İçeriğe atla

Clori, Tirsi e Fileno

Clori, Tirsi e Fileno Cantata a tre, HWV 96 George Frideric Handel'in 1707 yılında bestelediği komik kantatı. İki erkeği seven bir kadın çobanın kararsızlığı yüzünden ikisini de kaybetmesini konu alır. Üç ses (2 soprano) ve refakçı orkestra olarak 1 alto) ve 2 blokflüt, 2 obua, 1 lavta, yaylıçalgılar ile klavsenden oluşan bir "continuo" bölümü için hazırlanmıştır.

Tarihçe

1706'da Handel Hamburg'dan ayrılıp güneye seyahat ederek İtalya'ya vardı. İtalya'da müziksever Markiz Francesco Maria Ruspoli ona destek sağladı. Handel Roma'da markize ait Binelli Sarayı ile markizin Ruspoli'deki kır=şal malikanesi arasında seyahat edip gidip gelmeye başladı. 14 Ekim 1707 tarihli bir nota kopyacısının verdiği faturadan anlaşıldığına göre Handel "Clori, Tirsi e Fileno" kantatını Ekim'de hazırlamaya başlamıştır. Bu kantain ne zaman bitirildiği ve ne zaman Markiz'e bir konserde sunulduğu hakkında hiç bilgi bulunmaktadır. Fakat bilinmektedir ki Handel o yıl sonunda Floransa'ya Rinaldo operasının yapımına gitmiştir. Bunlardan çıkartılan sonuca göre Handel 1707 sonbaharında bu kantatı tamamlamış ve bu kantat özel olarak Roma'da patronu Marchese Francesco Maria Ruspoli için verilen bir konserde çalınmıştır.

Bundan sonra bu kantatın hiç çalınmadığı; eserin partisyon notalarının kayıp olduğu; ama Londra'da British Library'de bazı tek tük parçalar bulunduğu uzun yıllar kabul edilmekte idi. 1889'de "Friedrich Chrysander" adlı bir müzikolog elde bulunan partitür parçalarının baskısını yapmıştı. Fakat 1960'ta Alman müzikolog "Rudolf Ewerhart" Munster'de bulunan "Santini Koleksiyonu" içinde tek bir nüsha "Clori, Tirsi e Fileno" kantatının tüm partisyon notalarının bulunduğunu dünyaya ilan etti.

Yeni bulunan tüm partisyon notalarının daha önce British Library'de bulunan bölüm parçaları ile karşılaştırıldığı zaman bu esere eldeki tek tüm nüshadan sonra ekler ve revizyonlar yapıldığı sonucu ortaya çıkartmıştır.

Diğer eserlere konulan kısımlar

Eser daha sonradan Handel'in daha ünlü olmuş opera eserlerindeki şarkılar için ve diğer eserleri için nota kaynağı görevini görmüştür. 1707 sonlarında Handel hazırladığı Rodrigo operası için bu kantatdaki "Un sospiretto" aryasını kullanmıştır. 1709'da hazırladığı Agrıpinna operasında "Se vuoi pace" aryası bu kantattaki "Amo Tirsi" aryası müziğini kullanmaktadır. Kantatdaki 2 ikili 1711'de hazırlanan Rinaldo operasında bulunmaktadır. 1718'de tüm İngilizce olarak hazırladığı Açış and Galatea operası versiyonundaki "As when the dove" aryası da kantatdaki "Amo Tirsi" aryası müziğini kullanır. Kantat'ın "uvertürü" tek bir klaveyili çalgı için değiştirilmiş ve 1720'de yayımlanan "Klavsen Suiteleri"'nin ilk cildi arasında "G-Minör Suite"'in açılış bölümünü sağlamıştır. 1732'de bestelediği Açış ve Galatea operasının genişletilmiş İtalyanca-İngilizce versiyonu içinde yine kantatdaki "Un sospiretto" aryası bulunmaktadır ve aynı eserdeki "Come la rondinella" aryası da kantatdaki bulunan bir aryadır. 1734'te ise hazırladığı paştiş Oreste operası için kantatin uvertürünü tüm orkestra için kullanmıştır.

