İçeriğe atla

Crack hareketi

Crack hareketi veya Crack akımı ya da Crack Kuşağı (İspanyolca: Generación del crack), 1990'ların ortalarında Meksika'da başlayan edebi bir harekettir. Latin Amerika Boom'a tepki olarak düşünülen edebi gelenekleri yok sayan bir grup genç Meksikalı yazar tarafından başlatıldı. Önemli yazarları arasında Ignacio Padilla, Jorge Volpi, Eloy Urroz, Pedro Ángel Palou ve Ricardo Chávez-Castañeda yer almaktadır.[1] Yazarların post-boom'a dahil olduklarını belirtmeleri, çok sesli romanı tercih etmeleri, kurgunun hızlı akması, konu ve tema bakımından çeşitlilik olması, görülebilirliğin önem arz etmesi, sağlam bir içerik ortaya konması, konuların Meksika dışından seçilmesi, Avrupa edebiyatı ile bütünleşmeleri gerektiği gibi düşüncelere sahip olan Crack hareketi, çeteleşmeye karşıdır ve medya desteğine önem vermez. 1996'da yayımladıkları manifestolarında Italo Calvino'nun "Gelecek Bin Yıl İçin Altı Öneri" yazısına atıfta bulunulmuştur.

Crack yazarları, iyi eğitimli ve orta sınıf kişilerden oluşmaktadır. Meksikalı yazarlar José Emilio Pacheco ile Sergio Pitol, örnek alınan kişilerdir.

Ortaya çıkışı

Ortaokuldan arkadaş Meksikalı üç yazar Ignacio Padilla, Jorge Volpi ve Eloy Urroz, büyülü gerçekçilik veya Latin Amerikalı kimliği öne çıkarmaya çalışan diğer akımlardan bıkmış durumdadır. Orta Avrupalı yazarlar gibi tarihi kesinlik içinde, araştırmalardan süzülmüş gerçekçi kurgularla roman yazılabileceğini düşünmektedirler. Boom'un etkisinde olan yayınevleri bu tarzda yazdıkları romanları yayımlanmaz. Yazarlar, kitaplarının yayımlanması için İspanya'daki yayınevlerine başvurur fakat buradaki yayınevleri tarafından da reddedilir. Üçlü aralarına Pedro Ángel Palou ve Ricardo Chávez-Castañeda'yı da alarak 1996 yılında kendi kitaplarından oluşan beş kitaplık bir çıkış yaparlar ve bir Crack manifestosu yayımlarlar. Palou'nun Memoria de los días, Urroz'un Las rémoras, Castañeda'nın La conspiración idiota, Padilla'nın Si volviesen sus majestades ve Volpi'nin El temperamento melancólico adlı çalışmaları çıkış kitaplarıdır.

Başlıca temsilcileri

Ignacio Padilla
Jorge Volpi

Ignacio Padilla

Ignacio Padilla, eserleri çeşitli dillere tercüme edilmiş bir Meksikalı yazardır. Padilla, 1968'de Meksiko'da doğdu. Padilla, erken yaşlardan itibaren yazmaya başladı ve büyüdükçe, insan kimliğine odaklanan edebi eserler veren James Joyce, Fyodor Dostoevsky ve Robert Louis Stevenson'un eserleriyle ilgilendi. Padilla, yüksek öğrenimini tamamladıktan sonra Meksika'ya döndü. Playboy dergisinin Latin Amerika yayımında çalıştı. 1999'da Padilla, "Los funerales del alcaraván: historia apócrifa del realismo mágico" adlı edebi denemesiyle José Revueltas edebiyat ödülü aldı. 20 Ağustos 2016 gecesi Padilla bir araba kazasında öldü.

Jorge Volpi

Jorge Volpi, 1968'de Mexico City'de dünyaya geldi. Daha çok romanları ve denemeleri ile bilinen Volpi'nin dokuz romanı yayımlandı. Carlos Fuentes'in Terra Nostra'yı okuduktan sonra yazar olmaya karar verdi. Volpi'nin en başarılı romanı En busca de Klingsor'dur ve toplam on dokuz dile çevrilmiş, Avrupa'da satış rekorlarını kırmış ve Alman radyo üzerinden okunmuştur.[2][3] Kitap, El fin de la locura (2004) ve No sera la Tierra (2006) ile devam eden üçlemenin ilk kitabıdır. Kitap, İspanya'da 1999 Biblioteca Breve Ödülü ve Fransa'da 1999 Deux-Océans-Brizane-Cavour Ödülü aldı.[4]

Eloy Urroz

Eloy Urroz, 1967 doğumlu Meksikalı yazardır ve Güney Karolina'daki Citadel'de İspanyol ve Latin Amerika Edebiyatı profesörüdür. Urroz, Mexico City'de büyüdü ve Meksika uyrukludur. Urroz sekiz roman, edebi eleştiri üzerine dört kitap, dört şiir kitabı, üç siyasi röportaj ve onlarca makale yazmıştır. Bazı romanları İngilizce, Fransızca, İtalyanca, Portekizce ve Almancaya çevrildi.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "The Crack-Up". The Nation. 18 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2013. 
  2. ^ "Jorge Volpi by Martin Solares". 18 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2017. 
  3. ^ David Hernandez (June 2, 2002). "JORGE VOLPI, ESCRITOR: Ser mexicano y al mismo tiempo universal". La Opinión. Los Angeles. s. 3B.
  4. ^ "Jorge Volpi". 18 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2017. 

