İçeriğe atla

Cnicus benedictus

Cnicus benedictus
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Plantae
Şube:Tracheophyta
Sınıf:Magnoliopsida
Klad:Eudicots
Takım:Asterales
Familya:Asteraceae
Cins:Centaurea
Tür: C. benedicta
İkili adlandırma
Centaurea benedicta
(L.) L., Sp. Pl. ed. 2: 1296 (1763).

Şevketibostan (Osmanlıca شوكتِ بوستان) ya da bostanotu, şevketotu, mübarekdikeni, akkız (Centaurea benedicta), papatyagiller familyasından, Batıda Portekiz'in kuzeyinden Fransa'nın güneyine, Doğuda İran'ın doğusuna kadar Akdeniz Havzasında yetişen ve yemeği yapılan, 60 cm boyunda bir yıllık dikenli bir bitki. Topraküstü[1] kesimleri körpeyken kesilip toplanan bitki, iyice soyulup dikenlerinden arındıldıktan sonra sebze olarak tüketilmek üzere Ege ve Akdeniz bölgesindeki pazarlarda satılmaktadır.

İnsan besini olarak kullanımı

Ege Bölgesinde sıklıkla tüketilen yabani bitkilerden[2] olan Şevketibostan ya da askalivrus/askolibrus (Ασκαλίβροι, Ασκολίμπροι) Girit mutfağında ve Girit'ten batı Anadoluya göç eden Girit Türkleri tarafından kemikli kuzu etiyle pişirilerek (şevketibostan yemeği) ya da haşlama salata (şevketibostan salatası) olarak tüketilir. Girit'in dağ köylerinde bundan farklı olarak hâlâ arapsaçıyla veya enginarla birlikte de pişirilmektedir.[3]

Kaynakça

  1. ^ http://www.tarim.gov.tr/GKGM_Belgeler/G%C4%B1da%20ve%20Yem%20Hizmetleri/Konular/Bitki_Listesi_%2028.02.2013.xls []
  2. ^ Özgül Özdestan ve Ali Üren (2008). Ege Bölgesinde Sıklıkla Tüketilen Bazı Otların Nitrat ve Nitrit İçeriklerinin Saptanması 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Türkiye 10. Gıda Kongresi; 21-23 Mayıs 2008, Erzurum
  3. ^ Özlemaki'nin Yazı Günlüğü : Mübadelenin ardından İzmir'de yaşayan Girit mutfağı 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 5 Haziran 2012

Dış bağlantılar

Vikitür'de Centaurea benedicta ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Girit</span> Yunanistanın en büyük, Akdenizin 5. büyük adası

Girit, Yunanistan'ın en büyük, Akdeniz'in beşinci büyük adasıdır. Ege Denizi'nin güneyinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Akdeniz Bölgesi</span> Türkiyenin Akdeniz kıyısındaki coğrafi bölgesi

Akdeniz Bölgesi, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Anadolu'nun güneyinde Akdeniz kıyısı boyunca uzanır. Genişliği 120–180 km arasında değişir. Batı ve kuzey batısında Ege Bölgesi, kuzeyinde İç Anadolu Bölgesi, doğusunda Güneydoğu Anadolu Bölgesi, güneyinde ise Akdeniz bulunur. Güneydoğudan Suriye ile komşudur. Türkiye'nin başka bölgelerinde olduğu gibi Akdeniz Bölgesi'nde de bölge sınırları ile yönetim birimleri olan illerin sınırları tümüyle çakışmaz.

<span class="mw-page-title-main">Akdeniz</span> Avrupa, Asya ve Afrika arasında yer alan iç deniz

Akdeniz, Atlas Okyanusu'na bağlı, kuzeyinde Avrupa, güneyinde Afrika, doğusunda Asya kıtaları bulunan deniz. 2,5 milyon km² civarında alanı kaplayan deniz, Cebelitarık Boğazı ile Atlas Okyanusu'ndan, Çanakkale Boğazı ile Marmara Denizi'nden ve Süveyş Kanalı ile Kızıldeniz'den ayrılır. Akdeniz'in tuzluluk oranı ‰ 38 olup tuz oranı fazla olan denizler grubunda değerlendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Ege Denizi</span> Akdenizin parçası olan deniz

Ege Denizi veya Türkçe diğer adı ile Adalar Denizi, Balkan ve Anadolu Yarımadaları arasında, Akdeniz'e bağlı bir denizdir. Marmara Denizi ve Karadeniz'den Çanakkale ve İstanbul Boğazları ile ayrılan bu denizin kuzey sınırları karalarla çizilmiş olmakla birlikte, güney sınırlarını Yunanistan'a bağlı adalar olan Rodos ve Girit çizer. Ege Denizi'nin tüm kıyıları Türkiye ve Yunanistan ile çevrilidir. Karadeniz üzerinden taşınan petrol ürünlerinin dünya pazarına ulaşmasında başlıca yoldur.

