İçeriğe atla

Corythosaurus

Corythosaurus
Yaşadığı dönem aralığı: 83,6-72,1 myö
Kampaniyen[1] 
Montelenmiş iskeleti, Royal Ontario Müzesi, Toronto, Kanada
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Klad:Dinosauria
Takım:Ornithischia
Alt takım:Ornithopoda
Familya:Hadrosauridae
Oymak:Lambeosaurini
Cins:Corythosaurus
Brown, 1914
Tip tür
Corythosaurus casuarius
Brown, 1914
Türler
  • C. casuarius (Brown, 1914)
  • C. intermedius (Parks, 1923)
Sinonimler
Liste
  • Corythosaurus excavatus
    Gilmore, 1923
  • Stephanosaurus intermedius
    Parks, 1923
  • Procheneosaurus erectofrons
    (Parks, 1931 [orijinal olarak Tetragonosaurus])
  • Tetragonosaurus erectofrons
    Parks, 1931
  • Corythosaurus bicristatus
    Parks, 1935
  • Corythosaurus brevicristatus
    Parks, 1935

Corythosaurus (Yunanca:"kask kertenkelesi"), Geç Kretase dönemi'nde Kuzey Amerika'da yaşamış bir ördek gagalı dinozor (hadrosauridae) cinsi.[2]

Açıklama

Yaşam restorasyonu

Corythosaurus, tepesi bir tabak şeklinde olan: Batı Kuzey Amerika'da yaşayan; yapraklar, dallar ve çam iğneleri ile beslenen; 12 metre uzunluğunda bir ördek gagalı dinozordu.[2]

Corythosaurus adı, arması ile eski Yunanistan'da askerlerin giydiği miğferler arasındaki benzerliğe atıfta bulunarak “kask kertenkelesi” anlamına gelir. Corythosaurus, 1912'de tam bir iskeletin keşfi sayesinde en iyi bilinen hadrosaurlardan biridir. Benzer görünümlü Hypacrosaurus, muhtemelen Corythosaurus'un soyundan gelmektedir.[2]

Kaynakça

  1. ^ "Corythosaurus". paleobiodb.org. 20 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2021. 
  2. ^ a b c Encyclopedia of dinosaurs & prehistoric life. American Museum of Natural History. New York, N.Y.: DK Publishing in association with the American Museum of Natural History. 2008. ss. 182-183. ISBN 978-0-7566-3836-8. OCLC 181602635. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Miacidae</span> etçillerin doğrudan atalarını içeren parafiletik grup

Miacidae veya Miacoidea, ilk olarak geç Paleosen'de Çin ve ABD'de ortaya çıkan, Eosen döneminde Avrasya ve Kuzey Amerika'da yayılan bazal carnivoraform memeli grubudur. Etçiller, kuzey yarım kürede, karışık atalardan gelen et yiyiciler olan miacoidlerden evrimleştiler.

<span class="mw-page-title-main">Dinosauromorpha</span>

Dinosauromorpha veya dinozoromorf, dinozorları ve ona yakın bir takım akrabalarını da içeren avemetatarsalian arkozorların bir kladı. Başlangıçta dinosauriformları ve lagerpetidleri içerecek şekilde tanımlandı ancak daha sonra yapılan çalışmalar teruzorları bu tanımdan çıkarmıştır. Kuşlar günümüzde hayatta kalan tek dinozoromorftur.

<i>Edmontosaurus</i> kuş ayaklı dinozor cinsi

Edmontosaurus, 73 ila 66 milyon yıl önce (Kampaniyen-Maastrihtiyen) Kuzey Amerika'da yaşamış bir ördek gagalı dinozor cinsidir. Adını Kanada'nın Edmonton şehrinden alır.

<i>Ornithomimus</i> teropod dinozor cinsi

Ornithomimus, günümüzü Kuzey Amerika'sında Geç Kretase döneminde yaşamış bir teropod dinozor cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">Hadrozor</span> kuş kalçalı dinozor familyası

Hadrosauridae veya hadrozorlar, geç Kretase döneminde yaşamış sorguçlu ve ördek gagalı kuş kalçalı dinozorları kapsayan bir familya.

<i>Anatotitan</i>

Anatotitan, geç Kretase döneminde Kuzey Amerika'da yaşamış ördek gagalı dinozor cinsi.

