İçeriğe atla

Cognomen

Cognomen ("bilinen adıyla") anlamına gelen Latince bir isimlendirme terimidir. Köken olarak Roma isimlendirme geleneği' ne göre bir Roma Yurttaşının 3. ismidir. Terim aynı zamanda günümüzde ara sıra takma ad veya lakap ile eş anlamlı kullanılmaktadır.

Roma isimlerinin sınırlı doğası yüzünden, bazen cognomen bir aileyi diğer bir aileden ayırt etmek için gelişim gösterdi, bazen de bir savaşta olduğu gibi ilgi çekici olayları arşivlerken. Scipio Africanus Major cognomen'e bir örnek ancak bazen özellikle general Gaius Marius gibi bazı Romalılar cognomen taşımazlardı. Roma Cumhuriyeti'nin son dönemlerinde, hernasılsa, cognomen (Latince çoğul: cognomina) günlük kullanımda sıradan bir hale gelmiştir.

Bir tezat olarak en onurlu cognomenler başarılı generaller tarafından benimsenirken, birçok cognomen fiziksel ya da kişisel tuhaflık kökenlidir; örneğin, Rufus 'kızıl saçlı' ya da ' Scaevola' 'solak' gibi.

Günümüzde, birçok önemli Romalıyı cognomen ile tanırız; örneğin,Marcus Tullius Cicero için 'nohut anlamında Cicero ve Gaius Julius Caesar için 'Sezar(caesar)'. Historia Augusta bu cognomen için 3 değişik açıklama getirir: ilki Caesar savaşta bir fil tarafından öldürüldü (Moorcada Fil=caesai) ; ikincisi çok sık saçlıydı (Latince caesaries); ya da parlak gri gözleri (Latince oculis caesiis) vardı.[1]

Kaynakça

  1. ^ Pliny the Elder, Natural History 7.7 20 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Cicero</span> Romalı devlet adamı, bilgin, hatip ve yazar

Marcus Tullius Cicero, Latin kökenli Romalı devlet adamı, bilgin, hatip ve yazar. Felsefe öğrenimini, Epikürcü Phaedros, Stoacı Diodotos ve Akademi'ye bağlı Philon'dan almış olan Cicero'nun önemi, Yunan düşüncesini daha sonraki kuşaklara aktarmasından oluşur. Bilgi kuramı açısından, kesinliğe bağlanmak yerine olasılıkların yolunu izlemeyi yeğleyen, buna karşın ahlak alanında, dogmatik bir tavır sergileyip Stoacılara ve bu arada Sokrates'e yönelen Cicero, Latincenin felsefe dili olarak gelişmesine katkı yapmış ve bu arada, bilgi görüşünde daima skeptik kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">MÖ 1. yüzyıl</span> yüzyıl

MÖ 1. yüzyıl, 1 Ocak MÖ 100 tarihinde başlayıp, 31 Aralık MÖ 1 tarihinde biter. Bu yüzyıl için alternatif bir isim ise MÖ son yüzyıldır. Bu MS/MÖ gösterimi 0 yılını içermez. Fakat bilimsel gösterim içerir ve eksi işaretini kullanır. Böylese 'MÖ 2' bilimsel gösterimde 'yıl -1' olur.

<span class="mw-page-title-main">Jül Sezar</span> Romalı asker ve Roma Cumhuriyetinin son diktatörü olan politik lider (MÖ 100–44)

Jül Sezar, Romalı asker ve Roma Cumhuriyeti'nin son diktatörü olan politik liderdir. Aynı zamanda iyi bir hatip ve güçlü bir yazar olan Sezar, dünya tarihinin en etkili insanlarından birisi olarak kabul edilir. Eylemleriyle Roma Cumhuriyeti'nin Roma İmparatorluğu'na dönüşmesinde ve evlatlığı Augustus'un ilk Roma imparatoru olmasını sağlayacak olayların başlamasında kritik bir rol oynamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Augustus</span> İlk Roma imparatoru (s. MÖ 27 – MS 14)

Augustus, Roma İmparatorluğu'nun kurucusu ve ilk imparatorudur. MÖ 27 - MS 14 yılları arasında hüküm sürmüş olan Augustus, Gaius Octavius Thurinus olarak doğmuş ve MÖ 44 yılında Jül Sezar tarafından evlatlık edinilmesinin ardından Gaius Julius Caesar Octavianus adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Caracalla</span>

Lucius Septimius Bassianus,, Caracalla olarak da bilinen, 211 – 217 yılları arasında tahta çıkmış Roma imparatoru.

<i>Pax Romana</i> "Roma Barışı" anlamına gelen Latince bir terim

Pax Romana, Latince "Roma Barışı" anlamına gelir. Roma İmparatorluğu'nun uzun soluklu barış dönemi için kullanılır. Terim, Roma yönetimi ve Roma hukuku altında, aralarında kavga eden rakip liderlerin ve eyaletlerin, bazen sert bir şekilde, barıştırılmasından çıkmıştır. Roma'da "Pax Romana"yı sağlayan lider Augustus Caesar'dır.

<span class="mw-page-title-main">Roma Cumhuriyeti</span> Antik Romanın cumhuriyetle yönetildiği dönem

Roma Cumhuriyeti, Antik Roma uygarlığında hükûmetin cumhuriyet şeklinde işlediği dönem. Geleneksel olarak MÖ 509 yılında krallığın devrilmesiyle başlayan dönemdir. Bu dönemde ilk iki yüzyıl boyunca, Cumhuriyet toprakları İç İtalya'dan bütün Akdeniz dünyasına kadar genişledi. Sonraki yüzyılda Roma; Kuzey Afrika, İber Yarımadası, Yunanistan ve şu anki Güney Fransa'da egemenlik kurarak daha da büyüdü. Roma Cumhuriyeti, son iki yüzyılı sırasında, hem Fransa'nın kalanına hem de Makedonya ile Anadolu'nun büyük kısmına egemen oldu.

