İçeriğe atla

Coherent (işletim sistemi)

Coherent
Coherent 4.2.10 installer
Geliştirici(ler)Mark Williams Company]]
İşletim sistemi ailesiUnix-benzeri
Kaynak türüKapalı kaynak; 2015'te açık kaynak
Lisans2015: BSD-3-Clause[1]
Original: Proprietary
Çekirdek türüMonolitik çekirdek
Platform desteğiPDP-11, x86 (8088, 286, 386, 486), Motorola 68000, Zilog Z8000
Kullanıcı arayüzüKomut satırı arayüzü (KornShell)
Dil sayısıİngilizce
Coherent sistem başlatma ve oturum açma istemi
Kök dizini ve sistem bilgilerini görüntüleme

Coherent, artık feshedilmiş olan Mark Williams Company (MWC) tarafından geliştirilip satılan olup IBM PC uyumlu cihazlar ve diğer mikro bilgisayarlar için Unix işletim sisteminin bir klonudur. Geçmişte, işletim sistemi tescilli bir üründü, ancak 2015 yılında BSD-3-Madde lisansı altında piyasaya sürülen açık kaynak haline geldi.[1]

Geliştirme

Coherent, Unix değildir ve Mark Williams Company'nin Unix ticari markası veya AT&T/Bell Labs kaynak kodu üzerinde hiçbir hakkı yoktu. MWC, varlığının ilk yıllarında, MWC'nin AT&T Unix mülkünü ihlal edip etmediğini belirlemek isteyen bir AT&T delegasyonu tarafından ziyaret edildi. Heyet, "Coherent ve temel uygulamalarının, işletim sistemi kodu ve uygulamalarının ayrıntıları üzerinde ciddi bir çalışma yapılmadan oluşturulmadığına inanmanın çok zor olduğu" sonucuna varan Dennis Ritchie'yi içeriyordu. Ancak şunu da ifade etmiştir:[2]

[...] [o zamanki Unix dağıtımlarında bildiğim tuhaflıklar, hatalar vb. için] çeşitli köşelere baktığımda kopyalanmış hiçbir şey bulamadım. Bazı kısımlar yakınlardaki [AT&T] kaynaklarıyla yazılmış olabilirdi, ancak en azından yeniden yazmak için çaba sarf edilmişti. İş o noktaya gelseydi, ürettikleri şeyin kılavuzdan yeniden üretilemez olduğuna [...] asla dürüstçe tanıklık edemezdim.

İşletim sisteminin çoğu Waterloo Üniversitesi mezunları tarafından yazılmıştır: Tom Duff, Dave Conroy, Randall Howard, Johann George ve Trevor John Thompson. Ghost'un sonraki yazarı Nigel Bree (Auckland, Yeni Zelanda'dan) gibi kişiler de önemli katkılarda bulundu.[3]

Sürümler

Coherent ilk olarak 1980'de PDP-11 mini bilgisayar serisi için yazılmıştı, daha sonra IBM PC uyumluları ve Zilog Z8000 ve Motorola 68000 tabanlı makineler dahil olmak üzere 1980'lerin başındaki çeşitli mikrobilgisayar sistemlerine taşındı. Başlangıçta OEM'lere satıldı, 1983'ten itibaren doğrudan MWC'den tüketici pazarında mevcuttu.[4] Bu noktada, Coherent 2.3, nroff formatlayıcı dahil olmak üzere, PC donanımında Unix Sürüm 7'nin işlevselliğini kabaca sunuyordu, ancak rakip Unix/klon satıcıları tarafından sunulan BSD uzantılarını sunmuyordu; rakiplerine kıyasla, yalnızca yedi çift taraflı diskete dağıtılan ve bir lisans için yalnızca 500 ABD dolarına mal olan küçük bir sistemdi.[4]

1984'te BYTE, Coherent'i "son derece uyumlu UNIX Sürüm 7 benzeri" olarak adlandırdı.[5] 1985'te kurulumun zorluğunu eleştirdi, ancak "bir UNIX klonu olarak, Coherent inanılmaz derecede eksiksiz ... programları taşımak kolay olmalı ... 495 $ 'lık fiyat bir pazarlık" dedi.[6] 1990'ların başındaki Coherent incelemeleri, sistemin diğer çağdaş Unix tekliflerinden çok daha küçük olduğuna ve ayrıca 99,95 ABD Doları ile daha ucuz olduğuna, ancak işlevsellik[7] ve yazılım desteğinden yoksun olduğuna işaret etti.[7] PC Magazine, Coherent 3.0'ı fareler, LAN'lar veya SCSI diskleri için destek olmaksızın 1970'lerin sonlarında Unix'in durumunu yakalayan bir "zaman kapsülü" olarak adlandırdı, temel Unix programlamayı öğrenmek için iyi, ancak iş otomasyonu için değil.[8] AUUG'nin haber bültenindeki bir inceleme daha olumluydu, Coherent'i MKS Toolkit, Minix ve Xenix ile olumlu bir şekilde karşılaştırdı ve düşük kaliteli bir eğitim platformu olarak bir boşluğu doldurabileceğini öne sürdü.[9]

