Cosmas Indicopleustes

Cosmas Indicopleustes (Grekçe: Κοσμᾶς Ἰνδικοπλεύστης; ayrıca Rahip Cosmas olarak da bilinir) Mısır'ın İskenderiye kentinden bir tacir ve daha sonra münzeviydi.^[1] İmparator Justinianus döneminde Hindistan'a birkaç seyahat gerçekleştiren 6. yüzyıl gezginidir. Onun Hristiyan Topoğrafyası adlı eseri en eski ve en ünlü dünya haritalarından bazılarını içermektedir.^[2]^[3]^[4] Cosmas, Doğu Süryani Patriği I. Aba'nın öğrencisiydi ve kendisi de Doğu Kilisesi'nin bir takipçisidir.^[5]^[6]

Seyahat

MS 550 civarında, Sina'daki bir manastırda inzivaya çekilmiş bir keşişken,^[7] Cosmas, bir zamanlar bol resimli olan Hristiyan Topoğrafyası eserini yazmıştır; bu eser, kısmen 6. yüzyılın başlarında Kızıldeniz ve Hint Okyanusu'nda bir tacir olarak yaşadığı kişisel deneyimlerine dayanmaktadır. 6. yüzyılda Hindistan ve Seylan'a ilişkin yaptığı tasvirler tarihçiler için paha biçilmez değerdedir. Cosmas'ın, günümüzde Etiyopya'nın kuzeyinde bulunan Aksum Krallığı'nı ve Eritre'yi bizzat ziyaret ettiği anlaşılmaktadır. Sokotra kıyıları boyunca yelken açmış, ancak Hindistan ve Seylan'ı gerçekten ziyaret edip etmediği tespit edilememiştir.

Indicopleustes

"Indicopleustes", πλέω "(I) yelken" kelimesinden gelen "Hintli gezgin" anlamına gelir.^[8] Klasik çalışmalardan, özellikle Periplus Maris Erythraei'den, MÖ 1. yüzyıldan itibaren Roma İmparatorluğu ile Hindistan arasında ticaret yapıldığı bilinmesine rağmen, Cosmas'ın raporu, bu yolculuğu gerçekten yapan kişilere ait az sayıdaki rapordan biridir. Topografya adlı eserinde gördüklerinin bir kısmını tasvir edip çizmiştir. Bunlardan bir kısmı, en eskisi 9. yüzyıla tarihlenen mevcut yazmalara kopyalanmıştır. MS 522'de Malabar Sahili'nde (Güney Hindistan) birkaç ticaret limanından bahseder. Günümüzde Hindistan'ın Kerala bölgesinde Soriyani Hristiyanlarından bahseden ilk gezgindir. Şöyle yazmıştır:

"Hint denizinin olduğu Uzak Hindistan'daki Taprobane adasında bile, din adamları ve inananlardan oluşan bir toplulukla birlikte bir Hristiyan Kilisesi var, ancak ötesindeki bölgelerde herhangi bir Hristiyan olup olmadığını bilmiyorum. Biberin yetiştiği Malê adlı ülkede de bir kilise var ve Calliana adlı başka bir yerde de Perslerden atanmış bir piskopos var. Yine aynı Hint denizinde bulunan ve sakinlerinin Yunanca konuştuğu Dioscoridês Adası olarak adlandırılan adada, aslen Makedonyalı İskender'in yerine geçen Ptolemaioslar tarafından oraya gönderilen sömürgeciler olduklarından, Perslerde rahipliklerini alan ve adaya gönderilen din adamları var ve ayrıca çok sayıda Hristiyan var. […] Adada [Sri Lanka] ayrıca oraya yerleşmiş bir Pers Hristiyanları kilisesi, Perslerden atanmış bir Rahip, bir Diyakoz ve eksiksiz bir dini ritüel var. Ancak yerliler ve kralları "putperestlerdir." ^[9]

