İçeriğe atla

Coğrafya El Kitabı

Coğrafya El Kitabı
Diğer ad(lar)Γεωγραφικὴ Ὑφήγησις (Geografiki İfigisis)
TürAtlas
Tarih2. yüzyıl
Menşeiİskenderiye, Mısır, Roma İmparatorluğu
Dil(ler)Grekçe
Nüsha(lar)Vatikan Gizli Arşivleri, Topkapı Sarayı Müzesi Yazma Eserler Kütüphanesi

Coğrafya El Kitabı (GrekçeΓεωγραφικὴ Ὑφήγησις, Geografiki İfigisis), Batlamyus'un 2. yüzyılda hazırladığı ve ilk atlas olarak kabul edilen eser. Biri Vatikan Gizli Arşivlerinde, diğeri ise Topkapı Sarayı Müzesi Yazma Eserler Kütüphanesinde olmak üzere günümüze ulaşan iki nüshası bulunan eserin her iki nüshası da Bizans İmparatorluğu döneminde istinsah edilen kopyalarıdır.[1] Topkapı Sarayı Müzesinde korunan ve Codex Seragliensis adıyla anılan nüsha uzun bir çalışma neticesinde restore edilmiş ve 2016 yılında eserin tıpkıbasım sürümü satışa çıkarılmıştır.[2][3]

Kaynakça

  1. ^ Yılmaz, Hayri Fehmi (Nisan 2018). "Batlamyus'un haritasına önce Fatih Sultan Mehmet sonra Atatürk sahip çıktı". #tarih, 47. ss. 92-94. ISSN 2148-547X. 
  2. ^ "Klaudios Ptolemaios-Coğrafya El Kitabı". boyutstore.com. 12 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2018. 
  3. ^ "Dünyanın ilk atlası". hurriyet.com.tr. 1 Mart 2018. 18 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Coğrafya</span> karasal yüzeyi, bu yüzeyler içerisinde yaşayan toplulukları ve birbirleriyle etkileşim halinde olan bölgeleri, yerleri ve konumları inceleyen bilim

Coğrafya; beşerî (insanî) sistemleri ve yeryüzünü araştıran, bunlar arasındaki ilişkiyi neden-sonuç ve dağılış ilkesine bağlı olarak inceleyen ve sorgulayan bir bilim dalıdır. Yer ve insanlar arasındaki ilişkiler coğrafyanın konusunu oluşturur. Coğrafya sözcüğü Yunanca “γεωγραφία” gaia (yer) ve gráphein sözcüklerinden türemiştir. Türkçesi yerçizim sözcüğüdür. Zamanımızdan 2200 yıl önce coğrafya terimini ilk kullanan kişi Eratosthenes olmuştur. Gregg ve Leinhardt (1994), coğrafyayı 4 özellikle karakterize edilen bir disiplin olarak tanımlamaktadırlar:

<span class="mw-page-title-main">Batlamyus</span> Yunan matematikçi, astronom ve coğrafyacı (100–170)

Klaudyos Batlamyus, İskenderiyeli Yunan matematikçi, coğrafyacı, astronom ve müzik teorisyeniydi ve üçü daha sonra Bizans, İslam ve Batı Avrupa bilimi için önemli olan yaklaşık bir düzine bilimsel tez yazmıştır. MS 100–170 yılları arasında yaşadığı tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Topkapı Sarayı</span> İstanbulda bir saray

Topkapı Sarayı, İstanbul Sarayburnu'nda, Osmanlı İmparatorluğu'nun 600 yıllık tarihinin 400 yılı boyunca, devletin idare merkezi olarak kullanılan ve Osmanlı padişahlarının yaşadığı saraydır. Bir zamanlar içinde 4.000'e yakın insan yaşamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hârizmî</span> Fars matematikçi, astronom ve coğrafyacı

Hârizmî ya da tam künyesiyle Ebû Ca'fer Muhammed bin Mûsâ el-Hârizmî ; matematik, gök bilim, coğrafya ve algoritma alanlarında çalışmış Fars bilim insanı. Hârizmî 780 yılında Harezm bölgesinin Hive şehrinde dünyaya gelmiştir. 850 yılında Bağdat'ta ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">I. Abdülhamid</span> 27. Osmanlı padişahı (1774–1789)

I. Abdülhamid, 27. Osmanlı padişahı ve 106. İslam halifesidir. III. Ahmet'in oğlu ve III. Mustafa'nın kardeşidir.

<span class="mw-page-title-main">İlber Ortaylı</span> Türk tarihçi, akademisyen ve yazar

İlber Ortaylı, Türk tarihçi, akademisyen ve yazar. Türk Tarih Kurumu şeref üyesidir. Ortaylı, Uluslararası Osmanlı Etütleri Komitesi yönetim kurulu üyesi ve Avrupa İranoloji Cemiyeti ve Avusturya-Türk Bilimler Forumu üyesidir.

Saltuknâme, 13. yüzyıl alp-erenlerinden olan ve Rumeli’nin Türkleşmesinde büyük rolü bulunan Sarı Saltuk'un efsanevi hayatını anlatan Anadolu Türk destanlarından biridir. Eserde, Sarı Saltuk'un menkıbelerinin yanı sıra, dönemin önemli kişilerinin menkıbeleri ve bu kişilerin Sarı Saltuk ile olan münasebetleri de anlatılmaktadır.

