Ekmek, çeşitli tahıl unundan yapılmış hamurun ateşte, sac üzerinde, tandırda, fırında veya tepside pişirilmesiyle hazırlanan temel gıda. Tek başına tüketilebildiği gibi, yemeğin yanında veya yemeklere ya da yağlara banarak da tüketilebilmektedir.
Emma Goldman, anarşist yazar ve siyasal eylemcidir. 20. yüzyılın ilk yarısında ABD ve Avrupa'da anarşist siyasi felsefenin yayılmasında ve gelişmesinde büyük bir rol oynamıştır.
Tortilla, Meksika, Orta Amerika, Karayipler, ABD ve Kanada'da mayasız ince ve yassı olup, mısır unu veya beyaz undan yapılan bir çeşit ekmektir. Benzer türde bir ekmek de Güney Afrika'da yapılan arepadır. Öte yandan arepa tortilladan daha kalındır. Bu ekmek türü, Avrupalıların Amerika'ya varmasından önceki döneme aittir. O dönemde İspanyollarca, geleneksel mayasız İspanyol kekleri ve omletlerine benzerliği nedeniyle "tortilla" adı verilmiştir. Aztekler ve Nahuatl dili konuşan diğer toplumlar, kendi tortillalarını "tlaxcalli" olarak adlandırılır. Bu tür, tortilla prototipi haline gelmiştir. Mısır unlu versiyonu orijinal Kuzey Amerika tortillasıdır ve çoğunlukça "otantik tortilla" kabul edilir. Beyaz undan yapılan tortillalar, Meksika'nın mısır yetiştirilmeye uygun olmayan bölgelerinde ortaya çıkmıştır. Türkiye'deki ismi ise yufka ekmektir. Biraz daha büyük yapılır. Genellikle Anadolunun köylerinde yapılan bir çeşididir.
Akdeniz mutfağı ifadesi Akdeniz'in çevresindeki ülkelerin sofra ve yemek kültürlerini tanımlamak için kullanılır. Bu coğrafya, Akdeniz mutfağının en temel ve ayırt edici özelliği olan zeytinyağının sıklıkla kullanıldığı ve zeytin ağacının dağılımının olduğu bölgeleri kapsar.
Nohut Ekmeği ya da Nohutlu Ekmek çok eski dönemlerden beri Orta Asya'da yapılan ve Türk göçleri ile Anadolu ve Rumeliye yayılmış bir ekmek.
Ekmek kadayıfı veya kaymaklı saray ekmeği, Türk mutfağında yer alan, Afyonkarahisar kökenli bir tatlı. Yapılan hamurun arasına, fıstık veya ceviz konularak hazırlanır. Daha sonra üzerine şerbet dökülerek pişirilir. Genellikle üzerine kaymak veya dondurma konulur. Afyon Kaymaklı Ekmek Kadayıfı Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Cemita Meksika'daki Puebla bölgesine ait bir çeşit ekmek. Cemita ekmeği Cemita poblana olarak da adlandırılmaktadır. Bu isim ekmeğin menşei olan Puebla'dan kaynaklanmaktadır. Cemita tipik olarak üzeri susamla kaplı bir ekmektir. Yumurta ihtiva ettiğinden ötürü bir çeşit Fransız ekmeği olan briocheye benzetilmektedir. Yumurta haricinde cemita yapımında dilimlenmiş avakado, et, beyaz beynir, soğan, Paalo bitkisi, salsa sosu kullanılır. Günümüzde New York, Los Angeles gibi büyük şehirlerdeki Meksika restoranlarında sıklıkla kullanılmakta ve tüketilmektedir.
Bolillo veya pan francés, Meksika mutfağına özel geleneksel bir ekmek türüdür. Baget ekmeğinin bir çeşidi olup, boyu kısadır ve çoğunlukla bir taş fırında pişirilir. İmparator Maximilian'ın aşçılar topluluğu tarafından 1860'larda Meksiko'ya getirilmiş, kullanımı hızlı bir şekilde ülke çapında yaygınlaşmıştır.
Ekmek Müzesi; Ankara'nın Yenimahalle ilçesinde bulunan bir müzedir. Ankara Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı Ankara Halk Ekmek tarafından 2007 yılında açılmıştır. Konusu bakımından farklı bir konsept içeren müzenin amacı; toprağa ekilen tohumdan, sofralara kadar gelen bir ekmeğin yapılana kadar hangi aşamalardan geçtiğini anlatmak ve bunu tarihle birleştirerek, geçmişten günümüze kadar olan süreçte ekmek yapımında kullanılan malzemeleri sergilemektir. Dünyada birçok ülkede örneği ve benzeri bulunan Ekmek Müzesi, Türkiye'de bu alanda açılmış ilk müzedir.
Chilaquiles, kahvaltılarda servisi yapılan bir çeşit Meksika yemeğidir. Tavuk eti, yeşil biberli meyve sosu, soğan, peynir ve krema ile birlikte kızartılıp kalıba dökülmüş, düğüm ekmeğiyle yapılır. Çanakta rendelenir ve çoğunlukla kızartılmış yumurtayla birlikte yenmektedir.
Entomatada, önce yağda kızartılmış ve daha sonra domates, sarımsak, soğan, kekik, acı biber ve tuzdan yapılmış bir domates sosuna bulanmış, katlanmış mısır tortillasından yapılan Meksika mutfağına ait bir yemektir. Domates sosunun tarifleri aşçıya göre değişir. Tortilla; tavuk, dana eti, peynir veya fasulye gibi farklı malzemelerle doldurulabilir. Tavuk ve sığır eti, etin yumuşak olması ve parmakla ayrılabilmesi için çoğunlukla basınçlı pişirilir. Doldurulan ekmeğin üzerine domates sosu dökülür ve ekşi krema, rendelenmiş peynir ve beyaz soğan dilimleri ile süslenir.
