İçeriğe atla

Cromwell (film)

Ölmeyen kahraman[1]
Cromwell
YönetmenKen Hughes
YapımcıIrving Allen
SenaristKen Hughes
OyuncularRichard Harris
Alec Guinness
Robert Morley
Nigel Stock
Geoffrey Keen
Michael Jayston
MüzikFrank Cordell
Görüntü yönetmeniGeoffrey Unsworth
KurguBill Lenny
DağıtıcıColumbia Pictures
CinsiSinema filmi
RenkRenkli
Yapım yılı1970,ABD-İngiltere
Süre139 dakika
Dilİngilizce
Bütçe8 milyon USD

Cromwell, 1970 ABD-İngiltere yapımı filmdir. İngiliz İç Savaşı sırasında Parlamento birliklerinin komuta heyetinde olan ve daha sonra iktidara gelen Oliver Cromwell’in hayatından ilham alan filmde yönetmenlikte Ken Hughes, başrollerde ise Richard Harris ile Alec Guinness yer almıştır.

Konusu

Püriten inanca sahip olan varlıklı bir çiftçi, hukuk adamı ve aynı zamanda parlamentoda vekil olan Oliver Cromwell kral I. Charles'ın izlediği siyasetten rahatsızdır. Ortak mera alanlarının zengin toprak sahiplerine verilmesine ve dini alanda Katolik inanca yönelik uygulamaların artmasından memnun değildir. Ülkeden ayrılarak ailesiyle birlikte Yeni Dünya'ya gitme planları yapmaktadır. Dostları tarafından ikna edilerek kalır ve siyasete girer. Kral 11 yıl sonra Parlamentoyu toplantıya çağırarak İskoçya ve İrlanda'ya karşı vereceği savaşlar için mali destek talebinde bulunur. Parlamento kralın mutlak idaresini eleştirerek meşruti bir monarşide uzlaşılırsa gerekli ödemenin yapılabileceğini bildirir. İlahi bir iradenin müdahalesiyle kral olduğunu düşünen I. Charles bu öneriyi reddeder. Kral, Parlamentodaki muhalif 5 vekili tutuklamaya kalkınca iç savaş patlak verir. Karşı cephelerde olan Parlamento da, kral da ilahi desteğin kendi yanında olduğunu iddia eder.

Savaşın başlarında orduda Sir Thomas Fairfax ile birlikte komuta görevinde olan Cromwell, ordunun etkisizliğini görerek Yeni Ordunun kurulması kararını alır. Yeni kurulan ordu çok başarılı olur ve iç savaş Parlamento yanlılarının zaferiyle sona erer. Yenilen kral Protestanlara karşı Katolik devletlere çağrıda bulunarak kolay pes etmeyeceğinin işaretlerini verir. Kralla uzlaşma müzakereleri sürerken kralın yeni bir savaş hazırlığı yaptığı ortaya çıkar. Kral ve maiyeti vatana ihanetten mahkemeye çıkartılır. Mahkemeyi tanımayı reddeden kral idama mahkûm olur.

Oyuncu kadrosu

Ödüller

Tarihsel anlamda bazı tutarsızlıklar barındırsa da oldukça olumlu eleştiriler alan film kostüm, görüntü ve film müzikleri alanında da övgü almıştır.

En İyi Film Müziği ödülüne aday gösterilmiştir (Frank Cordell)
  • 1970 7. Moskova Uluslararası Film Festivali: En İyi Aktör ödülünü kazanmıştır (Richard Harris)
En İyi Film ödülüne aday gösterilmiştir (Ken Hughes)

Kaynakça

  1. ^ 28 Eylül 1973 tarihli Milliyet Sanat Dergisi 9 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 25 Kasım 2014 tarihinde erişilmiştir

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İngiliz İç Savaşı</span> İngiltere tarihinde iç savaş

İngiliz İç Savaşı, 1642-1651 yılları arasında "Yuvarlak Kafalar" ve "Kraliyet" yanlıları arasında yaşanmış politik görüş anlaşmazlıkları ve fiziksel çatışmaları adlandırırken kullanılan genel terimdir. Birincisi 1642-1645 yılları arasında, ikincisi 1648-1649 yılları arasında yaşanan çatışmalar I. Charles'a, 1649 - 1651 yılında gerçekleşen üçüncüsü ise II. Charles'a karşı Parlamenterler tarafından yapılmıştır. İç savaş 3 Eylül 1651'de Worcester Muharebesi ile Yuvarlak Kafalar'ın güçleri ele geçirmesi ile sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Oliver Cromwell</span> İngiliz asker ve devlet adamı (1599–1658)