<span class="mw-page-title-main">Sezar (unvan)</span> Kayser (Sezar), Roma imparatorlarına verilen bir unvan

Sezar, Jül Sezar'ın ölümünün ardından Roma İmparatorluğu'nda imparatorlara verilen bir ünvan. Tetrarşi döneminde, en yüce ünvan olan Augustus ünvanını taşıyan imparatorun emri altında çalışan alt-imparatorlara Sezar ünvanı verildi. Bu dönemde Sezar ünvanı taşıyan yardımcılar, Augustus'un emri altında halefleri olarak bulunur ve Augustus'un ölümü veya görevi bırakması sonrası onların yerlerine geçip Augustus olurlardı. Esas imparator Augustus'un yokluğunda, Sezar ünvanını taşıyan yardımcılar bazen imparator olarak da anılırlardı ama esas güç Augustus olduğundan ona hesap vermekle yükümlüydüler.

<span class="mw-page-title-main">Suetonius</span> Romanın en dikkat çeken tarihçisi ve biyografi yazarı

Gaius Suetonius Tranquillus, yaygın adıyla Suetonius, erken Roma İmparatorluk döneminde yaşamış Romalı tarihçiydi. Suetonius'un günümüze ulaşan en önemli eseri, Julius Caesar'dan Domitianus'a kadar 12 Roma hükümdarının biyografilerinden oluşan De vita Caesarum eseridir. Suetonius'un diğer eserleri Roma'da günlük yaşam, siyaset, hitabet ve şairler, tarihçiler ve gramerciler gibi ünlü yazarların yaşamlarını konu almaktadır. Bu kitaplardan bazıları kısmen günümüze ulaşabilmiş olsa da, büyük kısmı kaybolmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Germanicus</span> imparator Tiberiusun yeğeni ve evlatlık oğlu, Roma Imparatorluğunun varisi

Germanicus Julius Caesar Claudianus, Roma İmparatorluğu'nun başlangıcında etkin bir hanedan olan Julio-Claudian Hanedanı mensubu Romalı general. Ayrıca Nero Claudius Drusus ya da Tiberius Claudius Nero olarak da bilinir ve genellikle çağrıldığı adı olan agnomen'i (lâkabı)"Germanicus", MÖ 9 yılında babasının Cermanya'da kazandığı zaferlerin onuruna verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Promagistratus</span>

Promagistra, magistra yetkisine ve sıfatına sahip ancak henüz magistral makama sahip olmayan kamu görevlisi.

Claudius Ailesi ya da gens Claudia, Antik Roma'nın en eski ve köklü ailelerinden birisi olan ve mensuplarının yüzyıllar boyunca Roma kentini ve İmparatorluğunu yönetmiş olduğu antik Roma ailesi.

Julius Ailesi ya da gens Julia, Antik Roma'nın patrici sınıfına mensup önemli ailesi. Soylarının Julus'a, dolayısıyla da tanrıça Venüs'e dayandığı iddia edilir.

Julia, Prokonsül Gaius Julius Caesar ve Aurelia Cotta'nın iki kızının da ortak adı. Adı geçenler Diktatör Gaius Julius Caesar'ın ailesidir. Kız kardeşler Roma'da doğmuş ve büyümüşlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Quintus Tullius Cicero</span>

Quintus Tullius Cicero,, Marcus Tullius Cicero'nun kardeşi olan Romalı siyasetçi.

Julius Caesar şu anlamlara gelebilir:

Homo novus, bir aileden Roma senatosuna ilk giren ve özellikle konsüllük görevini üstlenen ilk kişi için kullanılan Latince bir terimdir. Cumhuriyetin ilk yıllarında Roma senatosunun üyeleri ve konsüllük görevinde bulunan kişiler soylu sınıfa mensuptular. Halk sınıfı da bu görevlere gelme hakkını elde edince onlardan ilk kez senato üyesi ve konsül olanlar homo novus diye adlandırıldılar. Roma tarihinde ilk kez halk sınıfından gelen birinin konsül olması ve bu adla adlandırılması MÖ 307 yılında konsül seçilen Lucius Volumnius Flamma Violens ile başlamıştır. Onu MÖ 206 yılı konsülü Gaius Duilius izlemiştir. MÖ 63 yılında Marcus Tullius Cicero'nun konsül olmasına dek aynı adlandırma sürdürülmüştür.

Quintus Fabius Pictor en eski Roma tarihçisi, bilinen ilk annales yazarı. Senatus üyesi, Fabia kabilesine (gen)) mensup.

Roma Galyası, MÖ 1. yüzyıldan MS 5. yüzyıla kadar Roma yönetimi altında bulunan Galya'yı ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Mos maiorum</span> Latince deyim

Mos maiorum veya "ataların yolu", "atalardan kalma gelenek" Antik Romalılar'ın yazılı olmayan sosyal normları ve antik Roma'nın ana geleneksel prensipler bütünüdür. Mos maiorum, Antik Roma'da, ahlak, din, politik, özel ve sosyal yaşam ve askerî yaşama dair prensipleri ihtiva eden erdemler bütünüdür. Fides, Pietas, Religio ve Cultus, Disciplina, Virtus, Dignitas & Auctoritas, Mas Maiorum'un temel değerleridir.