İçeriğe atla

Cohar

Johor
جوهر دارالتّعظيم
Federal Bölge
Johor Darul Ta'zim
Johor bayrağı
Bayrak
Johor resmî sembolü
Arma
Sloganlar:
Kepada Allah Berserah
كڤدالله برسراه
(Allah'a Teslimiz)
ÜlkeMalezya Malezya
KrallikJohor Sultanlığı
Johor Sultanlığı14. yüzyıl
Britanya kolonisi1914
Japonya işgali31 Ocak 1942
Malaya Federasyonu'na katılma1948
Malaya Federasyonu'nun parçası olarak bağımsız devlet olması.31 Agustos 1957
Malaya Federasyonu'nun Malezya olması16 Eylul 1963
İdare
 • Jahore SultanıSultan Ibrahim Ismail
 • Menteri Besar (Basbakan)Abdul Ghani Othman (Barisan National (BN))
Yüzölçümü
 • Toplam19210 km²
Nüfus
 (2010)[1]
 • Toplam3.348.283
 • Yoğunluk174/km²
Alan kodları07[
06 (Muar ve Ledang)
Plaka koduJ
Resmî site
www.johor.gov.my

Johore Sultanlığı Malezya federasyonu'nu meydana getiren devletlerden biridir. İngilizce Johore olmakla beraber resmi isim Arapça Darul Ta'zim olmaktadır. "Johor" sözcüğünün kökeni Arapçadaki "değerli taş" anlamındaki cevherden gelmektedir.

Malay Yarımadasının güneyinde yer alır. Güneyinde Singapur ile komşudur. Devlet başkenti eski ismi "Tanjung Puteri (Prenses Burnu)" olan Johor Bahru'dır. Kraliyet ikamet merkezi "Muar"'dır. Daha önce devlet merkezi "Johor Lama"'da idi.

Tarihçe

Johor, Malaya prensliklerinin en eski iki prensliğinden biridir. 16. yüzyıl başlarında Portekizliler Malacca'yı işgal etmeye başlayınca bu yarımadada hükümdar olan Malaka Sultanı Mahmut Şah 1511'de Portekizlilerle yaptığı savaşta yenilmiş ülkesinden kaçmak zorunda kalmıştır. Son Malaka Sultanı'nın oğlu olan II. Alaaddin Riayet Şah Malaka İmparatorluğu arazilerinin kuzey kısmında Johor Sultanlığı'nı kurup babasını ülkesini takip eden iki sultanlıktan birini ortaya çıkartmıştır. Mahmud Şah'in diğer oğlu olan I. Muzaffer Şah ise Perak Sultanlığı'nı kurmuştur.

Johor Sultanlığı vaktiyle tüm Malay Yarımadası ve çevresindeki ufak adalara hakim olmuştur ve günümüzde Endonezya'ya dahil olan "Riau" takim adalarına ve Sumatra adasının bir kısmını eline geçirmiştir.[2] Bir seri hükümdarlık ele geçirmek için yapılan mücadele ve bölgesel klanlar ve yabancı ülkelerin güçleri ile yapılan stratejik müttefiklik yoluyla Johor Sultanlığı Malaya adası ile Endonezya adaları arasındaki boğaz etrafında egemenliğini ve ekonomik ve politik üstünlüğünü koruyabilmiştir. Özellikle kuzey Sumatra'da buluna Açe Sultanlığı, Portekizlilerin idare merkezi olan Malaka şehrine ve sonra da adalarda egemenlik kuran Hollandalılar'la yapılan rekabet ve stratejik dostluklar yapılmıştır. Sonunda 1641'de Hollandalıların desteği ile Portekizlileri Malaka limanlarından atmayı başarmıştır. 1660'lı yıllara doğru Johor Sultanlığı, Hollandalılarla birlikte, Güneydoğu Asya ticaretinde en büyük rol oynayan devlet olmuştur. Fakat 17.yüzyıl sonlarında ve 18. yüzyılda Sultanlık için yapılan iç mücadeleler dolayısıyla Johor Sultanlığı zayıflamaya ve parçalanmaya başlamıştır.

