İçeriğe atla

Cornelia Fabri

Cornelia Fabri
Doğum9 Eylül 1869(1869-09-09)
Ravenna
Ölüm24 Mayıs 1915 (45 yaşında)
Floransa
Ölüm sebebiZatürre
Milliyetİtalyan
Vatandaşlıkİtalya Krallığı
EğitimPisa Üniversitesi
Scuola Normale Superiore. Classe di Scienze
Kariyeri
DalıMatematik
Doktora
danışmanı
Vito Volterra

Cornelia Fabri (Ravenna, 9 Eylül 1869 - Floransa, 24 Mayıs 1915), İtalyan matematikçi ve Pisa Üniversitesi'nden matematik alanında mezun olan ilk kadındır (1891).[1]

Yaşamı ve çalışmaları

Cornelia Fabri, İtalya'nın Ravenna kentinde Ruggero Fabri ve Lucrezia Satanassi de Sordi tarafından yönetilen soylu bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Yakın ailesi matematik ve bilim alanında iyi eğitimliydi. Büyükbabası Santi Fabri, Bologna Üniversitesi'nden matematik mezunuydu ve Ravenna Koleji'nde öğretmenlik yapıyordu. Babası Ruggero Fabri, bilimsel çalışmalara odaklanmış ve Roma Üniversitesi Fizik ve Matematik Bilimleri bölümünden mezun olmuştur. Cornelia çocukken bilimsel konularda o kadar "sıra dışı bir yetenek"[2] göstermiştir ki, babasının da onayıyla şehrin teknik enstitüsüne kaydolmuş ve erkeklerden oluşan bir sınıftaki tek kadın olmuştur. En yüksek notları aldı, giriş sınavını kolayca geçti ve Pisa Üniversitesi Fizik, Matematik ve Doğa Bilimleri Fakültesi'ne kaydolmasına izin verildi. Yine tek kadındı ve derslerine annesinin eşliğinde devam ediyordu. 1891 yılında mezun oldu.[1][2][3]

Matematiksel fizikçi ve Accademia dei Lincei başkanı olan üniversite hocası Vito Volterra tezini yönetmiş[1] ve Fabri'nin üniversite yılları boyunca gelişimini takip etmiş[2] ve onu şöyle hatırlamıştır:

1880 civarında Pisa Üniversitesi'nde öğrencim olan ve daha sonra Torino ve Roma'da sahip olduğum birçok öğrenci arasında ilk ve belki de en iyisi olan Signorina Cornelia Fabri ile ilgili çok canlı bir anım var. Onun derece sınavının Pisa Üniversitesi için bir olay olduğunu hatırlıyorum, sadece ilk kez bir kadın doktora yapmak için oraya geldiği için değil, aynı zamanda sınav, tam not, mutlak ve övgü alan aday tarafından takdire şayan bir şekilde desteklendiği için. Bu vesileyle Fen Fakültesi Dekanı Profesör Antonio Pacinotti, olayın tüm önemine dikkat çeken ve seçkin kadın şahsiyetlerin bilim alanına girmesiyle yeni bir çağın açılacağını öngören yüce ve yerinde sözler söyledi.[4]

Fabri'nin bilimsel çalışmaları öncelikle hidrolik üzerine odaklanmıştır ve yoğun ama kısa sürmüştür. Son akademik çalışması 1895 yılında yayımlandı. 1902'de annesinin ölümünden sonra Pisa'dan ayrıldı ve aile mülklerine ve babasına bakmak için Ravenna'ya döndü. Babası 1904 yılında öldü. Profesör Volterra ile ayrıntılı yazışmalar yoluyla iletişim kurmaya devam etti ve iki matematikçi 1902 yılına kadar mektuplaştı. Son kez 1905 yılında bir araya geldiler.[2][3]

Fabri, Ravenna'da kendini hayır kurumlarına ve hayır faaliyetlerine adamıştır.[3]

Ölümünden sadece üç ay önce Fabri, günah çıkaran rahibesine rahibe olmayı düşünmesinin nedenlerini açıklamak için bilimin dilini kullandı. "Kalbim her zaman birbirini dengeleyen ve geleceğimin ne olacağı konusunda beni tam bir körlük içinde tutan iki eşit ve karşıt güç arasında asılı kalmıştır."[5]

Fabri, 24 Mayıs 1915 tarihinde 46 yaşında Floransa'da zatürre nedeniyle ölmüştür.[3]

Mirası

Ravenna'da bir caddeye Cornelia Fabri'nin adı verilmiştir.[]

