İçeriğe atla

Cotopaxi

Koordinatlar: 0°40′50″G 78°26′16″B / 0.68056°G 78.43778°B / -0.68056; -78.43778
Cotopaxi
Cotopaxi ve Rumiñahui
Harita
En yüksek noktası
Yükseklik5.897 M
Çıkıntı2.404 metre (7.887 ft)
Yalıtılma96,67 kilometre (60,07 mi)
Koordinatlar0° 41' 2" G, 78° 26' 13" B 
Coğrafya
KonumEkvador
Jeoloji
Dağ türüStratovolkan
Tırmanma
İlk tırmanan28 Kasım 1872 Wilhelm Reiss
En kolay rotaBuz tırmanışı

Cotopaxi, Ekvador'un 5.897 m yüksekliği ile ikinci en yüksek dağı ve ülkenin en yüksek aktif volkanı. Aynı zamanda Dünya 'nın en yüksek aktif volkanlarından biridir. Bir Ekvador dağı olarak 6310 m ile Chimborazo daha yüksek olsa da artık volkanik olarak aktif değildir. Dünya çapında en yüksek aktif volkan olarak şu an 6887 m yükseklikle Arjantin/Şili'deki Ojos del Salado kabul edilir. Cotopaxi Doğu-Andlar'a ait olarak, merkez Ekvador'da, kendi ismiyle anılan milli parkın sınırları içinde, Quito'un yaklaşık 50 km güneyinde yer alır. Faal bir volkan olmasına rağmen, ülkenin en çok tırmanılan dağı ve büyük ihtimalle tüm Güney Amerika'nın en çok ziyaret edilen zirvesidir.

İstikrarlı koni biçimindeki şekli ve zirvedeki buz takkesi sebebiyle, strato tipi volkanlara uygun olarak ideal bir resim verir. Zirvedeki kraterin ağız kesiti 800 m X 550 m derinliği ise yaklaşık 350 m'dir. Sıklıkla duman salınımı gözlenebilir.

Cotopaxi 1738'den beri 50 kez patlamıştır. Bunların içinde en şiddetli olanları 1744, 1768 ve 1877'deki patlamalardır. 1877'deki büyük patlama zirvedeki buzulu eritmiş, böylelikle oluşan çamurlu çığ 100 km mesafede taşkına sebebiyet vermiş, Latacunga şehri komple harap olmuştur. Son büyük patlamayı 1904'te yaşayan Cotopaxi 1975-76 aralığında son büyük faaliyetlerini göstermiştir. Bu zaman aralığında ısı yükselmesi, duman oluşumu ve küçük çapta depremler meydana gelmiştir.

Dağa tırmanmayı deneyen ilk avrupalı, 1902 yılında yaklaşık 4.500 m ye kadar ulaşan Alexander von Humboldt'du. Yaklaşık 70 yıl sonra jeolog Wilhelm Reiss zirveye kadar ulaşmıştır.

Günümüzda, ekvadorlu seyahat bürolarının sunduğu rehberlik eşliğinde düzenli tırmanışlar yapılmaktadır. 4800 m yükseklikte turistlerin geceleyebileceği ve buradan tırmanışa başladığı Jose-Rifa korunma kulübesi bulunur.

Cotopaxi aynı adlı Cotopaxi Eyaleti 'indedir

Resimler

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Erciyes</span> Türkiyede, Kayseride bir yanardağ

Erciyes, İç Anadolu Bölgesi'nde yer alan sönmüş bir yanardağ. Kayseri'nin 25 km güneybatısındaki Sultansazlığı ovaların'ın yanından yükselen büyük kütleli bir stratovolkandır.

<span class="mw-page-title-main">St. Helens Yanardağı</span>

St. Helens Dağı, ABD'nin Washington Eyaleti'nin güneyinde, 2.549 metre yüksekliğinde bir volkandır. Kuzey Amerika'nın batı kıyısında uzanan Pasifik Ateş Çemberi'nin sisteminin bir parçası olan, bir dizi volkanlar zinciri Cascade Sıradağları'nda yer alır. St. Helens Dağı, Pasifik Volkan Kuşağı'nın tüm yanardağları gibi büyük bir patlama enerjisi gösterir.

<span class="mw-page-title-main">And Dağları</span>

And Dağları, dünyanın en uzun sıradağlar zinciridir.

<span class="mw-page-title-main">Dağ</span> çevresindeki karasal alanlardan daha yüksek olan kara kütlelerine verilen ad

Dağ, çevresindeki karasal alanlardan daha yüksek olan kara kütlelerine verilen addır. "Dağlık" sıfatı, dağlarla ilişkili ve kaplı alanları tanımlamak için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Süphan Dağı</span> Doğu Anadolu Bölgesinde Van Gölünün hemen kuzeyinde bulunan sönmüş bir stratovolkan

Süphan Dağı, Doğu Anadolu Bölgesi'nde Van Gölü'nün hemen kuzeyinde bulunan bir stratovolkandır.

