İçeriğe atla

Cisleytanya

Die im Reichsrat vertretenen Königreiche und Länder
İmparatorluk Konseyi tarafından temsil edilen krallıklar ve araziler
1867-1918
bayrağı
Bayrak
{{{arma_açıklaması}}}
Arma
Slogan
Indivisibiliter ac Inseparabiliter
"Bölünmez ve Ayrılmaz"
Millî marş
İmparatorluk marşı
AlmancaGott erhalte, Gott beschütze / Unsern Kaiser, unser Land!
Tanrı İmparatorumuzu ve Ülkemizi korusun ve kurtarsın!
Cisleytanya'nın konumu (pembe)
Cisleytanya'nın konumu (pembe)
BaşkentViyana
Yaygın dil(ler)Almanca, Çekçe, Lehçe, Hırvatça, Sırpça, Ukraynaca, Rumence, Slovence, İtalyanca
HükûmetAnayasal monarşi
İmparator 
• 1867-1910
I. Franz Joseph
• 1916-1918
I. Karl
Başbakan 
• 1867–1871
Friedrich Ferdinand von Beust
• 1918
Heinrich Lammasch
Yasama organıİmparatorluk Konseyi
• Üst meclis
Lordlar Meclisi
• Alt meclis
Temsilciler Meclisi
Tarihçe 
• Kuruluşu
1867
30 Mart 1867
• Dağılma
31 Ekim 1918
• Dağılışı
1918
Yüzölçümü
• Toplam
300005 km2
Nüfus
• Sayılan
28571934
Para birimiGulden (1868-1892)
Kron (1892-1918)
Öncüller
Ardıllar
Avusturya İmparatorluğu
Alman-Avusturya Cumhuriyeti
Günümüzdeki durumu Avusturya
 Bosna-Hersek
 Hırvatistan
 Çekya
 İtalya
 Karadağ
 Polonya
 Romanya
 Slovenya
 Ukrayna

Cisleytanya (AlmancaCisleithanien; MacarcaCiszlajtánia; ÇekçePředlitavsko; SlovakçaPredlitavsko; LehçePrzedlitawia; HırvatçaCislajtanija; SlovenceCislajtanija; RumenceCisleithania; UkraynacaЦислейтанія, Tsisleytaniya; İtalyancaCisleitania), Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun doğrudan Habsburg Hanedanı'nın kontrolündeki kuzey ve batı bölgelerine verilen bir isimdi. Adını Tuna Nehri'nin bir kolu olan Leitha Nehri'nden almaktaydı.[1] Cisleytanya'nın sınırları günümüz Avusturya ile Çekya, Slovakya, Slovenya ve Hırvatistan'nın yanı sıra Polonya, Ukrayna ve İtalya'nın küçük bir kısmını içermekteydi. Başkenti Viyana idi.

Kraliyet toprakları

ToprakBaşkent
Bohemya KrallığıPrag
Dalmaçya KrallığıSplit
Galiçya ve Lodomerya KrallığıLemberg
Enns üstü Avusturya ArşidüklüğüViyana
Enns altı Avusturya ArşidüklüğüLinz
Kraków Büyük DükalığıKraków
Bukovina DüklüğüCzernowitz
Karintiya DüklüğüKlagenfurt
Krajna DüklüğüLaibach
Salzburg DüklüğüSalzburg
Silezya DüklüğüTroppau
Steiermark DüklüğüGraz
İstirya MarkgravlığıBrünn
Moravya MarkgravlığıBrünn
Tirol KontluğuInnsbruck
Vorarlberg KontluğuBregenz
Trieste İmparatorluk Özgür ŞehriTriest

Kaynakça

  1. ^ "Austro-Hungarian Monarchy". The Columbia Encyclopedia. 2 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Avusturya</span> Orta Avrupada bir ülke

Avusturya veya resmî adıyla Avusturya Cumhuriyeti, Orta Avrupa'da denize kıyısı olmayan, dokuz eyaletten oluşan ülke. Batıda Lihtenştayn ve İsviçre, güneyde İtalya ve Slovenya, doğuda Macaristan ve Slovakya, kuzeyde ise Almanya ve Çekya ile komşudur. Avusturya'nın yüzölçümü 83.879 km2dir ve yaklaşık 9 milyonluk bir nüfusa sahiptir. Avusturya Almancası ülkenin resmi dili olsa da, birçok Avusturyalı gayri resmi olarak çeşitli Bavyera lehçelerinde konuşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">I. Dünya Savaşı</span> Avrupada başlayan küresel savaş (1914–1918)

