İçeriğe atla

Cordelia Fine

Cordelia Fine
Doğum1975 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Toronto Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Eğitimdoktora derecesi Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Alma mater
MeslekSinirbilimci Bunu Vikiveri'de düzenleyin
İşveren
EserlerDelusions of Gender Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Ebeveyn(ler)
  • Kit Fine Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  • Anne Fine Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Resmî sitehttp://www.cordelia-fine.com Bunu Vikiveri'de düzenleyin

Cordelia Fine, 1975 yılında Kanada'da doğan bir İngiliz bilim filozofu, psikolog ve yazardır.[1] Avustralya'da, Melbourne Üniversitesi'nde Bilim Tarihi ve Felsefesi programında tam zamanlı profesördür.[2] Fine, sosyal biliş, nörobilim ve cinsiyet farklılıklarına dair popüler mitler üzerine üç popüler bilim kitabı yazmıştır. En son kitabı olan Testosteron Rex, 2017 Royal Society Bilim Kitap Ödülü'nü kazandı.[3] Fine, birkaç akademik kitap bölümü ve çok sayıda akademik yayın yazmıştır.[4] Fine ayrıca ''nöroseksizm'' terimini hayata kazandırmasıyla oldukça dikkat çekmiştir.[5]

Bir bilim iletişimcisi olarak Fine, eğitim, iş, akademi ve kamu sektörlerinde birçok halka açık olan açılış konuşmaları yapmıştır.[6][7][8][9]

Fine ayrıca The New York Times, Scientific American, New Scientist, The Psychologist, The Guardian, The Monthly ve diğerleri için yazılar yazdı. Financial Times ve The Wall Street Dergisi için kitaplar inceledi.[10]

Nisan 2018'de Cordelia Fine, Edinburgh Madalyası ile ödüllendirildi. Bu madalya,"mesleki başarıları insanlığın anlayışına ve refahına önemli bir katkı sağladığına karar verilen bilim ve teknoloji insanlarına" verilir.[11]

Hayatının erken dönemi ve eğitimi

Cordelia Fine, yazar Anne Fine ve filozof Kit Fine'ın kızı olarak Toronto'da doğdu.[12] İskoçya'nın Edinburgh kentindeki St George's School for Girls'de eğitim gördü.[13] Oxford Üniversitesi'nden birinci sınıf onur derecesiyle Deneysel Psikoloji alanında lisans derecesi, Cambridge Üniversitesi'nden Kriminoloji alanında Felsefe Yüksek Lisansı ve University College London'dan Psikoloji alanında doktora derecesi aldı.[14]

Kariyeri

Doktorasını tamamladıktan sonra Cordelia Fine, Monash Üniversitesi Felsefe ve Biyoetik Okulu'nda, Avustralya Ulusal Üniversitesi Uygulamalı Felsefe ve Kamu Etiği Merkezi'nde ve Macquire Ünversitesi Değerler ve Etik Merkezi'nde (CAVE) araştırmalar yaptı.[15]

2012'den 2016'ya kadar, Melbourne Psikolojik Bilimler Okulu'nda ARC Gelecek Programında [16] görev yaptı.[14] ARC Gelecek Programı, seçkin araştırmacılara araştırmalarını Avustralya'da yürütmeleri için teşvikler vererek kritik ulusal öneme sahip alanlarda araştırmayı destekler.

Ayrıca 2016 yılına [14] Melbourne Üniversitesi'nde Melbourne Business School'da Doçent olarak görev yaptı. Halen Avustralya, Melbourne Üniversitesi'nde Tarihsel ve Felsefi Çalışmalar Okulunda Profesördür.[17]

Kitapları

Fine'ın ilk kitabı Kendine Ait Bir Zihin, zihnin çoğu zaman gerçekliğin çarpık bir resmini verdiğini göstermek için büyük miktarda bilişsel araştırmayı sentezler.