<i>Microraptor</i> kanatlı bir teropod dinozor

Microraptor, yaklaşık 120 milyon yıl önce yaşamış bir paravian teropod dinozor cinsidir. Etobur bir dinozordu. Bir metrenin altındaki boyuyla en küçük dinozorlardan biriydi. Kanat benzeri yapıları sayesinde süzülerek uçabilme kabiliyetine sahip, tüylü bir dromaeosauriddi.

<i>Pteranodon</i> Kretase teruzoru

Pteranodon, Geç Kretase döneminde Kuzey Amerika'da yaşamış, pterodactyloid teruzor cinsi.

<span class="mw-page-title-main">Arkozor</span> diapsid sürüngen kladı

Arkozorlar (Archosauria), kuşların ve timsahların yaşayan tek temsilcileri olduğu bir diapsid kladı. Arkozorlar genel olarak sürüngen olarak sınıflandırılır. Kladistik bakımdan kuşlar da sürüngenlere dahil edilir. Soyu tükenmiş arkozorlar arasında kuş olmayan dinozorlar, pterozorlar ve timsahların soyu tükenmiş akrabaları bulunur. Modern paleontologlar, Arkozorları yaşayan kuşların, timsahların ve onların soyundan gelenlerin en son ortak atasını ve onun soyundan gelenleri içeren bir taç grubu olarak tanımlar. Arkozorlar iki ana klada ayrılır: timsahlar ve soyu tükenmiş akrabalarını içeren Pseudosuchia kladı ve yine aynı şekilde kuşlar ve soyu tükenmiş yakın akrabalarını içeren Avemetatarsalia kladı.

<span class="mw-page-title-main">Maniraptoriformes</span> dinozor kladı

Maniraptoriformes, kuşların yaşayan tek temsilcileri olduğu Maniraptora kladını ve Ornithomimosauria'yı içeren bir teropod dinozor kladıdır. Klad Thomas Holtz tarafından "Ornithomimus ile kuşların son ortak atası ve onun tüm torunları" biçiminde tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Paul Sereno</span> Amerikalı paleontolog

Paul Callistus Sereno, saha çalışması ve erken dinozorlar üzerine araştırmalarıyla tanınan bir Amerikalı paleontolog. Chicago Üniversitesi'ne bağlı olan Sereno, Güney Amerika, Asya ve Afrika'da yoğun bir şekilde çalıştı. En eski dinozorlardan biri olan Eoraptor'u adlandırdı ve Herrerasaurus'un ilk tam kafatasını buldu. 1994 yılında Sereno, yırtıcı Afrika dinozoru Afrovenator'u buldu ve adlandırdı. Ayrıca dinozor kladogramlarını, özellikle ornithischian gruplarını yeniden düzenledi.

<span class="mw-page-title-main">Othniel Charles Marsh</span> Amerikalı paleontolog (1831 – 1899)

Othniel Charles Marsh,, Amerikalı Paleontolog ve dinozor araştırmalarının öncüsü. Marsh, 25 yeni dinozor cinsi tanımladı ve dünyanın en kapsamlı fosil koleksiyonlarından birini oluşturdu. Almanya'da jeoloji ve paleontoloji okuduktan sonra, Marsh Amerika'ya döndü ve 1860 yılında Yale Üniversitesi'nde paleontoloji profesörü olarak atandı. Amcası George Peabody'yi Yale'de Peabody Doğa Tarihi Müzesi'ni kurmaya ikna etti. Batı Amerika Birleşik Devletleri'nde yapılan bilimsel keşif gezilerinde, Marsh'ın ekipleri bir dizi keşif yaptı. 1871'de ilk Amerikan pterosaur fosillerini buldular. Ayrıca ABD'de erken dönem atlarının kalıntılarını buldular. Marsh, Kretase dişli kuşların ve uçan sürüngenlerin kalıntılarını, ayrıca Apatosaurus ve Allosaurus dahil olmak üzere Kretase ve Jura dinozorlarının kalıntılarını tanımladı.

