İçeriğe atla

Columbia komuta modülü

Columbia
Apollo 11 görevinin bir parçası
Washington, DC'deki Ulusal Hava ve Uzay Müzesi'nde sergilenen Columbia komuta modülü.
TipAtmosfere dönüş kapsülü
ÜreticiNorth American Aviation

Columbia komuta modülü (CM-107), Ay'a ilk kez insanın indiği Apollo 11 görevinde komuta modülü olarak kullanılan uzay aracıdır. Columbia, 1969'daki Apollo 11 görevinde Dünya'ya geri dönen tek uzay aracıdır.[1][2]

İsim

Columbia ismi Michael Collins'e ilk olarak Apollo programı sırasında NASA'nın halkla ilişkilerden sorumlu yönetici yardımcısı olan Julian Scheer tarafından önerilmiştir. Scheer bir telefon konuşmasında “bazılarımız burada Columbia'yı konuşup duruyoruz” diyerek bu isimden bahsetmişti. Collins başlangıçta bu ismin “biraz şatafatlı” olduğunu düşünmüş, ancak daha iyi bir alternatif bulamadığı ve mürettebat arkadaşları Buzz Aldrin ve Neil Armstrong'un da itirazları olmadığı için sonunda bu isim benimsenmiştir.[3] Collins ayrıca Jules Verne'in 1865 tarihli bilimkurgu romanı From the Earth to the Moon'daki uzay silahının adı olan Columbiad'a benzerliği nedeniyle de bu ismi kabul etmekten etkilenmiştir.[4][5]

Görev sonrası tarihçesi

Görevin ardından ABD şehirlerini gezen Columbia,[6] 1971 yılında Smithsonian Enstitüsü'ne verildi.[1] "Uçuşta Kilometre Taşı" olarak nitelendirildi ve Washington DC'deki Ulusal Hava ve Uzay Müzesi'nde 1903 Wright Flyer'ın yanında sergilendi.[7][8]

Temmuz 2016'da Smithsonian, Smithsonian'ın Sayısallaştırma Program Ofisi tarafından üretilen Columbia'nın 3D taramasını yayınladı.[9][10] Tarama işlemi sırasında astronotların kapsülün duvarlarına yazdıkları bir dizi yer bulundu.[9] Bunlar arasında bir takvim ve dolaplardan birinde kokan atıklarla ilgili bir uyarı vardı.[9]

2019 yılında Apollo 11'in inişinin 50. yıldönümünü anmak için uzay aracı Houston, St. Louis, Pittsburgh, Seattle ve Cincinnati'deki müzelere düzenlenen bir turla ülkeyi dolaştı.[6]

2022 yılında Ulusal Hava ve Uzay Müzesi'nin yenilenmesi nedeniyle Columbia sergiden çıkartıldı. Müze 2022 sonbaharında yeniden açıldığında, yeni "Destination Moon" adını taşıyan serginin merkezi haline geldi.[11]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b National Air and Space Museum (20 Mart 2016). "Apollo 11 Command Module Columbia" (İngilizce). Smithsonian Institution. 20 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2019. 
  2. ^ Craddock, R. A. (2003). Apollo 11 Box: Artifacts from the First Moon Landing (İngilizce). Chronicle Books. s. 57. ISBN 978-0-8118-3734-7. 
  3. ^ Collins, Michael (2001). Carrying the Fire: An Astronaut's Journey (İngilizce). Rowman & Littlefield. ss. 334-335. ISBN 978-0-8154-1028-7. 
  4. ^ Lindsay, Hamish (2001). Tracking Apollo to the Moon (İngilizce). Springer. s. 24. ISBN 978-1-85233-212-9. 
  5. ^ Collins (2001), s. 335.
  6. ^ a b McEwan, Liz (24 Eylül 2019). "To the moon (and Cincinnati) and back". Soapbox Cincinnati (İngilizce). 24 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2019. 
  7. ^ Craddock (2003), s. 2.
  8. ^ van der Linden, F. Robert (2016). Best of the National Air and Space Museum (İngilizce). Smithsonian Institution. s. 3. ISBN 978-1-58834-581-3. 
  9. ^ a b c Pearlman, Robert Z. (12 Şubat 2016). "Apollo 11 Crew Wrote on Moon Ship Walls, Smithsonian 3D Scan Reveals". Space.com. 28 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2020. 
  10. ^ Weiner, Sophie (22 Temmuz 2016). "Take a 3D Tour Inside the Apollo 11 Command Module". Popular Mechanics. 28 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2020. 
  11. ^ "Destination Moon". 11 Ağustos 2020. 28 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

