC bilgisayarlar da dahil olmak üzere; kişisel bilgisayarlarda kullanılan bir işletim sistemidir. Yerini, Kasım 2012'de Windows 8 almıştır. 9 Nisan 2013'e kadar Windows 7 RTM; güvenlik güncellemeleri, yazılım güncellemeleri, sürücü güncellemeleri ve teknik destek gibi içerikler sağlıyordu. Ancak artık kullanıcıların destek ve güncellemeleri alabilmesi için Service Pack 1'i yüklemeleri gerekiyor. Windows 7'nin sunucu muadili Windows Server 2008 R2, Windows 7'yle aynı zamanda piyasaya sürüldü. Windows'un bu işletim sistemini temel alan son sürümü, 1 Temmuz 2011'de yayınlanan Windows Embedded POSReady 7'dir. 12 Ocak 2016'da Microsoft, Windows 7'de Internet Explorer 11'den eski olan tüm Internet Explorer sürümlerinin desteğini sonlandırdı. Temel desteği 13 Ocak 2015'te sona eren işletim sistemi, 5 yıl daha güvenlik güncellemeleri almaya devam etti. Genişletilmiş destek ise 14 Ocak 2020'de sona erdi. Bundan sonra işletim sistemi çoğu kullanıcı için daha fazla destek veya güvenlik güncelleştirmesi almayı bıraktı. Buna rağmen, son Windows 7 çeşidi olan Windows Embedded POSReady 7, Ekim 2021'e kadar güvenlik güncellemeleri almaya devam etti. 15 Ocak 2020'den beri, Mayıs 2019'da yayımlanan KB4499164'ten daha yeni Windows 7 sürümlerinde Windows Update'i engelleyen tüm bilgisayarlar, bir yükseltme uyarı bildirimi görüntülüyor.
Brontok, Endonezya kökenli bilgisayar virüsü. Bilgisayara girdiğini zaman kendini kayıt defterine kopyalar ve bu sayede işletim sisteminin her açılışında kendini çalıştırır. Windows kayıt yöneticisini engeller ve Internet Explorer'ın ayarlarını değiştirir. Araçlardaki klasör seçeneklerini kaldırır ve böylece gizli dosya ve klasörlere giremezsiniz, ayrıca Windows güvenlik duvarını devre dışı bırakır. Kendi e-posta programını devreye sokarak sizin e-posta adresinizi gönderen olarak gösterip bilgisayarda bulabildiği tüm adreslere otomatik olarak sahte e-posta gönderir. Bunlara ek olarak MS-DOS açıldığında ve İnternet'ten yükleme yapılırken bilgisayarınızı yeniden başlatır. Belgelerim veya resimlerim klasörü içerisine kendi HTML dosyasını kopyalar ve belli aralıklarla yeşil bir fonda kendi bildirisini yayımlar. Bildiri bozuk bir İngilizce aksanıyla kaleme alınmış ve genel anlamda seks ve uyuşturucuya karşı yazılmıştır.
Linux çekirdeği, Unix benzeri açık kaynak bir monolitik işletim sistemi çekirdeğidir. Linux işletim sistemleri ailesi bu çekirdek üzerine inşa edilmiştir. Kişisel bilgisayarlar ve sunucular gibi genellikle Linux dağıtımı kullanan geleneksel bilgisayar sistemleri; router, kablosuz erişim noktaları, set üstü kutuları, smart TV'ler gibi gömülü sistemler bu çekirdeği kullanır. Android işletim sistemine sahip olan tablet bilgisayarlar, akıllı telefonlar ve akıllı saatler de ayrıca bu çekirdeğin sağladığı hizmetlerden yararlanmaktadır. Kasım 2017 itibarıyla Dünya'nın en güçlü 500 süper bilgisayarı, Linux tabanlı işletim sistemi kullanmaktadır.
Dreambox, Linux temelli bir TV uydu alıcı olarak tanımlanabilir. Donanım olarak PowerPC, CPU ve RAM'dan oluşur. Bazı modellerde Harddisk gibi bilgisayar bileşenlerinin yanında TV, alıcı cihazlarında bulunan TV tuner, uzaktan kumanda, tv bağlantıları gibi ek özellikler de vardır. Dream Multimedia GMBH tarafından üretilen cihazlar, çok tercih edilmelerinden dolayı Çin kökenli firmalar tarafından birebir kopyaları üretilmiştir. Bu tip cihazlara klon denilmektedir. Yazılım olarak linux temelli bilişim sistemi bulunmaktadır. CAM share gibi şifreli yayınları, uzaktan paylaşan sistemlerini kullanarak çalıştırması ile ünlüdür. Cihaz üzerinde FTP server da bulunmaktadır. Cihazda web ve e-posta erişimi gibi özellikler de vardır.
Zararlı yazılım, kötü amaçlı yazılım veya malware, bilgisayar ve mobil cihazların işlevlerini bozmak, kritik bilgileri toplamak, özel bilgisayar sistemlerine erişim sağlamak ve istenmeyen reklamları göstermek amacı ile kullanılan yazılımdır. 1990 yılında Yisrael Radai tarafından malware ismi konulmadan önce, bu tür yazılımlara bilgisayar virüsü adı veriliyordu. Kötü amaçlı yazılımların ilk türü, parazit (asalak) yazılım parçalarını yürütülebilir, çalışan içeriklere eklemekle ilgileniyordu. Bu yazılım parçaları, mevcut çalışan uygulamayı, sistem üstünde çalışan programları ve hatta bilgisayar sistemlerinin ayağa kaldırılmasında önemli rol oynayan önyükleme (boot) kodlarını etkileyen makine kodları olabilir. Kötü amaçlı yazılımlar, kullanıcıların gereksinimlerine karşı bir davranış sergiler ve sistemin yetersizliğinden kaynaklanan bir sorun yüzünden istemsiz, rastgele bir şekilde verecek yazılım parçaları içermez.
