İçeriğe atla

Conrad Veidt

Conrad Veidt
DoğumHans Walter Konrad Weidt
22 Ocak 1893(1893-01-22)
Berlin, Almanya
Ölüm3 Nisan 1943 (50 yaşında)
Hollywood, Kaliforniya, ABD
Milliyet Almanya
MeslekSinema oyuncusu, yapımcı, yönetmen, senarist
Etkin yıllar1917-1943
EvlilikGussy Holl (1918-1922)
Felicitas Radke (1923-1932; 1 çocuk)
Ilona Prager (1933-1943; ölümü)

Hans Walter Conrad Veidt (22 Ocak 1893 - 3 Nisan 1943) Alman sinema oyuncusu.

Erken dönemi

1914'te Veidt, ilişkiye başladığı aktris Lucie Mannheim ile tanıştı. Aynı yıl içinde, I. Dünya Savaşı sırasında Alman Ordusu'na alındı. 1915'te astsubay olarak Doğu Cephesine gönderildi ve Varşova Savaşı'na katıldı. Sarılık ve zatürreye yakalandı ve Baltık Denizi'ndeki bir hastaneye tahliye edildi. İyileşirken, Mannheim'dan Libau'da bir tiyatroda iş bulduğunu belirten bir mektup aldı. Merak eden Veidt tiyatroya da başvurdu. Durumu düzelmediğinden ordu, askerleri eğlendirmek için tiyatroya katılmasına izin verdi. Tiyatroda sahne alırken Mannheim ile ilişkisini bitirdi. 1916'nın sonlarında, Ordu tarafından yeniden muayene edildi ve hizmete uygun olmadığı görüldü; Ocak 1917'de terhis edildi. Veidt oyunculuk kariyerine devam etmek için Berlin'e döndü.[1][2][3]

Veidt, 1916'dan ölümüne kadar 100'den fazla filmde rol aldı.

1920'lerin sonlarında Hollywood'a taşındı ve orada birkaç film çekti, ancak sesli filmlerin ortaya çıkması ve İngilizce]] konuşmadaki zorluğu onu Almanya'ya geri döndürdü.[4] Bu süre zarfında, Amerikalı karakter oyuncusu Lisa Golm gibi oyunculara ders verdi.

Göç

Veidt, Nazi rejimine ateşli bir şekilde karşı çıktı ve daha sonra kişisel servetinin büyük bir bölümünü savaş çabalarına yardımcı olması için İngiltere'ye bağışladı. Nazi Partisi'nin Almanya'da iktidara gelmesinden kısa bir süre sonra, Mart 1933'te Joseph Goebbels, film endüstrisini Nazi karşıtı sempatizanlardan ve Yahudilerden temizliyordu ve böylece 1933'te Veidt'in Yahudi bir kadın olan Ilona Prager ile evlenmesinden bir hafta sonra, çift, herhangi bir işlem yapılmadan önce İngiltere'ye göç etti.

Goebbels, Alman film endüstrisinde çalışan herkesin çalışmaya devam etmek için "ırkını" ilan etmesi gereken bir "ırksal anket" uyguladı. Veidt anketi doldururken, Rasse'nin (ırkının) ne olduğu sorusuna kendisinin Jude (Yahudi) olduğunu yazarak cevap verdi. Veidt Yahudi değildi ama karısı Yahudiydi ve Veidt sevdiği kadından vazgeçmedi. Ayrıca antisemitizme karşı çıkan Veidt, 1933 baharında Alman vatandaşı olarak haklarından yoksun bırakılma sürecindeki Alman Yahudi cemaatiyle dayanışma göstermek istedi. Almanya'nın en önemli aktörlerinden biri olan Veidt, karısını boşamaya ve yeni rejime desteğini açıklamaya hazır olursa Almanya'da hareket etmeye devam edebileceği konusunda bilgilendirilmişti. 1933'ten önce Nazilere karşı çıkan diğer bazı başrol oyuncuları bağlılıklarını değiştirdiler. Veidt, Yahudi olduğunu belirterek ankete cevap verirken, kendisini Almanya'da işsiz bıraktı, ancak dünyada karısından ayrılmaya zorlayacak hiçbir şey olmadığı için bu fedakarlığın buna değdiğini belirtti. Veidt'in yaptıklarını duyan Goebbels, Almanya'da bir daha asla hareket etmeyeceğini söyledi.

