İçeriğe atla

Constantino Chiwenga

Emekli Orgeneral
Constantino Chiwenga
Zimbabve Birinci Başkan Yardımcılığı
Görevde
Makama geliş
23 Aralık 2017
BaşkanEmmerson Mnangagwa
Yerine geldiğiEmmerson Mnangagwa(Kasım 2017)
Zimbabve Genelkurmay Başkanı
Görev süresi
Aralık 2013 - Aralık 2017
BaşkanEmmerson Mnangagwa
Robert Mugabe
Yerine geldiğiVitalis Zvinavashe
Yerine gelenPhilip Valerio Sibanda
Zimbabve Genelkurmay Başkanı
Görev süresi
1994 - Aralık 2003
BaşkanRobert Mugabe
Yerine gelenPhilip Valerio Sibanda
Kişisel bilgiler
Doğum 25 Ağustos 1956 (68 yaşında)
Wedza, Güney Rodezya
Partisi ZANU-PF (2008'e kadar)
Evlilik(ler) Jocelyn Jacobsen
(Evlilik öncesi soyadı: Mauchaza)
(e. 1998 b. 2010)
Mary Mubaiwa
(e. 2011)
Askerî hizmeti
Takma adı Dominic Chinenge
Bağlılığı Zimbabve Zimbabve
Rütbesi Orgeneral
Komutası Zimbabve Ordusu

Constantino Guveya Dominic Nyikadzino Chiwenga (doğum adı Constantine Guveya Chiwenga; d. 25 Ağustos 1956), Zimbabveli asker ve siyasetçi. Chiwenga, Afrika ülkesi Zimbabve'de Zimbabve Millî Ordusu ile Zimbabve Savunma Kuvvetleri'nde üst düzey görevler almış, genelkurmay başkanı olarak orduyu komuta etmiştir.[1] Aralık 2017 tarihinde Zimbabve birinci devlet başkanlığı görevine atanmıştır.[2]

Kişisel hayatı

1956'da Mashonaland Doğu ilinin Wedza ilçesinde doğmuştur. Orgeneral Chiwenga, Hava Mareşal Perence Shiri ve Mekanize Tugay Komutanı Tuğgeneral Shungu ile birlikte Wedza'daki Aziz Mary Okulunda Form 4'e kadar eğitim görmüştür.[3] 29 Temmuz 2016'da ismini Constantino Guveya Dominic Nyikadzino Chiwenga olarak değiştirmiştir.

Rodezya İç Savaşı

Savaşa 1973'te katıldı ve Mozambik'te ZANLA (Zimbabve Afrika Millî Kurtuluş Ordusu) militanı olarak eğitildi. Chiwenga, savaş sırasında "Dominic Chinenge" adını aldı. Vekaleten İl Komiseri George Chiweshe'nin bulunduğu Masvingo/Gazze İl Komutanı makamını almak için hızla rütbe atladı. Daha sonradan Josiah Tungamirai'nin milletvekili olmak için ZANLA Milletvekili Siyasi komiseri olacak şekilde üst komutaya terfi ettirildi.[4]

Zimbabve ordusundaki kariyeri

Chiwenga, kopya çekmek suçundan harp akademisinden atılmak üzereydi.[5]

Yeni kurulan Zimbabve Millî Ordusunun Bulawayo'daki Birinci Tugayının başına 1981'de Tugay Komutanı olarak atandı. Daha sonradan tümgeneral rütbesine terfi etti ve ismini ilk hali olan Constantine Chiwenga'ya olarak tekrar değiştirdi. 1994'te Zimbabve Savunma Kuvvetlerinin kuruluşunda korgeneralliğe yükseldi ve Zimbabve Millî Ordusunun başına geçti. 2004'te Orgeneral Vitalis Zvinavashe'nin emekli olması üzerine Genelkurmay Başkanlığına terfi etti.[4]

Zimbabve Millî Ordusu ve cezaevlerini kapsayan Zimbabve Ortak Özel Harekât Komutanlığı, Zimbabve Millî İstihbarat Teşkilatı, Zimbabve Cumhuriyeti Polisi ve Zimbabve Hava Kuvvetlerinin başındadır. Zimbabve toprak reformu sırasında aktif görev almıştır.[6] Ayrıca kendisinin ve eşinin Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletlerine girme yasağı bulunmaktadır.[7]

Zimbabve askeri müdahalesi

Bir hafta önce Başkan Yardımcısı Emmerson Mnangagwa'nın görevden alınmasının ardından 13 Kasım 2017'de Chiwenga, iktidardaki ZANU-PF (Zimbabve Afrika Millî Birliği-Vatansever Cephesi) partisindeki siyasilerin görevden alınmasında sorumluluğu bulunan kişileri eleştirdiği bir basın açıklaması yayımladı.[8] "Temizlik" durmazsa silahlı kuvvetlerin olaya müdahale etmek zorunda kalacağı uyarısında bulundu. Buna cevap olarak ZANU-PF sözcüsü Simon Khaya-Moyo, Chiwenga'yı "vatan haini Chiwenga" olarak nitelediği bir basın açıklaması yayımladı.[9]

