İçeriğe atla

Conrad Elvehjem

Conrad Elvehjem
Conrad Elvehjem (solda)
Doğum27 Mayıs 1901(1901-05-27)
McFarland, Wisconsin, ABD
Ölüm27 Temmuz 1962 (61 yaşında)
Madison, Wisconsin, ABD
EğitimWisconsin Üniversitesi (PhD)
Tanınma nedeniBeslenme
Niyasin
ÖdüllerWillard Gibbs Madalyası (1943)
Lasker-DeBakey Klinik Tıbbi Araştırma Ödülü (1952)
Kariyeri
DalıBiyokimya

Conrad Arnold Elvehjem (d. 27 Mayıs 1901 – ö. 27 Temmuz 1962), uluslararası arenada beslenme alanında Amerikalı bir biyokimyacı olarak tanınır. 1937 yılında, bir dönem Amerika Birleşik Devletleri'nde büyük bir sağlık sorunu olan ve insan pellagrasında doğrudan eksik olan iki vitamini, nikotinik asit (niyasin olarak da bilinir) ve nikotinamidi[1] tanımlamıştır.[2] Toplu olarak nikotinik asit ve nikotinamid, B3 vitamini olarak adlandırılır ve günümüzdenikotinamid adenin dinükleotidinin öncüleri olduğu anlaşılmıştır.

Biyografi

Niyasini izole etmek için kullanılan distilasyon kolonu Prof. Conrad Elvehjem, yak. 1937

Wisconsin'e göç eden Norveçli bir ailenin oğlu olan Conrad Elvehjem,[3] McFarland, Wisconsin'de doğdu. Wisconsin Üniversitesi'nde okudu ve 1927'de[3] danışman hocası E.B. Hart'la birlikte yaptığı "demir eksikliği anemisinde bakırın önemi"ne ilişkin çalışmaları ile doktorasını aldı. Ulusal Araştırma Konseyi bursuna İngiltere'deki Cambridge Üniversitesi'nde bir yıl izin veriliyor. Elvehjem, 1923'te Wisconsin Üniversitesi'nde tarım kimyası alanında ders vermeye başladı ve 1936'da profesör oldu.[3] 1944'te biyokimya bölümü başkanı, 1946'da yüksek lisans okulunun dekanı oldu. 1958'de üniversitenin 13. başkanı oluncaya kadar yüksek lisans okulunun dekanı olarak görev yaptı.[4]

Joseph Goldberger'in çalışmalarını inceleyerek nikotinik asidin köpeklerde pellagraya benzer bir hastalık olan siyah dili iyileştirdiğini buldu. Bir önceki yıl Elvehjem ve meslektaşı Carl J. Koehn, karaciğer ekstraktından elde edilen bir filtre faktörünün civcivlerde diyete bağlı pellagrayı tedavi edebildiğini bulmuşlardı. Bu süzüntü ekstraktı, Goldberger'in anısına, G vitamini fraksiyonu olarak adlandırıldı. Köpeklerdeki bulgularını doğrulamak için, diyete G vitamini fraksiyonu eklemeden önce sarı mısırdan oluşan Goldberger diyetiyle bu hayvanlarda dilin siyah olmasını sağladılar. Elvehjem ve meslektaşları daha sonra köpeklerde siyah dilin iyileştirici faktörleri olarak nikotinamid ve nikotinik asidi G vitaminden izole edip tanımlamayı başardılar. Ayrıca B vitamini kompleksinin tanımlanmasında da büyük katkıda bulundu ve biyokimya ve beslenme üzerine 780'den fazla bilimsel makalenin ortak yazarı oldu.