İngiltere'ye geldikten sonra Veidt İngilizcesini mükemmelleştirdi ve The Wandering Jew (1933) ve Jew Süss'in (1934) orijinal anti-Nazi versiyonlarının başrollerinde rol aldı, ikinci film sürgündeki Alman yönetmen Lothar Mendes tarafından yönetildi. 25 Şubat 1939'da İngiliz vatandaşlığına geçti.[5] Bu noktada çok dilli olan Veidt, yurtdışında yaşayan Fransız yönetmenlerle hem Fransızca hem de İngilizce filmler çekti. İngiliz yönetmen Michael Powell'ın The Spy in Black (1939), Contraband (1940) ve The Thief of Bagdad (1940) filmlerinde en çok tanınan rollerini oynadı.

ABD'de daha sonra kariyeri

1941'e gelindiğinde, o ve Ilona, o zamanlar tarafsız olan ve hala izolasyon yanlısı ABD'yi Nazilere karşı savaşa katılmaya ikna edebilecek Amerikan filmleri yapımındaki İngiliz çabalarına yardımcı olmak için Hollywood'a yerleşmişlerdi. Birleşik Krallık'tan ayrılmadan önce Veidt, savaş çabalarını finanse etmesine yardımcı olması için servetini, birikimlerini İngiliz hükûmetine verdi. Hollywood'un onu büyük olasılıkla Nazi rollerinde oynatacağını anladığında, her zaman kötü adamı oynaması gerektiğine dair sözleşme yetkisine sahipti.

Özel hayatı

Conrad Veidt üç kez evlendi: ilk olarak 18 Haziran 1918'de bir kabare şovmeni olan Gussy Holl ile evlendi.[6] Dört yıl sonra boşandılar. Gussy daha sonra Alman aktör Emil Jannings ile evlendi. Bazı kaynaklar Veidt'in Holl ile Ruth-Maria adında bir kızı olduğunu söylüyor.[7]

Veidt'in ikinci eşi Felicitas Radke, aristokrat bir Alman ailesindendi; 1923'te evlendiler. Viola adlı kızları Vera Viola Maria, 10 Ağustos 1925'te doğdu. En son 1933'te Lily adlı Macar Yahudisi Ilona Prager ile evlendi.

Ölümü

Conrad Veidt, Los Angeles'taki Riviera Country Club'da şarkıcı Arthur Fields ve özel doktoru Dr. Bergman ile golf oynarken 3 Nisan 1943'te büyük bir kalp krizi sonucu öldü.[8] Veidt 50 yaşındaydı. 1998'de külleri Londra'nın kuzeyindeki Golders Green Krematoryumu'ndaki columbarium'un bir nişine yerleştirildi.[9][10]

Bazı filmleri

  • Fear (1917)
  • The Story of Dida Ibsen (1918)
  • The Mystery of Bangalore (1918)
  • Around the World in Eighty Days (1919)
  • Madness (1919)
  • Uncanny Stories (Unheimliche Geschichten) (1919)
  • Different from the Others (Anders als die Andern) (1919)
  • Dr. Caligari'nin Muayenehanesi (Das Cabinet des Dr. Caligari) (1920)
  • The Head of Janus (Der Januskopf) (1920)
  • Longing (Sehnsucht) (1920)
  • Figures of the Night (1920)
  • The Count of Cagliostro (1920)
  • Evening – Night – Morning (Abend - Nacht - Morgen) (1920)
  • Lady Hamilton (1921)
  • Danton (1921)
  • The Secret of Bombay (1921)
  • The Love Affairs of Hector Dalmore (1921)
  • Lucrezia Borgia (1922)
  • The Indian Tomb (Das indische Grabmal) (1921-22)
  • William Tell (1923)
  • The Hands of Orlac (Orlacs Hände) (1924)
  • Carlos and Elisabeth (1924)
  • Waxworks (Das Wachsfigurenkabinett) (1924)
  • The Fiddler of Florence (1926)
  • Should We Be Silent? (1926)
  • The Flight in the Night (1926)
  • The Student of Prague (Der Student von Prag) (1926)
  • The Beloved Rogue (1927)
  • A Man's Past (1927)
  • Gesetze der Liebe (1927)
  • The Last Performance (1927)
  • The Man Who Laughs (1928)
  • Land Without Women (1929)
  • The Last Company (1930)
  • Menschen im Käfig (1930)
  • The Great Longing (1930)
  • Der Mann, der den Mord beging (1931)
  • Die Nacht der Entscheidung (1931)
  • The Congress Dances (Der Kongreß tanzt) (1931)
  • The Other Side (1931)
  • Rasputin, Dämon der Frauen (1932)
  • The Black Hussar (1932)
  • Rome Express (1932)
  • Ich und die Kaiserin (1933)
  • F.P.1 (1933)
  • I Was a Spy (1933)
  • The Eternal Jew (1934)
  • William Tell (1934)
  • Bella Donna (1934)
  • Jew Suss (1934) - not to be confused with the 1940 German anti-semitic Jud Süß
  • King of the Damned (1935)
  • The Passing of the Third Floor Back (1935)
  • Dark Journey (1937)
  • Under the Red Robe (1937)
  • Le joueur d'échecs (1938)
  • Tempête sur l'Asie (1938)
  • A People Eternal (1939)
  • The Spy in Black (1939)
  • Contraband (1940)
  • Escape (1940)
  • The Thief of Bagdad (1940)
  • A Woman's Face (1941)
  • Whistling in the Dark (1941)
  • The Men in Her Life (1941)
  • All Through the Night (1941)
  • Nazi Agent (1942)
  • Kazablanka (1942)
  • Above Suspicion (1943)