İkinci kitabı, Cinsiyet Sanrıları, bilimin erkek ve kadın beyinlerinin cinsiyet statükosunu açıklamak için özünde farklı olduğunu gösterdiği sonuçların erken olduğunu ve çoğu zaman kusurlu yöntemlere ve incelenmemiş varsayımlara dayandığını savunuyor. Ayrıca, toplumsal cinsiyet eşitlikçi bir toplumun, sosyal sonuçlar ve ilgilerdeki farklılıkların biyolojiden kaynaklanması gerektiği anlamına geldiği şeklindeki yaygın varsayıma da meydan okuyor. "Erkekler ve kadınlar için hala bu kadar farklı bağlamlar ve koşullar varken, yaptıkları seçimleri karşılaştırmak ve cinsiyetlerin farklı iç doğaları hakkında kesin sonuçlara varmak kesinlikle mümkün değil." [18] Fine'ın toplumsal cinsiyete yaklaşımı, davranışçı olduğunu düşünenler tarafından [19][20] ve psikiyatrinin cinsiyet kimliği bozuklukları olarak adlandırdığı şeyi hesaba katmadığı için eleştirildi. Bununla birlikte, Fine'ın Psikolog kitabında işaret ettiği gibi bu kitap öz cinsiyet kimliğinin ne ölçüde yatkınlıkla ilgili olduğu ile ilgilenmek yerine, erkeklerin ve kadınların ortalama olarak "empati kurmaya" karşı "sistemleştirmeye" "yatkın" oldukları fikrine destek veren bilimsel kanıtlarla ilgileniyor. Fine, davranışçı veya sosyal determinist bir gelişim görüşüne katılmayıp; bunun yerine "gelişim yolunun, beyin, genler ve çevre arasındaki sürekli ve dinamik etkileşimden adım adım inşa edildiği bir görüşe katıldığını ifade etmektedir.[21]

Stanford Üniversitesi'nde Nörobiyoloji Profesörü olan Ben Barres, PLOS Biology için kitapla ilgili bir incelemede Fine'ın "bu verilerin analizinin her insan olmasa bile her nörobiyoloji öğrencisi için okunması gerektiğini" yazdı. Sinirbilimci olan Margaret McCarthy ve Gregory Ball, Fine'ın cinsiyet farklılıklarına ilişkin çalışmalarının tek taraflı bir resmini sunduğunu ve Cinsiyet Sanrılarının bu alandaki ilerlemeyi "ciddi şekilde engelleme" tehdidinde bulunduğunu söylediler.[22] Bununla birlikte, Georgia Eyalet Üniversitesi Nörobilim Enstitüsü'nden sinirbilimciler Geert de Vries ve Nancy Forger, Fine ve meslektaşlarının çalışmasına atıfta bulunarak nöral cinsiyet farklılıklarının doğası ve işlevi hakkında doğrulanmamış iddialar yapılmaya devam ediyor ve bu tür iddiaların ciddi zararlar verebileceğini vurguladılar.[23] Fine, Barnard College sosyomedikal bilim adamı Rebecca Jordan-Young ile birlikte, bilimin popüler yanlış beyanlarına yönelik eleştirilerinden alıntılara dayanarak, kendisinin "cinsiyet farklılıkları karşıtı" olduğu iddiasını [24] reddetti.[25] Fine ve Jordan-Young, diğer ortak yazarlarla birlikte, araştırmalarda cinsiyet/toplumsal cinsiyet farklılıklarına ilişkin bilimsel araştırmaların kalitesini artırmak için tavsiyeler ve yönergeler yayınladılar.[26][27]

Fine'ın üçüncü kitabı Testosteron Rex, bilimsel literatürde ve araştırmalarda öne çıkan görüş olan cinsiyet farklılıklarını ve bunların evrimsel, sinirsel ve hormonal temellerini eleştirir. 2017'de Testosteron Rex, prestijli Royal Society Bilim Kitapları Ödülü'nü kazandı.[28] Bilimsel temelden yoksun oldukları için alternatif tıbbı ve şarlatanlığı sık sık eleştiren Harriet Hall, Skeptical Inquirer'da şöyle tartıştı: "Cordelia Fine'ın kitabı, erkeklerin ve kadınların anatomileri dışında gerçekten çok farklı olmadıklarına dair ikna edici kanıtlar sunuyor. "Erkek beyni" veya "kadın beyni" diye bir şey yoktur. Temel erkek ya da dişi doğaları yoktur, daha çok bireyselleştirilmiş bir özellikler mozaiği vardır. Testosteron çok önemli değil. Biyoloji, toplumsal eşitsizlikleri açıklamak veya mazur göstermek için kullanılamaz." [29]