Coherent, Intel 8088, 286, 386 ve 486 işlemcilere sahip çoğu Intel tabanlı bilgisayarda çalışabiliyordu . Intel tabanlı PC'ler için Coherent sürüm 3 en az 286 gerektirir, Intel tabanlı PC'ler için Coherent sürüm 4 en az 386 gerektirir. Gerçek bir Unix gibi, Coherent de çoklu görev yapabiliyor ve birden çok kullanıcıyı destekleyebiliyordu. 1992'de piyasaya sürülen 4. sürümden itibaren[10] Coherent, X11 ve MGR pencereleme sistemlerini de destekliyordu.

Coherent'in sonraki sürümleri (sürüm 4 ve üstü), MicroEMACS sürümü, DOS FAT16 dosya sistemlerine erişim, [kaynak belirtilmeli] optimize edici [kaynak belirtilmeli] bir C derleyicisi ve Taylor UUCP'nin değiştirilmiş bir sürümü dahil olmak üzere modern Unix benzeri sistemlerde yaygın olan özellikleri destekledi. [Coherent'in son sürümleri ayrıca WordPerfect, Lotus 1-2-3 ve QuickBASIC, Microsoft Word ve MultiPlan dahil olmak üzere çeşitli Microsoft uygulamaları dahil olmak üzere SCO Unix uygulamalarıyla ikili uyumluluğa izin veren iBCS COFF ikili standardını [kaynak belirtilmeli] tam olarak destekledi. Son 386 sürümleri sanal belleği destekledi, ancak disk belleği talep etmedi.

Bir Zilog Z8000 Coherent bağlantı noktası da iptal edilen Commodore 900 sistemi tarafından kullanıldı.[11]

1983 yılında NCSC (Nixdorf'un bir yan kuruluşu), IBM'in DOS/VS ve DOS/VSE ve Nixdorf'un Edos/VS ve Edos/VSE işletim sistemleri için bir Unix uyumluluk alt sistemi şeklinde, kısaca Programmer Work Station/VSE-Advanced Functions veya PWS/VSE-AF olarak bilinen, Coherent'in IBM ana bilgisayarlarına bir portunu duyurdu.[12]

Mark Williams Şirketi 1995'te kapandı.[13]

3 Ocak 2015'te Coherent kaynakları, BSD-3-Madde lisansı altında yayınlandı.[1]

Ayrıca bakınız

  • PC/IX
  • Venix

Kaynakça

  1. ^ a b c "Mark Williams Company Sources". 6 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2021. 
  2. ^ Dennis Ritchie (10 Nisan 1998). "Re: Coherent" 10 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Haber grubu: alt.folklore.computers. Usenet: 352DC4B7.3030@bell-labs.com
  3. ^ "Preface". COHERENT manual. Mark Williams Company. 1994. 6 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ a b Hannotte, Dean (12 Haziran 1984). "A Good Buy on UNIX". PC Mag. ss. 250-254. 
  5. ^ Phraner, Ralph A. (Sonbahar 1984). "The Future of Unix on the IBM PC". BYTE. ss. 59-64. 
  6. ^ Rochkind, Marc J. (Sonbahar 1985). "Pick, Coherent, and THEOS". BYTE. s. 231. Erişim tarihi: 19 Mart 2016. 
  7. ^ a b Dryden, Patrick (23 Nisan 1990). "PC Users Get Alternative to Unix". InfoWorld. s. 40. 
  8. ^ Christian, Kaare (11 Aralık 1990). "Coherent: Unix power for $99". PC Magazine. s. 50. 
  9. ^ Dikian, Jack (1991). "Good Things Still Come in Small Packages". Australian UNIX Systems User Group Newsletter. 12 (1): 21-22. 
  10. ^ "In brief". Computerworld. 8 Haziran 1992. s. 51. 
  11. ^ "From the news desk". InfoWorld. 6 Nisan 1984. s. 9. 
  12. ^ "Nixdorf unwraps Unix-compatible T/S for IBM", Computerworld, 27 (37), IDG Enterprise, 12 Eylül 1983, s. 4, ISSN 0010-4841 
  13. ^ "sad news". groups.google.com. 27 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2023. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Coherent (işletim sistemi) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İşletim sistemi</span> bilgisayar donanım kaynaklarını yöneten yazılım