Kaynakça

  1. ^ "Conrad Veidt: The Cinema's Master". The Conrad Veidt Society. 2 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "Conrad Veidt". A History of Horror. 9 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2011. 
  3. ^ "Conrad Veidt: Cinema's Dark Prince, 1893-1943". Monster Zine. Ekim–Aralık 2000. 7 Şubat 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ Turner Classic Movies Conrad Veidt
  5. ^ "No. 34605". The London Gazette. 7 Mart 1939. s. 1546. 
  6. ^ Allen, Jerry C. (Ocak 1987). Conrad Veidt: From Caligari to Casablanca. ISBN 9780940168046. 
  7. ^ "Motion Picture". Şubat 1928. 
  8. ^ "Conrad Veidt Obituary," Los Angeles Times, 1943
  9. ^ "Newspaper reports of reinterrment". Conrad Veidt Society. 13 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2017. 
  10. ^ "Conrad Veidt on Screen". 29 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2020. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Reinhard Heydrich</span> Alman SS Generali ve siyasetçi

Reinhard Tristan Eugen Heydrich, Alman asker ve siyasetçi. SS-Obergruppenführer. Sicherheitspolizei ve Sicherheitsdienst 'nin birleşme sonucu kurulan Reichssicherheitshauptamt başkanı. Reichsprotektorat Böhmen und Mähren Genel Vali Vekili. Holokost'un başmimarlarından biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Holokost</span> Adolf Hitler liderliğindeki Nazi Almanyasının azınlıklar, eşcinseller, esirler ve muhaliflere uyguladığı soykırım

Holokost, Yahudi Soykırımı veya HaŞoah, Nazi Almanyası döneminde 1941 ve 1945 yılları arasında, Adolf Hitler ve Heinrich Himmler'in liderliğindeki SS güçleri tarafından işgal edilen sınırlar içerisinde yaklaşık 6 milyon Yahudi'nin sistemli bir şekilde öldürüldükleri soykırımdır.

<span class="mw-page-title-main">Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi</span> Almanyada 1920 ila 1945 arasında var olmuş aşırı sağ siyasi parti

Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi veya yaygın kısa adıyla Nazi Partisi, Weimar Cumhuriyeti döneminde kurulmuş ve Weimar Cumhuriyeti'ni Nazi Almanyası'na dönüştürüp 1933-1945 yılları arasında yönetmiş olan bir Alman siyasi partisidir. Yirminci yüzyılın ilk yarısında Alman siyasetinde önemli bir yere sahip olmuş partinin programı ve ideolojisi olan nasyonal sosyalizm, radikal antisemitizm ile birlikte etnik milliyetçiliğe dayanan antiliberal ve antikomünist bir görüşteydi. 1921 senesinden itibaren parti başkanlığını sürdürmüş Adolf Hitler'in 1933 senesinde şansölye olmasının ardından 1945 senesine kadar nasyonal sosyalizm döneminde Almanya'nın tek yasal partisi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Karl Dönitz</span> Alman amiral (1891–1980)

Karl Dönitz, Alman Donanma Komutanı, Büyük Amiral ve II. Dünya Savaşı sonlarında Almanya'nın Cumhurbaşkanı.