18. yuzyilda Sulawesi'de bulunan Bugiler ve Sumatra'da bulunan Minangkabauler Johor-Riau Sultanlığı idaresinde önemli rol oynamaya başlamışlardır. 19.yüzyıl başlarında ise rekabet Sulawesi adalarından Bugiler ile Malay Yarımadasındaki Malaylar olmaya başladı. 1819'da bu rekabet sonucunda Johor-Riau Sultanlığı bölündü. Malay yarımadasında Johor Sultanlığı'nı Temengong Abu Bakar eline geçirdi ve adalardaki arazilerde Bugiler kontrolü altında Riau-Linga Sultanlığı kuruldu.

19. yüzyılda Güneydoğu Asya'da Britanya İmparatorluğu egemen olmaya başlamışlardı ve Singapur'da koloni kurup ve burada üstlenmişlerdi. 1855'da Johor Sultanı Ali ile Singapur'daki Britanyalılar arasında yapılan bir antlaşma ile Johor Sultanlığı'nın en önemli kısmının resmen Britanyalılar idaresine geçtiği kabul edildi ve 1877'de de devletin Muar şehri ve Keasng'da kalan kısmı Britanya'ya bağlandı. Bu zaman Sultan olan Temenggong Abu Bakar Britanya himayesi altına girdiğini ifade etmek için Britanya Kraliçesi olan Kraliçe Viktorya tarafından "Seri Maharaja Johor" unvanı kendine bahşedilmiştir. 1886'da ise resmen "Johor Sultanı" olarak kabul edilmiş ve taç giydirilmiştir. Temenggong Ibrahim önce güney Johor'da Bandar Tanjung Puteri'de sonradan Johor'un başkenti olan Johor Bahru şehrini kurmuştur. Johor Sultanı Abu Bakr (1864-1895) ise idari reforma girerek devletini de bir yeni anayasa hazırlamış ve Britanyalılar stilinde bir modern devlet idaresi sistemi kurmuştur. Aynı sultan devletinde Sultan ikamet merkezi olan "Jahor Bahru"'da "Istana Beşar" adlı bir saray yaptırmıştır.

Johor Bayrağı. Mavi renk Sultanlık Hükümeti'nin sembolüdür. Kırmızı renk bu Sultanlığını koruyan cesur askerleri sembolize etmektedir. Beyaz hilal ve beş köşeli yıldız İslam dinini ve dinin koruyucusu Sultanı ifade etmektedir.

19.yüzyılda dünyada artan siyah biber talebini karşılamak için Johor Sultanlığı ülkesinde yeni tarım alanları açılıp işletilmesi gerekmiştir. Bu talebi karşılamak için ucuz işçi getirilmesi düşünülmüş ve Çin'den "Kangchu" sitemi denen taşeronlar idaresinde gruplar halinde geçici iççiler getirilmeye başlanmıştır. Bu sistem ilk defa 1844'te uygulanmıştır ama çok geçmeden Çinli işçiler "geçici" olmaktan çıkmış ve taşeron işçi grupları olan "Kangchu" sistemi bozulmuş ve Johor'un önemli tarım alanlarına büyük sayıda Çinliler yerleşmişlerdir. 19.yüzyılın sonlarına doğru da Johor Sultanlığı'nda bir demir yolu ağı sistemi kurulmuş ve tarım maddeleri üretimi bu ulaşım sistemine göre geliştirilmiştir. 1909'dan itibaren ise Malay Yarımadası ve Johor Sultanlığı arazilerinde büyük Kauçuk ağaçları plantasyonları kurma tarımına geçilmiştir.[3]

Sultan Abu Bakar'ın yerine Johor Sultanı olan Sultan İbrahim döneminde ise Britanya İmparatorluğu himayesi daha da ciddileşmiştir ve 1904'te Johor Sultanlığı gayet yaygın iktidar ve idare güçleri olan "Britanya Danışmanı" adlı Britanyalı kolonici idareciyi kabul etmesi gerekmiştir. II. Dünya Savaşı başlamasına kadar Johor Sultanlığı büyük bir Kauçuk üreticisi olarak gelişmiştir. Bu arada büyük palmiye yağı plantasyonları da geliştirilmiş ve Jahore Sultanlığı en çok büyük palmiye yağı üreticisi ve ihracatçısı olmuştur.

