İçeriğe atla

Cro-Magnon kaya sığınağı

Koordinatlar: 44°56′25″K 01°00′35″D / 44.94028°K 1.00972°D / 44.94028; 1.00972
Cro-Magnon kaya sığınağı
{{{açıklama}}}
Fransa'daki konumu
Fransa'daki konumu
{{{raptiye}}}
Fransa'daki konumu
KonumLes Eyzies, Dordogne
BölgeNouvelle-Aquitaine
 Fransa
Koordinatlar44°56′25″K 01°00′35″D / 44.94028°K 1.00972°D / 44.94028; 1.00972
Sit ayrıntıları
Buluntu(lar)1868+
ArkeologlarLouis Lartet
Mimari
Mimari detaylar
TürKültürel
Kriteri, iii
Belirleme1979 (3. oturum)
Referans no.85
Ülke Fransa
BölgeAvrupa ve Kuzey Amerika

Cro-Magnon (/krˈmænjən/ /krˈmænjən/, US /-ˈmæɡnən/; FransızcaAbri de Cro-Magnon Fransızca telaffuz: [kʁomaɲɔ̃])[not 1][1][2] güneybatı Fransa'daki Dordogne ilindeki Les Eyzies-de-Tayac-Sireuil komünündeki bir mezra olan Les Eyzies'teki bir kaya sığınağında bulunan bir Orinyasiyen (Üst Paleolitik) bölgesidir.[3]

Yaklaşık 28.000 yıl öncesine tarihlenen ve bu alanda gömülü olduğu tahmin edilen anatomik olarak modern insan kalıntılarının keşfedildiği yer olması nedeniyle dikkat çekmektedir.[4] Arkeolojik önemi nedeniyle, Abri de Cro-Magnon, Vézère Vadisi bölgesinin Tarih Öncesi Alanları ve Dekore Edilmiş Mağaraları'nın bir parçası olarak UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde listelenmektedir.[5]

Kaynakça

Notlar

  1. ^ Fransızca abri "kaya sığınağı", Oksitanca crô "hole" ise delik (standart Fransızca creux) anlamına gelmektedir ve Magnon o dönemki arazinin toprak sahibinin soyadıdır.

Kaynaklar

  1. ^ "Cros". 15 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2014. 
  2. ^ "The Cro-Magnon Shelter". 4 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2014. 
  3. ^ (Fransızca) Prehisto-France 7 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  4. ^ Cro-Magnon 1: 27,680 ± 270 BP "Evolution: Humans: Origins of Humankind". Pbs.org. 5 Kasım 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2011. 
  5. ^ "Prehistoric Sites and Decorated Caves of the Vézère Valley". UNESCO World Heritage Centre. United Nations Educational, Scientific, and Cultural Organization. 30 Ekim 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2021. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ermenice</span> Hint-Avrupa dili

Ermenice, Ermeniler tarafından kullanılan Hint-Avrupa dil ailesinden bir dildir. Kendi alfabesi ve Doğu Ermenicesi ve Batı Ermenicesi olarak iki lehçesi vardır. Doğu Ermenicesi Ermenistan'ın resmî dilidir. Türkiye'de ve Ermeni diasporasında çoğunlukla Batı Ermenicesi kullanılır. Hint-Avrupa dil ailesi'nin bağımsız bir alt grubudur.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'deki Dünya Mirasları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Türkiye'de yirmi bir tane UNESCO Dünya Mirası bulunmaktadır. İlk olarak 1985'te İstanbul'un Tarihî Alanları, Göreme Millî Parkı ve Kapadokya ile Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası, son olarak da 2023'te Gordion ile Anadolu'nun Ortaçağ Dönemi Ahşap Hipostil Camileri listeye dâhil edildi. Listedeki varlıklardan on dokuzu kültürel, ikisi karma alandır. Türkiye'nin Dünya Mirası Geçici Listesi'nde ise yetmiş dokuz tane varlığı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Fransızlar</span> Fransa vatandaşları

Fransızlar, Fransa'da yaşayan, Fransa'nın vatandaşlığına sahip veya bir Cermen kavmi olan Frank kökenli bir halktır. "Francia" sözcüğünün kökü de bu kelimeden gelmektedir, Frenklerin yurdu ve yaşadıkları bölge anlamına gelir. Fransız kimliğinin oluşmasında önemli bir faktör olan Cermen kökenli Franklar, Frankiya'yı (Fransa) fethettiklerinde kendi dillerini bırakıp Latin dilini benimsemişlerdir ve buna müteakip Fransızca dediğimiz Latin dili ortaya çıkmıştır. Tarih boyunca Franklar, Roma kültürünün etkisinde kalarak Galya'daki yerli halklar ile karışmış ve bugünkü Fransızların ataları olmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Bulunduğu ülkelere göre Dünya Mirasları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