Kaynakça

  • Anthony Hicks, "Handel: Clori, Tirsi, e Fileno," makalesinden uyarlama
  • "IMSLP Petrucii Music Library" websitesinde "Clori, Tirsi e Fileno, HWV 96 (Handel, George Frideric)" maddesi. [1] 6 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">George Frideric Handel</span>

Georg Friedrich Händel, müzik tarihine opera, oratoryo, kantata, düet gibi vokal eserleriyle geçen Alman klasik batı müziği bestecisidir.

Magdalena Kožená Çek mezzo-soprano.

<span class="mw-page-title-main">Külkedisi (opera)</span>

Külkedisi Gioacchino Rossini tarafından bestelenmiş iki perdelik opera veya dramma giocosodir. Eserin librettosu, Fransız yazar Charles Perrault tarafından yazılmış Külkedisi masalından uyarlanarak Jacopo Ferretti yazılmıştır. Ancak eserin hazırlandığı sıralarda tiyatrolarda özel efektler çok sınırlı olduğu için, eser orijinal masalda bulunan fantezi peri sihirlerinden arındırılmış ve daha gerçekçi olarak sunulmuştur. Eserin prömiyeri 25 Ocak 1817'de Romada "Teatro Valle"de verilmiştir

<span class="mw-page-title-main">Alayın Kızı</span>

Alayın Kızı İtalyan besteci Gaetano Donizetti tarafından hazırlanmış opera comique janrında iki perdelik bir operadır. Besteci Paris'te yaşamakta iken eserin librettosu Fransızca olarak "Jules-Henri Vernoy de Saint-Georges" ve "Jean-François Bayard" tarafından yazılmıştır. Sonradan İtalyan seyircinin zevklerine uydurmak için Callisto Bassi tarafından orijinal versiyondan çok az değişik İtalyanca libretto hazırlanmıştır. Operanın prömiyeri 11 Şubat 1840'ta Paris'te Opéra-Comique tiyatrosunda sahnelenmiştir.

'Zaide, KV. 344 unlu Avusturyalı besteci Wolfgang Amadeus Mozart tarafından 1780'de bestelenen ama öldüğü zaman daha bitiremediği iki perdelik bir Singspiel janrinda opera eseridir. Kaynaklar, bu eserin Mozart'ın âşık olduğu Zaide isimli Türk kızından ilham aldığını bildirirler. İlk basılımı 1838'dedir. Prömiyer sahnelenmesi 27 Ocak 1866'da Frankfurt'ta yapılmıştır.

Serse veya I. Serhas George Frideric Handel tarafından bestelenmiş üç perdelik opera seria janrında bir opera eseridir. Libretto 1694'te "Nicolo Minato" tarafından "Giovanni Bononcini"'nin bestelediği "Serse" operası için hazırlanan librettonun "Silvio Stampiglia" tarafından uyarlanmasının ismi bilinmeyen bir yazar tarafından, yeniden uyarlamasıdır. Eserin prömiyer temsili 15 Nisan 1738'de King's Tiyatrosu, Haymarket, Londra'da yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Georg Friedrich Handel operaları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste Georg Friedrich Handel tarafından hazırlanmış olan opera eserlerinin tam bir listesidir. Özel olarak belirtilmemişse, bütün bu operaları opera seria janrından üç perdelik eserlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Agrippina (opera)</span>

Agrippina George Frideric Handel tarafından bestelenmiş üç perdelik opera seria janrında bir opera eseridir. Libretto Kardinal "Vincenzo Grimani" tarafından hazırlanmıştır. Eser 1709-1710 Venedik Karnaval mevsimi hazırlanmış ve prömiyer temsili 26 Aralık 1709'da "San Giovanni Grisostomo Tiyatrosu", Venedik'te yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ariodante</span>

Ariodante Della guerra amoroso HMW33, George Frideric Handel'in 1735 yılında hazırladığı opera seria janrındaki 3 perdelik operasıdır. Libretto yazarı bilinmemektedir ama eser Ludvico Ariosto'nun Orlando Furioso eserindeki Kanto V ve Kanto VI'dan "Antonio Salvi"'nin uyarlandığı eserden uyarlama olduğu bilinmektedir. Her perdede bir dans gösterisi verilmek için kısımlar bulunmaktadır ve orijinal sahnelenmede bu danslar balerin Marie Salle ve trubu tarafından icra edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Rinaldo (opera)</span>

