İçeriğe atla

Cormagon Noyan

Cormagon Noyan, Moğol istilaları zamanı ortaya çıkmış Moğol komutan ve Moğolların İran-Kafkasya bölgesindeki birliklerin ilk komutanı.

Cormagon Noyan
Moğol Kafkasya-İran birlikleri komutanı
Görev süresi
1230-1241
Yerine gelenBaycu Noyan
Kişisel bilgiler
Ölüm 1241

Hayatı

Kesin doğum tarihi bilinmemesine karşın, 1242 yılında ölümüne kadar İran, Azerbaycan, Kafkasya ve Anadolu'yu işgal eden Moğol ordusunun başkomutanı olan Cormagon Noyan, devrinin önemli hükümdarlarından Alaaddin Keykubat, Celaleddin Harezmşah, İvane Zakaryan gibi komutanları mağlup etmiş,[1] Ögeday Han devrinde Moğol Ordularının Kafkasya, Ön Asya ve İranda mutlak güç olduğunu ortaya koymuştur.

Azerbaycan'ı ele geçirdikten sonra, Karabağ'dakı Alban hükumdar Asan Calal Dövle ile akrabalık ilişkisi kurmuş ve Asan Calalın kızı ile oğlunu evlendirmiştir.[2]

Cengiz Han döneminde başarısıyla dikkatleri üzerine çekmeyi başaran Cormagon, Büyük Han'ın ölümünden sonra (1227), 1231-1241 yılları arasında tam 10 yıl, Moğol ordularının başkomutanı olmuştur.[3] Ölümünden sonra yerine Baycu Noyan geçmiştir.

Kaynakça

  1. ^ Turan, Osman (2004). Selçuklular Zamanında Türkiye. ÖTÜKEN NEŞRİYAT. ISBN 978-605-155-233-0. Erişim tarihi: 27 Haziran 2017. 
  2. ^ Ф. Б. Миралаев – Камен с изображением монгольского воина, обноруженный в сел Ванклу. (Доклад на VII научн. Конфер. Аз. ИСИ II, 1982 
  3. ^ "Cormagon Noyan ve Baycu Noyan ile Moğollar Anadolu'da". Beyaztarih. 15 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Harezmşahlar Devleti</span> Orta Asyanın Harezm bölgesinde kurulu eski bir Türk devleti (1077–1231)

Harezmşahlar veya Harzemşahlar Devleti, Orta Asya'da Harezm bölgesinde Kutbeddin Muhammed Harezmşah tarafından kurulan Türk-İran geleneğine dayalı bir devlettir. Bu devlet, Anadolu Selçuklu Devleti ile 1230 yılında yapılan Yassıçemen Muharebesi sonucunda iyice zayıflamış, 1231 yılında Celaleddin Harezmşah'ın ölümü ile yıkılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kösedağ Muharebesi</span> Selçuklular ile Moğollar arasında 1243 yılında yapılan savaş

Kösedağ Muharebesi, 3 Temmuz 1243 tarihinde Anadolu Selçuklu Devleti ile Moğollar arasında gerçekleşen ve Selçuklu Devleti'nin yenilip Moğol tâbiiyetine girmesiyle sonuçlanan muharebedir. Kösedağ Muharebesi, sonuçları bakımından Türk tarihi içerisinde özel bir yere sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Ögeday</span> Cengiz Hanın oğlu ve 2. Moğol imparatoru

Ögeday veya Ogeday, Cengiz Han'ın oğullarından biri ve halefi. Cengiz Han'dan sonra Moğol İmparatoru olmuş ve babasının yarım bıraktığı istilaları ve devlet düzenlemesini tamamlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Batu Han</span> Cengiz Hanın en büyük oğlu olan Cucinin oğlu

