İçeriğe atla

Colin Renfrew

The Right Honorable
The Lord Renfrew of Kaimsthorn
FBA FSA HonFSAScot
Master of Jesus College, Cambridge
Görev süresi
1986-1996
Yerine geldiğiSir Alan Cottrell
Yerine gelenDavid Crighton
Disney Professor of Archaeology
University of Cambridge
Görev süresi
1981-2004
Yerine geldiğiGlyn Daniel
Yerine gelenGraeme Barker
Kişisel bilgiler
Doğum 25 Temmuz 1937 (87 yaşında)
Stockton-on-Tees, İngiltere
Milliyeti Britanyalı
Partisi Muhafazakâr Parti
Bitirdiği okul St John's College, Cambridge

Andrew Colin Renfrew, Kaimsthorn, Baron Renfrew FBA, FSA, Hon FSA Scot (d. 25 Temmuz 1937) İngiliz arkeolog, paleolinguist ve Muhafazakar Parti üyesi. Radyokarbon tarihleme, dillerin tarih öncesi, arkeogenetik, nöroarkeoloji ve arkeolojik alanlarda yağmanın önlenmesi üzerine yaptığı çalışmalarla tanınmaktadır.

Renfrew, eskiden Cambridge Üniversitesi'nde Disney Arkeoloji Profesörü ve McDonald Arkeolojik Araştırma Enstitüsü Direktörüydü. Günümüzde McDonald Arkeolojik Araştırma Enstitüsü'nün kıdemli üyesidir.

İlk yılları ve eğitimi

Renfrew, Hertfordshire'dak St Albans Okulu'nda eğitim gördü. 1956-1958 yılları arasında Kraliyet Hava Kuvvetleri'nde vatani görevini tamamladı. Daha sonra Cambridge'deki St John's College'a gitti ve burada Doğa Bilimleri, Arkeoloji ve Antropoloji eğitimi aldı. 1961'de Cambridge Birliği başkanı seçildi. 1965 yılında Neolithic and Bronze Age cultures of Cyclades and their extarnal relations adlı doktora tezini tamamladı. Aynı yıl Jane M. Ewbank ile evlendi.

Akademik

Renfrew, Roma altın sikkelerinin de yer aldığı eserlere bakıyor

1965 yılında Sheffield Üniversitesi Tarih Öncesi ve Arkeoloji Bölümü'ne öğretim görevlisi olarak atandı. 1968-1970 yılları arasında Yunanistan'ın Minare Çiftlik köyündeki arkeolojik kazı çalışmalarını yönetti. 1968 yılında Sheffield Brightside ara seçiminde Muhafazakar Parti adına seçim sonuçlarına itiraz etti. 1970 yılında Antikacılar Derneği ve İskoçya Antikacılar Derneği Üyesi seçildi. 2000 yılında İskoçya Antikacılar Derneği'nin onursal üyesi oldu.

1972'de Barry Cunliffe'nin yerineSouthampton Üniversitesi'nde Arkeoloji Profesörü olarak atandı. Southampton'da bulunduğu süre boyunca, Orkney'deki Quanterness ve Yunanistan'ın Milos adasındaki Phylakopi kazılarını yönetti. 1973'te Prehistorik kültürel inovasyonun Yakın Doğu'da ortaya çıktığı ve daha sonra Avrupa'ya yayıldığı varsayımına meydan okuduğu Before Civilisation: The Radiocarbon Revoulation and Prehistoric Europe adlı makalesi yayımlandı. Ayrıca Sitagroi'de Marija Gimbutas ile birlikte kazılar yaptı.

1980'de British Academy üyeliğinine kabul edildi. 1981'de Cambridge Üniversitesi'nde Disney Arkeoloji Profesörlüğü'ne seçildi ve emekli olduğu tarihe kadar bu görevi sürdürdü. 1990'da McDonald Arkeolojik Araştırma Enstitüsü'nün kurucu direktörü olarak atandı.

1987'de, Proto-Hint-Avrupalılar üzerine yazdığı Archaeology and Language: The Puzzle of the Indo-European Origins adlı kitabı yayımlandı. Renfrew'in Anadolu hipotezine göre, Proto-Hint Avrupalılar Kurganlardan 2000 yıl önce Anadolu'da yaşamış, daha sonra Yunanistan'a, ardından İtalya, Sicilya, Korsika, Fransa'nın Akdeniz kıyıları, İspanya ve Portekiz'e yayılmıştır. Başka bir kol, Tuna ve Ren'in verimli nehir vadileri boyunca orta ve kuzey Avrupa'ya göç etmiştir.