Meksika ekmekleri ve diğer unlu mamuller, yüzyıllarca süren deneylerin ve çeşitli Avrupa fırıncılık geleneklerinin etkisinin harmanlanmasının sonucudur. Buğday ve buğday kullanılaraka pişirilen ekmek, Meksika'ya İspanyolların fethi zamanında geldi. Meksika ekmekleri üstünde en çok etkisi olan kültür ise Fransız kültürüdür. Fransız bagettinden türetişmiş bolillodan, bir Fransız brioche'undan türetilmiş concha'ya kadar, Meksika'da ekmek ile ilgili terminoloji bile Fransızcadan gelir. Bir muhallebi türü olan budín veya ekmek pudingi için su banyosu anlamına gelen baño maría, Fransızca bain-marie kelimesinden gelir. Ülkede buğday tüketimi hiçbir zaman mısır tüketimini geçememiş olsa da, buğday hala temel bir gıdadır ve günlük yaşamla özel ritüellerin önemli bir parçasıdır. Meksika, Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri'nden çeşitli ekmek türlerini benimserken, ülkede yapılan yüzlerce ekmek çeşidinin çoğu yerli geliştirildi. Ancak, Meksika evlerinde ya çok az hamur işi pişirilir yapılır ya da hiç yapılmaz. Bunun yerine Meksikalılar, kolonyal dönemden beri unlu mamullerini fırınlardan satın alırlar.
Capirotada ya da bilinen adıyla Capirotada de vigilia, genellikle Büyük Perhiz döneminde yenen ekmek pudingine benzeyen geleneksel bir Meksika yemeğidir. Kutsal Cuma günü servis edilen yemeklerden biridir.
Queso flameado genellikle flambé ile servis edilen sıcak eritilmiş peynir ve baharatlı chorizo. Çoğunlukla peynir fondü ile karşılaştırıldığında, bir parti yemeğidir; pikniklerde ve restoranlarda meze olarak popülerdir. Meksika mutfağında neredeyse benzersizdir Amerika Birleşik Devletleri mutfağında bu yemek geniş çapta farklı bir şekil almıştır ve El Paso'da yerel bir yemek olarak kabul edilir. Meksika'da, kuzeydeki restoranlarda daha sık görülür. Tipik ana malzemeler eritilmiş peynir ve gevşek taze chorizo, domates, soğan, şili ve baharatlardan oluşan karakteristik bir et sosudur. Küçük, sığ bir tencere veya diğer seramik veya metal ısıya dayanıklı pişirme kabında servis edilir. Peynir ve sos ayrı ayrı hazırlanır ve servis edilmeden hemen önce birleştirilir. Bu işlem, özellikle flambé ile bitmişse masada yapılabilir: peynirin üzerine yüksek alkollü likör dökülür ve ateşlenir. Alevlenmemişse, karışım çabucak kızartılabilir. Her iki durumda da, bitmiş yemek hala sıcakken sunulur ve bireysel porsiyonlar için küçük yumuşak ekmeğin üzerine kaşıklanır.
Has ekmek Türk ve Osmanlı mutfağında bulunan bir çeşit ekmektir. Osmanlı mutfak narh (kayıt) defterlerinde has ekmeğin hamuruna anason ve rezene suyu katıldığına dair bilgilere rastlamaktayız. Fatih döneminde ise yapılan has ekmeğin hamuruna eritilmiş kuyruk yağı da kimi zaman ilave edilmiştir.
Beç ekmeği Osmanlı mutfağında bulunan bir çeşit ekmektir. 17. yüzyılda padişahlar için yapılan Viyana ekmeğidir. Francalaya benzer.
Mirahor ekmeği 17. ve 18. yüzyıllarda padişah için en iyi buğdaylardan özel olarak hazırlanan kabarık, sünger gibi göz göz bir ekmektir. Mirahor ekmeği Osmanlı mutfağında ilk olarak ekmek kadayıfı yapmak için kullanılmıştır. Osmanlı mutfağında ekmek kadayıfına kaymaklı saray ekmeği denmektedir.
Ekmek dolması, Fodula veya nân-ı harcî, Osmanlı mutfağında olan bir çeşit dolmadır. Ege yöresi lezzetlerinden olan ekmek dolmasının ekmeği, diğer ekmek türlerinden farklı olarak, daha yumuşak bir hamurdan hazırlanır. Hamurun yumuşak olması için ise, içine şerbet eklenir.
Dolmalık ekmek mayalı ekmek çeşididir. Osmanlı mutfağında bulunan bir ekmektir. Hamur hazırlanırken, un, su, tuz ve mayadan sonra içine şerbet eklenir. Ekmek dolması yapmak için kullanılır.Ege Bölgesi'nde ramazan sofralarına özel olarak yılın sadece bir ayında hazırlanır.Dolmalık ekmek diğer ekmek türlerinden farklı olarak, daha yumuşak bir hamurdan hazırlanır. Hamurun yumuşak olması için ise, içine şerbet eklenir.Dolmalık ekmek hamurun kabarık olması için 250 derecenin üstünde bir sıcaklıkla pişirilir.
Favniyye, ekmek tatlısı, yumurtalı ekmek tatlısı ya da kabartlama, Osmanlı mutfağında ekmekten yapılan bir çeşit yiyecektir. Kitâb-ı Me’kûlât'da tarifi verilmiştir. Osmanlı mutfağında kabartlama çeşidi ayrıca yapılmaktadır.