<i>Dede Korkut Kitabı</i> Oğuz Türklerinin en eski epik destansı hikâyeleri

Dede Korkut Kitabı, Oğuz Türklerinin bilinen en eski epik destansı hikâyeleridir. Hikâyeler, göçebe Türk halklarının sosyal yaşam tarzları ve İslam öncesi inançları için önemli olan ahlak ve değerleri taşır. Kitabın efsanevi anlatımı, başta Türkiye, Azerbaycan ve Türkmenistan olmak üzere Oğuz kökenli halkların kültürel mirasının bir parçasıdır. Aslen sözlü bir edebî ürün olup, 14. veya 15. yüzyılda anonim bir yazar tarafından yazıya geçirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Zerkâlî</span>

Zerkali veya tam adıyla Ebu İshak İbrahim el-Zerkali,, Endülüs'lü Arap asıllı astronom.

<span class="mw-page-title-main">Örencik, Palu</span>

Örencik, Elazığ ilinin Palu ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">İslam'ın Altın Çağı</span> 8. ilâ 15. yüzyıllar arasında İslam dünyasının bilimsel, teknolojik ve kültürel olarak zirvede olduğu dönem

İslam'ın Altın Çağı veya İslam Rönesansı, tarihsel olarak Orta Çağ'da, Abbâsîler döneminde 8. yüzyılın ortalarında başlayan ve 15. yüzyılın sonlarına kadar devam eden, İslâm dünyasının çoğunun bilimsel, ekonomik, kültürel, sanatsal, siyasi ve dinî yönlerden zirvede olduğu dönemi ifade eder. Abbâsîler devrinde, Hârûnürreşîd tarafından Bağdat'ta Beytülhikme adında büyük bir bilim merkezinin kurulması ile başlayan bu dönemin, Moğolların 1258'de Bağdat'ı kuşatıp yağmalaması ve böylelikle Abbâsî Hâlifeliği'nin yıkılması ile son bulduğu şeklinde genel bir kabul vardır. Ancak bazı kaynaklarda bu dönemin 14. yüzyıla kadar, bazı kaynaklarda da 15. yüzyıla, hatta 16. yüzyıla kadar sürdüğü ifade edilir.

<span class="mw-page-title-main">Dîneverî</span> Kürt bilim insanı

Ebu Hanife Dinaverî veya sadece Dinaverî, 9. yüzyıl'da yaşamış, astronomi, botanik, metalürji, coğrafya, matematik, tarih ve Kürdoloji gibi pek çok alanlarda çalışmalarda bulunmuş Fars bilim insanı.

<span class="mw-page-title-main">Âşık Çelebi</span> XVI.yyde Osmanlı sahasında yaşamış divan şairi

Âşık Çelebi, 16. yüzyıl şair, mütercim, yazar.

<span class="mw-page-title-main">Fergânî</span>

Ebu el-Abbas Ahmed bin Muhammed bin Kesir el-Fergani Batı'da Alfraganus olarak da bilinen Türk Müslüman astronom ve 9. yüzyıl'da yetişmiş en ünlü astronomlardan biridir. Ay'daki "Alfraganus" kraterinin ismi O'na ithafen verilmiştir.

<i>Surname-i Vehbi</i>

Surname-i Vehbi, padişah III. Ahmed’in dört oğlunun 1720’de gerçekleşen ve 15 gün süren sünnet şenliklerini anlatan ve şair Seyyid Vehbi tarafından kaleme alınmış mensur eserdir.

<span class="mw-page-title-main">Coğrafya tarihi</span> coğrafyanın tarihi yönü

Coğrafya tarihi, tarihi coğrafya'dan farklı olarak coğrafya biliminin tarihsel serüvenini ele alan, kendisine bilim tarihi başlığı altında yer bulan bir disiplindir.

Güzin Duran, Türk ressam ve hattat.

<span class="mw-page-title-main">Cristoforo Buondelmonti</span>

Cristoforo Buondelmonti, İtalyan gezgin ve papaz.

Künhü'l-Ahbâr,, Gelibolulu Mustafa Âlî tarafından kaleme alınan tarih kitabıdır.

Kitâbü't-Tabîh Muhammed bin el-Hasan bin Muhammed bin el-Karim el-Bağdadi yazdığı yemek kitabıdır. Abbasi dönemine ait yemekleri derlemiştir. Kitâbü't-Tabîh 1226'da yazılmıştır. Orijinal kitap 160 tarif içeriyordu ve daha sonra 260 tarif eklenmiştir. Bu kitabın daha önce Ayasofya Camii Kütüphanesi'nde muhafaza edilmiş özgün yazması bugün hâlâ İstanbul'da, ama artık Süleymaniye Kütüphanesi'nde bulunmaktadır. Daha sonraki bir tarihte Kitâbü't-Tabîh'deki 160 reçeteye 260 reçete eklenerek elde edilen genişletilmiş esere Kitâbü'l-Vasfi'l-Et'ime el-Mu'tâde adı verilmiştir. Kitâbü'l-Vasfi'l-Et'ime el-Mu'tâde günümüzde bilinen üç kopyası da Türkiye'dedir. Bu yazmalardan ikisi Topkapı Sarayı Kütüphanesi'nde bulunmaktadır. 15. yüzyıl sonunda Muhammed bin Mahmûd Şirvânî, Kitâbü't-Tabîh'i Türkçeye çevirmiştir. Şirvânî'ni Kitâbü't-Tabîh kitabının sonuna yaklaşık 80 yemek tarifi eklenmiş ve böylece Türkçe ilk yemek kitabını kaleme almıştır.