Hint-Avrupa dillerinin yeniden yapılandırılmış atası olan Proto-Hint-Avrupa dilinin yaklaşık 9.000 yıl önce Anadolu'da ortaya çıktığını ve çiftçiliğin Akdeniz'e ve Orta-Kuzey Avrupa'ya yayılmasıyla birlikte yayıldığını savunan Anadolu hipotezini geliştirdi. Bu hipotez, Marija Gimbutas'ın, Proto-Hint-Avrupa dilinin, yaklaşık 6.000 yıl önce Karadeniz-Hazar bozkırlarından halk göçüyle yayıldığını belirten Kurgan hipoteziyle çelişiyordu. Antik DNA üzerine yapılan son çalışmalar, Gimbutas'ın hipotezinde yer alan popülasyonlar arasında bir bağlantı olduğunu gösterdi - ancak bu göçün nasıl gerçekleştiği tespit edilemedi.[1]

1987 ve 1991'de Amorgos ve Karo Adası, Dhaskalio'daki kazıların yardımcı yöneticiliğini yaptı.

Renfrew'in antik zihni anlamak için temel olarak arkeolojik kayıtları kullanma çalışması, evrimsel bilişsel arkeoloji alanının temelini oluşturdu.[2][3] Renfrew ve öğrencisi Lambros Malafouris, zihin arkeolojisini tanımlamak için nöroarkeoloji ifadesini türettiler.[4][5]

Renfrew, 1986'dan 1997'ye kadar Cambridge'deki Jesus College'da Master olarak görev yaptı. 2004'te Disney Profesörlüğünden emekli oldu ve günümüzde McDonald Enstitüsü'nde kıdemli araştırmacı olarak çalışmaktadır. 2006'dan 2008'e kadar Keros Adası'ndaki kazıları yönetti ve günümüzde Keros Adası Araştırması'nın eş-direktörüdür.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "COLIN RENFREW AT THE ORIENTAL INSTITUTE". The Institute of Archaeomythology. 8 Kasım 2017. 9 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2019. 
  2. ^ Towards an Archaeology of Mind: An Inaugural Lecture Delivered before the University of Cambridge on 30th November 1982. Cambridge: Cambridge University Press. 1982. doi:10.1080/00665983.1984.11077826. 
  3. ^ "Towards a Cognitive Archaeology". In The Ancient Mind: Elements of Cognitive Archaeology. Cambridge: Cambridge University Press. 1994. ss. 3-12. ISBN 9780521456203. 
  4. ^ Malafouris (2008). "Introduction". Cambridge Archaeological Journal. 18 (3): 381-385. doi:10.1017/s0959774308000425. ISSN 0959-7743. 
  5. ^ The Cognitive Life of Things: Recasting the Boundaries of the Mind. Cambridge: McDonald Institute for Archaeological Research. 2010. ISBN 9781902937519. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Arkeoloji</span> Geçmişin, insanlık tarihinin maddi kültür yoluyla incelenmesi

Arkeoloji, arkeolojik yöntemlerle ortaya çıkarılmış kültürleri, sosyoloji, coğrafya, tarih, etnoloji, antropoloji, nümizmatik, filoloji, gibi birçok bilim dalından yararlanarak araştıran ve inceleyen bilim dalıdır. Türkçeye yanlış bir şekilde "kazıbilim" olarak çevrilmiş olsa da kazı, arkeolojik araştırma yöntemlerinden sadece bir tanesidir. Arkeoloji asıl olarak insanlığın kültürel geçmişini, kültürlerin değişimini ve birbirleriyle ilişkilerini inceler.

<span class="mw-page-title-main">Hint-Avrupa dil ailesi</span> dil ailesi

Hint-Avrupa dil ailesi, yüzlerce dil ve lehçe içeren dünyanın en büyük dil ailesi. Dünyada 3,2 milyarı aşkın kişinin anadili bu aileye ait bir dil olup, bu değer dünya nüfusunun %46'sına tekabül etmektedir. Avrupa'nın en büyük dilleri, Güney ve Batı Asya dilleri, Kuzey ve Güney Amerika ve Okyanusya'da en çok konuşulan diller Hint-Avrupa dilleridir. Ethnologue'a göre yaşayan 445 Hint-Avrupa dili bulunmaktadır ve bu dillerin üçte ikisinden fazlası (313) Hint-İran koluna bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Gordon Childe</span> Avustralyalı arkeolog

Prof. Dr. Gordon V. Childe, Avustralyalı arkeolog.