<span class="mw-page-title-main">Joseph Goebbels</span> Alman siyasetçi

Dr. Paul Joseph Goebbels, 1933-1945 yılları arasında Halkı Aydınlatma ve Propaganda Bakanlığı yapmış Alman politikacı ve Nazi Almanyası'nın ikinci şansölyesi. Adolf Hitler'in en yakın arkadaşlarından biri ve en sadık yandaşıydı. Kendisi coşkulu ve enerjik hitabet yeteneği, topluluk önünde konuşma becerisi, sert anti-semitik görüşleri ve kitlesel propagandanın Büyük Yalan olarak bilinen tekniğini kullanmadaki ustalığıyla bilinirdi. Hitler intihar ettikten sonra bir günlüğüne III. Reich'in başına geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nazi Almanyası</span> 1933ten 1945e dek Nazi Partisi yönetimindeki Almanya

Nazi Almanyası, Almanya’nın 1933 ile 1945 yılları arasında, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi (NSDAP) idaresi altında, tek parti rejimine dayalı yönetim sistemiyle “Führer” unvanlı hükûmet (1933-1945) ve devlet başkanı (1934-1945) Adolf Hitler’in liderliğinde egemenlik sürdüğü döneme verilen isim. Alman tarihi içerisinde “Reich”ların üçüncüsüdür; bundan dolayı Üçüncü Reich ismiyle de nitelendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Emil Jannings</span> Alman Aktör

Emil Jannings, Alman sinema oyuncusu.

<span class="mw-page-title-main">Baldur von Schirach</span> Alman siyasetçi

Baldur Benedikt von Schirach, 1931-1940 yılları arasında Hitler Gençliği (Hitlerjugend) lideriydi.

<span class="mw-page-title-main">Walther Funk</span> Alman siyasetçi

Walther Funk, Alman siyasetçi. Nazi Almanyası döneminde Ekonomi Bakanı ve Reichsbank Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Hans Fritzsche</span>

Hans Fritzsche, Alman gazeteci. Nazi Almanyası döneminde Propaganda Bakanlığı üst düzey görevlisi.

<span class="mw-page-title-main">Kurt von Hammerstein-Equord</span> Alman komutan

Kurt Freiherr von Hammerstein-Equord, Reichswehr dönemi boyunca başkomutan olarak hizmet eden Alman Generaloberst. O, Hitler ve Nazi Rejiminin ateşli bir rakibi olmasıyla ünlüydü.

<span class="mw-page-title-main">Franz Xaver Schwarz</span> Alman Politikacı

Franz Xaver Schwarz, Nazi Partisi'nin saymanlığını (Reichsschatzmeister) yürütmüş Alman politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Halkı Aydınlatma ve Propaganda Bakanlığı</span>

Halkı Aydınlatma ve Propaganda Bakanlığı, Nazi Almanyası'nda nasyonal sosyalist ideolojiye göre hareket eden bakanlıktı. Kurulduğu günden kapandığı güne kadar bakanlığını Joseph Goebbels yapmıştır. O zamanki Alman halkı bu bakanlığı sadece "Halkı Aydınlatma Bakanlığı" olarak biliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Nazi Almanyası'nda propaganda</span>

Nazi Almanyası'nda propaganda, NSDAP'nin iktidara gelmeden önce çoğunlukla Joseph Goebbels'in ve Adolf Hitler'in yürüttüğü II. Dünya Savaşı'nın öncesinde ve savaştaki zaman zarfını teşkil eden dönemde nasyonal sosyalizm öğütleri doğrultusunda yapılan antisemitik, antikapitalist ve antikomünist konuşmalar ve propagandalardır.