Hıristiyan Topografyası

Hristiyan Topoğrafyası eserinin en önemli özelliği, okyanus ve yeryüzünün yüzeyinin düz (yani insan duyularıyla algılandığı gibi dışbükey ve küresel olmayan) ve göklerin kavisli kapaklı bir kutu şeklini oluşturduğu şeklindeki dünya görüşüdür. Dünyanın yüzeyinin, insanın algısal deneyiminin aksine, küresel bir şekle sahip olduğunu ileri süren Batlamyus ve diğerlerini küçümsemektedir. Cosmas, Hristiyanlık öncesi coğrafyacıların, yeryüzünün ve okyanusun yüzeyinin dışbükey ve küresel şekilde olduğu iddiasında yanıldıklarını ve aslında bunların, Yahudilerin Mısır'dan çıkışı sırasında Tanrı tarafından Musa'ya anlatılan ibadet evi olan çadırdan modellendiğini kanıtlamayı amaçlıyordu. Düzlemin merkezinde, okyanusla çevrili, yaşanabilir yeryüzü vardır; ötesinde ise Âdem'in cenneti bulunmaktadır. Güneş kuzeydeki konik bir dağın etrafında yazın zirve etrafında, kışın ise taban etrafında olacak şekilde döner, bu da gün uzunluğundaki farkı açıklar.

Ancak okyanus ve Dünya yüzeyinin küresel olmadığı fikri, MÖ 3. yüzyıldan beri eğitimli Batılı görüşler arasında azınlıktaydı.^[10] Cosmas'ın görüşü dini çevrelerde bile hiçbir zaman etkili olmamıştır; aynı dönemden bir Hristiyan olan Yahya en-Nahvi, dönemin birçok Hristiyan filozofunun yaptığı gibi , De opificio mundi adlı eserinde onu çürütmeye çalışmıştır.^[2]

David C. Lindberg şunu ileri sürer:

Cosmas Bizans'ta özellikle etkili değildi, ancak bizim için önemlidir çünkü tüm (veya çoğu) ortaçağ insanının düz bir dünyada yaşadıklarına inandıkları iddiasını desteklemek için yaygın olarak kullanılmıştır. Bu iddia... tamamen yanlıştır. Cosmas, aslında düz bir dünya kozmolojisini savunduğu bilinen tek ortaçağ Avrupalısıdır, oysa tüm eğitimli Batı Avrupalıların (ve eğitimli Bizanslıların neredeyse yüzde yüzünün) ve denizcilerin ve gezginlerin dünyanın küresel olduğuna inandığını varsaymak güvenlidir.^[11]

Cosmas, Umberto Eco'nun tarihi romanı Baudolino adlı eserinde de yer almaktadır. Kitapta Bizanslı rahip ve casus olan Kalkedonlu Zozimas, efsanevi Rahip Ioannes'i bulmanın anahtarı olarak kendi dünya topografyasından söz eder:

İşte, biz Romalıların imparatorluğunda, yüzyıllar önce, dünyanın en uç noktalarına kadar seyahat eden ve Hristiyan Topografyası adlı eserinde, dünyanın gerçekten de bir çadır biçiminde olduğunu ve ancak bu şekilde en karanlık olguları bile açıklayabileceğimizi tartışmasız bir biçimde gösteren büyük bir bilge olan Cosmas Indicopleustes yaşamıştı.^[12]

Kozmolojiyi bir kenara bırakırsak, Cosmas ilginç ve güvenilir bir rehber olduğunu kanıtlıyor ve o zamandan beri ortadan kaybolmuş bir dünyaya pencere açmaktadır. O sıralarda (yaklaşık MS 525) Aksum Kralı, Yemen'de Hristiyanlara zulmeden Yahudi kralı Dhu Nuvas'a saldırmak için bir askeri sefer hazırlıyordu ve Eritre'nin Kızıldeniz kıyısındaki Adulis'te bulunuyordu. Aksum kralının isteği üzerine ve bu sefere hazırlık olarak, Asya'daki III. Ptolemaios'un fetihlerini ayrıntılarıyla anlatan başka bir anıtın devamı olduğunu düşünerek, artık kaybolmuş olan Monumentum Adulitanum gibi yazıtları kaydetmiştir. Bunlardan hiçbiri arkeologlar tarafından bulunamamıştır.^[13] Topografya'daki imalar, Cosmas'ın aynı zamanda daha büyük bir kozmografyanın, yıldızların hareketleri üzerine bir incelemenin ve Mezmurlar ve İlahiler üzerine yorumların yazarı olduğunu öne sürmektedir.^[7]