<span class="mw-page-title-main">Nemrut Dağı (Bitlis)</span> Uyumakta olan aktif bir yanardağ

Nemrut Dağı ya da Nemrut Stratovolkanı, Bitlis'in Ahlat, Güroymak ve Tatvan ilçeleri sınırları içerisinde, Doğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan yüksek dağlardan biridir. Dağın büyük bölümü Ahlat ilçesi sınırları içerisinde bulunmaktadır. Van Gölü'nün batısında yer almaktadır. Nemrut, uyuyan aktif bir yanardağdır ve 1441 yılında son kez lav çıkışı olmuştur. Tepesindeki kraterde Nemrut Gölü yer alır. Krater etrafında, en yüksek tepe olan Sivritepe 2935 m, Doğu Nemrut Tepesi 2625 m, güneydeki Tursuktepe 2828 m ve batıda Nemrut Dağı Tepesi 2801 m yüksekliğindedir.

<span class="mw-page-title-main">Chimborazo</span> Ekvatordaki en yüksek dağ ve volkan; Dünya merkezinden, Dünya yüzeyindeki en uzak nokta

Chimborazo, 6310 metre yüksekliğinde sönmüş bir volkan. Ekvador'un en yüksek dağıdır. Zirvesi Yeryüzü'nün en uç noktasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tendürek Dağı</span> Türkiyede bir volkanik dağ

Tendürek Dağı (Ermenice:Թոնդրակ) Ağrı ve Van illerinin arasında İran sınırının yakınında bulunan bir stratovolkandır. Nuh'un Gemisi'nin muhtemel konumu yakınlarında olmasıyla bilinen bu yanardağ oldukça büyüktür; kurumuş lav akıntıları düz bir arazi üzerinde yaklaşık 650 km²'lik bir alanı kaplar. Dağın iki ana yapısı, zirve krateri olan Büyük Tendürek ve ana kraterin doğusunda bulunan Küçük Tendürek'tir. Yamaçları çok yumuşak olup, ismini aldığı kalkanı andırır. Tendürek Dağı'nın, Hawaii adasındaki volkanlar gibi akışkan lav püskürttüğü bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kaldera</span>

Kaldera, volkanik patlama sonucu toprağın çökmesiyle oluşmuş volkanik yer şekli. Bazen volkanik kraterlerle karıştırılmaktadır. Kelime, İspanyolcada ‘caldera’ ve Latincede ‘calderia’ denilen 'pişirilmiş çömlek' anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Elbruz Dağı</span>

Elbruz Dağı, 5.642 m yükseklikle Kafkasların, Rusya'nın ve Avrupa'nın en yüksek dağı. Elbruz; şu sıralar faal olmayan, yoğun olarak buzullarla kaplı, çift zirveli bir stratovolkandır. İki zirve arasındaki mesafe 1.500 metre olup zirve noktası güney krater kenarında bulunur. 70'ten fazla buzul, Elbruz'dan aşağıya, vadiye akar. Toplam 145 km² buzla örtülüdür.

<span class="mw-page-title-main">Lauca Millî Parkı</span>

Lauca Milli Parkı, Şili'nin en kuzeydeki millî parkı olup, UNESCO'nun biyosfer doğal koruma alanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Stratovolkan</span> lav, tüf ve kül tabakasından oluşmuş, yüksek, konik biçimli bir volkan

Stratovolkan, pek çok sertleşmiş lav, tüf ve kül tabakasından oluşmuş, yüksek, konik biçimli bir volkandır. Bu volkanlar dik yamaçlarıyla ve periyodik patlamalarıyla tanınırlar. Bunlardan fışkıran lavın akışkanlığı azdır ve çok uzağa yayılmadan önce soğur ve sertleşir. Magmaları asidik ya da yüksek-orta düzeyde silika içeriklidir. Buna karşın bazik içerikli magmanın akışkanlığı yüksektir ve Hawaii'deki kalkan biçimli Mauna Loa dağı gibi yayvan dağları oluşturur. Pek çok stratovolkanın yüksekliği 2500 metreden fazladır. Türkiye'den Ağrı Dağı ve Nemrut Dağı birer stratovolkan tipindeki volkanlardır.