Elvehjem, hem bilim adamlarını hem de sıradan insanları etkilediği için beslenme konusunda sık sık yorum yaptı. "Vitaminler mümkünse doğal gıdalardan alınmalı" uyarısında bulundu. "Genellikle bu formda alındıklarında daha ucuz, daha lezzetli ve diğer faktörlerle daha iyi dengede oluyorlar" demiştir. Eksiklik hastalıklarının tedavisinde sentetik vitaminlerin değerini kabul etti ancak kullanımlarının geçici olması gerektiği konusunda uyardı.[5]

Elvehjem'in ilk yüksek lisans öğrencisi (1931'de), daha sonra 1976'ya kadar görev yaptığı Harvard Halk Sağlığı Okulu'nda beslenme bölümünü kuran ve başkanlık eden ünlü beslenme uzmanı Fredrick John Stare (1910-2002) idi.[6]

Elvehjem, eşi Constance W. Elvehjem ile Wisconsin Üniversitesi Madison'da lisans öğrencisiyken tanıştı. Constance W. Elvehjem, Müzeye ve Madison topluluğuna uzun yıllar destek verdikten sonra 1999 yılında 94 yaşında öldü. Elvehjem, 27 Temmuz 1962 sabahı altmış bir yaşındayken masasında kalp krizi geçirdi ve bir saat içinde öldü.

Ödüller ve onurlar

Kalıt

Elvehjem'in adı üniversite ödüllerinde, binalarında, bir şehir parkında ve Madison, Wisconsin'deki yerel bir ilkokulda,[10] Mc Farland'da bir başka okulda ve yakınlardaki Madison'ın Güneydoğu Yakası'ndaki bir mahallede ve ilgili mahalle derneğinde anılmaktadır. Müze Simona ve Jerome A. Chazen'den (her ikisi de UW-Madison mezunu) 20 milyon dolarlık bağış alana ve kendisini Chazen Sanat Müzesi olarak yeniden adlandırana kadar adı eskiden Elvehjem Sanat Merkezi'nde (daha sonra Elvehjem Sanat Müzesi ) yer alır. Müzenin bulunduğu orijinal bina halen Elvehjem adını korur.

Kaynakça

  1. ^ "Further studies on the concentration of the antipellagra factor". Journal of Biological Chemistry. 118 (3): 693-699. 1 Mayıs 1937. doi:10.1016/S0021-9258(18)74475-X. 6 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ R. H. Burris; C. A. Baumann; Van R. Potter. "Conrad Arnold Elvehjem – Biographical Memoir" (PDF). National Academy of Sciences. 17 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: Ağustos 18, 2015. 
  3. ^ a b c "Conrad Arnold Elvehjem: Scientist and Educator with a Common Touch". Wisconsin State Journal. 28 Temmuz 1962. s. 4. 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2020 – Newspapers.com vasıtasıyla. 
  4. ^ Conrad Elvehjem For distinguished contributions to biochemical and nutrition research 24 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Lasker Foundation, 2009)
  5. ^ "C.A. Elvehjem, 61 Biochemist, Dead". New York Times. 28 Temmuz 1962. s. 14 – ProQuest vasıtasıyla. 
  6. ^ D. Mark Hegsted (2004). "Fredrick John Stare (1910–2002)". The Journal of Nutrition. The American Society for Nutritional Sciences. 134 (5): 1007-1009. doi:10.1093/jn/134.5.1007. PMID 15113936. 28 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ "Conrad Elvehjem". www.nasonline.org. 17 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2023. 
  8. ^ "APS Member History". search.amphilsoc.org. 17 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2023. 
  9. ^ "Conrad Arnold Elvehjem". American Academy of Arts & Sciences (İngilizce). 17 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2023. 
  10. ^ "Elvehjem Elementary School – About us". Conrad J. Elvehjem Elementary School. 7 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: Ağustos 18, 2015. 