II. Dünya Savaşı'na 1941 sonunda savaşa giren Japonya Britanya'nın Güneydoğu Asya sömürgelerine karşı taarruza geçmişti. 1942'de karadan Malay Yarımadasına çıkan Japon orduları koloni başkenti Kuala Lumpur'u ellerine geçirmişler ve Johor Sultanlığı'da işgal edilmiştir. Büyük Britanya ve müttefiklerini Singapur'da son direnmesine Japon orduları taarruzuna Japon komutanı General Yamashita Tomoyuki Jahore başkenti Johor Bahru'da bulunan karargahından komuta etmiştir. 15 şubat 1942'de Singapur düşünce Japonların eline 130,000 Britanyalı, Hint, Avustralyalı ve Hollandalı asker esir alarak geçmiştir.

Bu savaş sona ermesinden sonra bir Birleşik Malaya devleti kurma planı çoğu Johor'lu olan Malay siyasetçileri tarafından tarafından çıkartılmıştır. 11 Mayıs 1946'da bunu başarmak için Johore'li Malaylar Dato Onn Jafer liderliği altında "UMNO" adli bir parti kurdular. Bu partinin büyük rol oynadığı bir Malay siyasetçiler grubu "Barisan Nasional Koalisyonu" vasitasıyla 1948'de Britanya himayesinde bir "Malaya Federasyonu" kurulumasında önemli rol oynamışlardır ve Johor Sultanlığı bu Malaya Federasyonu'na katılmıştır. Buna karşılık çoğu 19. yüzyılda Johor ve Perak'a gelip yerleşmiş olan Çinliler arasında bir komünist Malaya isyanı çıkmış ve ortaya çıkan gerilla isyanını bastırmak Britanyalılar için büyük zorluklar yaratmıştır. 1955'te Britanyalılar bu isyanı bastırmaya yüz tutunca Malaya Federasyonu asilere af ilan etmiştir. 1957'de Malaya Federasyonu Britanya'dan bağımsızlığını kazanmıştır.

Johor Malaya Birliği planı raydan Malay muhalefetini doğurdu. Malay Dato 'Onn Cafer liderliğinde Birleşik Malay Ulusal Örgütü UMNO Johor 11 Mayıs 1946'da kuruldu. 1948 yılında Johor Malaya Federasyonuna katıldı. 1957 yılında Bağımsızlık kazandı.

14.yüzyılda kurulana Johor Sultanlığı vaktiyle tüm Malay Yarımadası ve çevresindeki ufak adalara hakim olmuş, Singapur limanını da idare etmiş, XIX. Yüzyılda Osmanlı Devleti ile diplomatik ilişkiler kurmuştur.

Devlet yüzölçümü 19,210 km² olup[4] Devlet nüfusu (2010 sayımına göre) 3.348.283 kişidir.


Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Laporan Taburan Penduduk dan Ciri-ciri Asas Demografi 2010" (PDF). Jabatan Perangkaan Malaysia. s. iv. 22 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Temmuz 2011. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2012. 
  3. ^ Ancient temple steeped in history, Peggy Loh, JohorBuzz, New Straits Times
  4. ^ "Laporan Kiraan Permulaan 2010". Jabatan Perangkaan Malaysia. s. 27. 13 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2011. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Cohar ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Malezya</span> Güneydoğu Asyada bir ülke

Malezya, Güneydoğu Asya’da yer alan, doğu ve batı olarak iki kara parçasına ayrılmış, 13 eyaletten oluşan ve parlamenter monarşi ile yönetilen bir ülkedir. Malezya'da toplam 878 adet ada bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Cakarta</span> Endonezyanın başkenti

Cakarta, Endonezya'nın 17 Ağustos 2024'e kadar başkenti ve en kalabalık şehridir. -17 Ağustos 2024 tarihinde Nusantara resmen başkent ilan edilmiştir.- Cava Adası'nın kuzeybatısında 661,52 km² alana kurulu olup, nüfusu 8.490.000'dir. Cakarta ülkenin ekonomik, kültürel ve siyasi merkezidir. Endonezya ve Güneydoğu Asya'nın en kalabalık şehri olmakla birlikte dünyanın da on ikinci en büyük şehridir. Cakarta ismi Sanskritçe bir kelime olan "Cayakarta"'dan gelmekte olup "muzafferiyet" veya "zafer" anlamlarına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Güneydoğu Asya</span> Asya kıtasının doğu kısmının güneyinde yer alan bölge

Güneydoğu Asya, Asya kıtasının bir parçasıdır ve Hindistan'ın doğusunda ve Çin'in güneyinde yer almaktadır. Güneydoğu Asya, Asya kıtasıyla Okyanusya arasında bulunan bölgeye verilen isimdir. Kesin sınırlarını çizmek oldukça zordur. Politik olarak batıya doğru Hint alt kıtası, kuzeye doğru Çin arasında uzanan bir kara parçası olarak görünür.