Rinaldo, 1711 yılında George Frideric Handel tarafından hazırlanan 3 perdelik İtalyan operası. Aaron Hill librettosunu, Giacomo Rossi senaryosunu yapmıştır. Operanın prömiyeri 24 Şubat 1711 yılında Londra'daki Haymarket Kraliyet Tiyatrosu'nda olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Giulio Cesare</span> Georg Friedrich Handelin üç perdelik operası

Giulio Cesare (Giulio Cesare in Egitto HMW27 dizini), George Frideric Handel tarafından 1723'te İngiltere "Kraliyet Muzik Akademisi" için bestelenmiş üç perdelik dramma per musica janrında bir opera eseridir. Libretto "Giacomo Francesco Bussani" tarafından 1676'da "Antonio Sartorio"'nun bestelediği aynı adlı "Giulio Cesare" operası için hazırladığı librettodan "Nicola Francesco Haym" tarafından uyarlanmasıdır.

Herkül George Frideric Handel tarafından Temmuz-Ağustos 1744'te bestelenmiş üç perdelik bir oratoryo ama günümüzde opera olarak sahnelenen müzik eseridir. Libretto İngilizce olarak "Thomas Broughton" tarafından antik Grekçeden Sofokles'in Trakhisli Kadınlar trajedi oyunundan ve antik Latinceden Ovid'in Metamorfozlar eserinin IX. kitabından uyarlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tamerlano</span>

Tamerlano (Timur) George Frideric Handel tarafından bestelenmiş üç perdelik "Dramma per musica" janrında bir opera seria eseridir. Libretto İtalyanca olarak "Nicola Francesco Haym" tarafından "Agostin Piovene"'in Francesco Gasparini için hazırladığı Tamerlano librettosu; Bizanslı tarihçi Dukas'in Historia'sına dayanan Jacques Pradon'un nesir eseri Tamerlan ou La Mort de Bajazet adlı eserlerinden uyarlanarak hazırlanmıştır. Bu eser Londra'da bulunan "Royal Academy of Music" opera şarkıcıları trupu için hazırlanmış ve prömiyer temsili 31 Ekim 1724'te "King's Theatre" Tiyatrosu, Londra'da sahnelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Rodelinda (opera)</span>

Rodelinda, regina de' Longobardi George Frideric Handel tarafından ilk defa Royal Academy of Music şarkıcıları için bestelenmiş 3 perdeden oluşan opera seria janrında bir opera. Eserin libretto'su Nicola Francesco Haym tarafından İtalyanca hazırlanmış ve 1710'da Giacomo Antonio Perti'nin bestelediği opera için Antonio Salvi'nin İtalyanca liberttosundan uyarlanmıştır. Salvi ise liberettosunu 1653'te Fransız tiyatro eseri yazarı Pierre Corneille'in hazırladığı ve konu olarak 7.yüzyılda İtalya'ya yerleşmiş Lombardlar' ın kralı Perctarit'ın hayatını ele alıp işleyen, Pertharite, roi des Lombards adlı trajediyaya dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Orlando (opera)</span>

Orlando George Frideric Handel tarafından bestelenmiş üç perdelik "Dramma per musica" janrında bir opera seria eseridir. Bu Libretto, İtalyanca olarak hazırlanmıştır. Ama librettonun kesinlikle kimin tarafından yazıldığı bilinmemekte ve müzikologlar tarafından "Carlo Sigismondo Capece"'nin 1711'de hazırladığı "L’Orlando, overo La gelosa pazzia" adlı liberettosundan alındığının çok muhtemel olduğunu kabul etmektedirler. Her ne olursa olsun, bu opera metni ünlü şair Ludovico Ariosto tarafından 1516/1532'de yazılmış Ludovico Ariosto'nun Çılgın Orlando Epik şiirinden uyarılmıştır. Handel bu kaynak eseri ve içinde bulunan bazı kısımları Ariodante ve Alcina (1735) operalarının metinlerini uyarlamak için kullanmıştır. Bu eserin prömiyer temsili Londra'da "King's Theatre" Tiyatrosu'da 27 Ocak 1733 tarihinde sahnelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Alcina</span>