Daha fazla bilgi

Dış bağlantılar

Akademik görevi
Önce gelen:
Edwin Broun Fred		Wisconsin-Madison Üniversitesi Başkanı
1958–1962 		Sonra gelen:
Fred Harvey Harrington

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Vitamin</span> canlıların az oranda gereksinim duyduğu besin

Vitamin, bir canlının metabolizmasının düzgün çalışması için küçük miktarlarda ihtiyaç duyduğu temel bir mikro besin olan organik bir moleküldür. Esansiyel besinler canlıda ya hiç sentezlenemez ya da yeterli miktarlarda sentezlenemez ve bu nedenle beslenme yoluyla alınması gerekir. C vitamini bazı türler tarafından sentezlenebilirken diğerleri tarafından sentezlenemez; ilk etapta bir vitamin değildir, ikinci sıradadır. Vitamin terimi diğer üç temel besin grubunu içermez: mineraller, esansiyel yağ asitleri ve esansiyel amino asitler. Çoğu vitamin tek bir molekül değil, vitaminler adı verilen ilgili molekül gruplarıdır. Örneğin, sekiz E vitamini vardır: dört tokoferol ve dört tokotrienol. Bazı kaynaklar kolin de dahil olmak üzere on dört vitamini listeler, ancak büyük sağlık kuruluşları on üç vitamini listeler: A vitamini, B1 vitamini (tiamin), B2 vitamini (riboflavin), B3 vitamini (niasin), B5 vitamini, B6 vitamini (piridoksin), B7 vitamini (biyotin), B9 vitamini, B12 vitamini (kobalaminler), C vitamini, D vitamini (kalsiferoller), E vitamini ve K vitamini.

<span class="mw-page-title-main">Karbonhidrat</span> sadece karbon, hidrojen ve oksijenden oluşan organik bileşik

Karbonhidrat, karbon (C), hidrojen (H) ve oksijen (O) atomlarından oluşan, genellikle hidrojen-oksijen atomu oranı (suda) 2:1 olan bir biyomoleküldür ve dolayısıyla ampirik (deneysel) formülü Cm(H2O)n şeklindedir. m, n'den farklı da olabilir olmaya da bilir. Ancak, tüm karbonhidratlar bu kesin stokiyometrik tanıma uymaz (örneğin üronik asitler, fukoz gibi deoksi şekerler) ve bu tanıma uyan tüm kimyasallar otomatik olarak karbonhidratlar (örneğin formaldehit ve asetik asit) olarak sınıflandırılmaz.

<span class="mw-page-title-main">B12 vitamini</span>

B12 vitamini veya kobalamin suda çözünen ve metabolik süreçlerde kullanılan bir vitamindir. B12 vitamini bir hidrojen alıcısı olarak koenzim görevi yapar ve çeşitli metabolizma faaliyetlerini yürütür. En önemli işlevlerinden biri gen kopyalanmasında koenzim olarak görev yapmasıdır. Ayrıca protein sentezi, aneminin önlenmesi, karbonhidrat ve yağ metabolizması için de gereklidir. En büyük ve kompleks yapıya sahip vitaminlerden biri olan B12 8 adet B vitamininden biridir. Siyanür zehirlenmelerinde bir antidot olarak kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Vejetaryenlik</span> Et içeren gıdaları kullanmayı reddeden yaşam tarzı

Vejetaryenlik ya da etyemezlik, çeşitli nedenlerle et, balık, deniz ürünleri, kümes hayvanları, çift toynaklılar tüketmemeye denir. Ayrıca, hayvan kesiminin tüm yan ürünlerini yemekten kaçınmayı da içerebilir. Et tüketmemenin yanında ayrıca hayvanların ürettiği yumurta, süt, bal vb. ürünleri de yemeyenlere ise veganlar denir. Vejetaryenlik ve veganlığın farkı; vejetaryenlikte bal ve kimine göre süt ile yumurta tüketilirken; veganlar, hiçbir hayvansal ürünü kullanmamaktadırlar. Bunlara istisnâ olarak süt ve süt ürünlerini kullanan lakto-ovo vejetaryenler, ilâveten yumurta yiyip süt ürünlerini tüketmeyen ovo vejetaryenler, diyet süt ürünlerini tüketen, ancak yumurtaları tüketmeyen lakto vejetaryenler vardır.