Ödüller ve övgüler

Testosteron Rex

  • Royal Society Insight Yatırım Bilim Kitap Ödülü, 2017 [30]

Cinsiyet Sanrıları

  • Kurgusal olmayan 2011 için Victorian Premier Edebiyat Ödülü için kısa listeye alındı [31]
  • En İyi Fikir Kitabı Ödülü 2011 için kısa listeye alındı.[31]
  • John Llewellyn Rhys Ödülü 2010 için kısa listeye alındı.[31]
  • The Washington Post tarafından 2010 Yılının En İyi Kurgu Dışı Kitabı dalında kısa listeye alındı [32]
  • 2013 Warwick Yazma Ödülü için kısa listeye alındı.[31]
  • Evening Standard 2010 yılın kitabı [33]
  • Guardian 2010'da yılın kitabı.[34]
  • Huffington Post "Kadınların erkeklerin okuması gerektiğini düşündüğü 22 kitap" listesi [35]

Kendi zihni (A Mind of Its Own)

  • Birleşik Krallık Kraliyet Derneği Bilim Ödülü 2007 için uzun listeye alınmış on iki kitaptan biri [36]

Seçilmiş bibliyografya

Kitapları

Yayın tarihi Başlık Yayımcı ISBN
17 Temmuz 2006 Kendi zihniWW Norton & Company
26 Haziran 2008 Britannica Beyin Rehberi: Beynin Rehberli Turu ve Tüm İşlevleriMemur ve Robinson
30 Ağustos 2010 Cinsiyet SanrılarıWW Norton & Company
24 Ocak 2017 Testosteron RexWW Norton & Company

Dergi makaleleri

See also: Cahill, Larry (March–April 2014). "Equal ≠ The Same: Sex Differences in the Human Brain". Cerebrum. 2014: 5. PMC 4087190 $2. PMID 25009695. 10 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2017. 

