İçeriğe atla

Colobinae

Colobinae[1]
Yaşadığı dönem aralığı: 11,63-0 myö
Üst Miyosen-Günümüz[2] 
Gri langur (Semnopithecus), Maharashtra, Hindistan
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Mammalia
Takım:Primates
Alt takım:Haplorhini
İnfra takım:Simiiformes
Familya:Cercopithecidae
Alt familya:Colobinae
Jerdon, 1867[3]
Cinsler
Colobus
Piliocolobus
Procolobus
Trachypithecus
Presbytis
Semnopithecus
Pygathrix
Rhinopithecus
Nasalis
Simias
†Mesopithecus

Colobinae, Colobus, Nasalis ve Semnopithecus cinsleri de dahil olmak üzere 11 cins içerisinde 61 tür barındıran bir köpeksi maymun alt familyası. Bazı sınıflandırmalar bu alt famiyanın üyelerini iki oymağa ayırırken, diğerleri onları üç oymağa ayırdı. Her iki sınıflandırma da Afrika'da bulunan 3 cinsi (Colobus, Piliocolobus ve Procolobus) bir gruba koyar; bu cinsler, tıknaz başparmakları (Yunanca kolobós = "kenetlenmiş") olması bakımından farklıdır. Çeşitli Asya cinsleri başka bir veya iki gruba yerleştirilir. mtDNA çözümlemesi, Asya türlerinin, biri langurlardan ve diğeri "garip burunlu" türlerden olmak üzere iki ayrı grup oluşturduğunu doğrulamaktadır, ancak Semnopithecus cinsinin ilişkileri konusunda tutarsızdır. Bazı çalışmalar, Semnopithecus'un bu gruplardan herhangi biriyle yakından ilişkili olmadığını öne sürüyor,[4] diğerleri onları sıkıca langur grubuna yerleştiriyor.[5]

Özellikleri

(Trachypithecus johnii), Colobinae üyeleri esas olarak ağaçsıl ve yaprak yiyen primatlardır.

Bu maymunlar, uzun kuyruklu (Simias hariç) ve çeşitli renklere sahip orta boy primatlardır. Neredeyse tüm genç hayvanların renkleri yetişkinlerinkinden oldukça farklıdır.

Bazı türler daha karasal bir yaşam sürmesine rağmen, çoğu tür ağaçsıldır. Farklı iklim bölgelerinin (yağmur ormanları, mangrovlar, dağ ormanları ve savan) birçok farklı habitatında bulunurlar, ancak çöllerde ve diğer kuru alanlarda bulunmazlar. Farklı toplumsal biçimlerde, gruplar hâlinde yaşarlar.

Yapraklarla beslenirler, ancak beslenmeleri çiçekler, meyveler ve ara sıra böceklerle desteklenebilir. Özellikle sindirimi zor yaprakların sindirimine yardımcı olmak için, çok odalı, karmaşık mideleri vardır ve bu da onları, ön bağırsak mayalanmasına sahip tek primat yapar. Ön bağırsak fermanterleri, toksinlerin emilebileceği bağırsağa ulaşmadan önce bitki bileşiklerinin zehrini almak için bakterileri kullanır. Ön bağırsak mayalanması ayrıca daha yüksek protein özütlemesi ve lifin verimli sindirimi ile ilişkilidir;[6][7] çoğu çift toynaklı (örneğin, geyik, sığır, antilop), tembel hayvanlar ve kangurular dahil olmak üzere çeşitli otoburlarda sindirimlerin baskın şeklidir. Buna karşılık, Yeni Dünya'daki daha düşük çeşitlilikteki uluyan maymunlar, aynı atlar ve filler gibi, kalın bağırsak veya körbağırsaktaki daha düşük meydana gelen arka bağırsak mayalanmasına güvenir. Eski Dünya maymunlarının diğer alt familyası olan Cercopithecinae'nin aksine, yanak keseleri yoktur.

Gebelik ortalama altı ila yedi aydır. Yavrular yaklaşık bir yılda sütten kesilir ve üç ila altı yıl arasında olgunlaşır. Ömürleri yaklaşık 20 yıldır.