Fidye yazılımı, şantaj yazılımı, fidye virüsü veya ransomware olarak adlandırılan fidye yazılımlarına verilen genel bir addır. Fidye virüsleri bulaştığı bilişim sistemleri üzerinde dosyaları erişimi engelleyerek kullanıcılardan fidye talep eden zararlı yazılımlardır. Fidye virüsü, kurbanın cihazı üzerinde gizlice kendini yükleyen veya kurbanın verisini rehin tutan kriptoviroloji ile kriptoviral alıkoyma saldırısı başlatan ya da fidye ödenene kadar kurbanın verisini yayınlamakla tehdit eden bir kriptoviroloji saldırısı başlatan bir bilgisayar zararlı yazılımıdır. Basit bir fidye virüsü, bilgili bir kişinin geriye çevirmesi zor olan bir şekilde sistemi kilitler ve kilidi açmak için ödeme isteyen bir mesaj gösterir. Daha da gelişmiş zararlı yazılımlar, kurbanın dosyalarını şifreler, bunları erişilemez kılar ve bunların şifresini çözmek için bir fidyenin ödenmesini talep eder. Fidye virüsü, bilgisayarın Ana Dosya Tablosu (MFT) veya tüm sabit sürücüsünü de şifreleyebilir. Şifreleme anahtarı olmadan dosyaların şifrelerinin çözülmesine karşı olduğu için, fidye virüsü bilgisayar kullanıcılarının dosyalarına erişimini engelleyen bir erişim dışı bırakma saldırısıdır, Fidye virüsü saldırıları, geçerli bir dosya olarak kendisini gizleyen bir Truva atı kullanılarak yürütülmektedir.
Apple Mail veya Mail.app Apple Inc tanıtılan, OS X, iOS ve watchOS sistemlerinde çalışan bir e-posta programıdır. Başlangıçta NeXTMail olarak NeXT tarafından geliştirilen, kendi NextStep'in işletim sisteminin bir parçası oldu, sonunda NeXT-in Apple'a satılmasından sonra tesisi oldu. Mailin güncel sürümü gönderme için SMTP, mesajı alma için IMAP, uçtan uca ileti şifreleme için S/MIME kullanır. Ayrıca, Yahoo! Mail, AOL Mail, Gmail, Outlook.com ve iCloud olarak, popüler e-posta sağlayıcıları ile çalışmak üzere yapılandırılmıştır ve Microsoft Exchange Serveri destekler. iOS 9 yayımlanmasına kadar e-postaları yanıtlamak için dosya ekleme işlevselliğini özlüyor olmasına rağmen, iOS Mail mobil sürüm özelliklerine Exchange ActiveSync desteği eklendi. Mail iOS sürümü pazar payı ile dünyada en popüler e-posta istemcidir.
Mac OS X 10.0 veya Mac OS X Cheetah Apple tarafından üretilmiş ve piyasaya çıkarılmış ilk nesil Mac OS X bilgisayar ve sunucu işletim sistemidir. Sürüme takma isim olarak kedigillerin bir türü olan Çita ismi verildi. 129 dolar fiyat ile 24 Mart 2001'de piyasaya sürüldü.
Önizleme MacOS işletim sisteminin resim görüntüleyici ve PDF görüntüleyicisidir; Kullanıcıların dijital görüntüleri ve Taşınabilir Belge Formatı (PDF) dosyalarını görüntülemesine ve yazdırmasına olanak tanır. MacOS'un kendisi gibi, NeXT'den gelen NextStep işletim sisteminde ortaya çıkmıştır.
iPad (1.nesil) Apple tarafından iPad hattında ilk olarak tasarlanan ve pazarlanan bir tablet bilgisayardır. Cihaz bir Apple A4 işlemci, 9.7 inç dokunmatik ekran ve belirli varyantlarda hücresel şebekelere erişme olanağı sunuyor. iOS işletim sistemini kullanan iPad, müzik çalabilir, e-posta gönderip alabilir ve web'de dolaşabilir. Oyun oynamak ve referanslara erişmek, GPS navigasyon yazılımı ve sosyal ağ hizmetleri gibi diğer işlevler uygulamaları indirerek etkinleştirilebilir. Cihaz 27 Ocak 2010'da bir medya konferansında ilan edildi ve açıldı.
Beyaz liste, belirli bir ayrıcalığın, hizmetin, hareketliliğin, erişimin veya tanımın sağlandığı varlıkların listesi ya da kaydıdır. Listedeki varlıklar uygun bulunmuş ve/veya tanınacaktır. Beyaz liste; reddedilen, tanınmayan veya dışlanmış varlıkları belirleme uygulaması olan kara listeye alınmanın tersidir.
Windows Faks ve Tarama (WFS), Windows Vista işletim sisteminin bazı sürümlerinde ve Windows 7, Windows 8, Windows 8.1, Windows 10, Windows 11'in tüm sürümlerinde bulunan entegre bir faks ve tarayıcı uygulamasıdır. Windows XP'de bunun yerine Faks Konsolu bulunur. Yazılım T.38 teknolojisi ile uyumlu değildir ve internet faksları için kullanılamaz.
Yazılım kategorileri, yazılım gruplarıdır. Yazılımın bu kategoriler açısından anlaşılmasını sağlamaktadırlar. Farklı sınıflandırma şemaları, yazılımların farklı yönlerini dikkate alır.