Kaynakça

  1. ^ "Interview with Cordelia Fine". Times Higher Education. 16 Ağustos 2017. 27 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2018. 
  2. ^ "Our staff — School of Historical and Philosophical Studies". Faculty of Arts, University of Melbourne. 3 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2018. 
  3. ^ "Cordelia Fine's explosive study of gender politics wins 30th anniversary Royal Society Insight Investment Science Book Prize". The Royal Society. 21 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2018. 
  4. ^ "Cordelia Fine – Google Scholar". Google Scholar. 13 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2018. 
  5. ^ Schmitz (2014). "Neurofeminism and feminist neurosciences: a critical review of contemporary brain research". Frontiers in Human Neuroscience. 8 (Review Article): 546. doi:10.3389/fnhum.2014.00546. PMC 4111126 $2. PMID 25120450. 
  6. ^ "Women World Changers 2017". Diversity Council Australia. 14 Eylül 2017. 27 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2018. 
  7. ^ "FiLiA 2017, The Programme". FiLiA. 30 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2018. 
  8. ^ "Fake News and Alternative Facts, Scientific Conference". The Norwegian Academy of Science and Letters. 19 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2018. 
  9. ^ Jesse Bering; Raewyn Connell; Elizabeth Riley. "Gender Doesn't Matter". Youtube. 3 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2018.  Yazar eksik |soyadı1= (yardım)
  10. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Written for isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
  11. ^ "2018 Edinburgh Medal Awarded to Cordelia Fine". Science Festival. 8 Mart 2018. 12 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2018. 
  12. ^ "A brain strained by sexism". The Sydney Morning Herald (İngilizce). 24 Eylül 2010. 7 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2022.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  13. ^ "St George's School for Girls, Alumnae". 26 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  14. ^ a b c "Find an Expert, Prof Cordelia Fine". The University of Melbourne. 11 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2018. 
  15. ^ "Who We Are, Prof. Cordelia Fine". Centre for Ethical Leadership. 27 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2018. 
  16. ^ "Future Fellowships, Discovery Program". Australian Government, Australian Research Council. 13 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2018. 
  17. ^ "Faculty of Arts, School of Historical and Philosophical Studies, Our Staff". The University of Melbourne. 3 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2018. 
  18. ^ "An equal footing still step too far". The Age (Melbourne). 27 Ağustos 2011. 31 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2011.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  19. ^ "The Psychologist, November 2010 by The British Psychological Society". ISSUU. 17 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2015. 
  20. ^ "Gender and feminism, a guilt trip". The Sydney Morning Herald. 14 Ekim 2010. 18 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2011.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  21. ^ "The battle of the sex differences: Interview" (PDF). Cordeliafine.com. 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2015. 
  22. ^ McCarthy (28 Nisan 2011). "Tempests and tales: challenges to the study of sex differences in the brain". Biology of Sex Differences. 2 (4): 4. doi:10.1186/2042-6410-2-4. PMC 3108906 $2. 
  23. ^ de Vries (1 Ocak 2015). "Sex differences in the brain: a whole body perspective". Biology of Sex Differences. 6: 15. doi:10.1186/s13293-015-0032-z. ISSN 2042-6410. PMC 4536872 $2. PMID 26279833. 
  24. ^ "The XX Factor - Commentary Magazine". Commentary Magazine (İngilizce). 30 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2017. 
  25. ^ Fine (6 Nisan 2017). "We've been labelled 'anti-sex difference' for demanding greater scientific rigour". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. 18 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2017. 
  26. ^ Rippon (28 Ağustos 2014). "Recommendations for sex/gender neuroimaging research: key principles and implications for research design, analysis and interpretation". Frontiers in Human Neuroscience. 8 (650): 650. doi:10.3389/fnhum.2014.00650. PMC 4147717 $2. PMID 25221493. 
  27. ^ Fine (July 2017). "Letter to the Editor | Journal of Neuroscience research policy on addressing sex as a biological variable: Comments, clarifications, and elaborations". Journal of Neuroscience Research. 95 (7): 1357–1359. doi:10.1002/jnr.24045. PMID 28225166. 
  28. ^ "Cordelia Fine's explosive study of gender politics wins 30th anniversary Royal Society Insight Investment Science Book Prize". Royal Society. 21 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2017. 
  29. ^ "SkepDoc's Corner Testosterone Rex - The Bottom Line". Skeptical Inquirer. 19 Eylül 2017. 23 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2020. 
  30. ^ "Cordelia Fine's explosive study of gender politics wins 30th anniversary Royal Society Insight Investment Science Book Prize". The Royal Society. 19 Eylül 2017. 21 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2018. 
  31. ^ a b c d "Cordelia Fine". Allen&Unwin Book Publishers. 21 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2018. 
  32. ^ "Best nonfiction of 2010". The Washington Post. 10 Aralık 2010. 28 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2018. 
  33. ^ "The books we loved in 2010". Standard, EveningStandard, Lifestyle. 25 Kasım 2010. 23 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2018. 
  34. ^ "Books of the year". The Guardian. 27 Kasım 2010. 17 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2018. 
  35. ^ "22 Books Women Think Men Should Read". Huffington Post, Books. 22 Şubat 2015. 27 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2018. 
  36. ^ "Royal Society Prizes". The Royal Society. 15 Mayıs 2007. 27 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2018. 

Dış bağlantıları

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Cinsel yönelim</span> kalıcı cinsel çekim modeli

Cinsel yönelim kişilerin karşı cinsiyete, hemcins veya cinsiyete veya birden fazla cinsiyete karşı romantik veya Cinsel çekim hissetmeye yönlendiren kalıcı kişisel bir niteliktir. Bu çekimler genellikle karşıcinsellik (heteroseksüellik), eşcinsellik (homoseksüellik), biseksüellik, altında toplanır; bununla beraber aseksüellik de bazen dördüncü kategori olarak tanımlanır. Bu kategoriler cinsel kimliklerin daha ayrıntılı dünyasını yönleridir. Örneğin, insanlar panseksüel veya poliseksüel, veya hiçbirinden olmak gibi diğer etiketleri de kullanabilir. Amerikan Psikologlar Derneği'ne göre, cinsel yönelim "aynı zamanda bir kişinin bu çekimlere dayanan, davranışlarla ilişkili kimlik hissi ve bu çekimleri paylaşan diğer kişilerden oluşan topluluğa olan üyeliğini de tanımlar".

Hipokampus, beynin medial temporal lobunda yer alan, hafıza ve yön bulmada önemli rolü olan bölge. Bir gri cevher tabakası olup, lateral ventrikülün alt boynuz tabanı boyunca uzanır. Filogenetik olarak en eski beyin kısımlarındandır.