Dış bağlantılar

Grup hakkında
Romanlar hakkında

İlgili Araştırma Makaleleri

Latin Amerika Edebiyatı, Latin Amerika'da İspanyolca ve Portekizce yazılmış edebiyat yapıtlarını kapsar. İlk yazılı metinler Yenidünya'nın İspanyol fatihlerinin İspanya'ya gönderdikleri raporlardı. İspanyollar'ın atılganlığı ve Amerika Yerlilerinin yiğitliği pek çok yazıya ve şiire esin kaynağı olmuştur. Bunların en ünlüsü İspanyol Alonso de Ercilay Zúñiga'nın (1533-1594), Şili Yerlilerinin soylu direnişini ve şairin bu dönemdeki acılarını dile getiren La Araucanadır. 20 binin üstünde koşuktan oluşan bu şiir yeni topraklardan fışkıran ilk gerçek edebiyat ürünüdür.

Alberto Ruy-Sánchez Lacy, Meksikalı yazar ve editör. Kurgu, kurgu dışı ve şiir türlerinde eserler verdi. 1988'den bu yana Latin Amerika'nın önde gelen sanat dergisi Artes de Mexico 'nun baş editörü ve kurucu yayıncısıdır. Stanford, Middlebury ve Sorbonne gibi pek çok üniversitede misafir profesör olarak görev yaptı. Ayrıca, Avrupa, Afrika, Asya ve Amerikanda birçok yere davet edildi. Çalışmaları Octavio Paz, Juan Rulfo, Severo Sarduy, Alberto Manguel, Claude Michel Cluny tarafından övüldü ve çok sayıda uluslararası enstitü tarafından ödüllendirildi.

<span class="mw-page-title-main">McOndo</span>

McOndo, Latin Amerika edebiyatı hareketidir. Harekete adını veren terim, McDonald's, Macintosh ve Gabriel García Márquez'in Yüzyıllık Yalnızlık (1967) adlı romanında geçen hayalî ülke Macondo'nun karışımından meydana gelmektedir. Iowa Üniversitesi'nde düzenlenen uluslararası yazı atölyesine katılan Şili'li yazar Alberto Fuguet, burada yazdığı bir öyküyü bir editöre gösterir ve "gerçekliğin yeterli olmadığı, büyünün de yer almadığını" yanıtıyla reddedilir. Latin Amerika edebiyatı, Márquez'in büyülü gerçekliğinden ötürü Macondo edebiyatı olarak görülmeye başlandığından Fuguet ve Sergio Gómez, bu yargılara karşı saldırıya geçip Latin Amerika'nın imgesinin değiştirilmesi gerektiğini belirtirler ve Latin Amerika'yı McOndo olarak nitelerler ve "McOndo Ülkesinin Sunuluşu" başlığıyla bir manifesto yayımlarlar. Mart 1996'da yayımlanan manifesto, kısa bir öykü antolojisi olarak Barselona'daki bir yayınevinden Fuguet'in önsözüyle piyasaya sürüldü. Antolojide Latin Amerika ağırlıklı olmak üzere toplamda on ülkeden yirmi yedi yazar yer aldı. Akım, estetikten sosyo-kültürel alana bir tepkisellik içermekte ve politik ve felsefi noktalara değinmektedir. Yüksek sınıfa mensup ailelerin çocukları olan akımın yazarları, neoliberal dönemde yüksek sınıf kültürüyle yetişmişlerdir.

Latin Amerika Boom, 1960'lar ve 1970'lerde Latin Amerika'da edebiyat, şiir ve eleştirilerin gelişmesidir. Bu bölgeden yazarlar yeni fikirler araştırdığında ve daha önce olmayan bir şekilde uluslararası üne kavuştuğunda bu gelişim ortaya çıktı. Boom'un önemli figürleri arasında Julio Cortázar, Gabriel Garcia Márquez, Carlos Fuentes, Jorge Luis Borges ve Mario Vargas Llosa vardır.

<span class="mw-page-title-main">Ignacio Padilla</span> Meksikalı yazar

Ignacio Padilla, eserleri çeşitli dillere çevrilmiş Meksikalı yazar. Padilla, Meksikalı yazarların kendi sesini bulmalarını ve büyülü gerçekçiliğin ötesinde yazı yazmalarını sağlamak için Crack hareketini Eloy Urroz, Jorge Volpi ve Pedro Angel Palou ile birlikte başlattı.