<span class="mw-page-title-main">İshal</span> gevşek veya sıvı bağırsak hareketleri

İshal veya diyare, bir günde en az üç kez gevşek, sıvı veya sulu bağırsak hareketlerinin olması durumudur. Genellikle birkaç gün sürer ve sıvı kaybı nedeniyle dehidrasyona neden olabilir. Dehidrasyon belirtileri genellikle cildin normal gerginliğini kaybetmesi ve sinirli davranışlarla başlar. Bu durum daha şiddetli hale geldikçe idrara çıkmada azalma, cilt renginde kayıp, hızlı kalp atışı ve yanıt vermede azalmaya kadar ilerleyebilir. Sadece anne sütüyle beslenen bebeklerde gevşek ancak sulu olmayan dışkı normaldir.

<span class="mw-page-title-main">Arjinin</span>

Arginin bir α-aminoasittir. L-arginin, doğada bulunan proteinlerin yapısını oluşturan 20 aminoasitten biridir. Memeli hayvanlarda, arjinin temel aminoasitlerden biri olarak kabul edilmektedir. Organizmanın gelişim safhasına ve sağlık durumuna göre dışarıdan beslenme yoluyla temin edilmesi kaçınılmaz olabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Veganlık</span> Hayvan kökenli ürünleri ve gıdaları kullanmayı reddeden yaşam tarzı

Veganlık veya veganizm, bazı nedenlerle hayvan kökenli gıdaları ve diğer hayvansal ürünleri kullanmayı reddetmektir. Vegan kişiler, vejetaryen'lerden farklı, hayvan kullanımı yoluyla elde edilen gıdaları, giyecekleri ve yumurta, süt, bal, yün gibi diğer tüm yan ürünleri kullanmayı reddeder.

<span class="mw-page-title-main">Mısır şurubu</span> Yiyecek Şurubu

Mısır şurubu yiyecek şurubu'dur. Mısır nişastasından elde edilir ve temelde glükozdan müteşekkildir. Yiyeceklerde dokuyu yumuşatmak, hacim kazandırmak, şekerin kristalleşmesini önlemek ve aromayı artırmak için kullanılır. Yüksek fruktoz mısır şurubundan farklıdır. Yüksek fruktoz mısır şurubu, daha yüksek düzeyde fruktoz içeren bir tatlandırıcı olmasıyla ayrılır. Aynı zamanda genel bir terim olarak glükoz şurubu adı da kullanılır çünkü glükoz şurubu çoğunlukla mısır nişastasından elde edilir. Teknik olarak glükoz şurubu buğday, pirinç ve patates gibi kaynaklardan da elde edilebilen tüm sıvı nişastalara verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Earl Wilbur Sutherland</span>

Earl Wilbur Sutherland Jr., Amerikalı farmakolog ve biyokimyacı.

<span class="mw-page-title-main">George Wald</span> araştırmacı

George Wald, Yahudi kökenli Amerikalı bilim insanı. Retina pigmentleri üzerine yaptığı çalışmalarıyla bilinir. 1967 yılında Haldan Keffer Hartline ve Ragnar Granit ile birlikte Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Frederick Sanger</span>

Frederick Sanger, İngiliz biyokimyager. 1958 ve 1980 yıllarında 2 kez Nobel Kimya Ödülü kazanmıştır. 1958 yılında "proteinlerin, özellikle de insülinin yapısı üzerine çalışmaları için" Nobel Kimya Ödülü kazanmıştır ve bu ödülü aynı kategoride 2 kez kazanan tek kişidir. 1980 yılında da "nükleik asitlerdeki baz dizilerinin belirlenmesiyle ilgili katkıları nedeniyle" Walter Gilbert ile birlikte bu ödülü kazanmıştır. Aynı yıl ayrıca Paul Berg, "nükleik asitlerin, özellikle de rekombinant DNA'nın biyokimyası üzerine temel çalışmaları için" ödülü kazanan diğer isim olmuştur.