<span class="mw-page-title-main">Parareptilia</span> sürüngen kladı

Parareptiller, küçük kertenkele benzeri canlıların yanı sıra, bazıları sivri uçlar ve zırh plakaları ile kıllanan daha büyük hayvanları içeren sıra dışı sürüngenler grubuydu. Diğer sürüngenlerin çoğundan farklı olarak, birçok parareptilin kafasının arkasında fenestrae adı verilen delikler yoktu. Bu pencere açıklıkları, dinozorlar gibi daha gelişmiş sürüngenlerin kafataslarını hafifletmeye yardımcı oldu. Pek çok parareptil otçul, künt, peg benzeri dişlere sahip gibi görünürken diğerleri muhtemelen böcekleri ve diğer eklembacaklıları yemiştir. Muhtemelen en ilkel parareptil grubu, Geç Permiyen Güney Afrika'dan gelen kertenkele benzeri milleretidlerdi. Geleneksel olarak, kafataslarının arkasında da pencereleri olmayan kaplumbağalar parareptiller arasında yer alır. Parareptiller ilk olarak geç Karbonifer dönemde ortaya çıktılar ve Triyas-Jura soy tükenme olayında yok oldular.

<i>Ichthyosaurus</i> Jura devrinden sucul sürüngen, balık kertenkelesi

Ichthyosaurus, tüm ichthyosaurların en iyi bilinenlerinden biridir ve birçok örneği İngiltere ve Almanya'daki Jura kayalarında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Cerdocyonina</span>

Cerdocyonina, köpekgillerin (Canidae) günümüze kadar gelen bir alt oymağıdır ve yalnızca Amerika'ya özgüdür. Genellikle görünüm ve davranış olarak "tilki benzeri" olarak tanımlanan cerdocyoninanlar, tilki cinsi Vulpes'ten çok Canis gibi kurt benzeri köpekgillerle daha yakın akrabadır. Üyeleri halk dilinde "Güney Amerika köpekleri" olarak bilinir ve 10 mevcut türü vardır. Eski kaynaklarda bazen "Güney Amerika tilkileri" olarak anılırlar, ancak zorro terimi, mammaloglar tarafından Vulpini oymağının gerçek tilkileriyle karıştırılmaması için önerilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Therizinosauria</span> coelurosaurian dinozor kladı

Terizinozorlar veya Therizinosauria, Kretase döneminde Asya ve Kuzey Amerika'da yaşamış, üyelerinin ellerinde uzun, tırpan benzeri pençeler bulunan maniraptoran dinozor grubu.

<i>Iguanodontia</i> kuş kalçalı dinozor grubu

Iguanodontia veya Iguanodontlar, Geç Jura ile Kretase döneminde, Amerika ve Avrasya'da yaşamış kuş ayaklı (ornithopod) dinozor grubu.

<i>Dinosauriformes</i> dinozorları ve en yakın akrabalarını içeren sürüngen kladı

Dinosauriformes, dinozorları ve onların en yakın akrabalarını içeren bir arkozor sürüngen kladıdır. Tüm dinosauriformlar, kısaltılmış ön ayaklar ve kısmen ila tamamen delikli bir asetabulum, geleneksel olarak dinozorları tanımlamak için kullanılan kalça yuvasındaki delik gibi çeşitli özelliklerle ayırt edilir. Bilinen en eski dinosauriform türü, yaklaşık 245 milyon yıl önce, orta Triyas döneminin Anisiyen yaşı kadar erken yaşamış olabilecek bir silesaurid olan Asilisaurus'tur.

<i>Kerberosaurus</i>

Kerberosaurus, Rusya'nın Amur Bölgesi, Blagoveshchensk'teki geç Maastrihtiyen yaşlı Geç Kretase Tsagayan Formasyonundan kalma bir saurolofin ördek gagalı dinozor cinsidir. Saurolophus ve Prosaurolophus ile ilişkili olduğunu gösteren kafatası kalıntılarını da içeren fosil yatağı malzemesine dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hypacrosaurus</span>

Hypacrosaurus ördek gagası dinozorunun bir cinsiydi görünüş olarak Corythosaurus'a benzer. Corythosaurus gibi, o kadar büyük ve düz olmasa da uzun, içi boş, yuvarlak bir tepeye sahipti. 75 ila 67 milyon yıl önce Alberta, Kanada ve Montana, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Geç Kretase'de yayılan iki türün kalıntılarından bilinmektedir ve Kuzey'deki iyi kalıntılardan bilinen en son içi boş tepeli ördek gagasıdır. Amerika 1990'larda H. stebingeri'ye ait yuvalar, yumurtalar ve yavrular keşfedilene kadar belirsiz bir cinsti.