Oliver Cromwell, İngiliz siyaset adamı, asker ve devlet yöneticisi olup İngiliz İç Savaşı'nda Parlamento güçlerinin zaferinde etkin rol oynamıştır. İngiltere'nin yönetim biçimini krallıktan cumhuriyete çevirmiş ama 1653'ten ölünceye kadar Devlet Koruyucu Lord unvanı ile ülkeyi tek başına idare etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Alec Guinness</span>

Alec Guinness, İngiliz tiyatro ve sinema oyuncusu.

<span class="mw-page-title-main">Henry Ireton</span>

Henry Ireton, İngiliz İç Savaşında parlamento ordusunda komutan ve Oliver Cromwell'in damadı.

Corkbush Ayaklanması 15 Kasım 1647 günü İngiliz İç Savaşı döneminde Yeni Ordu askerleri arasında yaşanan ayaklanmadır. Putney görüşmelerinin ardından yapılan toplantıda askerlerin başkomutan Thomas Fairfax'a ve orduya genelkurmayına bağlılık metnini imzalaması istenir. Aralarında Levellerların çoğunluğunu oluşturduğu muhalif askerler imzalamak istemeyince ayaklanma patlak verir. Olaylar sonucunda çok sayıda asker tutuklanırken, elebaşlarından Er Richard Arnold idam edilir.

Restorasyon İngiltere'de iç savaş döneminde kral I. Charles'ın 30 Ocak 1649 tarihinde idam edilmesiyle başlayan ve Fetret Devriyle devam eden süreçte İngiltere monarşisinin II. Charles'ın 29 Mayıs 1660 tarihinde Londra'ya girmesiyle başlayan dönemi anlatır. II. Charles İngiltere, İskoçya ve İrlanda monarşilerini birleştirmiştir. Süreç II. Charles'ın tüm saltanata dönemini (1660-1685) ve kardeşi II. James'in hüküm sürdüğü bir dönemi (1685-1688) de kapsar. Bazen süreç Muhteşem Devrimle iktidara gelmiş olan Orange-Nassau Hanedanına kadar götürülür.

Protektora dönemi, İngiltere'de iç savaş döneminde kral I. Charles'ın 30 Ocak 1649 tarihinde idam edilmesiyle başlayan Fetret Devri süresince İngiltere, Galler, İrlanda ve İskoçya'daki idare tarzıdır. Protektora dönemi 1653 yılında Barebone Parlamentosunun kapatılması ve Oliver Cromwell'in Lord Protector ilan edilmesiyle başlar. Bu dönem 1659 yılında sona ermiştir, oğul Richard Cromwell babasından miras kalan bu unvanın hakkını veremeyince tasfiye edilmiş ve Restorasyon süreci başlamış, II. Charles kral olarak tahta çıkmıştır.

Edward Sexby, İngiliz İç Savaşında parlamento ordusunda Püriten asker ve Leveller fikirlerinin taşıyıcısı. Sonraki dönemde Oliver Cromwell'e muhalif olmuş ve suikast planlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Ordu (İngiltere)</span> Yeni Ordu (İngiltere)

Yeni Ordu İngiliz İç Savaşında Parlamento yanlıları tarafından 1645 yılında kurulmuş olan ve 1660 yılındaki Restorasyon sonrasında lağvedilmiş olan silahlı kuvvettir.

<span class="mw-page-title-main">Thomas Fairfax</span>

Thomas Fairfax, İngiliz İç Savaşında parlamento ordusunda komutan ve Oliver Cromwell'in silah arkadaşı. Çok başarılı ve önemli bir asker olarak parlamento kuvvetlerini sayısız zafere ulaştırmıştır. İç savaşın kazanılmasından sonra kurmay heyetinde bulunan Cromwell'in siyasi olarak gerisinde kalmıştır. Devrik kral I. Charles'ın mahkemesinde yer almayı reddetmiş, iktidarı Cromwell'e bırakarak siyasetten çekilmiştir. Bu tutumu ve savaş meydanındaki hoşgörülü davranışları nedeniyle II. Charles Restorasyonu sırasında parlamento yanlısı komutanlara verilen ağır cezalardan azade olmuştur. Siyah saçları ve gözleri nedeniyle kendisine Siyah Tom takma adı yakıştırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Naseby Muharebesi</span>