Alcina George Frideric Handel tarafından bestelenmiş üç perdelik "Dramma per musica" janrında bir opera seria eseridir. Libretto İtalyanca olarak hazırlanmıştır. Ama librettonun kesinlikle kimin tarafından yazıldığı bilinmemekte ve müzikologlar tarafından "Riccardo Broschi"'nin 1711'de hazırladığı "L'isola di Alcina" adlı oyunundan Handel Roma'ya seyahat ettiği zaman satın alındığının çok muhtemel olduğunu kabul etmektedirler. Her ne olursa olsun, bu opera metni ünlü şair Ludovico Ariosto tarafından 1516/1532'de yazılmış Ludovico Ariosto'nun Çılgın Orlando Epik şiirinden uyarılmıştır. Handel bu kaynak eseri ve içinde bulunan bazı kısımları Ariodante ve Orlando (17353 operalarının metinlerini uyarlamak için kullanmıştır. Alcina operası için bu epik şiirin VI. kanto ve VII. kantosu kullanılmamıştır ve bunlar şövalye Rugierro ile buyucu Alcina arasındaki aşkı konu olarak almaktadırlar. Bu eserin prömiyer temsili Londra'da "Covent Garden Tiyatrosu'nda 16 Nisan 1735 tarihinde sahnelenmiştir. Bu opera eseri içinde bulunan bazı müziksel parçalar Handel tarafından özellikle eserin içinde bale ve dans ihtiva etmeye imkân sağlamak için hazırlanmıştır ve prömiyerde bu dansların aranjmanı dansöz "Marie Salle" tarafından yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Semele (opera)</span>

Semele George Frideric Handel tarafından, liberettosu İngilizce olarak hazırlanmış ve prömiyeri 10 Şubat 1744'te Londra Covent Garden Tiyatrosu'nda sahnelenmiş 3 perdeden oluşan bir 'müziksel dram' veya opera ve oratoryo.

<span class="mw-page-title-main">Acis ve Galatea (Handel)</span>

Acis ve Galatea George Frideric Handel tarafından, librettosu John Gay tarafından İngilizce olarak hazırlanmış bir "müziksel eğlence" tipi. Bu eser ilk olarak 1718'de Handel tarafından yapımlanarak bir perde olarak ana pastoral konulu bir mask veya semi-opera eseri olarak temsil edilmiştir. 1732'de Handel bu eserdeki müziksel parçaları ve yeni hazırladığı ek parçaları birleştirerek Londra'da temsiller yapan bir İtalyan Opeara trüpü için 3 perdelik bir "serenata" olarak hazırlamıştır. Handel bu eseri hazırlamakta iken yazdığı bir notta eseri bir "küçük opera" olarak nitelendirmiştir. Genel olarak bir "müziksel eğlence" olarak isimlendirilmektedir. İngilizce opera konusunda en önemli otoriter kaynak eseri olarak kabul edilen "New Grove Dictionaray of Music" ise bu eseri oratoryo olarak isimlendirmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Elizabet, İngiltere kraliçesi</span>

Elizabet, İngiltere kraliçesi Gioacchino Rossini tarafından bestelenmiş iki perdelik dramma per musica janrinda operadır. Eserin librettosu, İngiliz yazar "Sophie Lee" tarafından İngiltere Kraliçesi I. Elizabeth'in hayatı hakkında İngilizce yazdığı tarihsel roman olan The Recess, or a Tale of other Times (1783-1785) adlı eserinden uyarlanarak İtalyanca Carlo Federici tarafından hazırlanmış Il paggio di Leicester (Leicester'in Genç Erkek Hizmetlisi adli tiyatro oyunundan uyarlanarak İtalyanca olarak Giovanni Schmidt tarafından yazılmıştır. Eserin prömiyer temsili 4 Ekim 1815'te Napoli'de San Carlo Tiyatrosu'nda verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Armida (Haydn)</span>

Armida, bestesi Joseph Haydn tarafından, büyük olasılıkla "Nunziato Porta"'nun Torquato Tasso'nun 1581'de yazmış olduğu Gerusalemme liberata adlı şiirinden uyarlanarak İtalyanca olarak yazılmış olduğu libretto kullanılarak, hazırlanmış 3 perdelik "dramma heroico" janrında bir operadır. Prömiyer temsili 26 Şubat 1784'te modern Macaristan'da Eszterháza'da saray tiyatrosunda yapılmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.