Sınıflandırma

Colobinae, Afrika'da bulunan Colobini ve Asya'da bulunan Presbytini olmak üzere iki oymağa bölünmüştür. Fosil kayıtlarına dayanarak, oymakların 10 ila 13 milyon yıl önce ayrıldığı tahim ediliyor.[8] Colobini oymağı, hepsi Afrika'da bulunan üç cinsi (Colobus, Pliocolobus ve Procolobus) içerir. Asya oymağı Presbytini, tek burunlu grup ve langur grubu olmak üzere iki klada bölünmüş yedi cinsten oluşur.[4]

  • Aile Cercopithecidae[9][4]
    • Alt familya Cercopithecinae
    • Alt familya Colobinae
      • Oymak Colobini
        • Cins Colobus
        • Cins Piliocolobus - kızıl kolobus
        • Cins Procolobus - yeşil kolobus
      • Langur grubu
      • Garip burunlu grubu
        • Cins Pygathrix
        • Cins Rhinopithecus
        • Cins Nasalis - hortumlu maymun
        • Cins Simias
        • † Cins Mesopithecus

Melezler

Nesiller arası melezlerin Colobinae alt familyası içinde meydana geldiği bilinmektedir. Hindistan'da Semnopithecus türlerinin Trachypithecus johnii ile melezleştiği bilinmektedir.[10]

Kaynakça

  1. ^ Mammal species of the world : a taxonomic and geographic reference. 3rd ed. Don E. Wilson, DeeAnn M. Reeder. Baltimore: Johns Hopkins University Press. 2005. ISBN 0-8018-8221-4. OCLC 57557352. 12 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2021. 
  2. ^ "Colobinae". paleobiodb.org. 13 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2021. 
  3. ^ "ADW: Colobinae: CLASSIFICATION". animaldiversity.org. Erişim tarihi: 2021-07-07. 
  4. ^ a b c Sterner, Kirstin N. (2006). "Mitochondrial data support an odd-nosed colobine clade" (PDF). Molecular Phylogenetics and Evolution. 40 (1): 1-7. doi:10.1016/j.ympev.2006.01.017. PMID 16500120. 14 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Haziran 2021. 
  5. ^ Osterholz (2008). "Phylogenetic position of the langur genera Semnopithecus and Trachypithecus among Asian colobines, and genus affiliations of their species groups". BMC Evolutionary Biology. Springer Nature. 8 (1): 58. doi:10.1186/1471-2148-8-58. ISSN 1471-2148. PMC 2268674 $2. PMID 18298809. 
  6. ^ Edwards (1999). "Effect of dietary fiber concentration on apparent digestibility and digesta passage in non-human primates. II. Hindgut- and foregut-fermenting folivores". Zoo Biology (İngilizce). 18 (6): 537-549. doi:10.1002/(SICI)1098-2361(1999)18:6<537::AID-ZOO8>3.0.CO;2-F. ISSN 1098-2361. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2021. 
  7. ^ Mammalogy : Adaptation, Diversity, Ecology. 2007. ss. 128-130. ISBN 978-1-4214-3652-4. OCLC 1097452280. 
  8. ^ XiaoPing (2013). "Summary of phylogeny in subfamily Colobinae (Primate: Cercopithecidae)". Chinese Science Bulletin. doi:10.1007/s11434-012-5624-y. 
  9. ^ Groves, C. P. (2005). "SUBFAMILY Colobinae" 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. In Wilson, D. E.; Reeder, D. M (eds.). Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference 12 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (3rd ed.). Johns Hopkins University Press. pp. 167–178. ISBN 978-0-8018-8221-0. OCLC 62265494.
  10. ^ The Pictorial Guide to the Living Primates. Pogonias Press. 1996. ss. 139, 143, 154, 185, 223. ISBN 978-0-9648825-0-8. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kuş</span> kanatlı, iki ayaklı, sıcakkanlı, yumurtlayan ve tüylü omurgalı hayvanlar