Batu, Cengiz Han'ın en büyük oğlu olan Cuci'nin oğludur. Moğol İmparatorluğu'na bağlı Altın Orda'nın kurucusudur. 1240 - 1255 yılları arasında Altın Orda Devleti'ni yönetmiştir. Lehistan ve Macaristan ordularını yendikten sonra kurduğu devlet Rus toprakları ve Kafkaslarda 250 yıl egemen olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Moğol İmparatorluğu</span> 13. ve 14. yüzyılda hüküm sürmüş olan, tarihin bitişik sınırlara sahip en büyük kara imparatorluğu

Moğol İmparatorluğu, 13. ve 14. yüzyıllarda tarihin en büyük bitişik imparatorluğuydu. Doğu Asya'da bugünkü Moğolistan'da ortaya çıkan Moğol İmparatorluğu, en güçlü döneminde Japon Denizi'nden Doğu Avrupa'nın bazı bölgelerine kadar uzandı, kuzeye doğru Kuzey Kutbu'nun bazı bölgelerine kadar uzandı; doğuya ve güneye doğru Hint alt kıtasının bazı bölgelerine girdi, Güneydoğu Asya'yı istila etmeye çalıştı ve İran Platosu'nu fethetti; ve batıya doğru Levant ve Karpat Dağları'na kadar uzandı.

IV. Kılıç Arslan, Türkiye Selçuklu Sultanı ve II. Gıyaseddin Keyhüsrev'in oğludur.

II. İzzeddin Keykavus Türkiye Selçuklu Sultanı ve II. Gıyaseddin Keyhüsrev'in büyük oğludur.

II. Alâeddin Keykubad Anadolu Selçuklu Sultanı II. Gıyaseddin Keyhüsrev ile Gürcü Hatun'un küçük oğludur.

Töregene Hatun ya da Turakine Hatun,, kocası Ögeday'ın ölümünden oğlu Güyük'ün Han seçilmesine kadarki dönemde Moğol İmparatorluğu naibi.

<span class="mw-page-title-main">Baycu Noyan</span> Moğol komutan ve vali (ö. 1258)

Baycu Noyan, Batı Moğol ordularının komutanı ve Moğolların İran ve Kafkasya bölgesi valisidir. Ögeday Han, Möngke Han ve Hülâgû Han hükümdarlıkları sırasında askeri faaliyetler göstermiştir.

Yassıçemen Muharebesi, 10-12 Ağustos 1230 tarihinde Erzincan yakınlarında, Anadolu Selçuklu Devleti - Eyyubiler ittifakı ile Harezmşahlar Devleti arasında yapılan muharebedir. Kesin Selçuklu ve Eyyubi zaferiyle sonuçlanan bu muharebe sonrasında Harezmşahlar Devleti yıkılma sürecine girmiş ve Anadolu Selçuklu Devleti ile Moğollar sınır komşusu olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Muînüddin Süleyman</span>

Pervâne Muineddin Süleyman,, Anadolu Selçuklu dönemi devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Bağdat Kuşatması (1258)</span> Hülâgû Han komutasındaki Moğol ordusunun Abbâsîlerin başkenti Bağdatı kuşatması ve yağmalaması

Bağdat Kuşatması, Büyük Moğol Hanı Mengü Han'ın emriyle Hülagû Han'ın komutası altında birleşen Moğol ordularının, Abbâsî Halifeliğinin başkenti Bağdat'ı almak için yaptıkları başarılı kuşatmadır. Bu kuşatma sonunda başkent Moğollar tarafında ele geçirilerek istila edilmiş, yağmalanmış ve tahrip edilmiştir. Moğol askerleri 7 gün boyunca şehirde bulunanları öldürmüştür. 200 bin ila 1 milyon arasında Bağdatlı'nın öldürüldüğü tahmin edilmektedir. Abbâsî Halifeliği de bu saldırı sonrası yok edilmiştir. Son Abbasi halifesi Müstasım, kanının dökülmesinin uğursuzluk getireceğine inanılarak oğullarıyla beraber bir halıya sarılmış ve ölene kadar atlar tarafından çiğnenmiştir. Şehrin yakılıp yıkılmasından ve halifenin öldürülmesinden dolayı Bağdat, İslam dünyasındaki kültür merkezi özelliğini kaybetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Düceyil Muharebesi</span>

Düceyil Muharebesi Mengü Han'ın Şam ve Mısır genel valisi tayin ettiği Hülagû Han'ın komutanı Baycu Noyan ile Abbâsî Halifeliği arasında yapılan ilk ve son meydan muharebesidir.