<span class="mw-page-title-main">Akdeniz iklimi</span> iklim çeşidi

Akdeniz iklimi, yaz sıcaklığı güneşışınlarının düşme açısına, kuraklık ise alçalıcı hava hareketlerine bağlıdır. En sıcak ay ortalaması 26-28 °C, en soğuk ay ortalaması 8-10 °C dir. Yıllık sıcaklık ortalaması 18 °C dir. Kar yağışı ve don olayı çok ender görülür. En fazla yağış kışın, en az yağış yazın düşer. Kışın görülen yağışlar cephesel kökenlidir. Cephesel yağışlar en fazla bu iklimde görülür.

<span class="mw-page-title-main">Kuzu kapama</span> Türk mutfağından kuzu eti yemeği

Kapama ya da kuzu kapama, daha çok bahar aylarında, genç kuzuların etinden yapılan yemek. Osmanlı saray mutfağına son dönemlerinde girmiş bir yemektir.

<span class="mw-page-title-main">Yunan mutfağı</span>

Yunan mutfağı, Yunanistan'ın ulusal mutfağıdır. Yüzlerce yıllık Yunan kültürünün mirasçısı mutfaktır. Balkan ve Akdeniz mutfaklarının bir parçasıdır. Girit mutfağını da kapsar. Zeytinyağlı yiyecekler ağırlıklıdır. Batı Anadolu Türk mutfağıyla çok büyük benzerlikler taşır.

<span class="mw-page-title-main">İsrail mutfağı</span>

İsrail mutfağı, hem yerel yemekler hem de dünyanın her yerinden İsrail'e gelen Yahudi göçmenlerin yemeklerinden oluşur. 1948'de İsrail devletin kuruluşundan ve özellikle 1970'lerin son yıllarından beri bir İsrail füzyon mutfak oluşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Dünya mutfakları</span>

Dünya mutfağı kavramı, Yerel Mutfak kavramı ile karıştırılmaktadır.

Arnavutluk tarih boyunca birçok devletin yönetimi altına girmiş, bu süreçte yalnızca siyasi veya askeri olarak değil, aynı zamanda kültürel açıdan da etkilenmiştir. Bu sebepten dolayı Arnavut mutfağı başta Türk, İtalyan ve Yunan mutfakları olmak üzere genel itibarıyla Akdeniz mutfağından izler taşımaktadır. Bugün Arnavut halkı tarafından sıkça tüketilen ve yapılan baklava, aşure, kadayıf gibi tatlılar; dolma, yaprak sarma, tarator gibi aperitifler ve ayran, siyah çay, Türk kahvesi gibi içecekler Osmanlı zamanından başlayarak Türk mutfağından Arnavut kültürüne geçen yiyecek ve içeceklerden bazılarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kalamar dolması</span>

Kalamar dolması kalamarın iç harç ile doldurulmasıyla yapılan bir çeşit dolma türüdür. Türkiye'nin Ege Bölgesi,Akdeniz bölgesi ve Marmara Bölgesi'nin bazı illerinde yapılmaktadır.Ayvalık mutfağında yapılmaktadır.Girit mutfağında da yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Keklik otu</span> bitki türü, kekik otu

Keklik otu (Origanum vulgare) nane (Lamiaceae) familyasından, anavatanı Akdeniz bölgesi olan genellikle yemeklerde kullanılan bir bitki türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Mutfaklar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Yemek kültürü bölge, gelenek veya tecrübelerin karışımından oluşabilir. Her mutfak kendine özgü hazırlama şekli, hazırlama araçları, belirli yiyecek ve içecek türünü kullanma, yiyeceklerini üretme veya kendine has öğünleri barındırır. Mutfaklar genellikle kullanıldıkları bölgelere veya orijinal olarak yapıldıkları bölgelere göre adlarını alırlar. Bölgelerde yetişen, üretilen veya getirilen malzemeler yemeğin içeriğini oluşturur. Mutfak kültürü etnik köken veya dine göre de oldukça şekillenebilir.