İşletim sistemi ya da işletim dizgesi, bir bilgisayarın donanım kaynaklarını yöneten ve uygulama yazılımlarına hizmet sağlayan yazılımların bir bütünüdür. İşletim sistemleri, bilgisayarın donanımı ile uygulama yazılımları arasında bir köprü görevi görerek kullanıcıların sistemle etkileşim kurmasını sağlar. Öne çıkan örnekler arasında Microsoft Windows, macOS, GNU/Linux dağıtımları, Android ve iOS yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Unix</span>

UNIX türevi işletim sistemleri çok işlemcili çok pahalı makinelerden tek işlemcili, basit ve çok ucuz ev bilgisayarlarına kadar pek çok cihaz üzerinde çalışabilen esnek ve sağlamlığı çok değişik koşullarda test edilmiş sistemlerdir. Fakat özellikle kararlı yapısı ve çok kullanıcılı-çok görevli yapısıyla çok işlemcili sunucularda adeta standart haline gelmiştir ve özellikle akademik dünyada iş istasyonları üzerinde çok yaygın bir kullanım alanı bulmuştur. UNIX, Interdata 7/32, VAX ve Motorola 68000 arasında hızla yayıldı.

<span class="mw-page-title-main">Oracle Solaris</span>

Solaris, ilk olarak Sun Microsystems tarafından geliştirilmiş, UNIX tabanlı bir işletim sistemidir. 1993 yılında halefi olan SunOS işletim sisteminin yerini almıştır. Ocak 2010'da Oracle firmasının Sun firmasını satın almasıyla Oracle Solaris olarak anılmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Klasik Mac OS</span> İşletim sistemi

Klasik Mac OS, Apple firması tarafından piyasaya sürülen işletim sistemi idi. Bu, diğer sistemlerle beraber Macintosh işletim sistemleri'ne dahil idi. Apple'ın daha sonra "Mac OS" olarak isimlendireceği şeyin orijinal hali olan, tamamlayıcı ve isimsiz sistem yazılımı ilk olarak 1984 yılında orijinal Macintosh ile tanıtılmıştır. İlk evvel "System" ismi ile tanıtılan sistem Mac OS 7.6-dan başlayarak "Mac OS" adı ile sunulmaya başladı.En son ana sürümü Mac OS 9'dur. Mac OS ailesinde System 1, System 6, System 7, Mac OS 8, Mac OS 9 vardır. Bundan sonra macOS işletim sistemi başlatıldı. Sonundaki X roma rakamındaki 10'u temsil eder. Mac OS, UNIX türevi açık kaynak kodlu bir işletim sistemidir. Yasal olarak sadece Apple marka bilgisayarlar ile uyumludur. Grafik açısından çok ayrıcalıklı olduğundan genellikle yayıncılık alanında ilgi görür. 2014 yılı itibarıyla OS X Yosemite adlı yeni bir sürümü çıkmıştır.

macOS, Macintosh işletim sistemi ailesinin son sürümüdür ve Apple tarafından Macintosh bilgisayarları için tasarlanmış bir işletim sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">IRIX</span> UNIX işletim sistemi

IRIX, Sistem V tabanlı ve BSD eklentili UNIX İşletim Sistemi'dir. Silicon Graphics (SGI) tarafından 32 ve 64-bitlik MIPS mimarili kendi iş istasyonları ve sunucularında kullanılmak üzere geliştirilmiştir. UNIX tabanlı olması sayesinde çok uzun çalışma sürelerine çıkabilir. Kullandığı XFS dosya sistemi günlüklü dosya sistemlerinin en gelişmişlerinden biri olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">UNIX Sistem V</span>

Unix System V ya da SysV, daha seyrek olarak System 5 olarak adlandırılan, UNIX işletim sisteminin sürümlerinden biridir. Esasen AT&T tarafından geliştirilmiş olup 1983 yılında piyasaya sürülmüştür. 4 ana versiyonuyla piyasaya sürülen sistem birçok Unix özelliğini içinde barındırmaktadır: IBM'in AIX, Hewlett Packard Enterprise'ın HP-UX ve Oracle'ın Solaris, ayrıca OpenSolaris'ten kısımlanmış ücretsiz yazılım illumos.

<span class="mw-page-title-main">POSIX</span>

POSIX, UNIX için "taşınabilir işletim sistemi arabirimi".