I. Dünya Savaşı, 28 Temmuz 1914 tarihinde başlayıp 11 Kasım 1918 tarihinde sona eren Avrupa merkezli küresel bir savaştır. II. Dünya Savaşı'na (1939-1945) kadar Dünya Savaşı veya Büyük Savaş olarak adlandırılmıştır. Savaşın taraflarından biri olan Osmanlı İmparatorluğu'nda "Genel Savaş" anlamında Harb-i Umumi, halk arasında ise Seferberlik olarak adlandırılmıştır. 1917'de Amerika Birleşik Devletleri'nin savaşa katılmasına kadar bu savaş ABD basınında Avrupa Savaşı olarak anılmıştır. Savaşan taraflar, çoğunlukla Avrupa, Kafkasya, Amerika, Orta Doğu ve Afrika ile Asya'nın bazı bölgelerinde çatıştılar.

<span class="mw-page-title-main">Modena</span> Modena iline bağlı komün (Emilia-Romagna, İtalya)

Modena, kuzey İtalya'da Emilia-Romagna bölgesinde kendi ismini taşıyan Modena ilinin merkezi olan bir komündür.

<span class="mw-page-title-main">Ljubljana</span> Slovenyanın başkenti

Ljubljana veya Lübliyana, Slovenya'nın başkenti ve en büyük şehridir. 2013 yılında şehir nüfusu 274.826'dır. Adriyatik Denizi ve Tuna bölgesi arasında ticaret yolu üzerinde bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Alpler</span> Orta Avrupada yer alan bir sıradağ

Alpler, Orta Avrupa'da yer alan büyük dağ silsilesi. İsviçre, Kuzey İtalya ve Fransa'nın pek çok bölümünde görülür. Avusturya'nın hemen hemen hepsini kaplar ve Almanya'nın güneyinde önemli yer tutar. Coğrafi olarak 44°-48° kuzey enlemleri ve 5°-18° doğu boylamları arasında bulunur. Ekvator'dan ve Kuzey kutbundan hemen hemen aynı uzaklığa sahiptir. 207.000 km² bir alanı kaplar.

<span class="mw-page-title-main">Tuna</span>

Tuna, Almanya'nın güneyinde Kara Orman bölgesinde Donaueschingen kasabasında Brigach ve Breg nehirlerinin birleşmesiyle meydana gelen nehir.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya İmparatorluğu</span> 1804-1867 yılları arasında Habsburg hanedanı tarafından hükmedilen Orta Avrupa toprakları

Avusturya İmparatorluğu, 1804-1867 yılları arasında Habsburg Hanedanı tarafından yönetilen Orta Avrupa topraklarına verilen isimdi.

<span class="mw-page-title-main">Friuli-Venezia Giulia</span>

Friuli-Venezia Giulia İtalya Anayasası ile kısmi bölgesel özerklik verilmiş 20 bölgesinden birisidir. Bölgenin merkezi Trieste şehridir.

<span class="mw-page-title-main">İtalya Krallığı</span> 1861-1946 yılları arasında Güney Avrupada hüküm sürmüş bir krallık

İtalya Krallığı, 1861 yılında İtalya’nın birleşmesinden 1946 yılında İtalyan Cumhuriyeti’nin ilanına kadar devam etmiş bir krallıktır. İtalya Krallığı, Roma İmparatorluğu’nun dağılmasından sonra kurulmuş, bütün İtalya yarımadasını kapsayan ilk devlettir. Aradaki 12 yüzyıl boyunca İtalya yarımadasında çok sayıda devletçik kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Adige Nehri</span>

Adige Nehri, İtalya'nın Po Nehri'nden sonra gelen en büyük nehri, 410 kilometre. Kuzeydoğuda Alpler'den doğar, Trento'dan, Verona'dan geçtikten sonra Venedik Körfezinde Adriyatik Denizi'ne dökülür. Ağzından 250 kilometre içeriye kadar gemiler girebilir. Nehir tarihte birçok savaşlara şahit olmuştur. 1799'da Fransız generali Scherer Avusturya birliklerini bu ırmağın kıyısında yenmiş, I. Dünya Savaşı'nda bu bölgede İtalyan - Avusturya birlikleri arasında zorlu çarpışmalar olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Piave Nehri Muharebesi (1809)</span> Fransız-İtalyan kuvvetleri ile Avusturya kuvvetleri arasında yaşanan bir çatışma