Naseby Muharebesi, İngiliz İç Savaşındaki belirleyici muharebedir. 14 Haziran 1645 tarihinde Northamptonshire yakınlarındaki Naseby köyü dolaylarında yaşanan muharebede İngiltere kralı I. Charles'ın ordusu Sir Thomas Fairfax ve Oliver Cromwell komutasındaki Parlamento yanlısı Yeni Ordu birliklerine yenilmiş ve imha edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">John Bradshaw</span> İngiliz hakim

John Bradshaw İngiliz hakim. Özellikle İngiliz İç Savaşının ardından kral I. Charles'ın yargılandığı davada mahkeme başkanı olmasından dolayı tanınır.

Rump Parlamentosu, İngiliz İç Savaşı sırasında 6 Aralık 1648 günü gerçekleştirilen Pride Darbesi sonucu Uzun Parlamento'daki Oliver Cromwell karşıtı ve I. Charles'ın vatana ihanetten yargılanmasına karşı olan vekillerin tasfiye edilmesinden sonra ortaya çıkan parlamentodur.

İngiliz İç Savaşı zaman çizelgesi, İngiliz İç Savaşı öncesi, sırası ve sonrasındaki öne çıkan olayları içerir.

<i>To Kill a King</i> (film)

To Kill a King, 2003 yılı yapımı bir İngiliz filmidir. İngiliz İç Savaşı sırasında Parlamento birliklerinin komuta heyetinde birlikte olan Oliver Cromwell ve Sir Thomas Fairfax’ın savaşın ardından yaşadıklarını anlatır. Filmde yönetmenlikte Mike Barker, başrollerde ise Tim Roth ile Dougray Scott görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Marston Moor Muharebesi</span> İngiliz İç Savaşında yaşanmış muharebe

Marston Moor Muharebesi, İngiliz İç Savaşı sırasında 2 Temmuz 1644 tarihindeki silahlı çarpışmadır. Edward Montagu ve Ferdinando Fairfax komutasındaki Parlamento yanlısı ordu, Prens Rupert komutasındaki monarşi yanlısı orduyu yenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dunbar Muharebesi</span>

Dunbar Muharebesi, 3 Eylül 1650 günü yapılan ve İngiliz İç Savaşı içindeki önemli bir muharebedir. İç savaşın üçüncü aşamasında yapılan muharebede Oliver Cromwell komutasındaki Parlamento yanlısı Yeni Ordu birlikleri, David Leslie komutasındaki II. Charles yanlısı İskoç birliklerini yener. 5 Şubat 1649 günü İskoçların kralı ilan edilen II. Charles'ın tahta çıkma umutları giderek azalır. Günümüzde muharebe alanı İskoçya tarihi açısından öneminden ötürü koruma altındadır.

<span class="mw-page-title-main">Worcester Muharebesi</span> 3 Eylül 1651de Worcester kentinde yapılan, İngiliz İç Savaşının son muharebesi

Worcester Muharebesi, 3 Eylül 1651 günü İngiltere'nin Worcester kentinde yapılan ve İngiliz İç Savaşı'nın son muharebesidir. Oliver Cromwell komutasındaki Yeni Ordu birlikleri kral II. Charles'ın çoğunluğu İskoçlardan oluşan monarşi yanlısı ordusunu yener. Muharebeden sonra II. Charles maceralı bir şekilde kaçmış ve yurt dışına gidebilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Uzun Parlamento</span>

Uzun Parlamento, ilk kez 3 Kasım 1640 günü İngiltere kralı I. Charles tarafından toplanmış olan parlamentodur. 12 yıl aradan sonra kral tarafından sürmekte olan Piskoposlar Savaşı için mali kaynak sağlamak için toplanmıştır. Parlamento İngiltere monarşisiyle yaşanan iktidar mücadelesinde taraf olarak İngiliz İç Savaşını sürdürmüş ve galip gelmiştir. 1648 yılında Oliver Cromwell komutasındaki Yeni Ordu birliklerince tasfiye edilmiştir. Uzun Parlamento Cromwell'in ölümünün ardından yeniden toplanmış ve Restorasyon adı verilen dönemin başlangıcında yeni kral II. Charles'ın iktidarına kolaylık sağladıktan sonra kendisini lağvetmiştir.