<span class="mw-page-title-main">Sportpalast konuşması</span>

Sportpalast konuşması ya da topyekûn savaş çağrısı, Nazi Almanyası Propaganda Bakanı Joseph Goebbels'in 18 Şubat 1943 tarihinde Berlin Sportpalast'ta yaptığı topyekûn savaş çağrısını içeren konuşmasıdır. Goebbels bu konuşmasında Alman halkını uzun ve zor olmasına rağmen savaşı sürdürmeye ikna etmeye çalışmıştır. Goebbels'e göre; Bolşevizm gerek Almanya'nın, gerekse Almanya tarafından kontrol edilen Avrupa'nın geleceği için büyük bir tehlikeydi ve bu nedenle topyekûn bir savaş gerçekleştirilmeliydi.

Nazi Almanyası'nda sansür aşırıydı ve iktidardaki Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi tarafından sıkı bir şekilde uygulandı, ancak özellikle Joseph Goebbels ve Reich Halkı Aydınlatma ve Propaganda Bakanlığı tarafından uygulandı. Nazi Almanyası içindeki sansür, gazete, müzik, edebiyat, radyo ve filmi içeren tüm kitle iletişim biçimlerinin kontrolünü içeriyordu. Aynı kurum, yalnızca Nazi fikirlerini ve mitlerini ilerletmeye adanmış kendi literatürünü de üretti ve yaydı. Yahudi karşıtlığı, Jud Süß ve The Eternal Jew gibi 1940 filmleri de dahil olmak üzere çalışmalarının merkezinde yatıyordu. Bakanlık, 1934 Der Sieg des Glaubens ve 1933'te yapılan İradenin Zaferi gibi ilk filmlerin sponsoru oldu, Adolf Hitler kültünü destekledi ve filmlerin bilinen tüm kopyaları Hitler'in emriyle yok edildi. Birleşik Krallık'ta 1990'larda bir kopyası ortaya çıkıncaya kadar kaybolmuş sayıldılar. 1934'te Hitler tarafından Uzun Bıçaklar Gecesi'nde öldürülen Ernst Roehm'in öne çıkan rolü nedeniyle Naziler tarafından yasaklandı.

<i>Titanic</i> (film, 1943)

Titanic II. Dünya Savaşı sırasında Tobis Productions tarafından UFA GmbH için Berlin'de yapılmış ve RMS Titanic'in 1912'de feci şekilde batmasını betimleyen 1943 yapımı bir Alman propaganda filmidir. Battıktan sadece dört hafta sonra 1912'de zaten bir Alman sessiz filmi çekilmiş olmasına rağmen, bir İngiliz şirketi 1929'daki felaketle ilgili Almanca bir film yayınladı. Film, Nazi Propaganda Bakanı Joseph Goebbels tarafından yalnızca Alman sinemacılığının üstünlüğünü göstermek amacıyla değil, aynı zamanda felaketten İngiliz ve Amerikan kapitalizminin sorumlu olduğunu gösterecek bir propaganda aracı olarak yapıldı. Geminin mürettebatına tamamen kurgusal bir kahraman Alman subayının eklenmesi, Alman erkeklerinin İngiliz subaylarına kıyasla üstün cesaretini ve özverililiğini göstermeyi amaçlıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Lída Baarová</span> Çek aktrist

Lída Baarová iki yıl boyunca Almanya'nın Nazi propaganda bakanı Joseph Goebbels'in metresi olan bir Çek aktristi.

<i>Jew Suss: Rise and Fall</i>

Jew Suss: Rise and Fall, Oskar Roehler tarafından yönetilen ve antisemitik Nazi propaganda filmi Jud Süß'ün (1940) arkasındaki yaratıcı süreci dramatize eden 2010 Alman tarihî drama filmi. Film 60. Berlin Uluslararası Film Festivali'nde Altın Ayı ödülüne aday gösterildi.

<span class="mw-page-title-main">1933 Nazi karşıtı boykot</span> Nazilere karşı Alman ürünlerine uygulanan uluslararası boykot

Nazi karşıtı boykot, Hitler'in 30 Ocak 1933'te Almanya Şansölyesi olarak atanmasının ardından Nazilerin Yahudilere karşı uyguladığı şiddet ve tacize tepki olarak Alman ürünlerine yönelik uluslararası bir boykottu. Nazi şiddet ve taciz örnekleri arasında koku bombaları yerleştirme ve atma, grev gözcülüğü, alışveriş yapanlara gözdağı verme, aşağılama ve saldırılar yer alıyordu. Boykota bazı Yahudi örgütleri öncülük ederken diğerleri karşı çıkmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.