Özsu bitkinin odun, soymuk ve kalburlu borularında taşınan sıvı. Bu hücreler, bitki boyunca su ve besin taşırlar.

<span class="mw-page-title-main">Parenteral beslenme</span> intravenöz beslenme

Parenteral beslenme (PB), beslenme ürünlerinin normal yeme ve sindirim sürecini atlayarak bir kişiye intravenöz olarak verilmesidir. Ürünler farmasötik bileşim kuruluşları veya standart ilaç şirketleri tarafından yapılır. Kişi, glukoz, tuzlar, amino asitler, lipitler ve vitaminler ile diyet minerallerini içeren bir formüle göre bir besin karışımı alır. Diğer yollarla önemli bir besin elde edilmediğinde total parenteral beslenme (TPB) veya total besin karışımı (TBK), beslenmenin kısmen enterik olduğu durumlarda ise kısmi parenteral beslenme (KPB) olarak adlandırılır. Santral venöz beslenme (SVB) gibi merkezi bir ven yoluyla değil de bir uzuvdaki ven yoluyla uygulandığında periferik parenteral beslenme (PPB) olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Holomycota</span>

Holomycota veya Nucletmycea, Holozoa'nın kardeş grubu olan temel bir Opisthokont klanıdır. Cristidiscoidea ve mantar (fungi) aleminden oluşur. Holomycota'nın en eski soyu olarak nükleeriidlerin, tek hücreli serbest yaşayan fagotrofik amiplerin konumu, hayvanların ve mantarların bağımsız olarak ortak bir tek hücreli atadan karmaşık çok hücreliliği edindiğini ve ozmotrofik yaşam tarzının daha sonra ortaya çıktığını göstermektedir. bu ökaryotik soyun ayrışmasında. Opisthosporidians, aphelidleri, Microsporidia ve Cryptomycota, üç endoparazit grubunu içeren yakın zamanda önerilen bir taksonomik gruptur.

<span class="mw-page-title-main">Varanidae</span> kertenkele familyası

Varanidae, Autarchoglossa alttakımına bağlı bir kertenkele familyasıdır. Etçil ve meyvecildir. Mevcut Varanus cinsini ve bir dizi soyu tükenmiş cinsi içerir. Yaşayan en yakın akrabaları, anguid ve helodermatid kertenkelelerdir.

Kalsitriol, normalde böbrekte yapılan D vitamininin aktif formudur. 1,25-dihidroksikolekalsiferol olarak da bilinir. Hücre çekirdeğindeki D vitamini reseptörüne bağlanan ve aktive eden ve daha sonra birçok genin ekspresyonunu artıran bir hormondur. Kalsitriol, esas olarak bağırsaklardan kalsiyum alımını artırarak kan kalsiyumunu artırır.

Esther Lord Batchelder, Amerikalı kimyager, eğitimci ve beslenme alanında uzmandır.

<span class="mw-page-title-main">Harry Steenbock</span> Amerikalı biyokimyager (1886 – 1967)

Harry Steenbock, Wisconsin-Madison Üniversitesi'nde biyokimya profesörlüğü yapmış bilim insanıdır. Steenbock, 1916'da Wisconsin'den mezun oldu ve burada Phi Sigma Kappa kardeşliğinin bir üyesiydi.

Karl Paul Gerhard Link, antikoagülan warfarini keşfetmesiyle tanınan Amerikalı bir biyokimyacıdır.

Gladys Ludwina Anderson Emerson, vitaminlerin vücut üzerindeki etkisini araştıran Amerikalı bir tarihçi, biyokimyacı ve beslenme uzmanı. E Vitaminini saf formda izole eden ilk kişi oldu ve 1952'de Garvan-Olin Madalyasını kazandı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.