Seçilmiş çalışmaları

  • 1890: Above are some general properties of functions that depend on other functions and lines. Note by Cornelia Fabri, Turin, Claudio Clausen.
  • 1892: Brief considerations regarding the new regulations for the lock on the Montone river, Ravenna, Calderini.
  • 1892: On vortex motions in perfect fluids. Memoir of Cornelia Fabri, Bologna, Gamberini and Parmeggiani typography.
  • 1892: On the theory of vortex motions in incompressible fluids, Pisa, Mistri & C.
  • 1893: Electric signal bell installed by Mr. Abbé Ravaglia in the port of Ravenna, Paris, A. Durand and Pedone-Lauriel Editeurs.
  • 1893: Above hyperspace functions. Note by Cornelia Fabri, Proceedings of the Royal Veneto Institute of Letters, Science and Arts.
  • 1894: Vortex motions of order higher than the 1st in relation to the equations for the movement of viscous fluids, Bologna, Tipografia Gamberini and Parmeggiani.
  • 1895: Higher order vortex motions in relation to the equations for the movement of compressible viscous fluids, Il Nuovo Cimento.

Kaynakça

  1. ^ a b c "Sistema Museale della Provincia di Ravenna - Cornelia Fabri". www.sistemamusei.ra.it. 4 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2023. 
  2. ^ a b c d Cornelia Fabri Mathematician / Focaccia, Miriam in "Atti del XXXIX Convegno annuale : Proceedings of the 39th Annual Conference ; Pisa, 9-12 Settembre 2019 ; Società Italiana degli Storici della Fisica e dell'Astronomia (SISFA) - Pisa : Pisa University Press, 2020- Casalini id: 4706617" - P. 49-54 - DOI:10.12871/97888333940228 - Permalink: http://digital.casalini.it/10.12871/97888333940228 - Casalini id: 4707037
  3. ^ a b c d "Cornelia Fabri - Scienza a due voci". scienzaa2voci.unibo.it. 13 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2023. 
  4. ^ Giovanni Mesini, In memory of Cornelia Fabri, Arti Grafiche, Ravenna 1925, p. 9
  5. ^ Giovanni Mesini, In memory of Cornelia Fabri, Arti Grafiche, Ravenna 1925, p. 39

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Henri Poincaré</span> Fransız matematikçi ve fizikçi

Jules Henri Poincare Fransız matematikçi, teorik fizikçi, mühendis ve bilim felsefecisiydi. Yaşamı boyunca var olduğu şekliyle disiplinin tüm alanlarında mükemmel olduğundan, genellikle bir bilge ve matematikte "Son Evrenselci " olarak tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Niels Henrik Abel</span> Norveçli matematikçi

Niels Henrik Abel, çeşitli alanlarda öncü katkılarda bulunan Norveçli bir matematikçiydi. En ünlü yegane sonucu, Genel beşinci dereceden denklemi radikallerde çözmenin imkansızlığını gösteren ilk tam kanıttır. Bu soru, zamanının öne çıkan açık kalmış sorunlarından biriydi ve 250 yılı aşkın bir süredir çözülemedi. Aynı zamanda eliptik fonksiyonlar alanında bir yenilikçi, Abelyen fonksiyonların kaşifiydi. Buluşlarını yoksulluk içinde yaşarken yaptı ve 26 yaşında tüberkülozdan öldü.

<span class="mw-page-title-main">Lewis Carroll</span> İngiliz Anglikan din adamı, fotoğrafçı ve yazar (1832-1898)

Charles Lutwidge Dodgson ya da daha çok tanındığı takma adıyla Lewis Carroll, İngiliz çocuk edebiyatı yazarı. Alice Harikalar Diyarında ve onun devamı olan Aynanın İçinden adlı kitaplarıyla tanınır. Kelime oyunları, mantık ve fantezideki yeteneği sayesinde ün kazanmıştır. Jabberwocky ve The Hunting of the Snark adlı şiirleri absürt edebiyat örneklerindendir. Dodgson aynı zamanda matematikçi, fotoğrafçı, mucit ve Anglikan papazıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bologna Üniversitesi</span> İtalyada bulunan, dünyanın en eski aktif üniversitesi.

Bologna Üniversitesi İtalya'nın Bologna şehrinde bulunan bir araştırma üniversitesidir. 1088 yılında organize bir öğrenci loncası tarafından kurulan, dünyada sürekli faaliyet gösteren en eski üniversitedir. Universitas kelimesinin kullanıldığı, temelinde yükseköğrenim ve derece veren bir enstitü olmak amacıyla kurulan ilk kurumdur.