2024 yılı sonu itibarıyla, 195 "Taraf Devlet"te 1.223 Dünya Mirası Alanı bulunmaktadır. 1,223 Dünya Mirası Alanının 952'si kültürel, 231'i doğal, 40'ı karma özelliktedir. Bu Dünya Mirası Alanlarının 49'u sınıraşırı alan olup, birden fazla ülke tarafından paylaşılmaktadır. Sınıraşırı alanları paylaşan toplam 72 ülke bulunmaktadır. Ülkeler Dünya Miras Komitesi tarafından Afrika, Arap Devletleri, Asya ve Pasifik, Avrupa ve Kuzey Amerika ve Latin Amerika ve Karayipler olmak üzere beş coğrafi bölgeye ayrılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Cro-Magnon</span>

Cro-Magnon, modern insanın atasıdır. Avrupa'da bulunan en eski Cro-Magnon benzeri insan kalıntılarının radyokarbon tarihleme yöntemi ile 43000-45000 yıl öncesine ait olduğu hesaplanmıştır. Bulunan en eski Cro-Magnon benzeri insan kalıntıları İtalya ve İngiltere'de bulunmuştur. Cro aslında bu eski insanların saklanmaları için kullandıkları Fransa'da bulunan bir mağaradır. Sonraları bilim insanları bu mağaranın adını eski Magnon kabilesinden etkilenip Cro-Magnon olarak değiştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İnsanlığın Beşiği</span>

İnsanlığın beşiği, 1999 yılında UNESCO tarafından dünya mirası listesine dahil edilen, Güney Afrika Cumhuriyeti'nin Gauteng il sınırları içerisinde bulunan, Johannesburg şehrinin yaklaşık 50 kilometre kuzeybatısında yer alan bir mevkidir. Kapladığı alan 470 km²'dir. Bölgede bir dizi kireçtaşı mağarası bulunmaktadır, aralarında Dr. Robert Broom ve John T. Robinson tarafından 1947 yılında keşfedilen 2.3 milyon yaşındaki Australopithecus africanus fosilinin bulunduğu Sterkfontein Mağarası da vardır.

<span class="mw-page-title-main">Dünya Mirası</span> kültürel veya fiziksel önemi nedeniyle UNESCO tarafından listelenen yer

Dünya Mirası, UNESCO tarafından listelenen, özel kültürel veya fiziksel öneme sahip yerlerden her birine verilen addır. Genel Kurul tarafından seçilen 21 UNESCO üyesi ülkenin oluşturduğu Dünya Miras Komitesi tarafından yönetilen uluslararası Dünya Mirası Programı bu listeyi güncellemektedir.

<span class="mw-page-title-main">UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listeleri</span> Vikimedya liste maddesi

UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listeleri, somut olmayan kültürel miras unsurlarının (SOKÜM) dünya çapında daha iyi korunmasını sağlamak ve bunların öneminin fark edilmesini sağlamak amacıyla, UNESCO tarafından 2008 yılından beri güncellenip hazırlanan; farklı ülkelerdeki önemli SOKÜM unsurlarını, acil koruma gerektirenleri ve korma alanındaki iyi uygulamaları içeren listelerdir.

<span class="mw-page-title-main">Anouk Aimée</span> Fransız oyuncu (1932-2024)

Anouk Aimée, Fransız oyuncudur.

<span class="mw-page-title-main">Lascaux</span>

Lascaux,, Fransa'nın güneybatısındaki Dordogne ilindeki Montignac köyü yakınlarında yer alan mağara kompleksidir. 600'den fazla paryetal duvar resmi mağaranın iç duvarlarını ve tavanlarını süslemektedir. Resimler öncelikle Üst Paleolitik zamanın fosil kayıtlarına uygun olan tipik yerel ve çağdaş faunaya aittir. Birçok kuşağın mağara resimlerinde etkisi olduğu düşünülmektedir ve resimler günümüzden 17,000 yıl öncesine tarihlenmektedir. Lascaux 1979 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası listesine girdi ve Vézère Vadisi'ndeki Tarihöncesi Alanlar ve Dekore Edilmiş Mağaralar Dünya Mirası Alanı'nın bir parçası haline geldi.

<span class="mw-page-title-main">Roero</span>

Roero, kuzey İtalya'nın Piyemonte bölgesindeki Cuneo ilinin kuzeydoğu köşesinde yer alan coğrafi bir alandır. Bu engebeli bölge, şarapları ve meyve üretimi ile meşhurdur: özellikle Canale'nin şeftalisi ve Guarene'de on sekizinci yüzyılda ortaya çıkan Madernassa olarak bilinen yerel armut çeşidi. Bölgede çilek de yetiştirilmektedir.