<span class="mw-page-title-main">Palandöken Dağı</span>

Palandöken Dağı, Erzurum'da bulunan, 3125 metre rakımlı, tektonik bir dağdır. Sadece Palandöken'e özgü bir çiçek olan Palandökenensis Mayıs ayında bulunabilmektedir. Başköy mevkiinde bir kayak merkezi bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Pasifik ateş çemberi</span>

Pasifik ateş çemberi veya Pasifik deprem kuşağı, birçok volkanik patlamanın ve depremin meydana geldiği Pasifik Okyanusu kıyısının büyük bir kısmını ve etrafını içine alan bir bölgedir. Ateş Çemberi, yaklaşık 40.000 km (25.000 mi) uzunluğunda ve yaklaşık 500 km (310 mi) genişliğinde ve at nalına benzer şekilde bir kemerdir.

<span class="mw-page-title-main">İtalya'da volkanizma</span>

İtalya, volkanik hareketlerin sıklıkla görüldüğü, Avrupa kıtası üzerindeki tek yanardağa sahip ülkedir. İtalya’daki volkanik hareketlerin temel nedeni, Avrasya Plakası ve Afrika Plakasının birbirine çarptığı bölgede bulunmasıdır. İtalya’daki yanardağlardan fışkıran lav, bir plakanın diğerinin altına girerek eriyen kayaçların püskürtülmesi sonucu oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Semeru Yanardağı</span>

Semeru ya da Mahameru, bir stratovolkan olup aynı zamanda 3676 metre yükseklikle Endonezya’nın Java Adası’nın en yüksek dağıdır. Krater çapı 500 metre civarındadır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'deki yanardağlar</span> Vikimedya liste maddesi

Bu, Türkiye'deki uykuda ve sönmüş yanardağların listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Volkan kemeri</span>

Volkan kemeri. Stratovolkan, aynı zamanda kompozit volkan olarak da bilinir, uzun boylu konik volkan birçok lav, tefra, pamis ve volkanik kül katmanları tarafından sertleşerek inşa edilmiştir. Kalkan volkanların aksine strato volkanlar ve dik profilleri ve periyodik patlamalı püskürmeler ile karakterize edilirler. Bazı çökmüş kraterler ile kalderalarda bu şekilde adlandırılır. Genellikle stratovolkanlar yüksek viskoziteden dolayı uzağa yayılmadan önce soğur ve katılaşırlar. Bu lav oluşturan magma daha az bir miktarda viskoz mafic magma ile yüksek-orta derecede silika içermektedir. Geniş felsik, lav akıntıları nadirdir,15 km (9,3 mi) kadardır. Stratovolkanlar erüptif malzemelerin sıralı dökülmeleri itibaren inşa edilen kendi kompozit yapısı nedeniyle bazen “kompozit volkan” da denir. Onlar daha az yaygın olan kalkan volkanların aksine volkan tipleri arasında en yaygın olanlardandır. İki önemli Stratovolkan olan Krakatoa en iyi bilineni ve Vezüv 1883'teki patlama Pompei ve Herculaneum kasabalarnı önemli oranda tahrip etti. Aynı zamanda bu patlama binlerce kişinin ölümüne sebep olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Cascade Sıradağları</span>

Cascade Sıradağları veya kısaca "Cascades" batı Kuzey Amerika kıtasında önemli sıradağlardır. Kanada'da güney Britanya Kolumbiyası eyaletinden güney doğru ABD'de Washington, Oregon ve kuzey Kaliforniya eyaletlerine kadar uzanırlar. Bu sıralar ham önemli volkanik olmayan zirveleri hem de "Yüksek Cascadelar" adı verilen bir sıra volkan zirvelerini ihtiva ederler. Batı Kanada'da Britanya Kolumbiyası eyaletinde bulunan kısmını Kanadalılar "Kanada Cascadeları" veya basitçe yerel dağlar olarak "Cascades Dağları" olarak adlandırırlar. ABD'nin kuzey-batı bölgesinde bulunan kısmının Washington eyaleti içinde bulunan kısmı genel olarak yerel ismi ile "Cascadeler"'dir; fakat genel olarak "Kuzey Cascadeler " olarak da anılırlar. Tüm Cascade Sıradağları üstünde bulunan en yüksek zirve rakımı ABD Washington Eyaletinde bulunan 4,392 m olan Rainier Dağı'dir.

<span class="mw-page-title-main">Hekla</span> İzlanda’nın güneyinde bir stratovolkan

Hekla 1.491 metre yüksekliğinde İzlanda'nın güneyinde bulunan bir stratovolkandır. Hekla İzlanda'nın en aktif volkanlarından biridir. 874 yılından bu yana 20 patlama meydana gelmiştir. Avrupalılar bu yanardağı "Geçiş" olarak nitelendirirlerdi. Hekla uzun bir volkanik sırt parçasıdır. Bu sırtın en aktif kısmı yaklaşık 5,5 kilometre uzunluğunda Heklugja adında bir fissür olarak kabul edilir.