Daha fazla okuma

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">NASA</span> ABDde uzay programı çalışmalarından sorumlu kurum

NASA, Amerika Birleşik Devletleri'nin uzay programı çalışmalarından sorumlu olan kurum. 29 Temmuz 1958 tarihinde ABD Başkanı Dwight Eisenhower tarafından kurulmuştur. Daire, 1 Ekim 1958 tarihinden itibaren askerî amaçlardan ziyade sivil alanda barışçıl bir şekilde faaliyet göstermeye başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Uzay Yarışı</span> Soğuk Savaş sırasında, ABD ve SSCB arasında yaşanan uzay rekabeti (1955–1975)

Uzay Yarışı, Amerika Birleşik Devletleri ile Sovyetler Birliği arasında 20. yüzyılın ikinci yarısında gerçekleşen resmî olmayan uzay rekabetidir. Kökeni, II. Dünya Savaşı'ndan sonra iki ülke arasında balistik füze temelli nükleer silahlanma yarışına dayanmaktadır. Uzaya uydu, roket ve sonda yollamak, insan göndermek; Ay'a insan indirmek gibi çabalar içermektedir. Bu yarış, aynı zamanda ABD ile SSCB arasındaki Soğuk Savaş'ın (1947–1991) bir parçasıdır. Uzay Yarışı, yapay uyduların öncü fırlatmalarını, Ay'a, Venüs'e ve Mars'a yollanan robotik uzay sondalarını ve alçak Dünya yörüngesinde ve nihayetinde Ay'da insanlı uzay uçuşunu getirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Apollo 11</span> Aya ilk insanlı iniş (1969)

Apollo 11, Ay yüzeyine yapılan insanlı ilk uzay uçuşudur. Amerika Birleşik Devletleri'nin bu uzay uçuşunda astronotlar Neil Armstrong ve Buzz Aldrin 20 Temmuz 1969 günü saat 20.18'de (EEZ) Ay yüzeyine iniş yapan ilk insanlar oldu. İnişten altı saat sonra 21 Temmuz günü 01.56'da (EEZ) Armstrong ay yüzeyine adım atarak bu konuda da bir ilki gerçekleştirdi. Uçuşun mürettebatının üçüncü üyesi olan Michael Collins bu sırada Ay yörüngesinde Armstrong ve Aldrin'i taşıyan modülle bir araya gelmek için beklemedeydi. Görevin üç üyesi de sekiz gün uzayda kaldıktan sonra dünyaya döndü.

<span class="mw-page-title-main">İnsanlı Ay yolculukları</span>

İnsanlı Ay yolculukları, ilk defa 20. yüzyılda Uzay Yarışı'nın bir parçası olarak 1969–1972 yılları arasında Apollo Projesi kapsamında Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı NASA tarafından gerçekleştirilmiştir. Ay yüzeyine yapılan ilk başarılı insansız görev, 1959 yılında Sovyetler Birliği tarafından gerçekleştirilen Luna 2 görevidir. Luna 2, Ay yüzeyine ulaşan ilk insan yapımı nesne olmuştur. ABD ise Aralık 1968'de Apollo 8 ve Mayıs 1969'da Apollo 10 görevleri kapsamında Ay yörüngesine mürettebatlı yolculuklar yapmış, 20 Temmuz 1969'da da Apollo 11 göreviyle insanları Ay yüzeyine ulaştırmayı başarmıştır. Apollo 11 mürettebatından Neil Armstrong Ay'a ayak basan ilk insan, Buzz Aldrin de ikinci insan olmuştur. Devam eden yıllarda ABD, Ay'a beş insanlı görev daha göndermiştir ve toplam 12 astronot Ay yüzeyinde yürümüştür. 19 Aralık 1972'de çalışmalarını tamamlayan Apollo 17; Ay'a giden son insanlı görev, astronot Eugene Cernan da Ay'a ayak basan son insan olmuştur. Sonraki yıllarda Uzay Yarışı'nın hız kaybetmesiyle birlikte insanlık bir daha Ay'a gitmemiştir.