<span class="mw-page-title-main">Mogadişu</span> Somalinin başkenti

Mogadişu, Afrika'nın doğusunda, Hint Okyanusu kıyısında bulunan Somali'nin başkentidir. Aynı zamanda Banaadir eyaletinin de merkezidir. Piri Reis'in Muğdiş dediği şehre Somali dilinde Muqdisho, Arapça kaynaklarda Makdeşû, İtalyancada Mogadiscio, Türkçe eserlerde Mogadişu (Magdişu) denilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sumatra</span>

Sumatra, Endonezya'ya ait bir adadır. Sunda Adaları'nın en batıda olanıdır. Yüzölçümü açısından dünyanın en büyük altıncı adasıdır. Ayrıca tamamıyla Endonezya'ya ait en büyük ada unvanına da sahiptir. En büyük şehri 2.400.000 nüfusuyla Medan'dır.

<span class="mw-page-title-main">Singapur</span> Güneydoğu Asyada bir ada ülkesi ve şehir devleti

Singapur, resmî adıyla Singapur Cumhuriyeti, Güneydoğu Asya'da bir ada ülkesi ve şehir devletidir. Ekvatorun 1 derece (137 km) kuzeyinde, Malay Yarımadası'nın güney ucunda yer alan ülke batıda Malakka Boğazı, güneyde Endonezya'ya bağlı Riau Adaları ve doğuda Güney Çin Denizi ile çevrilidir. Ülke toprakları ana ada olan Singapur adası ile 64 ada ve adacıktan meydana gelir. Biri dışında tüm adacıklar Singapur adasının etrafında yer alır. Arazi ıslahı projeleri sayesinde ülkenin yüzölçümü bağımsızlığını kazandığı günden bu yana %25 artmıştır. Dünyanın en yoğun nüfuslu ikinci ülkesi olan Singapur'un nüfusu 5,7 milyondur. Bu nüfusun yalnızca %61'i Singapur vatandaşıdır. Singapur'un resmî dilleri İngilizce, Malayca, Çince ve Tamilcedir. İngilizce ortak dil olarak kullanılır. Ülkenin çok ırklı yapısı anayasa ile güvence altında alınmıştır ve eğitim, konut ve siyaset alanlarında ulusal politikaları şekillendirmeye devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Açe Seferi</span>

Açe Seferi ya da Sumatra Seferi, Portekizliler karşısında zor durumda kalan Sumatra adasındaki Müslüman Açe Sultanlığı'nın, Osmanlı Devleti'nden yardım istemesi üzerine, Osmanlı Donanması tarafından gerçekleştirilen deniz aşırı seferdir.

<span class="mw-page-title-main">Malezya bayrağı</span> Ulusal bayrak

Malezya Bayrağı, Malezya devletinin resmi bayrağı.

<span class="mw-page-title-main">Johor Sultanlığı</span>

Malezya'nın Malay Yarımadası'nda hüküm sürmüş tarihi devlet.

<span class="mw-page-title-main">Kelantan</span>

Kelantan, Malezya Federasyonu'nu meydana getiren devletlerden biridir. Malay yarımadasının merkezi bölümünde Tayland sınırında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Onn Cafer</span>

Onn bin Dato' Cafer, Malaya Federasyonu'nun kurulmasında ve Merdeka (Bağımsızlık) hareketinde önemli rol oynayıp Birleşik Malay Milli Örgütü'nü kuran Malay siyasetçidir. Oğlu Hüseyin Onn, 1976'da Malezya Başbakanı Abdurrezzak Hüseyin'in ölümünün ardından görevi devralarak Malezya'nın üçüncü başbakanı olmuştur. Hükûmette eğitim, içişleri ve savunma bakanlığı gibi görevler yapan Hişamuddin Hüseyin de Onn Cafer'in torunlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Cavi alfabesi</span> Arap alfabesinin Güneydoğu Asya dillerine uyarlanmış şekli