<span class="mw-page-title-main">Lihtenştayn mutfağı</span>

Lihtenştayn mutfağı Lihtenştaynda bulunan yemek ve malzemeleri ifade eder. Mutfak çeşitlidir ve yakın ülkelerin mutfağından, özellikle İsviçre ve Avusturya'dan etkilenmiştir ve ayrıca Orta Avrupa mutfağından da etkilenmiştir. Peynirler ve çorbalar Lihtenştayn mutfağının ayrılmaz bir parçasıdır. Süt ürünleri, geniş bir süt endüstrisi nedeniyle ülke mutfağında da yaygındır. Yaygın sebzeler arasında yeşillikler, patates ve lahana bulunur. Yaygın olarak tüketilen etler arasında sığır eti, tavuk ve domuz eti bulunur. Günde üç öğün yemek yemek yaygındır.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa mutfakları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste maddesi, Avrupa mutfaklarının bir listesidir. Mutfak, genellikle belirli bir kültürle ilişkilendirilen karakteristik pişirme uygulamaları ve geleneklere denmektedir. Avrupa mutfağı toplu olarak Avrupa ve diğer Batı ülkelerinin mutfaklarını içine alır. Avrupa mutfağı, Avrupa'daki mutfakları içerir.

<span class="mw-page-title-main">Bölgesel mutfak</span> belli bir bölge veya yöreye ait yemekler

Bölgesel mutfaklar ulusa, eyalete veya yerel bölgelere dayanır. Bölgesel mutfaklar, malzemelerin mevcudiyeti, bulunulan iklim, yemek pişirme gelenekleri, tecrübeleri ve kültürel farklılıklara göre çeşitlilik gösterebilir. Geleneksel mutfağın açıklaması basitçe: "Uzun süre boyunca belirli bölgedeki bütün insanların günlük yaşamlarında zamanla ortaya çıkmış yemek hazırlama alışkanlıklarıdır". Bölgesel yemek hazırlama gelenekleri, görenekleri ve içeriklerinin birbiriyle kaynaşmasıyla, sıklıkla belirli bir bölgeye has yemek kültürünün oluşumunu sağlar. Bölgesel mutfaklar adlarını genellikle ortaya çıktıkları coğrafi alandan veya bölgeden alırlar.

<span class="mw-page-title-main">Tunus mutfağı</span>

Tunus mutfağı, Tunus'a özgü yemek pişirme tarzıdır. Esas olarak Akdeniz ve yerli Punik-Berber mutfağının bir karışımıdır. Tarihsel olarak Tunus mutfağı, İtalyanlar, Endülüsler, Fransızlar ve Araplar gibi birçok kültür ve ulusla etkileşime ve değişime tanık olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Cezayir mutfağı</span>

Cezayir mutfağı, Cezayir'e özgü yemek pişirme tarzıdır. Cezayir mutfağı, Berberi kökenli bir Akdeniz ve Kuzey Afrika mutfağı olup Cezayir'in yüzyıllar boyunca diğer kültürler ve milletlerle olan etkileşimlerinden ve alışverişlerinden etkilenmiştir. Hem kara hem de deniz ürünlerinden elde edilen bir zenginlik ile karakterizedir. Cezayir topraklarına yönelik fetihler veya demografik hareketler, farklı halklar ve kültürler arasındaki alışverişin ana faktörlerinden ikisiydi.

<span class="mw-page-title-main">Mısır mutfağı</span>

Mısır mutfağı, Mısır'a özgü yemek pişirme tarzıdır. Mısır mutfağı, Mısır'ın zengin Nil Vadisi ve Nil Deltası'ndan gelen baklagil, sebze ve meyvelerden yoğun olarak yararlanır. Mısır yemeklerinin örnekleri arasında pirinçle doldurulmuş sebzeler ve üzüm yaprakları, humus, falafel, şavurma, kebap, köfte, ful medames, koşari ve molehiya sayılabilir. Yerel olarak eyş beladi olarak bilinen pide, Mısır mutfağının temelini oluşturur ve Mısır'da peynir yapımı, günümüzde tüketilen en popüler peynir türü olan domti ile Mısır'ın birinci hanedanına kadar uzanır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Zelanda mutfağı</span>

Yeni Zelanda mutfağı, Yeni Zelanda'ya özgü yemek pişirme tarzıdır. Yeni Zelanda mutfağı, büyük ölçüde yerel malzemeler ve mevsimsel değişiklikler tarafından yönlendirilir. Öncelikle tarım ekonomisine sahip bir ada ülkesi olan Yeni Zelanda, karadan ve denizden ürün vermektedir. Avustralya mutfağına benzer şekilde, Yeni Zelanda mutfağı, ülke daha kozmopolit hale geldikçe, Akdeniz ve Pasifik Kıyıları etkileriyle, Birleşik Krallık kökenli çeşitli bir mutfaktır.