<span class="mw-page-title-main">George Gabriel Stokes</span> Britanyalı matematikçi ve fizikçi

Sir George Gabriel Stokes, 1. Baronet, İrlandalı bir İngiliz fizikçi ve matematikçiydi. İrlanda, County Sligo'da doğan Stokes, tüm kariyerini 1849'dan 1903'teki ölümüne kadar Lucasian Matematik Profesörü olduğu Cambridge Üniversitesi'nde geçirdi. Bir fizikçi olarak Stokes, Navier-Stokes denklemleri dahil olmak üzere akışkanlar mekaniğine, polarizasyon ve floresans üzerine kayda değer çalışmalarla fiziksel optiğe ufuk açıcı katkılarda bulundu. Bir matematikçi olarak, vektör hesabında "Stokes teoremi"ni popüler hale getirdi ve asimptotik açılımlar teorisine katkıda bulundu. Stokes, Felix Hoppe-Seyler ile birlikte ilk önce hemoglobinin oksijen taşıma fonksiyonunu gösterdi ve hemoglobin çözeltilerinin havalandırılmasıyla üretilen renk değişikliklerini gösterdi.

<span class="mw-page-title-main">Émile Borel</span> Fransız matematikçi ve siyasetçi (1871 – 1956)

Félix Édouard Justin Émile Borel Fransız bir matematikçi ve politikacıydı. Bir matematikçi olarak, ölçü teorisi ve olasılık alanlarında kurucu çalışmalarıyla tanınıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Stefan Banach</span> Polonyalı matematikçi

Stefan Banach (Lehçe telaffuz: [ˈstɛfan ˈbanax] , genellikle dünyanın en önemli ve etkili 20. yüzyıl matematikçilerinden biri olarak kabul edilen Polonyalı bir matematikçiydi. Modern fonksiyonel analizin kurucusu ve Lwów Matematik Okulu'nun orijinal bir üyesiydi. En önemli eseri, genel fonksiyonel analiz teorisi üzerine ilk monografi olan 1932 tarihli Théorie des opérations linéaires kitabıdır.

<span class="mw-page-title-main">Rita Levi-Montalcini</span> İtalyan nörolog (1909 – 2012)

Rita Levi-Montalcini, İtalyan nörolog. Meslektaşı Stanley Cohen ile birlikte 1986 yılında sinir büyüme faktörü buluşları için Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülünü kazanmıştır (NGF). 2001 yılından ölümüne kadar İtalyan Senatosunda Yaşam Boyu Senatör olarak kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Walter Kohn</span> Amerikalı fizikçi (1923 – 2016)

Walter Kohn, John A. Pople ile birlikte 1998 Nobel Kimya Ödülü sahibi Yahudi kökenli Amerikalı fizikçi. Walter Kohn ve John Pople bu ödülü kuantum kimyası üzerine bir birlerinden bağımsız olarak yaptıkları çalışmalar üzerine almaya hak kazanmışlardır. Kohn özelde bu ödülü Atomlar arasındaki kimyasal bağları açıklamak üzere karmaşık matematiği kuantum mekaniğine uygulayarak geliştirdiği yoğunluk fonksiyonları teorisi sayesinde kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Vladimir Arnold</span> Sovyet-Rus matematikçi

Vladimir İgoreviç Arnold Sovyet-Rus matematikçi. En iyi entegre sistemlerin stabilitesi ile ilgili Kolmogorov-Arnold-Moser teoremi ile tanınmasına rağmen, dinamik sistem teorisi, cebir, felaket teorisi, topoloji, cebirsel geometri, sezgisel geometri, diferansiyel denklemler, klasik mekanik dahil olmak üzere birçok alanda önemli katkılarda bulunmuştur., Hidrodinamik ve tekillik teorisi, ADE sınıflandırma problemini ortaya çıkarmak da dahil olmak üzere, ilk ana sonucundan bu yana - 19 yaşında 1957'de Hilbert'in on üçüncü probleminin çözdü. İki yeni matematik dalı kurdu: KAM teorisi ve topolojik Galois teorisi öğrencisi Askold Hovanskiy ile).

<span class="mw-page-title-main">Matematiksel ve teorik biyoloji</span>

Matematiksel ve teorik biyoloji, biyolojinin bilimsel teorileri kanıtlamak için gerekli deneyleri yapmakla uğraşan deneysel biyoloji dalının aksine biyolojik sistemlerin yapılarının, gelişimlerinin ve davranışlarının altında yatan ilkeleri araştırmak için yaşayan organizmaların teorik analizlerini, matematiksel modellerini ve soyutlamalarını kullanan bir dalıdır. Bu alan aynı zamanda matematiksel yanını vurgulamak için matematiksel biyoloji ya da biyomatematik ya da biyolojik yanını vurgulamak için ise teorik biyoloji olarak da adlandırılır. Teorik biyolojinin odak noktası daha çok biyolojinin teorik ilkelerinin geliştirilmesi iken matematiksel biyoloji biyolojik sistemlerin incelenmesinde matematiği kullanır ama her iki terim de bazen birbirinin yerine kullanılabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Matematik tarihi</span> matematik biliminin tarihi