Ulucak Höyüğü, İzmir yakınlarında, Ankara yolu üzerinde, Kemalpaşa'nın 7 km kuzeybatısındaki Ulucak köyünde bulunan bir arkeolojik yerleşimdir. İzmir sınırları içinde bilinen ilk çiftçi köy yerleşimidir.

<span class="mw-page-title-main">Kültepe</span> Eski yerleşke

Kültepe, Kayseri'de bulunan ve Kaniş (Kanesh) harabelerinin bulunduğu bir antik kent ve ören yeridir. 2014 yılından bu yana Türkiye'deki Dünya Mirası Alanları Geçici listesindedir. Ayrıca Hitit dilinin en erken izleri ile birlikte, MÖ 20. yüzyıla tarihlenen yazılı buluntularla, Hint-Avrupa dil ailesinin en eski izleri keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hattiler</span> Antik Anadolu uygarlığı

Hattiler (URUHa-at-ti), M.Ö. 2500-2000/1700 yıllarında Anadolu'da yaşamış bir uygarlık. Anadolu Yarımadası'nın bilinen en eski adı Hatti ülkesi'dir. İlk defa Mezopotamya yazılı kaynaklarında Akad sülalesi döneminde kullanılan bu adlandırma, M.Ö. 7. yüzyıl Asur yıllıklarında görüldüğü üzere, M.Ö. 630 tarihlerine değin süregelmiştir. Böylece Anadolu en az 1.500 yıl boyunca Hatti ülkesi olarak tanındı. Bu ad o denli yerleşmişti ki Anadolu'da Hattilerden sonra yaşayan Hititler yaşadıkları ülkeden söz ederlerken, Hatti ülkesi deyimini kullandılar. Bu ve bazı arkeolojik bulgular nedeniyle uzun yıllar boyunca Hititler ve Hattilerin aynı ırk ya da akraba ırklar oldukları varsayıldı.

<span class="mw-page-title-main">Ermeni hipotezi</span>

Ermeni hipotezi, Proto-Hint-Avrupa halkının anavatanın "Anadolu'nun doğusu, Kuzey Mezopotamya ve Kafkaslar'ın güney kısımlarında" yer aldığını ve Proto-Hint-Avrupa dilinin (PHA) MÖ 5.-4. milenyum civarında bu bölgelerde konuşulduğunu öne süren bir hipotezdir. Varsayım, Gürcü Tamaz V. Gamkrelidze ile Rus dilbilimci Vyaçeslav İvanov tarafından 1985 yılında öne sürülmüştür. Terimde geçen "Ermeni" ismi, bir toponim olan Ermeni Yaylaları'na atıfta bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Anadolu dilleri</span>

Anadolu dilleri, Hint-Avrupa dil ailesine ait soyu tükenmiş bir dil grubudur. Terim bazen Anadolu'da konuşulmuş ancak bu gruba ait olmayan tarihî dillere atıfta bulunmak için de kullanılabilir. Anadolu dilleri, M.Ö. 2. ve 1. binyıllarda, Asur ticaret kolonileri ile Roma İmparatorluğu'nun 2.-3. yüzyıl arasındaki döneme tarihlenebilir. M.S. 4.-5. yüzyıllar, Anadolu dillerinin son evresi olarak kabul edilir. Tüm Anadolu dilleri, bir proto dil olan ve yazılı örneği bulunmayan farazî Proto Anadolu dilinden türemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Beycesultan</span> Denizlinin Çivril ilçesine 5 km uzaklıkta yer alan ve Beycehöyük adıyla da anılan höyük

Beycesultan, Denizli'nin Çivril ilçesine 5 km uzaklıkta yer alan ve Beycehöyük adıyla da anılan höyükte 1954- 1959 yılları arasında İngiliz arkeologları Seton Lloyd ve James Mellaart tarafından ilk kazıları yapılan ve ikinci kazıları günümüzde Dr. Eşref Abay başkanlığındaki bir bilimsel kazı ekibi Ege Üniversitesi tarafından sürdürülen arkeolojik sit. Ayrıca höyüğün yakınında Beycesultan Türbesi yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kurgan hipotezi</span>

Kurgan hipotezi (teorisi) erken Hint-Avrupa kökenlerinin, Karadeniz-Hazar stepleri'nde bulunan arkeolojik "Kurgan kültürüne" dayandığını öne süren teorilerden biridir. Kurgan Türkçe "korugan" sözcüğünden türetilmiş höyük mezar anlamına gelen bir terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Arkeolojik kazı</span>

Arkeolojik kazı ya da kısaca kazı, asırlarca toprak ya da su altında kalan ya da başka kültür kalıntılarınca örtülen her türlü arkeolojik yapı, belge ve diğer kalıntıları arkeolojik sit alanında arkeoloji bilimine uygun biçimde günyüzüne çıkarmak için yapılan kazma işlemidir. Arkeolojik kazılar alan arkeolojisi adı verilen özel bir çalışma alanına girer.