<i>Diriliş Ertuğrul</i> Türk televizyon dizisi (2014–2019)

Diriliş Ertuğrul, 10 Aralık 2014 tarihinde TRT 1'de yayımlanmaya başlayan tarihî, kurgu, aksiyon, macera ve dram türündeki Türk televizyon dizisidir. Yapımcılığını Tekden Film'in üstlendiği, senaryosunu yoğun olarak Mehmet Bozdağ'ın yazdığı, yönetmenliğini Metin Günay'ın yaptığı, başrollerinde Engin Altan Düzyatan, Kaan Taşaner, Hülya Darcan, Serdar Gökhan, Didem Balçın ve Esra Bilgiç'in yer aldığı dizi, 29 Mayıs 2019 tarihinde yayımlanan 150. bölümü ile final yaparak sona erdi. Toplam beş sezondan oluşan dizi, temel olarak Osmanlı Beyliği'nin kurucusu Osman Bey'in babası Ertuğrul Gazi'yi ve Kayı boyunu anlatmaktadır.

<i>Diriliş Ertuğrul</i> (2. sezon)

Diriliş "Ertuğrul" adlı tarih ve kurgu türündeki Türk televizyon dizisinin ikinci sezonu. 30 Eylül 2015 tarihinde yayınlanan 27. bölümle başlamış, toplam 35 bölüm sürmüş ve 8 Haziran 2016 tarihinde 61. bölümle sona ermiştir. İkinci sezon bölümleri, Çarşamba günleri Türkiye saatine göre 21.00'da yayınlanmıştır. Bu sezonda Moğol istilası ve saldırılarına değinilmiştir.

Alcigidey Noyan, Cengiz Han ve Ögeday hükümdarlıkları sırasında Harezm, Kafkasya, İran bölgelerinde askeri faaliyet göstermiş Moğol generaldir. 1246 yılında İran-Kafkasya komutanlığından sonra bölgenin valisi oldu.

<span class="mw-page-title-main">Anadolu'nun Moğollar tarafından istilası</span>

Anadolu'nun Moğollar tarafından istilası, Kösedağ Muharebesi ile sonuçlanan 1241-1243 seferinden başlayarak çeşitli zamanlarda meydana geldi. Selçukluların 1243'te teslim olmasından sonra, 1335'te İlhanlılar'ın düşüşüne kadar Anadolu üzerindeki gerçek güç Moğolların elindeydi. Selçuklu Sultanı birkaç kez isyan çıkardığı için 1255'te Moğollar Orta ve Doğu Anadolu'yu kasıp kavurdu. İlhanlılar garnizonu Ankara yakınlarında konuşlanmıştı. Bir Moğol valisinin ve Hülâgû'nün bir oğlunun mezarları da dahil olmak üzere Moğol kültürel mirasının kalıntıları Türkiye'de hala görülebilmektedir.

Noyan, kökeni Moğol İmparatorluğu'nun ardıllarından Çağatay Hanlığı'nda bir otorite unvanı olarak Orta Asya hanlıklarında asil soydan gelen sivil-askeri liderleri ifade etmek için kullanılan bir Orta Asya unvanıydı. Modern zamanlarda Noyan, Asya'da ve Orta Asya'da "efendi", "prens", "başkomutan" anlamına gelen bir isim veya soyadı olarak kullanılmıştır.