Cavi alfabesi, Arap alfabesinin Güneydoğu Asya dillerinde uyarlanmış şeklidir. Malayca, Açece, Tayca, Banjar dili, Minangkabau dili, Tausug dili ve daha birçok Güneydoğu Asya dili bu alfabe ile yazılır. Cavi alfabesi Brunei'de resmi alfabedir. Malezya'da ise alternatif alfabe olarak kullanılır. Endonezya, Singapur, Filipinler'in güneyindeki Müslüman Mindanao Özerk Bölgesi ve Tayland'ta Müslümanların çoğunlukta olduğu Pattani'de ise dini işler için kullanılır.

Malezya'nın eyaletleri ve federal toprakları, Malezya'nın birinci düzey idari bölümleridir. Malezya 13 eyalet (Negeri) ve 3 federal topraktan oluşan federal bir devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Malaya Cephesi</span> II. Dünya Savaşının Malay yarımadasındaki cephesi

Malaya Cephesi II. Dünya Savaşı sırasında; 8 Aralık 1941 ve 31 Ocak 1942 tarihleri arasında, Malay yarımadasında Japonya'nın önderliğindeki Mihver Devletleri ve Büyük Britanya'nın başı çektiği Müttefik Devletleri arasında yapılan savaşlardır. Savaş Japonların galibiyetiyle sonuçlanmış ve ağır bir yenilgiye uğrayan İngilizler Malay yarımadasından çekilmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Penang Adası</span>

Penang Adası, Batı Malezya'nın batı sahilinde Penang eyaletinde yer alan bir adadır. Ada Malezya'nın dördüncü büyük adasıdır. Adadaki en büyük yerleşim George Town'dur.

<span class="mw-page-title-main">Malakka Sultanlığı</span> Malezyada tarihi devlet

Malakka Sultanlığı, 1402-1511 yılları arasında Malakka'da varlığını sürdüren bir sultanlık idi. İlk olarak Parameswara tarafından kurulmuş olup başlangıçta Malakka merkezli bir şehir devletiyken önemli bir ticaret limanına dönüştü ve Malakka Boğazı'na hakim vaziyette Malay Yarımadası'nın güneyindeki büyük kısmı, Riau Adaları ve Sumatra adasının bir kısmında hüküm sürdü. 1511'de Portekizliler tarafından işgal edildi.

<span class="mw-page-title-main">Endonezya tarihi</span>

Endonezya tarihi Endonezya'da meydana gelen olayları kapsar. Endonezya çok uluslu yapıda bir ülkedir. İlk defa insanlar Asya üzerinden gelmiştir. Çağlar boyunca Bizans, Çin, Hindistan ve Araplar için önemli bir ticaret noktası oldu. Portekiz ve Hollanda tarafından kolonileştirildi. Japon işgalinin ardından gene Hollanda sömürgesine girdi. Ahmet Sukarno ile birlikte bağımsızlığını kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Riau-Lingga Sultanlığı</span>

Riau-Lingga Sultanlığı, Riau Sultanlığı, Lingga Sultanlığı ya da Lingga-Riau Sultanlığı olarak da bilinen, 1824'ten 1911'e kadar Riau Adaları'nda var olan bir Malay saltanatıydı. Bölgeye Hollanda müdahalesinin ardından sultanlığa son verildi.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Malayası</span> Malay Yarımadası ve Singapurdaki 18 ve 20. yüzyıl ortaları arası İngiliz hegemonyası altındaki bir dizi eyalettir

Britanya Malayası, Malay Yarımadası ve Singapur'daki 18 ve 20. yüzyıl ortaları arası İngiliz hegemonyası altındaki bir dizi eyalettir. Hint devletlerini dışlayan "Britanya Hindistanı" teriminin aksine Britanya Malayası genellikle federe ve federe olmayan Malay Devletlerini tanımlamak için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim İskender</span>

Sultan İbrahim ibni Almarhum Sultan İskender 31 Ocak 2024'te Malezya'nın on yedinci Yang di-Pertuan Agong'u olarak yemin etti, 27 Ekim 2023'te beş yıllık bir dönem için seçildi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.