Aşağıdaki liste, Batı Avrupa'daki Dünya Mirasları listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kaya sanatı</span>

Arkeolojide kaya sanatı, doğal yüzeylere, tipik olarak dikey taş yüzeylere yerleştirilen insan yapımı işaretlerdir. Hayatta kalan tarihi ve tarih öncesi kaya sanatının büyük bir kısmı mağaralarda veya kısmen kapalı kaya sığınaklarında bulunur; bu tip aynı zamanda mağara sanatı veya paryetal sanatı olarak da adlandırılabilir. Küresel bir fenomen olan kaya sanatı, dünyanın kültürel açıdan farklı birçok bölgesinde bulunur. İnsanlık tarihi boyunca birçok bağlamda üretilmiştir. Teknik açıdan ana gruplar şunlardır: kaya yüzeyine oyulmuş veya kazınmış petroglifler, mağara resimleri ve oyulmuş kaya kabartmaları. Başka bir teknik, zeminde oluşan jeogliflerdir. Bilinen en eski kaya sanatı, Avrupa, Avustralya, Asya ve Afrika'da bulunan Üst Paleolitik dönemden kalmadır. Bu sanat eserlerini inceleyen antropologlar, bunların muhtemelen büyülü-dini önemi olduğuna inanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Abri Pataud</span>

Abri Pataud ; güneybatı Fransa'daki Vézère nehrinin sol bankında yer alan Les Eyzies-de-Tayac-Sireuil belediyesinin ortasında keşfedilmiş, radyokarbon tarihleme yöntemi ile belirlendiğine göre 34 ila 20 bin yıl öncesine ait insan kalıntıları, taş aletler ve diğer arkeolojik eserlere sahip bir kaya sığnağıdır. Orinyasiyen'den Magdalenian'a 14 büyük arkeolojik kültürün izlerini taşıyan sit, ilk kez 1930'da keşfedildi ancak 1950'ler ve 60'larda Amerikan arkeolog Hallam L. Movius tarafından yürütülen kazı çalışmalarına dek ilgi çekmedi. Kazılarda keşfedilen buluntular, güneybatı Fransa'nın Üst Paleolitik zaman diziliminde önemli yeni keşifleri ve düzenlemeleri tetikledi.

<span class="mw-page-title-main">Roca dels Moros</span>

Roca dels Moros veya El Cogul Mağaraları, tarih öncesi Levanten kaya sanatı ve İber şematik sanatın resimlerini içeren bir kaya sığınağıdır. Site, İspanya'nın Katalonya özerk topluluğundaki El Cogul'da. Kaya resimleri 1998'den beri UNESCO Dünya Mirası Listesi'ndeki İber Akdeniz Havzası'ndaki Kaya sanarlarının bir parçası olarak korunmaktadır. Kuzeydoğu İber alfabesi ve Latin alfabesi ile yazılmış kitabeler, bölgenin İber ve Roma zamanlarında kutsal alan olarak kullanıldığını göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sarlat-la-Canéda (arrondissement)</span> Fransada arrondissement

Sarlat-la-Canéda arrondissementi, Fransa'nın Yeni Akitanya bölgesine bağlı Dordogne departmanında bulunan bir arrondissementtir. Yüzölçümü 2.273,1 km² olan arrondissementin nüfusu Ocak 2018 tarihi itibarı ile 81.090'dır. Arrondissementin alt prefektörlüğü Sarlat-la-Canéda'dır.

<span class="mw-page-title-main">Vézère Vadisi'nin Tarih Öncesi Alanları ve Dekore Edilmiş Mağaraları</span>

Vézère Vadisi'nin Tarih Öncesi Alanları ve Dekore Edilmiş Mağaraları, Fransa'da yer alan bir Dünya Mirası Alanıdır. 1979'dan beri UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer almaktadır. Özellikle, Dordogne ilindeki Vézère vadisinde, çoğunlukla "Tarih Öncesi'nin Başkenti" olarak adlandırılan Les Eyzies-de-Tayac-Sireuil ve çevresinde bulunan 15 tarih öncesi bölgeyi kapsamaktadır. Bu vadi, 25'i dekore edilmiş mağara dahil 150'den fazla bilinen alanı ile tarih öncesi alanlar açısından son derece zengindir ve Paleolitik dönem ve sanatının araştırılmasında önemli bir rol oynamıştır. Alanların üçü, ismini tarih öncesi dönemlerden almıştır: Micoquien, Musteryen ve Magdalenian. Ayrıca, Cro-Magnon kaya sığınağı, Avrupa erken modern insanlarının genel adı olan Cro-Magnon'un isminin kökenidir. Alanların çoğu, yirminci yüzyılın başlarında arkeologlar Henri Breuil ve Denis Peyrony tarafından keşfedilmiştir. Bu alanların en istisnai kaya sanatına sahip olan Lascaux ise 1940 yılında keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Laussel Venüsü</span>

Laussel Venüsü, 18,11 inç yüksekliğinde kireç taşından yapılmış çıplak bir kadın kabartmasıdır. Kırmızı aşı boyası ile boyanmış ve güneybatı Fransa'nın Dordogne bölgesindeki Marquay komününde bulunan bir kaya sığınağının kireç taşına oyulmuştur. Oyma Gravettiyen Üst Paleolitik kültürü ile ilişkilendirilmektedir. Şu anda Fransa'nın Bordeaux kentindeki Musée d'Aquitaine'de sergilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Magdaleniyen</span>

Magdaleniyen, Batı Avrupa'daki Üst Paleolitik ve Mezolitik'in sonraki kültürleridir. Yaklaşık 17.000 ila 12.000 yıl öncesine tarihlenmektedirler. Adını Fransa'nın Dordogne departmanının Tursac belediyesinde yer alan Vézère Vadisi'nde bulunan bir kaya sığınağı olan La Madeleine'in tip alanından almıştır.