Kuş; tüyleri, dişsiz gagaları, yumurtladıkları sert kabuklu yumurtalar yoluyla üreyen, yüksek metabolizma hızına sahip, dört odacıklı kalpleri ve hafif ama güçlü bir iskelet yapısına sahip, Aves sınıfını oluşturan sıcakkanlı omurgalı hayvanlar grubudur. Tüm dünyada yaygın olarak yaşayan kuşların boyutları arı sinek kuşunda 5 cm ila deve kuşunda 2,75 m arasında değişir. On bin kadar yaşayan kuş türü bulunur ve bunların yarısından fazlasını ötücü kuşlar oluşturur. Kuşların türlere göre farklılık gösteren kanatları vardır ve kanatsız olduğu bilinen tek grup kivi kuşu ve soyları tükenmiş olan moa ile fil kuşudur. Ön ayakların evrimleşerek kanatlara dönüşmesi kuşlara uçma yeteneği sağlamış ancak daha sonra yine evrimin devam etmesiyle penguenler, deve kuşları ve adalarda endemik olan bazı türler uçma yeteneğini kaybetmişlerdir. Kuşların sindirim ve solunum sistemleri de uçma yeteneğine uyum sağlamıştır. Özellikle deniz kuşları ve bazı su kuşları gibi kuşlar ayrıca evrimleşerek yüzme yeteneği de kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sivri faregiller</span> böcekçiller takımına ait bir memeli familyası

Sivri faregiller veya Sivri fareler (Soricidae), tür bakımından zengin bir memeli familyasıdır. fareler ile benzerliklerine rağmen, Böcekçiller (Eulipotyphla) takımında sınıflandırılırlar. Dünya çapında, yaklaşık 10'u Orta Avrupa'da da yaşayan 350'den fazla tür tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Köpek</span> evcil, etçil ve memeli bir hayvan

Köpek ; köpekgiller (Canidae) familyasına ait, görünüş ve büyüklükleri farklı 400'den fazla ırkı olan, etçil bir memelidir. Bozkurt'un alt türlerinden biri olan köpek, tilki ve çakallarla da yakın akrabalardır. Kedilerle birlikte dünyanın en geniş coğrafyaya yayılan ve en çok beslenen iki evcil hayvanından biridir. 2001 yılı tahminlerine göre dünyada 400 milyondan fazla köpek vardır.

<span class="mw-page-title-main">İnsanın evrimi</span> anatomik olarak modern insanların ortaya çıkmasına yol açan evrimsel süreç

İnsanın evrimi, modern insanın evrimsel kökenini ve ne tür evrimsel süreçlerle ortaya çıktığını incelediği gibi insanın en eski atalarını ve atasal kökenlerini de konu edinir. Bunun yanında insanla ortak ataları paylaşan ve insan ile yakın akraba olan türlerin evrimini ve kökenini de araştırır. İnsan evrimi, konu olarak 1863 yılında T. H. Huxley tarafından oluşturulan bilim dalı primatolojiyi ve günümüz maymunlarının tüm canlılar ile onların eski atalarının fosillerini de dikkate almaktadır. Bunun yanında insanın evrimsel tarihi üzerindeki çalışma ve araştırmalar fiziksel antropoloji, paleoantropoloji, primatoloji, arkeoloji, dilbilim, genetik ve embriyoloji dâhil olmak üzere birçok bilimsel alanı de içerir.

<span class="mw-page-title-main">Fil</span> hortumlu bir memeli hayvan

Fil, hortumlular takımının filgiller (Elephantidae) familyasını oluşturan memeli bir hayvandır. Geleneksel olarak Asya fili ve Afrika fili olmak üzere iki türü tanınır; ancak bazı kanıtlara dayanarak Afrika savan fili ile Afrika orman filinin de iki ayrı tür olduğu öne sürülür. Filler, Sahra altı Afrika ile Güney ve Güneydoğu Asya'da bulunur. İçinde mamutlar ve mastodonlar gibi soyu tükenmiş türleri de barındıran hortumlular takımından günümüzde soyunu sürdüren bir tek filler kalmıştır. Karada yaşayan en büyük hayvan olan Afrika filinin erkeği 4 m boya ve 7.000 kg ağırlığa ulaşabilir. Fillerin dikkat çekici ve ayırt edici özellikleri arasında, nesneleri yakalamak gibi çeşitli amaçlar için kullanılan uzun hortumları başta gelir. Uzun ve sivri olan kesici dişlerini nesneleri taşımak, yeri kazmak için kullanırlar. Fildişinin kaynağı olan bu kesici dişler aynı zamanda dövüşürken silah olarak da kullanılır. Filin büyük ve geniş kulakları vücut ısısını kontrol etmeye yarar. Afrika fillerinin kulakları daha büyük olur ve sırtları içbükeydir. Asya fillerinin ise kulakları daha küçük olur ve sırtları dışbükey ya da düzdür.

