İçeriğe atla

Cortina d'Ampezzo

Cortina d'Ampezzo
Komün
Comune di Cortina d'Ampezzo/Comun de Anpezo
İtalya üzerinde Cortina d'Ampezzo
Cortina d'Ampezzo
Cortina d'Ampezzo
Ülkeİtalya İtalya
BölgeVeneto
İlBelluno
İdare
 • Belediye BaşkanıGianluca Lorenzi
Yüzölçümü
 • Toplam254,51 km²
Rakım1224 m
Nüfus
 (1 Ocak 2021)[1]
 • Toplam5.669
Zaman dilimiUTC+01.00 (OAS)
 • Yaz (YSU)UTC+02.00 (OAYS)
Posta kodu
32043
Alan kodu0436

Cortina d'Ampezzo (Almanca: Hayden), İtalya'nın Veneto bölgesinin Belluno ilinin 6.075 nüfuslu bir belediyesidir. Alp Dağları'nın güneyinde bulunan Dolomitler bölgesinin ortasında bir Alpler vadisinde konumlanmıştır. Çok sayıda ve değişik ski-pistleri, dağlık manzaraları, konaklama tesisleri, alışveriş dükkânları ve "apreski" yaşanımı ile çok popüler bir kış-tatili beldesidir. İkinci Dünya Savaşı nedeniyle tasarlanan 1944 Olimpiyat Oyunlarına konutluk edememiştir ama 1956 Kış Olimpiyat Oyunları'na konutluk yapmıştır. Ayrıca birçok kış sporu dünya kupası etkinliklerine sahne olmuştur.

Cortina d'Ampezzo birçok sinema filmine arka plan ve mizansen sağlamıştır. Örneğin 1963'te yapımlanan Pembe Panter filmi; 1981'de yapımlanan James Bond filmi Yalnız Senin Gözlerin İçin ve 1993 yapımı Cliffhanger filmi için birçok arka planı bu belde sağlamıştır.

Tarihçe

Orta Çağlarda bu Alplerdeki vadi bölgesi Aquileia Piskoposu idaresinde ve sonra da Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu idaresinde idi. 1430'da Venedik Cumhuriyeti beldeyi eline geçirdi ise de 1508'de tekrar Avusturya Krallığı'na bağlandı. 1511'de Ampezzo vadisindeki halk Avusturya İmparatoru Maximilyan'a bağlılık yemini ettiler. Belde ve civarı 1920'ye kadar Avusturya idaresinde kaldı. Fakat bu bölgede özel olarak konuşulan bir Romans asıllı "Ladin" dili dolayısıyla bu uzun dönemde bu vadiler Almanca konuşulan bölge olmadı. Ampezzo vadisi 18. yüzyıl sonlarında turist çeken bir bölge olmaya başladı ve Avrupa'nın elit turistleri için bir kış ve dağcılık sporları merkezi oldu.

1915'te İtalya müttefikler yanında savaşa girdiğinde, seferberlikle askere alınan Ampezzo gençleri Avusturya ordusunda Ruslara karşı savaşmaktaydılar. 1917'de İtalya bir müddet beldeyi ve vadiyi ele geçirdiyse de; sonradan Avusturyalılarca geri alındı. Savaştan sonra Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun dağılmasıyla bu vadi İtalya idaresine verildi.

İtalya idaresinde Ampezzo vadisinde bulunan 6 değişik köyden oluşan yerel idare birleştirildi. Vadi merkezinde bulunan Ampezzo köyüne atfen "Cortina d'Ampezzo (Ampezzo Nezarlığı)" ismi ile yeni bir "komün" kuruldu.

20. yüzyıl başlarında ve savaştan sonraki dönemde Cortina d'Ampezzo yukarı-sınıf İtalyan turistleri çeken bir kış tatili merkezi oldu. 1944 Kış Olimpiyat Oyunları Cortina d'Ampezzo'da yapılması kararlaştırılmıştı ama savaş dolayısıyla bu oyunlar iptal edildi.