<span class="mw-page-title-main">PowerPC</span>

PowerPC, AIM olarak bilinen Apple-IBM-Motorola ittifakının 1991'de geliştirdiği bir RISC mikroişlemcisidir. Genel olarak kişisel bilgisayarlar içindir. PowerPC merkezi işlem birimleri (CPU) gömülü (embedded) ve yüksek performans işlemcileri olduğu için popüler olmuştur. PowerPC 1990'da AIM' in ve PReP'in temel taşı oldu, fakat mimari Apple'ın Macintosh'unun 1994–2006 modellerinde daha başarılı bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Unix benzeri</span>

Unix benzeri işletim sistemi, resmi bir UNIX markası olmamasına karşın Unix sistemine benzer şekilde çalışan işletim sistemleridir. Unix benzeri bir yazılım, Unix komut ve kabuğuna benzer işlevlere sahiptir. Bu terimin kullanımı için bir standart yoktur ve bir yazılımın veya işletim sisteminin Unix benzeri olarak adlandırılıp adlandırılamayacağı üzerine farklı görüşler vardır.

uname

uname (veya unix name) - Unix ve Unix benzeri işletim sistemleri bir yazılım konsol programı olup, sistem hakkında bilgi verir. Geçerli makine ve üzerinde çalışdığı işletim sistemi hakkında isim, sürüm ve diğer ayrıntıları yazdırır. uname sistem çağrısı ve komut PWB / UNIX ile ilk kez ortaya çıktı. Her ikisi de POSIX tarafından belirtilir.

Bu sayfa işletim sistemi listesidir. Bilgisayar işletim sistemleri teknolojisine, sahibine, lisansına, çalışma durumuna, kullanıma ve birçok diğer özelliklerine göre kategorilere ayrılır. Uygulamada birçok grup ortak olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Motorola 68000</span>

Motorola 68000, 16/32 bitlik CISC mikroişlemcisidir ve 1979'da Motorola Semiconductor Ürünleri Bölümü tarafından üretilmiştir

BSD / OS, Berkeley Software Design, Inc. tarafından geliştirilen BSD işletim sisteminin durdurulan tescilli bir sürümüdür. (BSDi).

chown

chown komutu, change owner talimatının kısaltması olup Unix ve Unix benzeri işletim sistemlerinde dosya sistemindeki dosyaların, dizinlerin sahibini değiştirmek için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Unix shell</span> Unix işletim sistemi için yorumlayıcı program

Unix shell, Unix benzeri işletim sistemleri için bir komut satırı kullanıcı arabirimi sağlayan bir komut satırı yorumlayıcısı veya kabuğudur. Kabuk, hem etkileşimli bir komut dili hem de bir komut dosyası dilidir ve işletim sistemi tarafından sistemin kabuk komut dosyalarını kullanarak yürütülmesini kontrol etmek için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">OpenServer</span>

Xinuos OpenServer, daha önce SCO UNIX ve SCO Open Desktop, Santa Cruz Operation (SCO) tarafından geliştirilen, daha sonra SCO Group tarafından satın alınan ve şimdi Xinuos'a ait olan kapalı kaynaklı bir bilgisayar işletim sistemidir. OpenServer'in ilk sürümleri UNIX System V'i temel alırken, daha sonraki OpenServer 10, FreeBSD 10'u temel aldı.

SunOS, Sun Microsystems tarafından iş istasyonu ve sunucu bilgisayar sistemleri için geliştirilmiş Unix temelli bir işletim sistemidir. SunOS adı genellikle yalnızca BSD temelli 1.0 ila 4.1.4 sürümlerine atıfta bulunmak için kullanılırken, 5.0 ve sonraki sürümleri UNIX System V Sürüm 4'ü temel alır ve Solaris markası altında pazarlanır.

<span class="mw-page-title-main">386BSD</span>

386BSD, Berkeley Software Distribution (BSD) temelli olup sonradan durdurulan bir Unix işletim sistemidir. 1992'de piyasaya sürüldü ve 32 bit Intel 80386 mikroişlemciye dayalı PC uyumlu bilgisayar sistemlerinde çalıştı. 386BSD yenilikleri arasında rol tabanlı güvenlik, halka arabellekler, kendi kendine sıralanan yapılandırma ve modüler çekirdek tasarımı yer alır.

Ultrix, Digital Equipment Corporation (DEC) şirketi tarafından PDP-11, VAX, MicroVAX ve DECstation'lar için tasarlanmış olup sonradan üretimden kaldırılan yerel Unix işletim sistemlerinin marka adıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.