<span class="mw-page-title-main">Knidliler</span>

Knidliler, Sölenterler veya Haşlamlılar (Cnidaria) ( ), hem tatlı su hem de deniz ortamlarında bulunan 11.000'den fazla tür içeren Animalia krallığı altındaki bir filumdur, Genelde biyoloji konularında Porifera şubesinden sonra bahsedilen şubedir.

<span class="mw-page-title-main">Primat</span> memeli takımı

Primatlar veya iri beyinli yüksek memeliler, memeliler sınıfının Euarchontoglires üst takımına ait bir takımdır. Maymun adı kimi zaman bütün primatları kapsarken yalnızca simiyenler için de kullanılabilir. Primatları inceleyen bilim dalı primatolojidir.

<span class="mw-page-title-main">Tehlikedeki tür</span>

Tehlikedeki türler, neslinin tükenme riski çok yüksek olan türlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Memeli sınıflandırması</span>

Mammalia (Memeliler), Chordata (Omurgalılar) şubesi içinde yer alan bir hayvan sınıfıdır. Carl Linnaeus'un ilk olarak bu sınıfı tanımlamasından beri memeli sınıflandırması çeşitli gözden geçirmeden geçmiştir. Evrensel olarak kabul edilen bir sınıflandırma sistemi yoktur; McKenna & Bell (1997) ile Wilson & Reader (2005) son zamanlarda yararlı özetle sunmuşlardır. Linnaeus ve diğerlerinin öne sürdüğü fikirlerin çoğu artık günümüz taksonomistleri tarafından tamamen terkedilmiştir; bunların arasında yarasaların kuşlarla akraba oldukları ya da insanların diğer yaşayan varlıklardan farklı bir grup oluşturduğu fikirleri de bulunmaktadır. Memeli takımları arasındaki ilişkileri tanımlayan birbirinden farklı fikirler çatışmaya devam etmekte ve bu konuda yeni çalışmalar sürmektedir. Son zamanların en önemli gelişmesi kladistik düşüncenin tüm taksonomik tanımlamaların monofiletik grupları tanımlamasını sağlamak olmuştur. Moleküler filojeninin sonuçları neticesinde bu alan son zamanlarda ilgi çekmiş ve değişikliğe uğramaya başlamıştır.

<i>Ankylosaurus</i>

Ankylosaurus,, Geç Kretase devrinde 68-66 milyon yıl önce Kuzey Amerika'da yaşamış bir kuş kalçalı dinozor cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">Islak burunlu primatlar</span> primatların alt takımı

Islak burunlu primatlar, Madagaskar'ın makimsileri, Afrika'nın galagoları ve pottoları ile Hindistan ve Güneydoğu Asya'da yaşayan lorislerden oluşan bir primat alt takımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Lorisiler</span> primat üst familyası

Lorisiler, primatlar (Primates) takımının bir infra takımı veye üst familyası. Lorigiller ve Galagogiller familyalarını kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Köpeksi maymunlar</span> primat familyası

Köpeksi maymunlar veya uzun kuyruklu maymungiller (Cercopithecidae), Eski Dünya maymunları grubundan bir maymun familyasıdır. Kuyruklu Eski Dünya maymunlarının (Cercopithecoidea) tek yaşayan familyası ve 135 türü ile en kalabalık maymun familyasıdır. Üyeleri Afrika ve Asya'da yaşamaktadır. En tanınmış cinsleri uzun kuyruklu maymun, babun, şebek, mandril, langur ve uzun burunlu maymunlardır.