1956'da Kış Olimpiyat Oyunları Cortina d'Ampezzo'da başarılı bir şekilde yapıldı. Bu olimpiyat oyunlarına hazırlanma dolayısıyla Cortina d'Ampezzo'ya yapılan önemli altyapı yatırımları beldede kış turizmi endüstrisinin gelişmesi için sağlam bir temel oluşturdu. Bu tarihten sonra belde dünyaca tanınmış bir kış sporu beldesi oldu ve özellikle Avrupa'dan kitle turizm çekmeye başladı.

Demografi

Cortina d'Ampozzo beldesinin nüfusu (31.7.2010 itibarıyla) 6.075 kişidir ve nüfus yoğunluğu 24,02 kişi/km² dir. Beldenin nüfusunun 19. ve 20. yüzyılda gelişmesi şu gösterimde görülebilir:

Kişi

Coğrafi konumu ve iklim

Cortina d'Ampezzo Dolomitlerin ortasında "Valle del Boite" vadisinin en üst kısmında konumlanmıştır. Güneyinde Cadore beldesi, kuzeyinde "Val Pusteria" vadisi; doğusunda "Val d'Ansei" vadisi ve batısında Agordo beldesi bulunur. Yakında bulunan Dolomitler zirvelerinden en tanınmışları batıda "Tofane", kuzeyde "Pomagagnon", kuzeydoğuda "Cristallo", doğuda "Faloria" ve "Sorapoiss" ve güneyde "Becco di Mezzodì", "Croda da Lago" ve "Cinque Torri"dir. Beldenin merkezinin rakımı 1.224 m olmakla beraber beldenin hemen arkasında bulunan "Tofana di Mezzo" zirvesi rakımı 3.224m.dir. Belde civarında çok hızla akan dereler şeklinde birçok akarsu bulunur. İlkbahar sonu yaza doğru sel sularıyla beslenen birçok göl de (örneğin "Ghedina", "Pianozes", "d'Ajal") vardır.

Cortina d'Ampezzo'nun iklimi tipik Alpler iklimidir. Yazlar uzun geçmekte ve kışlar ise değişken olarak soğuk, karlı, buzlu ve hatta bazen mutedil geçmektedir. Genellikle Aralık sonundan Ocak ortasına kadar İtalya'da gözlemlenen en düşük sıcaklıklar bu belde civarındaki Belluno ili ile Bolzano ili arasından bulunan yüksek arazilerde kaydedilmektedir. Genellikle beldedeki kış mevsimi yağışlı, soğuk ve çok rüzgarlı olarak geçmektedir.

Ekonomisi

1950'lerde kitle turizminin gelişmesine kadar Cortina d'Ampezzo birbirleriyle bağlantısı az birkaç semt ve köyden oluşmaktaydı; günümüzde bunlar birbirleriyle bağlanmıştır. Beldenin merkezi yüksek gelirli turistlere hitap eden (Bulgari, Benetton, Gucci, Geox gibi) lüks giyim alışveriş "outlet"leri; eski antik eşya ve eski kitap satıcıları; güzel sanatlar ve el sanatları galerileri ve el işi sanatkarlarının mamullerini satan dükkânlarla dolmuştur. Ayrıca şehir merkezinde çok özel dağcılık ve kış sporları malzemeleri satan dükkânlar da bulunmaktadır. Bunlar yanında İtalya'da (1893'te) ilk kurulan kooperatiflerden biri olan "La Cooperativa di Cortina"'nın üç katlı alışveriş merkezi de vardır.

Fakat Cortina d'Ampezzo en önemli ekonomi enfrastürktür kış tatilleri ve kış sporları için hazırlanmış turistik tesislerdir. 34 değişik ski-pistine kayakçı taşıyan tesisler (bunlardan 81 büyük gondollu ve 4'u üstü açık koltuk şeklinde taşıyıcısı olan küçük teleferik hattı ve 22'si tek kayakçı taşıyan "ski-lift") bulunmaktadır. Ayrıca Cortina, etrafında bulunan Dolomitlerdeki diğer kayak merkezleri ile birlikte "Dolomitler Süperski" bölgesi oluşturmakta ve bu bölge dünyanın en büyük kayak yapma arazisini oluşturmaktadır.[2]