<span class="mw-page-title-main">Yamnaya kültürü</span>

Yamnaya kültürü veya Yamna kültürü geç Bakır Çağı'ndan erken Tunç Çağı'na kadar var olmuş, Ural Nehri, Dinyester ve Güney Bug arasındaki bölgelerde yaşamış halkların oluşturduğu bir arkeolojik kültür. Arkeolojik mezar kazılarınca bulunan mezarların çukur şeklinde odalardan oluşmasından dolayı Çukur Mezar kültürü ve Aşıboyası Mezar kültürü olarak da adlandırılan kültür M.Ö. 3300 ve 2600 yılları arasında var olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sintaşta kültürü</span>

Sintaşta kültürü, Sintaşta-Petrovka kültürü ya da Sintashta-Arkaim kültürü, Doğu Avrupa ve Orta Asya'da MÖ 2100-1800 yılları arasında var olmuş Tunç Çağı arkeolojik kültürü. Kültürün adı, Rusya'nın Çelyabinsk Oblastı'nda bulunan Sintashta arkeolojik sit alanından gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İp Baskılı Seramik kültürü</span> Avrupada var olmuş bir arkeolojik rekonstrüksiyon kültürü

İp Baskılı Seramik kültürü, Avrupa'da MÖ 2900 ile 2350 dolaylarında, geç Neolitik dönem, Bakır Çağı ve erken Tunç Çağı'nda var olmuş arkeolojik kültür. İp Baskılı Seramik kültürü, batıda Ren Nehri'nden doğuda Volga Nehri'ne kadar uzanan Kuzey Avrupa, Orta Avrupa ve Doğu Avrupa bölgelerini içine almış geniş bir alanı kapsamaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Anadolu hipotezi</span> Hipotez

,

Hint-Hitit veya Hint-Anadolu; var olagelmiş tüm Hint-Avrupa dilleri ve de Anadolu dillerini'de içerisine alacak şekilde, bir bütünsel Hint-Avrupa terimine eş değer bir model olarak, ilk defa Amerikalı dilbilimci "Edgar H. Sturtevant" tarafından 1926 yılın da ortaya atılan ve tamamen hipoteze dayalı olan bir dil ailesidir.

<span class="mw-page-title-main">Maykop kültürü</span> Batı Kafkasyaya hakim olmuş arkeolojik kültür

Maykop kültürü, Tunç Çağı'nda Batı Kafkasya bölgesinde hakim olmuş başlıca arkeolojik kültürlerinden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Anadolu halkları</span>

Anadolu halkları veya tarih öncesi Antik Anadolulular, Hint Avrupa dil ailesinin, Anadolu dilleri grubunu konuşmuş, aynı zamanda, genel Hint-Avrupa halklarının ön köken evresi olan Proto Hint-Avrupa topluluğundan çok daha erken bir dönemde ayrılmış, arkaik bir Hint-Avrupa etno-dil grubu ve Küçük Asya coğrafyasının tarihsel Hint-Avrupa halkıydı.

<span class="mw-page-title-main">Hint-Avrupa Kültürü Ansiklopedisi</span>

Hint-Avrupa Kültürü Ansiklopedisi (Encyclopedia of Indo-European Culture, Hint-Avrupa genel tarih ve dil çalışmaları dahil olmak üzere, özellikle Hint-Avrupa anadili ve Proto-Hint-Avrupalılar üzerine odaklanan bir ansiklopedidir. Ansiklopedi, arkeolog J. P. Mallory ve dilbilimci Douglas Q. Adams tarafından düzenlendi ve 1997 yılında Fitzroy Dearborn yayınları tarafından yayımlandı. Arkeolojik makaleler Mallory tarafından, Dilbilimsel makaleler ise Adams tarafından yazılmıştır ve alt başyazarlar olarak katkıda bulunanlar ise 1990 yıllarına kadar, Hint-Avrupa çalışmalarının önde gelen seçkin kişilerini içerir.

Proto-Hint-Avrupa anavatan, Proto-Hint-Avrupa dilinin tarih öncesi dilsel anavatanıydı.