Kaynakça

^ Beatrice Nicolini, Penelope-Jane Watson, Makran, Oman, and Zanzibar: Three-terminal Cultural Corridor in the Western Indian Ocean (1799–1856), 2004, BRILL, 90-04-13780-7.
^ ^a ^b Encyclopædia Britannica, 2008, O.Ed, Cosmas Indicopleustes.
^ Yule, Henry (2005). Cathay and the Way Thither. Asian Educational Services. ss. 212-32. ISBN 978-81-206-1966-1.
^ Miller, Hugh (1857). The Testimony of the Rocks. Boston: Gould and Lincoln. s. 428.
^ Cosmas Indicopleustes (24 Haziran 2010). The Christian Topography of Cosmas, an Egyptian Monk: Translated from the Greek, and Edited with Notes and Introduction. Cambridge University Press. s. 87. ISBN 978-1-108-01295-9. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ Johnson, Scott (November 2012). The Oxford Handbook of Late Antiquity. Oxford University Press. s. 1019. ISBN 978-0-19-533693-1. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ ^a ^b Önceki cümlelerden bir veya daha fazlası artık kamu malı olan bir yayından alınan metni içeriyor: Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Cosmas". Encyclopædia Britannica. 7 (11. bas.). Cambridge University Press. s. 214.
^ Grekçe: πλέω. Liddell, Henry George; Scott, Robert; A Greek–English Lexicon at the Perseus Project.
^ J. W. McCrindle, (Ed.) (2010). The Christian Topography of Cosmas, an Egyptian Monk. Cambridge University Press. ss. 118-120, 365. ISBN 9781108012959.
^ Russell, Jeffrey B. "The Myth of the Flat Earth". American Scientific Affiliation. 3 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2007.
^ Lindberg, David "The Beginnings of Western Science, 600 B.C. to A.D. 1450", p. 161
^ Eco, Umberto (2002). Baudolino. Orlando, Florida: Harcourt, Inc. p. 215
^ Rossini, A. (December 2021). "Iscrizione trionfale di Tolomeo III ad Aduli". Axon. 5 (2). ss. 93-142. doi:10.30687/Axon/2532-6848/2021/02/005 . 27 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2024.

Konuyla ilgili yayınlar

Kenneth Willis Clark collection of Greek Manuscripts: Cosmas Indicopleustes, Topographia.
Cosmas Indicopleustes, ed. John Watson McCrindle (1897). The Christian Topography of Cosmas, an Egyptian Monk. Hakluyt Society. (Reissued by Cambridge University Press, 2010. 978-1-108-01295-9)
Cosmas Indicopleustes, Eric Otto Winstedt (1909). The Christian Topography of Cosmas Indicopleustes. The University Press
Jeffrey Burton Russell (1997). Inventing the Flat Earth. Praeger Press
Dr. Jerry H Bentley (2005). Traditions and Encounters. McGraw Hill.
Schneider, Horst (2011). Kosmas Indikopleustes, Christliche Topographie. Textkritische Analysen. Übersetzung. Kommentar. Turnhout: Brepols.
Wanda Wolska-Conus. La topographie chrétienne de Cosmas Indicopleustes: théologie et sciences au VIe siècle Vol. 3, Bibliothèque Byzantine. Paris: Presses Universitaires de France, 1962.
Cosmas Indicopleustes. Cosmas Indicopleustès, Topographie chrétienne. Translated by Wanda Wolska-Conus. 3 vols. Paris: Les Editions du Cerf, 1968–1973.