Tümünün yaklaşık 58 km uzunlukta olduğu bildirilen kayak pistlerinin sayısı şu anda yaklaşık 80 tanedir. Sınıflandırmaya göre bunların 2'si "yeşil - yeni kayak öğrencileri için"; 39'u "mavi - aşağı derecede zorluktan orta dereceden hemen altındaki zorluğa kadar"; 30'u "kırmızı - orta zorlukta ve yüksekten zorluktan hemen daha az zor" ve 7'si "siyah yani yüksek zor veya çok yüksek zor" olarak nitelendirilmiştir. Bu pistlerin başlangıç noktalarında ve "teleferik" ve "ski-lift"lerin en yüksek mevkilerinde kayakçıları ağırlamak için "sığınak" adı taşıyan büyük kafeler ve restoranlar bulunmaktadır.

Son zamanlarda popüler olmaya başlayan "snowboarding" için de Faloria semtinde Franchetti kanyonu ağzında sırf bu spor için büyük özel bir spor merkezi tesisi açılmıştır.

Başta 1903'te kurulan "Scı Club Cortina" adlı kulüp ve benzeri kayak kayma öğretim merkezleri dolayısıyla da Cortina d'Ampezzo bir kayak öğrenme merkezi olarak isim yapmıştır.

Cortina d'Ampezzo'da kış sporları yapmaya gelen turistleri ağırlamak için çok sayıda Alpin tipte otel ve pansiyon bulunmaktadır. Ayrıca özellikle "apreski" eğlence için, (kafe, bar, restoran, disco vb) Cortina d'Ampezzo yüksek kaliteli ve seviyeli bir turist merkezi olarak bilinmektedir.

Resimler

Cortina d'Ampezzo panoraması
Tofana zirvesi panoraması
  • Cortina d'Ampezzo Belediye Konağı - "Casa delle Regole".
    Cortina d'Ampezzo Belediye Konağı - "Casa delle Regole".
  • Cortina d'Ampezzo kayak atlama sahası
    Cortina d'Ampezzo kayak atlama sahası
  • Cortina d'Ampezzo Çan Kulesi
    Cortina d'Ampezzo Çan Kulesi
  • Cortina d'Ampezzo Piaza Venezia
    Cortina d'Ampezzo Piaza Venezia
  • Cortina d'Ampezzo Franchetti'de bir ski-lift ve kayak pisti
    Cortina d'Ampezzo Franchetti'de bir ski-lift ve kayak pisti
  • Cortina d'Ampezzo "Camillo Giussani Sığınağı"
    Cortina d'Ampezzo "Camillo Giussani Sığınağı"
  • Cortina d'Ampezzo "Corso İtalia"
    Cortina d'Ampezzo "Corso İtalia"

Dipnotlar

  1. ^ "Popolazione residente al 1° Gennaio 2021" (İtalyanca). Italian National Institute of Statistics. 13 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2022. 
  2. ^ "Dolomiti Superski". 8 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Cortina d'Ampezzo ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Alpler</span> Orta Avrupada yer alan bir sıradağ

Alpler, Orta Avrupa'da yer alan büyük dağ silsilesi. İsviçre, Kuzey İtalya ve Fransa'nın pek çok bölümünde görülür. Avusturya'nın hemen hemen hepsini kaplar ve Almanya'nın güneyinde önemli yer tutar. Coğrafi olarak 44°-48° kuzey enlemleri ve 5°-18° doğu boylamları arasında bulunur. Ekvator'dan ve Kuzey kutbundan hemen hemen aynı uzaklığa sahiptir. 207.000 km² bir alanı kaplar.