<span class="mw-page-title-main">Biyoloji ve cinsel yönelim</span>

Biyoloji ve cinsel yönelim, biyolojinin insan cinsel yöneliminin gelişimindeki rolünü inceleyen araştırma konusudur. Cinsel yönelimin kökeni olarak kesin bir şekilde tek bir ana sebep veya kaynak bulunamamıştır. Çeşitli araştırmaların sonuçları farklı hatta çelişen noktalara işaret etmektedir. Bilim insanları cinsel yönelimin genetik, hormonal ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonu olduğu üstüne hipotez kurmuştur. Cinsel yönelimin nedenlerini açıklama konusunda biyolojik teoriler daha çok benimsenmiştir ve biyolojik faktörler, genetik faktörlerle erken rahim ortamının kompleks etkileşimini içerebilir. Heteroseksüel, eşcinsel, biseksüel veya aseksüel yönelimin gelişimiyle bağlantılı olabilen bu faktörler genleri, doğum öncesi hormonları ve beyin yapısını kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Doğum öncesi hormonlar ve cinsel yönelim</span>

Doğum öncesi hormonal teori, belli hormonların fetüsün cinsiyet farklılaşmasında rol oynaması gibi kişinin cinsel yönelimine de etki ettiğini söyler. Doğum öncesi hormonlar cinsel yönelimin ana belirleyicisi olabilir ya da genler, biyolojik faktörler, çevresel ve sosyal durumlarla birlikte yardımcı bir faktör olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Nöroloji ve cinsel yönelim</span>

Cinsel yönelim, bir bireyin, cinsellikle ilgili davranışlarını, düşüncelerini ve/veya duygularını kapsayan kişisel veya toplumsal kimliğini ifade eder. İnsanların cinsel yöneliminin gelişiminin nasıl olduğu ve mekanizmaları belirsizliğini sürdürmektedir. Bu konuda ortaya atılan birçok teori kurgusal ve tartışmalıdır. Ama nöroloji bilimindeki gelişmeler sonucu cinsel yönelimle bağlantılı karakteristikler açıklanabilmektedir. Araştırmalar insanların cinsel yönelimiyle ilgili yapısal sinirler bağlantılar, fonksiyonel ve/veya bilişsel ilişkiler keşfetmiş ve gelişimsel teoriler ortaya atmıştır.

Tricinsiyet ve Tricinsiyetçilik iki cinsiyetli olmayan ancak bir ila üç cinsiyet arasında değişerek süregelen davranışlar sergileyen, kadın, erkek ve üçüncü cins olmak üzere kendi içlerinde üç tane cinsiyetin olduğunu hisseden ve buna göre davranan kişilerin cinsel kimliğidir.

Cinsiyet rolü olarak da bilinen bir cinsiyet rolü, bir kişinin cinsiyetine bağlı olarak bir kişi için genellikle kabul edilebilir, uygun veya arzu edilir olarak kabul edilen bir dizi davranış ve tutumu kapsayan sosyal bir roldür. İstisnalar ve varyasyonlar olmasına rağmen, toplumsal cinsiyet rolleri genellikle erkeklik ve kadınlık kavramlarına odaklanır.

Biyolojik ve toplumsal cinsiyet ayrımı, biyolojik cinsiyet (eşey) ile toplumsal cinsiyet kavramları arasındaki farkı ortaya koyar. Biyolojik cinsiyet, bireyin üreme sistemi anatomisiyle ikincil cinsiyet özelliklerini ifade ederken; toplumsal cinsiyet, kişinin biyolojik cinsiyetine bağlı olarak toplumsal rollerini veya kişinin iç farkındalığına bağlı olarak kendi cinsiyetini tanımlamasını ifade eder. Bazı durumlarda, bireyin atanmış cinsiyeti ile toplumsal cinsiyeti aynı hizada olmayabilir ve kişi transcinsiyetli, ikili cinsiyet dışı veya cinsiyet uyumsuz olabilir. Bazı durumlarda ise, birey cinsiyet atamasını güçleştiren biyolojik cinsiyet özelliklerine sahip olabilir ve kişi erdişi olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Cinsiyet tercihli kürtaj</span> bebeğin tahmin edilen cinsiyetine dayalı olarak bir gebeliği sonlandırma uygulaması

Cinsiyet tercihli kürtaj, bebeğin tahmin edilen cinsiyetine dayalı olarak bir gebeliği sonlandırma uygulamasıdır. Dişi fetusların tercihli olarak kürtaj yapılarak alınması, kültürel normların erkek çocuklarına kız çocuklarından daha fazla değer verdiği alanlarda en yaygındır. Buna en çok Doğu Asya ile Güney Asya'nın bazı kısımları, Kafkasya ve Batı Balkanlar'da rastlanır.