Fosil primatlar listesi soyu tükenmiş olan primatların fosil kayıtlarından oluşan bir listesini içerir. Primatların genellikle muhtemelen böcek ve meyve ile beslenen küçük ve özelleşmemiş memelilerden evrimleştiği düşünülür. Ancak, primatların kesin kökeni tartışmalı olup bunun yanında primatların ilk atalarının da kendileri gibi ağaçlarda yaşamış olduğuna dair güncel olarak sorgulanmaktadır. Ayrıca diğer başka memeli türlerinin de ağaçlarda yaşayan canlılar olduğu ve bu ağaçsıl memelilerin primatlara benzer özellikler geliştirmedikleri de bilinmektedir. Günümüzde Purgatorius ve Plesiadapis gibi bazı iyi bilinen cinslerin uzun bir süre en eski primatlar olduğu düşünülmüş olsa da onları genellikle Euarchontoglires üst takımı içindeki yeni Plesiadapiformlar takımına dahil eden özellikle son dönem yazarları tarafından ilk primat olarak kabul edilmezler. Bazı yazarlar karışıklıkları önlemek için rütbesiz bir terim olan Plesiadapiformlara dahil olan Euprimatlar tanımını kullanır. Gayri resmi olan bu isim buradaki listede kullanılmamıştır.

Günümüzde, memeli, 1.258 cins, 156 aile, 27 takım ve yaklaşık 5.937 canlı türü vardır. Memeli taksonomisi, kendi cinsleri ve aileleri içinde birçok yeni tür tanımlandığı ve yeniden sınıflandırıldığı için sürekli değişmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Simiyen</span> primat infra takımı

Simiyenler, antropoidler ya da yüksek primatlar (Simiiformes); köpeksi maymunlar (Cercopithecoidea) ve insansılar üst familyalarından oluşan Eski Dünya maymunlarını (Catarrhini) ve Yeni Dünya maymunlarını (Platyrrhini) içeren bir primat infra takımıdır. Genelde "maymun" adıyla anılır.

<span class="mw-page-title-main">Convolvulaceae</span> Çiçekli bitkilerin Solanales takımına bağlı bir familyası

Convolvulaceae, Tarlasarmaşığıgiller, Çitsarmaşığıgiller, Kahkahaçiçeğigiller veya Gündüzsefasıgiller; Solanales takımına ait, yaklaşık 58 cins ve 1.880 tür ile temsil edilen, tropikler ve ılıman kuşak başta olmak üzere dünya çapında yayılış gösteren; tatlı patates, cinsaçı ve tarla sarmaşığı gibi bitkileri içeren, bir çiçekli bitki familyasıdır.

<i>Dryopithecus</i> Avrupadan soyu tükenmiş büyük insansı maymun

Dryopithecus, Avrupa'nın orta - geç Miyosen döneminde yaşamış, soyu tükenmiş bir büyük insansı maymun cinsidir. 1856'daki keşfinden bu yana, cins, aralarındaki çok küçük farklılıklara dayalı olarak tek kalıntılardan tanımlanan, sayısız yeni tür ile taksonomik kargaşaya maruz kalmıştır ve holotip örneğinin parçalı doğası, fosil örneklerini ayırt etmeyi zorlaştırmaktadır. Şu anda tek bir tartışmasız tür vardır, D. fontani tip türü, ancak daha fazlası da olabilir. Cins, Afrika insansı maymunlarının grubu olan Homininae alt familyasında bir dal olarak Dryopithecini oymağında ya da kendisine özel bir alt familyada (Dryopithecinae) sınıflandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Cercopithecinae</span> primat alt familyası

Cercopithecinae, babunlar, makaklar ve vervet maymunları dahil olmak üzere yaklaşık 71 türden oluşan, bir Köpeksi maymun alt familyasıdır. Çoğu cercopithecine maymunu türü, Sahra altı Afrika ile sınırlıdır, ancak makaklar Asya'nın uzak doğu bölgelerinden kuzey Afrika'ya ve Cebelitarık'a kadar uzanır.

<span class="mw-page-title-main">Primatların kökeni ve evrimi</span> Primatların jeolojik zaman boyunca kökeni ve çeşitlenmesi

Primatların kökeni ve evrimi, yaklaşık 55 milyon yıl önce küresel olarak ortaya çıkan "gerçek" primatların (Euprimates) kökenini ve evrimsel tarihini konu alır. Bilinen en eski gerçek primat, geç Paleosen döneminde Fas'ta yaşamış, Altiatlasius'tur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.