14 Kasım'da askerlerin ve zırhlı askeri araçların başkent Harare'ye doğru yol aldığının görüldüğü bildirildi. Daha sonradan Devlet Başkanı Robert Mugabe'in kendi evine ve partiye yakınlığıyla bilinen Zimbabve Yayın Kurumuna giden yollar da dahil olmak üzere şehirdeki bazı yollar askerlerce kapatıldı. Ertesi günün ilk saatlerinde ordu sözcüsü Tümgeneral SD Moyo, Zimbabve Yayın Kurumunun televizyonuna çıkarak ordunun yönetime el koyduğunu ve devlet başkanıyla eşinin emniyette olduğunu açıkladı. Ayrıca silahlı kuvvetlerin "ülkedeki sosyal ve ekonomik sıkıntıya sebep olmak gibi suçlarda bulunan başkanın yanındaki suçluları da hedef aldığını" açıkladı. Daha sonradan Maliye Bakanı Ignatious Chombo'nun da dahil olduğu bazı ZANU-PF siyasilerinin ve milletvekillerinin gözaltına alındığı veya tutuklandığı açıklandı.[10]

23 Aralık 2017 tarihinde devlet başkanı Emmerson Mnangagwa tarafından birinci devlet başkanlığı yardımcılığı görevine atanmıştır.

Kaynakça

  1. ^ "Rights commission soon: PM". 11 Aralık 2009. s. The Zimbabwean. 26 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2010. 
  2. ^ "Emekli Genelkurmay başkanı Chiwenga başkan yardımcılığı görevine atandı". 23 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2017. 
  3. ^ "Shiri's assassination attempt was a hoax". The Zimbabwe Situation. 6 Ocak 2009. 20 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2010. 
  4. ^ a b "Who's Who Profile - Zimbabwe - Constantine Chiwenga". Africa Confidential. 25 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2010. 
  5. ^ Christina Lamb (22 Haziran 2008). "Whites huddle and pray as mob closes in". The Times. 15 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2011. 
  6. ^ "C. Guveya Chiwenga". Africa Intelligence. 4 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2010. 
  7. ^ "Sanctions Lists". The Zimbabwe Situation. 2005. 4 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2010. 
  8. ^ Kwaramba, Fungi & Tafirenyika, Mugove (14 Kasım 2017). "Chiwenga warns Mugabe, Zanu PF". Daily News. 16 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2017. 
  9. ^ "Zimbabwe crisis: Army takes over - Mugabe 'detained'". BBC News. 15 Kasım 2017. 17 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2017. 
  10. ^ Dzirutwe, MacDonald (15 Kasım 2017). "Zimbabwe army launches takeover against 'criminals' around Mugabe, says president 'safe'". Reuters. 15 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2017. 
Askerî görevi
Önce gelen
Vitalis Zvinavashe
Zimbabve Millî Ordusu Komutanı
1994 - 2003
Sonra gelen
Philip Valerio Sibanda
Zimbabve Ordusu Genelkurmay Başkanı
2003 - 2017
Sonra gelen
Philip Valerio Sibanda

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Zimbabve</span> Güney Afrikada bulunan bir ülke

Zimbabve ya da resmî adıyla Zimbabve Cumhuriyeti, Afrika kıtasının güneyinde, denize kıyısı olmayan bir kara ülkesi. Eski adı Güney Rodezya olan ülkenin sınır komşularını Zambiya, Mozambik, Güney Afrika Cumhuriyeti ve Botsvana oluşturmaktadır. Ülkenin Namibya ile olası 100 m uzunluğundaki sınırı tartışmalıdır. Ülkenin başkenti Harare'dir.

<span class="mw-page-title-main">Memduh Tağmaç</span> 14. TSK Genelkurmay Başkanı

Memduh Tağmaç Türk asker. Türk Silahlı Kuvvetlerinin 14. Genelkurmay Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Robert Mugabe</span> 2. Zimbabve cumhurbaşkanı (hd. 1987-2017)

Robert Gabriel Mugabe, Zimbabveli siyasetçi. Mugabe, Afrika ülkesi Zimbabve'de 1987 ile 2017 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur. Mugabe makamdaki son yıllarında dünyada görevdeki en yaşlı devlet başkanı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Morgan Tsvangirai</span>

Morgan Richard Tsvangirai, Zimbabve'nin eski başbakanı. Demokratik Değişim Hareketi Partisi'nin de başkanıdır. Ayrıca Başkan Robert Mugabe karşısındaki en güçlü isimdir. Tsvangirai 11 Subat 2009 tarihinde başbakanlık koltuğuna oturmuştur. 6 Mart 2009 tarihinde bir trafik kazası geçirmiştir. Kendisi için hayati bir tehlike bulunmasa da eşi başına aldığı darbe sonucu ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Necati Tacan</span>

İbrahim Necati (Salim) Tacan Türk asker.