<i>Aya Seyahat</i> bilim-kurgu öyküsü

Ay'a Seyahat ya da özgün adıyla De la Terre à la Lune, Jules Verne'in 1865 yılında yazmış olduğu, türünün ilk örneklerinden olan, bir bilimkurgu öyküsüdür. Amerikan İç Savaşı sırasında, Maryland eyaletindeki Baltimore şehrinin zengin ailelerinin bir araya gelerek kurduğu Silah Kulübü, savaştan sonra sessizliğe bürünür. Savaş sonrasında bir araya gelen üyeler, yeni hedeflerini, Ay'a gidecek bir uzay gemisi inşa etmek ve onunla Ay'a gitmek olarak belirler.

<span class="mw-page-title-main">Apollo 12</span>

Apollo 12, Apollo programı kapsamındaki altıncı ve Ay'a inen ikinci mürettebatlı uçuştu. 14 Kasım 1969'da NASA tarafından Florida'daki Kennedy Uzay Merkezi'nden fırlatıldı. Komutan Charles "Pete" Conrad ve Ay modülü pilotu Alan L. Bean, bir gün yedi saatten biraz fazla Ay yüzeyi faaliyeti gerçekleştirirken, Komuta Modülü pilotu Richard F. Gordon Ay yörüngesinde kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Apollo 14</span> ay yüzeyine mürettebat götüren 3. görev

Apollo 14; Apollo programının 8. mürettebatlı görevi, 3. Ay'a insanlı iniş ve ilk dağlık inişi barındıran insanlı ay göreviydi. Görev 31 Ocak 1971'de başlamış, astronotlar 5 Şubat 1971'de Ay'a inmiş ve yaklaşık 9 saatlik bir Ay yürüyüşünden sonra 9 şubatta Dünya'ya geri dönmüşlerdir. Görevin getirdiği örnekler Ay'ın volkanik faaliyetleri ve Dünya'dan seken göktaşları hakkında bilgi vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Apollo 15</span> Apollo Projesinin dördüncü ay yüzeyine iniş programı

Apollo 15, Amerika Birleşik Devletleri'nin Apollo programındaki dokuzuncu mürettebatlı ve Ay'a iniş yapan dördüncü görevi olmuştu. Bu görev, Ay'da daha uzun süre kalınan ve daha önceki inişlere göre bilime daha fazla odaklanan ilk J göreviydi. Apollo 15, Ay taşıtının ilk kez kullanıldığı görev oldu.

<span class="mw-page-title-main">Apollo 16</span> ABD Apollo Projesindeki onuncu mürettabatlı ve sondan bir önceki Aya iniş görevi

Apollo 16, NASA tarafından yönetilen Amerika Birleşik Devletleri Apollo programındaki onuncu mürettebatlı ve sondan bir önceki Ay inişini gerçekleştiren beşinci görevdi. Ay yüzeyinde uzun süre kalma, bilime odaklanma ve Ay taşıtının (LRV) kullanıldığı Apollo "J görevlerinin" ikincisiydi. İniş ve keşif, bazı bilim adamlarının volkanik hareketle oluşan bir alan olmasını beklediği için tercih edilmiş bir yer olan Dekart Platosu'na yapıldı, ancak durumun böyle olmadığı kanıtlandı.

<span class="mw-page-title-main">Apollo 17</span> Apollo 17 7 Aralık 1972 tarihinde Aya giden, son insanlı uçuşu yapmış olan uzay ekibi

Apollo 17, NASA Apollo programının insanların Ay'a ayak bastığı veya alçak Dünya yörüngesinin ötesine geçtiği son göreviydi. Komutan Gene Cernan ve Ay modülü pilotu Harrison Schmitt Ay'da yürürken, Komuta modülü pilotu Ronald E. Evans yörüngedeydi. Ay'a bir bilim insanı gönderme baskısı altında olan NASA'nın Joe Engle'ın yerine seçmiş olduğu Schmitt, Ay'a inen tek jeologdu. Görevin bilime verdiği yüksek önem, komuta modülünde taşınan beş fareyi içeren biyolojik bir deney de dahil olmak üzere bir dizi yeni deneyin dahil edilmesini sağladı.