Matematik tarihi, öncelikle matematikteki keşiflerin kökenini araştıran ve daha az ölçüde ise matematiksel yöntemleri ve geçmişin notasyonunu araştıran bir bilimsel çalışma alanıdır. Modern çağdan ve dünya çapında bilginin yayılmasından önce, yeni matematiksel gelişmelerin yazılı örnekleri yalnızca birkaç yerde gün ışığına çıktı. MÖ 3000'den itibaren Mezopotamya eyaletleri Sümer, Akad, Asur, Eski Mısır ve Ebla ile birlikte vergilendirmede, ticarette, doğayı anlamada, astronomide ve zamanı kaydetmede/takvimleri formüle etmede aritmetik, cebir ve geometri kullanmaya başladı.

<span class="mw-page-title-main">Jacques Hadamard</span> Fransız matematikçi (1865 – 1963)

Jacques Salomon Hadamard ForMemRS sayı teorisi, karmaşık analiz, diferansiyel geometri ve Kısmi diferansiyel denklemlere önemli katkılarda bulunan Fransız matematikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Leonida Tonelli</span> İtalyan matematikçi (1885-1946)

Leonida Tonelli, Fubini teoreminin bir varyasyonu olan Tonelli teoremini oluşturmak ve varyasyonlar hesabında doğrudan yöntem için ortak bir araç olarak yarı süreklilik yöntemlerini tanıtmakla tanınan İtalyan bir matematikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Tullio Levi-Civita</span> İtalyan matematikçi ve fizikçi (1873–1941)

Tullio Levi-Civita, ForMemRS, İtalyanca telaffuz: [ˈtulljo ˈlɛːvi ˈtʃiːvita]; 29 Mart 1873 - 29 Aralık 1941), mutlak diferansiyel hesap üzerine çalışmaları ve görelilik teorisine uygulamaları ile ünlü, ancak diğer alanlarda da önemli katkılarda bulunan İtalyan bir matematikçidir. Tensör hesabının mucidi Gregorio Ricci-Curbastro'nun öğrencisi idi. Çalışmaları hem saf hem de uygulamalı matematik, gök mekaniği, analitik mekanik ve hidrodinamik konularında temel makaleler içeriyordu.

<span class="mw-page-title-main">George Pólya</span> Macar matematikçi (1887 – 1985)

George Pólya Macar matematikçi. 1914-1940 yılları arasında ETH Zürih'te ve 1940-1953 yılları arasında Stanford Üniversitesi'nde matematik profesörüydü. Kombinatorik, sayı teorisi, sayısal analiz ve olasılık teorisine temel katkılarda bulundu. Sezgisel analiz ve matematik eğitimindeki çalışmalarıyla da tanınır. Marslılardan biri olarak tanımlandı.

<span class="mw-page-title-main">Maxime Bôcher</span> Amerikalı matematikçi (1867 – 1918)

Maxime Bôcher diferansiyel denklemler, seriler ve cebir üzerine yaklaşık 100 makale yayınlayan bir Amerikalı matematikçi. Ayrıca Trigonometri ve Analitik Geometri gibi temel metinler yazdı. Bôcher teoremi, Bôcher denklemi ve Bôcher Anma Ödülü onun adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">George Johnston Allman</span> İrlandalı matematikçi, klasikçi bilim insanı ve eski Yunan matematiği tarihçisi

George Johnston Allman İrlandalı bir profesör, matematikçi, klasik bilim insanı ve eski Yunan matematiği tarihçisiydi. Onun ünü, esas olarak ilk kez 1889'da Dublin'de yayınlanan ve daha sonra birkaç kez yeniden yayımlanan Thales'ten Öklid'e Yunan Geometrisi kitabının yazarlığına dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Anna Johnson Pell Wheeler</span> Amerikalı kadın matematikçi (1883 – 1966)

Anna Johnson Pell Wheeler, Amerikalı bir matematikçiydi. En çok, daha sonra fonksiyonel analizin bir parçası haline gelen sonsuz boyutlarda lineer cebir üzerine erken dönem çalışmalarıyla tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Olga Ladıjenskaya</span>

Olga Aleksandrovna Ladyzhenskaya, kısmi diferansiyel denklemler, akışkanlar dinamiği ve Navier-Stokes denklemleri için sonlu farklar yöntemi üzerinde çalışan bir Rus matematikçiydi. 2002'de Lomonosov Altın Madalyası almıştır. Altı monografi de dahil olmak üzere iki yüzden fazla bilimsel yayının yazarıdır.