<span class="mw-page-title-main">2006 Kış Olimpiyatları</span>

2006 Kış Olimpiyatları, İtalya'nın Torino şehrinde 10 Şubat - 26 Şubat 2006'da düzenlenmiş ve resmî adı 20. Kış Olimpiyat Oyunları olan spor şölenidir. Bu oyunlar, 1956'da Cortina d'Ampezzo'da düzenlenmiş olan 7. Kış Olimpiyat Oyunları'ndan sonra, İtalya'da düzenlenmiş olan ikinci kış olimpiyatlarıdır. İtalya, ayrıca, 1960'ta Roma'da düzenlenen 17. Yaz Olimpiyat Oyunları'na da ev sahipliği yapmıştır. Ayrıca kapanış töreninde avril lavigne 2010 kanada kış olimpiyatları adına ülkesini şarkı söyleyerek temsil etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Davos</span> İsviçrede şehir ve belediye

Davos, İsviçre'nin doğusunda, Graubünden kantonunda kasaba. Davos Vadisinde, denizden 1,560 m yüksekte, Landwasser Irmağı üzerinde yer alır. Davos-Platz ve Davos-Dorf adlı iki köyden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">1992 Kış Olimpiyatları</span>

1992 Kış Olimpiyat Oyunları tarihte düzenlenmiş olan 16. kış olimpiyatıdır. 1992'de Albertville, Fransa'da düzenlenmiştir. Diğer aday şehirler ise ABD'den Anchorage, Almanya'dan Berchtesgaden, İtalya'dan Cortina d'Ampezzo, Norveç'ten Lillehammer, İsveç'ten Falun ve Bulgaristan'dan Sofya idi. O yıl 1992 Yaz Olimpiyatları'da yapılmıştı. Yaz olimpiyatları ile kış olimpiyatları son kez aynı yılda yapılmıştır. Daha sonra 2 sene ara ile yapılmaya başlandı.

Türkiye'de snowboard, 1990'lı yıllardan başlayıp hızla yayılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kayakla atlama</span>

Kayakla atlama, dik bir rampadan aşağı kaymayı, havalanmayı, mümkün olduğunca yükseğe atlamayı ve ardından düşmeden yumuşak bir biçimde en uzak noktaya inmeyi içeren gösterişli bir spordur.

<span class="mw-page-title-main">Belluno (il)</span> İtalyada bir il

Belluno ili, kuzey-doğu İtalya'da Veneto bölgesinin ili olup merkezi ismini aldığı Belluno şehridir. İlin alanı 3,678 km² olup bu ile bağlı olan 69 komün içindeki il nüfusu 213.876 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Saint-Moritz</span> İsviçrede şehir ve belediye

Saint-Moritz, İsviçre'de Engadine vadisinde yer alan bir tatil kasabasıdır. Graubünden kantonunda Maloja bölgesine bağlı bir belediyedir. Doğu Alplerin en yüksek noktası olan Piz Bernina bu kasabanın birkaç kilometre güneyinde yer alır. Saint Moritz dünyanın en eski kış sporları merkezlerinden birisidir ve senede 322 gün güneş alması ile ünlüdür. Termal kaplıcaları, sarayı, donmuş göl üzerinde oynanan polosu ve kumarhanesi ile 1864'ten beri dünyanın yüksek sosyetenin çekim merkezi olmuştur.

1927 Dünya Kayak Şampiyonası 2-5 Şubat 1927'de Cortina d'Ampezzo İtalya'da Trampolino Olimpico pistinde gerçekleşmiştir. Finlandiya ve Norveç bu şampiyonada yer almamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Trampolino Olimpico</span> kayak pisti

Trampolino Olimpico, Cortina d'Ampezzo İtalya'da bulunan Kayakla atlama pistidir. Pist 1956 Kış Olimpiyatları'larında Kuzey Kombine türünde ve 1927 Dünya Kayak Şampiyonası'na evsahipliği yapmıştır. 1955'te inşa edilen pist 40,000 izleyici kapasitesindedir.