<span class="mw-page-title-main">Apollo 13</span> Ay yüzeyini araştırmak üzere gönderilen ancak yaşanan sorunlardan dolayı başarısız olan ay görevi

Apollo 13, Apollo Projesi kapsamında gerçekleştirilen yedinci insanlı uzay görevi ve üçüncü insanlı Ay yolculuğu görevi. Uzay aracı 11 Nisan 1970'te yerel saatle 13:13'te ABD'nin Florida eyaletindeki Kennedy Uzay Merkezi'nden fırlatıldı. Araçtaki ekipte astronot James "Jim" Arthur Lovell, John L. Swigert ve Fred W. Haise yer alıyordu. Fırlatmadan iki gün sonra, Dünya'dan yaklaşık olarak 320.000 km uzakta Apollo uzayaracında meydana gelen bir patlama sonucu hizmet modülünün oksijen stokları yitirildi ve enerji kesintisi yaşandı. Bunun üzerine mürettebat Ay Örümceği'ni bir "cankurtaran sandalı" olarak kullandı. Patlamada komuta modülü sistemleri sağlam kalmıştı, fakat enerji sarfiyatını önlemek için Dünya atmosferine girmeden kısa bir süre önceye kadar kapalı tutuldular. Mürettebat Ay'a inemedi, üstelik düşük sıcaklığa, susuzluğa ve elektrik kısıtlamasına dayanmak zorunda kaldı, fakat atmosfere girerken arkalarındaki yüzlerce NASA çalışanının hesaplamaları sayesinde uzaya sekmekten kurtulup, uzay tarihinin en ilginç kurtarma operasyonu sayesinde Dünya'ya sağ salim dönmeyi başardı. Bu olay tarihte "başarısız başarı" olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Apollo 10</span>

Apollo 10, Amerika Birleşik Devletleri Apollo programındaki dördüncü mürettebatlı ve Ay'ın yörüngesindeki ikinci insanlı uzay uçuşuydu. Bu F görevi: İlk Ay inişi için, asıl inişten kısa bir süre önce tüm bileşenleri ve prosedürleri test eden bir kıyafet denemesiydi. Astronot John Young, Ay'ın yörüngesindeki Komuta Modülünde kalırken diğer astronotlar Thomas Stafford ve Eugene Cernan, Apollo Ay Modülünü (LM) motor tahrikli alçalma için inişin başlayacağı nokta olan ay yüzeyinin 8,4 deniz mili (15,6 km) içindeki bir alçalma yörüngesine uçurdu. Apollo 10, Ay'ın yörüngesinde 31 kez döndükten sonra güvenli bir şekilde Dünya'ya döndü ve başarısı, iki ay sonra gerçekleşecek olan ilk gerçek inişi mümkün kıldı.

<span class="mw-page-title-main">Apollo 9</span>

Apollo 9, NASA'nın Apollo programındaki üçüncü mürettebatlı uzay uçuşuydu. Alçak Dünya yörüngesinde uçan, Satürn V roketi ile fırlatılan ikinci mürettebatlı Apollo göreviydi ve Ay modülü (LM) ile komuta ve hizmet modülünü (CSM) içeren tam Apollo uzay aracının ilk uçuşuydu. Bu görevde, yükselme ve alçalma için kullanılan tahrik sistemlerinin çalışma kapasitesi, mürettebatının bağımsız olarak uçabilme olasılığı ve daha sonra CSM ile bir buluşma ve kenetlenme yapılabilmesinin mümkün olduğu gösterildi. Görevin diğer hedefleri arasında, iki mekiği acil durum modunda bir araya getirmek için LM iniş motorunu açmak ve birincil yaşam destek sistemi taşınabilir sırt çantasını kullanmak vardı.

<span class="mw-page-title-main">Apollo 8</span> Ayın yörüngesinde bulunan ilk ekip

Apollo 8, alçak Dünya yörüngesinden ayrılan ve Ay'a ulaşan ilk mürettebatlı uzay uçuşuydu. Mürettebat, Ay'a inmeden etrafında on kez döndü ve ardından güvenli bir şekilde Dünya'ya geri döndü. Bu üç astronot, Ay'ın uzak tarafına ve Dünya'nın doğuşuna şahsen tanık olan ve fotoğraflayan ilk insanlardı.