<span class="mw-page-title-main">Sinirdilbilim</span>

Sinirdilbilim, sinir dil bilimi, beyin dil bilimi ya da nörolinguistik; insan beyninde dil kavraması, üretimi ve edinilmesini denetleyen sinirsel mekanizmalara ilişkin çalışmaları kapsayan akademik alandır. Disiplinlerarası bir alan olarak sinir dil bilimi; sinir bilimi, dil bilimi, bilişsel bilim, iletişim bozuklukları ve nöropsikoloji gibi dallardan yöntemler ve teorilerden faydalanır. Birçok farklı geçmişi olan sinir dil bilimi araştırmacıları, bu alana çeşitli deneysel tekniklerin yanı sıra büyük oranda farklılık gösteren teorik bakış açıları getirmiştir. Sinir dil bilimi dalında yapılmış çalışmalar ağırlıklı olarak ruh dil bilimi (psikolinguistik) ve kuramsal dil biliminden kaynaklanan modellerin kullanımıyla şekillendirilmiş ve beynin ruh ile kuramsal dil bilimi dallarında dilin üretimi ve kavrayışı için şart olduğu önerilen işlemleri nasıl uyguladığını araştırmaya odaklanır. Sinir dil bilimcileri, beynin dil ile ilgili bilgileri işleme almak için kullandığı işlevbilimsel mekanizmaları araştırır ve afaziyoloji, beyin görüntüleme, elektrofizyoloji ve bilgisayar modellemesini kullanarak dilbilimsel ve ruhdilbilimsel teorileri değerlendirirler.

<span class="mw-page-title-main">Non-binary cinsiyet</span> normatif ve ikili olmayan cinsiyet kimliği; sadece erkeksi veya kadınsı olmayan cinsiyet kimlikleri aralığı

Non-binary, ikilik dışı cinsiyet veya genderqueer, cinsiyet kimliklerinin maskülen veya feminen olmayan, yani ikili cinsiyet sınıflandırmasının dışındaki kimliklerini kapsayan bir spektrumudur. Birçok non-binary birey, kendisini doğduğu cinsiyetten farklı bir cinsiyetle tanımladığından non-binary kimlikleri transgender şemsiyesinin kapsamı altına da girebilir.

Cinsiyet kimliği, kişinin kendi cinsiyetine ilişkin kişisel duygusudur. Cinsiyet kimliği, bir kişinin atanmış cinsiyetiyle ilişkili olabilir veya ondan farklı olabilir. Çoğu bireyde, cinsiyetin çeşitli biyolojik belirleyicileri, bireyin cinsiyet kimliğiyle uyumludur ve tutarlıdır. Cinsiyet ifadesi tipik olarak bir kişinin cinsiyet kimliğini yansıtır, ancak bu her zaman böyle değildir. Bir kişi, belirli bir toplumsal cinsiyet rolüyle tutarlı davranışlar, tutumlar ve görünümler ifade etse de, bu tür ifadeler mutlaka cinsiyet kimliklerini yansıtmayabilir. Cinsiyet kimliği terimi, 1964 yılında psikiyatri profesörü Robert J. Stoller tarafından icat edildi ve psikolog John Money tarafından popüler hale getirildi.