Kayıtlara göre eski Türklerde “Çana” olarak bilinen kayak M.Ö. 4000 yıllarında Baykal Gölü çevresinde, karda yürüme aracı olarak kullanılmıştır. Göçlerle İskandinav ülkelerine ulaşan kayak, Avrupa’da 18. yüzyıldan sonra yaygınlaşmaya başlamıştır. Yurdumuzda ilk kez 1914 yılında, Haliç’te bir marangoz atölyesinde yapılan çok sayıda kayak hayvan sırtında Erzurum’a taşınmış ve Kafkas cephesinde kayakçı er yetiştirmek üzere Erzurum’da açılan kurslarda 30 kayakçı yetiştirilmiştir. 1 Ocak 1933 yılında Galatasaray Lisesi'nden bir grup öğretmen ilk kez Uludağ’da kayak yaparak bu sporun Türkiye’de öncülüğünü yapmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Méribel</span>

Méribel Moutiers kasabası yakınlarında bulunan, Fransız Alpleri'nde, Tarentaise Vadisi'nde bir kayak merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">2026 Kış Olimpiyatları</span>

2026 Kış Olimpiyatları, resmî adıyla XXV Olympic Winter Games, markalaştırılmış adıyla Milano Cortina 2026, 6-22 Şubat 2026 tarihlerinde Uluslararası Olimpiyat Komitesi tarafından İtalya'nın Milano ve Cortina d'Ampezzo şehirleri başta olmak üzere üç farklı bölgede ve birçok noktada gerçekleştirilmesi planlanan uluslararası bir çoklu spor etkinliğidir. Milano ve Cortina d'Ampezzo şehirlerinin ortak teklifi, 24 Haziran 2019 tarihinde İsviçre'nin Lozan kentinde düzenlenen Uluslararası Olimpiyat Komitesi'nin 134. Oturumunda İsveç'in Stockholm-Åre şehirlerinin ortak teklifini 34'e 47 oyla geride bıraktı ve 2026 Kış Olimpiyatları için ev sahibi ünvanını kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Ildegarda Taffra</span> İtalyan kros kayakçısı

Ildegarda Taffra, İtalyan kayakçı.

<span class="mw-page-title-main">Kiremitliktepe Kayakla Atlama Kuleleri</span>

Kiremitliktepe Kayakla Atlama Kuleleri, Türkiye'nin Erzurum ilinin Palandöken ilçesinde bulunan bir kayakla atlama tesisidir. Kuleler, Eylül 2010 tarihinde 2011 Dünya Üniversiteler Kış Oyunları için inşa edilmiş olup Palandöken Dağı'nın eteklerinde yer almaktadır. Kompleks, büyük bir tepe (K-125) ve normal bir tepe (K-95) atlama kulesinin yanı sıra eğitim amaçlı ve genç atlamacıların kullanımı için K-65, K-40 ve K-20'nin daha küçük üç eğiminden oluşmaktadır.

1956 Kış Olimpiyatları'nda kayakla atlama müsabakaları, 5 Şubat'ta ev sahibi Cortina d'Ampezzo'daki Trampolino Olimpico'da yapıldı.

<span class="mw-page-title-main">Slalom (kayak)</span>

Slalom, direkler veya kapılar arasında kayak yapmayı içeren bir dağ kayağı ve snowboard disiplinidir. Bunlar Büyük slalom, Süper büyük slalom ve İniş disiplini olanlardan daha yakın aralıklıdır ve hızlı ve daha kısa dönüşler gerektirir. Uluslararası olarak FIS Alp Disiplini Dünya Kayak Şampiyonası'nda ve Kış Olimpiyat Oyunlarında yarışılmaktadır.

İtalya, Cortina d'Ampezzo'da düzenlenen 1956 Kış Olimpiyatları'nda, 27 Ocak - 3 Şubat tarihleri arasında altı adet alp disiplini etkinliği düzenlendi.

<span class="mw-page-title-main">Valtournenche</span> İtalyanın Aosta Vadisi bölgesinde, Aosta Vadisi iline bağlı ilçe (komün)

Valtournenche kuzeybatı İtalya'nın Aosta Vadisi bölgesinde deniz seviyesinden 1500 m (4.900 ft) yükseklikte, bir kasaba ve komündür. Dora Baltea'nın sol tarafında Châtillon'dan Matterhorn'a kadar bir vadi olan Valtournenche'nin çoğunu kapsar Valtournenche, Cervinia'ya yakındır ve kışın iki kasaba kayak pistleriyle de bağlantılıdır. Aslında İsviçre'nin Zermatt kentiyle aynı kayak merkezinin bir parçasıdırlar.

Fabrizio Zardini, İtalyan paralimpik kayakçı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.