<span class="mw-page-title-main">Apollo 7</span> NASA ay yolculuğu projesi

Apollo 7, NASA'nın Apollo programındaki ikinci mürettebatlı uçuştu. 27 Ocak 1967'de bir fırlatma provası testi sırasında üç Apollo 1 astronotunu öldüren yangından sonra insanlarla gerçekleştirilen ilk uzay uçuşu oldu. Apollo 7 mürettebatına Walter Schirra komuta etti. Komuta modülü pilotu Donn Eisele, ay modülü pilotu ise Walter Cunningham'dı.

<span class="mw-page-title-main">Michael Collins (astronot)</span> Amerikalı astronot (1930–2021)

Michael Collins, Amerikalı astronot ve test pilotudur. Ekip arkadaşları Neil Armstrong ve Buzz Aldrin, Ay yüzeyine ilk mürettebat inişini yaparken Apollo 11 Columbia Komuta Modülü'nü Ay'ın etrafında uçurdu. Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri'nde test pilotu ve tümgeneral olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Gemini 10</span>

Gemini 10, NASA Gemini Projesi'nin 1966 yılındaki mürettebatlı bir uzay uçuşuydu. 8. mürettebatlı Gemini uçuşu, 16. mürettebatlı Amerikan uçuşu ve tüm zamanların 24. uzay uçuşuydu. John Young ve gelecekteki Apollo 11 Komuta Modülü pilotu Michael Collins tarafından uçurulan görev sırasında Collins, iki defa araç dışı etkinlik (EVA) gerçekleştiren ilk kişi olmuştu.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Hava ve Uzay Müzesi</span>

Ulusal Hava ve Uzay Müzesi, ABD'nin başkenti Washington, DC'de bulunan bir bilim ve teknoloji müzesidir. 1946 yılında açılmıştır ve dünyanın en büyük tarihi uçaklar ve uzay araçları koleksiyonuna ev sahipliği yapmaktadır. Müze 2018 yılında, yaklaşık 6,2 milyon ziyaretçisiyle dünyanın en çok ziyaret edilen beşinci ve ABD'nin en çok ziyaret edilen ikinci müzesi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ay Geçidi</span>

Ay Geçidi veya kısaca Geçit, güneş enerjisiyle çalışan bir iletişim merkezi, bilim laboratuvarı, kısa süreli yaşam modülü, keşif araçları ve diğer robotlar için bekletme alanı olarak hizmet vermesi amaçlanan Ay yörüngesinde planlanmış bir uzay istasyonudur. 2024'ten sonra NASA'nın Artemis Programı'ndaki ana odak noktalarından biri olması beklenmektedir. Geçit, Ay'ın güney kutbunun hem robotik hem de mürettebatlı keşfi için hazırlık noktası olarak hizmet verecek ve NASA'nın Mars'a yönelik Derin Uzay Taşımacılığı konsepti için ana durak noktası olacaktır. Daha önce Derin Uzay Geçidi (DSG) olarak bilinen istasyon, NASA'nın 2019 Birleşik Devletler federal bütçesi için 2018 teklifi sırasında Ay Yörünge Platformu Geçidi (LOP-G) olarak yeniden adlandırıldı. Bütçeleme süreci tamamlandığında, Amerikan Kongresi tarafından ön çalışmalar için 332 milyon ABD doları bütçe ayrılmıştır.

<i>Kartal</i> Ay Modülü

Kartal Ay modülü (LM-5), ilk kez insanların Ay'a indiği Apollo 11'in mürettebatlı Ay iniş aracı olarak görev yapan uzay aracıdır. Adını görev ambleminde belirgin bir şekilde yer alan kel kartaldan almıştır. Ay modülü, Columbia komuta modülünde Dünya'dan Ay yörüngesine uçtu ve ardından 20 Temmuz 1969'da astronot Neil Armstrong tarafından Buzz Aldrin'in navigasyon yardımıyla Ay'a uçuruldu. Kartal modülünün inişi, Armstrong ve Aldrin tarafından isimlendirilen ve ilk olarak modülün inişinde duyurulan Tranquility Üssü'nü yarattı.