<span class="mw-page-title-main">Toplumsal cinsiyet</span> kadınlık ve erkeklik arasındaki ayırt edici fiziksel, zihinsel ve davranışsal özellikler

Toplumsal cinsiyet, kadınlık ve erkeklik ile ilgili ve bunlar arasında ayrım yapan özellikler dizisidir. Bağlama bağlı olarak bu, cinsiyete dayalı sosyal yapıları ve cinsiyet kimliğini içerebilir. Çoğu kültür, cinsiyetin iki kategoriye ayrıldığı ve insanların birinin veya diğerinin parçası olarak kabul edildiği bir cinsiyet ikiliği kullanır; bu grupların dışında olanlar ikili olmayan şemsiye terim kapsamına girebilir. Güney Asya'daki hicralar gibi bazı toplumların "erkek" ve "kadın" dışında belirli cinsiyetleri vardır; bunlara genellikle üçüncü cinsiyetler denir.). Çoğu akademisyen, cinsiyetin sosyal organizasyon için merkezi bir özellik olduğu konusunda hemfikirdir.

<span class="mw-page-title-main">Hipergami</span>

Hipergami, sosyal bilimlerde kendisinden daha yüksek kast veya sosyal statüye sahip bir eşle evlenen bir kişinin eylemi veya uygulaması için kullanılan bir terimdir.

Cinsiyet tarafsızlığı, politikaların, dilin ve diğer sosyal kurumların rolleri insanların cinsiyetine göre ayırt etmekten kaçınması gerektiği fikridir. Bu, bir cinsiyetin diğerinden daha uygun olduğu sosyal roller olduğu izleniminden kaynaklanan ayrımcılığı önlemek içindir. Tarih boyunca cinsiyet eşitliğindeki eşitsizlik, pazarlama, oyuncak, eğitim ve ebeveynlik teknikleri dahil olmak üzere toplumun birçok yönü üzerinde önemli bir etkiye sahip olmuştur. Son yıllarda toplumsal cinsiyet tarafsızlığını artırmak için kapsayıcı dili kullanmaya ve eşitliği savunmaya toplumsal bir vurgu yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Cis (cinsiyet)</span> cinsiyet kimliği atanmış cinsiyetiyle eşleşen bir kişi

Cis, biyolojik cinsiyeti ile cinsiyet kimliği eşleşen kişileri ifade eder. Mesela, birisi biyolojik olarak kadınsa "cis" kadındır. Bu terim transın zıttıdır.

<span class="mw-page-title-main">Cinsiyet steroidi</span> Steroid yapılı hormon

Gonadokortikoidler ve gonadal steroidler olarak da bilinen cinsiyet steroidleri, omurgalı steroid hormon reseptörleri ile etkileşime giren steroid hormonlardır. Cinsiyet steroidleri arasında androjenler, östrojenler ve progestojenler bulunur. Etkilerine, nükleer reseptörler aracılığıyla yavaş genomik mekanizmaların yanı sıra, zarla ilişkili reseptörler ve sinyal kaskadları yoluyla hızlı genomik olmayan mekanizmalar aracılık eder. Cinsiyet hormonu terimi neredeyse her zaman cinsiyet steroidi ile eş anlamlıdır. Polipeptit hormonları, luteinleştirici hormon, folikül uyarıcı hormon ve gonadotropin salgılayan hormon, cinsiyetle ilgili önemli roller oynamasına rağmen, genellikle cinsiyet hormonları olarak görülmez.

Fakaleitī, kadınsı cinsiyet ifadesine sahip, Tongalı erkektir.

<span class="mw-page-title-main">Angela D. Friederici</span>

Angela Friederici, Almanya, Leipzig'deki Max Planck İnsan Bilişi ve Beyin Bilimleri Enstitüsü'nde yönetici ve aynı zamanda nöropsikoloji ve dilbilim alanlarında dünyaca tanınmış bir uzman. 400'den fazla akademik makalenin ve kitap bölümünün yazarı olmakla birlikte, dilbilim, nörobilim, dil ve psikoloji gibi alanlarda 15 kitabın editörlüğünü de yapmış bulunuyor.

<span class="mw-page-title-main">Günlük ilişki</span>

Gündelik flört veya gündelik ilişki, daha resmi romantik ilişkinin ek taahhütlerini zorunlu olarak talep etmeden veya beklemeden, gündelik seks veya cinselliğe yakın bir ilişki yaşayan iki kişi arasındaki fiziksel ve duygusal ilişkidir. Gündelik ilişkiler için motifler değişebilir. Gündelik ilişkilerin kabulü ve genişliği ve bu ilişkilerdeki eylem/eylemsizlik konusunda önemli cinsiyet ve kültürel farklılıkları vardır.