<span class="mw-page-title-main">Necdet Özel</span> 28. TSK Genelkurmay Başkanı

Necdet Özel Türk asker. Türk Silahlı Kuvvetlerinin 28. Genelkurmay Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Rodezya</span> 1965-1979 yıllarında Afrikanın güneyinde, günümüzde Zimbabve adı verilen ülkede varlığını sürdürmüş tanınmayan devlet

Rodezya, 1965-1979 yıllarında Afrika'nın güneyinde, günümüzde Zimbabve adı verilen ülkede varlığını sürdürmüş tanınmayan devlet.

<span class="mw-page-title-main">Ümit Dündar</span> Türk asker

Ümit Dündar Türk asker. Eski Türk Kara Kuvvetleri Komutanı.

<span class="mw-page-title-main">Zimbabve devlet başkanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Zimbabve devlet başkanı, Afrika ülkesi Zimbabve'nin bağımsızlığını kazandığı 1980 yılından bu yana ülkenin en üst makamında bulunan kişiye verilen unvandır.

Zimbabve başbakanı, Afrika ülkesi Zimbabve'de bağımsızlığın kazanıldığı 1980 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Söz konusu makam ülkenin Güney Rodezya ismi ile Birleşik Krallık'a bağlı bir koloni bölgesi iken Zimbabve adı ile bağımsızlığını kazanması ile oluşturulmuştur. 1980 yılından 1987 yılına kadar görevi üstlenen Robert Mugabe, devlet başkanı Canaan Banana'nın yerine devlet başkanlığına seçilmesi ile bu makam kaldırılmıştır. 2009 yılında yeniden oluşturulan başbakanlık makamı 2013 yılında kabul edilen anayasa referandumu ile birlikte yeniden kaldırılmıştır. 2013 yılında makamın yeniden kaldırılması ile birlikte tüm yetki ve görev devlet başkanında toplanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rodezya İç Savaşı</span>

Rodezya İç Savaşı veya Zimbabve Kurtuluş Savaşı, 1964-1979 yılları arasında Rodezya'da meydana gelen bir iç savaştır. Savaş Ian Smith önderliğindeki Rodezya hükûmeti ile Robert Mugabe önderliğindeki Zimbabve Afrika Ulusal Birliği ve Joshua Nkomo önderliğindeki Zimbabve Afrika Halk Birliği güçleri arasında gerçekleşmiştir.

2017 Zimbabve askerî darbesi Afrika ülkesi Zimbabve'de 14 Kasım 2017 tarihinde ordu tarafından gerçekleştirilen darbe.

<span class="mw-page-title-main">Emmerson Mnangagwa</span> Zimbabve devlet başkanı

Emmerson Dambudzo Mnangagwa, Zimbabveli siyasetçidir. Mnangagwa, Afrika ülkesi Zimbabve'de 24 Kasım 2017 tarihinden bu yana devlet başkanlığı makamında bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Grace Mugabe</span>

Grace Ntombizodwa Mugabe, Zimbabveli iş insanı ve siyasetçi. Mugabe, Afrika ülkesi Zimbabve'nin ikinci devlet başkanı Robert Mugabe ile 1996 yılından bu yana evli olması neticesinde First Lady olarak anılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Phelekezela Mphoko</span>

Phelekezela Mphoko, Zimbabveli diplomat ve siyasetçi. Mphoko, Afrika ülkesi Zimbabve'de istifa eden Robert Mugabe'nin yerine 21 Kasım 2017-24 Kasım 2017 tarihleri arasında geçici olarak devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

Dumiso Dabengwa, Zimbabveli asker, eski bakan ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Zimbabve Afrika Ulusal Birliği - Vatansever Cephe</span> Vikihaber maddesi

Zimbabve Afrika Ulusal Birliği - Yurtsever Cephesi, Afrika ülkesi Zimbabve'de siyasi bir parti. Selefi Zimbabve Afrika Ulusal Birliği (ZANU) ile birlikte, bağımsızlıktan bu yana Zimbabve siyasetine hâkim olan parti konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Abel Muzorewa</span>

Abel Tendekayi Muzorewa ya da Piskopos Muzorewa, İç Uzlaşma'dan 1979 Lancaster House Antlaşması'na dek Zimbabve-Rodezya Cumhuriyeti'nin Başbakanı olarak görev yapmıştır. Birleşik Metodist Kilisesi'nin bir piskoposu ve milliyetçi bir lider olan Muzorewa, makammında sadece birkaç ay kalabilimiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sibusiso Moyo</span>

Sibusiso Busi Moyo, Zimbabveli siyasetçi ve tümgeneraldir.

<span class="mw-page-title-main">Kemal Yeni</span> Türk asker

Kemal Yeni Türk asker. Mevcut TSK Genelkurmay II. Başkanı.