<span class="mw-page-title-main">Diktatör romanı</span>

Diktatör romanı (İspanyolca: novela del dictador), Latin Amerika toplumunda diktatörün rolüne meydan okuyan Latin Amerika edebiyatının bir türüdür. Caudillismo teması, iktidar, diktatörlük ve yazım arasındaki ilişkileri inceleyerek ele alınmaktadır. Üstelik bir diktatör romanı genellikle Latin Amerika toplumunda yazarın rolü için bir alegoridir. Çoğunlukla 1960'lar ve 1970'lerin Latin Amerika Boom'uyla ilişkili olmasına rağmen diktatör romanı türü, Domingo Faustino Sarmiento tarafından yazılan on dokuzuncu yüzyıl romanı Facundo (1845) ile kök salmıştır. Juan Manuel de Rosas'ın Arjantin'deki diktatör rejiminin dolaylı bir eleştirisi olan Facundo, diktatör romanı türünün öncüsüdür ve sonraki tüm diktatör romanları onu dikkate almıştır. Sarmiento tarafından yaratılan türün amacı belirli diktatörlerin kurallarını analiz etmek ya da tarihsel doğruluğu vurgulamak değil, genel olarak otorite figürleri ve otoritenin soyut niteliğini incelemektir.

<span class="mw-page-title-main">Arjantin edebiyatı</span>

Arjantin edebiyatı, Arjantin'deki yazarların ürettiği edebi eserler kümesidir. Jorge Luis Borges, Julio Cortázar, Leopoldo Lugones ve Ernesto Sabato gibi ünlü yazarlarla birlikte İspanyolca konuşulan dünyanın en üretken, ilgili ve etkili edebiyatından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Ignacio Trelles</span>

Ignacio "Nacho" Trelles Campos, Meksikalı futbolcu ve teknik direktördür. Futbolculuk kariyerini sonlandırmasının ardından teknik direktörlük yapmıştır.

Manuel Lapuente Díaz, Meksikalı futbolcu ve teknik direktördür. Forvet pozisyonunda görev aldığı futbolculuk kariyerini sonlandırmasının ardından teknik direktörlük yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">CONCACAF Altın Kupa şampiyonluğu kazanan teknik direktörler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

CONCACAF tarafından düzenlenen CONCACAF Altın Kupa, 1963-1989 yılları arasında CONCACAF Şampiyonası adıyla gerçekleştirilirken 1993'te itibaren günümüzdeki adıyla anılır.

<span class="mw-page-title-main">Meksika Ulusal Özerk Üniversitesi</span>

Meksika Ulusal Özerk Üniversitesi (UNAM) Meksika'da yer alan devlet araştırma üniversitesi. Üniversitenin kapsamlı araştırma ve yenilik çalışmaları nedeniyle dünya sıralamasında üst sıralarda yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Carlos Salinas de Gortari</span> 60. Meksika devlet başkanı

Carlos Salinas de Gortari Meksikalı iktisatçı ve 1988-1994 yılları arasında Meksika devlet başkanı olarak görev yapan Kurumsal Devrim Partisi'nden (PRI) bir politikacıdır. 1990'lardan beri Meksika'daki en etkili ve tartışmalı politikacı olarak kabul edilmektedir. Kariyerinin başlarında Bütçe Sekreterliği'nde çalıştı ve sonunda Sekreter oldu. 1988'de PRI başkan adayı oldu; seçim sahtekarlığı suçlamalarına rağmen 6 Temmuz 1988'de seçildi.

<span class="mw-page-title-main">Gustavo Díaz Ordaz</span> 56. Meksika devlet başkanı

Gustavo Díaz Ordaz Bolaños Meksikalı siyasetçi ve Kurumsal Devrimci Parti (PRI) üyesi. 1964 ile 1970 yılları arasında Meksika başkanı olarak hizmet verdi.

<span class="mw-page-title-main">Martha Madrigal Castillejos</span> Meksikalı şair ve hikaye yazarı

Martha Madrigal Castillejos, Meksikalı şair ve hikâye yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Ida Vitale</span>

Ida Vitale Uruguaylı şair, çevirmen ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Cristina Peri Rossi</span>

Selva Casal Muñoz, Uruguaylı şair, çevirmen ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Tomás Eloy Martínez</span> Arjantinli senarist (1934-2010)

Tomás Eloy Martínez, Arjantinli gazeteci ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">José Agustín</span>

José Agustín Ramírez Gómez, Meksikalı roman, öykü ve deneme yazarı, senarist. 20. yüzyılın ikinci yarısının en etkili ve üretken Meksikalı yazarlarından biri olarak kabul edilen Agustín La Tumba ve De Perfil romanlarıyla geniş kitlelerce tanınmıştır.

Cárteles Unidos, aynı zamanda La Resistencia olarak da bilinir, Sinaloa Karteli, Körfez Karteli, La Familia Michoacana ve Tapınak Şövalyeleri Kartelinden iyi eğitimli silahlı adamlardan oluşan Meksikalı bir suç infaz ekibidir. Amacı Los Zetas kartelini Michoacán ve Jalisco eyaletlerinden kovmaktı. Ancak Cárteles Unidos'un şu anki ana rakibi artık Jalisco Yeni Nesil Karteli olmuştur.

Milenio Karteli veya Cártel de los Valencia, Michoacán merkezli bir Meksikalı suç örgütüydü. 2000'li yılların başında Jalisco'ya taşınmıştı. Jalisco Yeni Nesil Karteli, Milenio Kartelinin parçalanmasından doğmuştur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.