Piave Nehri Muharebesi, 7-8 Mayıs 1809'da Prince Eugène de Beauharnais komutasındaki Fransız-İtalyan kuvvetleri ile Arşidük Johan komutasındaki Avusturya kuvvetleri arasında yaşanan çatışmadır. İtalya'nın kuzeydoğusundaki Piave Nehri yakınında geçen muharebe Fransız-İtalyan kuvvetlerinin zaferiyle sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Drava</span>

Drava, Güney Avrupa'da nehirdir. Tuna Nehri'nin bir koludur. Yaklaşık 749 km uzunluğunda olan Drava, İtalya sınırlarında bulunan dağlardan doğarak sıra ile Avusturya, Kuzey Slovenya ve Hırvatistan topraklarında akar ve 95 km boyunca Hırvatistan -Macaristan sınırını çizer. Daha sonra Osijek yakınlarında Tuna Nehri ile birleşir.

<span class="mw-page-title-main">I. Dünya Savaşı İtalya Cephesi</span>

İtalya Cephesi, I. Dünya Savaşı'nda iki İttifak devleti olan Avusturya-Macaristan İmparatorluğu ve Almanya'nın İtalya'yı istilasıdır. Savaş genelde İtalya'nın Doğu Alplerinde olmuştur. Fakat İttifak Devletleri Alpler'den ileriye gidememiş ve Avusturya-Macaristan ordusu yok edilmiştir. Bu da Avusturya ve Macaristan'ın ayrılmasına neden olmuştur. Savaşın en kanlı çatışmaları Isonzo Nehri'nde olmuştur ve burada 11 büyük muharebe meydana gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gorizia</span> İtalyanın Friuli-Venezia Giulia bölgesinde, ente di decentramento regionale di Gorizia iline bağlı ilçe (komün)

Gorizia, İtalya'nın kuzey doğu coğrafi bölgesinde Friuli-Venezia Giulia özerk idari bölgesinde aynı ismi taşıyan Gorizia ili'nin merkezi olan bir şehir ve komündür.

<span class="mw-page-title-main">Treviso</span> Treviso iline bağlı komün (Veneto, İtalya)

Treviso, İtalya'nın kuzey kesiminde, Veneto yönetim bölgesine bağlı kendi ismini taşıyan Treviso ili'nin merkezi kenti. Sile Nehri şehrin ortasından geçer.

<span class="mw-page-title-main">Pavia</span> İtalyanın Lombardia bölgesinde, Pavia iline bağlı ilçe (komün)

Pavia, kuzeybatı İtalya'daki Lombardiya bölgesinin ve Pavia ili'nin merkezi olan şehir ve yerel idare bakımından bir komün.

<span class="mw-page-title-main">Sacile Muharebesi</span>

Sacile Muharebesi 15 ve 16 Nisan 1809'da Avusturya Arşidükü John tarafından yönetilen bir Avusturya ordusunun Eugène de Beauharnais liderliğindeki bir Fransız-İtalyan ordusunu yenilgiye uğrattığı ve geri çekilmeye zorladığı çatışma.

<span class="mw-page-title-main">Salzburg Dükalığı</span> Salzburgta bulunan bir dükalık

Salzburg Dükalığı, 1849'dan 1918'e kadar Avusturya İmparatorluğu ve Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun bir Cisleytanya kraliyet toprağıydı. Başkenti Salzburg'du, düklükteki diğer şehirler Zell am See ve Bad Gastein'dir. Kraliyet arazisi olmadan önce Salzburg sayısız iktidar değişikliğinden geçti. 1803'te Reichsdeputationshauptschluss aracılığıyla medyatize edildikten sonra Salzburg Elektörlüğü olarak laik yönetim altında kaldı. Sonraki 43 yıl içinde, Salzburg kraliyet ülkesi olmadan önce 3 kez daha iktidar değişikliğine uğradı.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya Silezyası</span> Eski Özerk Bölge

Avusturya Silezyası, resmen Yukarı ve Aşağı Silezya Dükalığı, Bohemya Krallığı ve Hasburg Monarşisi arasında varlığını sürdürmüş özerk bölgedir. Günümüzde Çek Silezyası ile komşudur ve tarihsel olarak Silezya bölgesinin bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Galiçya ve Lodomerya Krallığı</span>

Galiçya ve Lodomerya Krallığı, 1772'de Habsburg Monarşisi’nin taç toprağı olarak kuruldu. Polonya’nın ilk parçalanması sonrasında edilen toprakları kapsıyordu. 1804’te yeni ilan edilen Avusturya İmparatoruğu’nun bir kraliyet arazisi oldu. 1867’den sonra Avusturya-Macaristan çifte monarşisinin Cisleytanya ya da Avusturya yarısının içinde bir kraliyet arazisiydi. Vilayet olarak bir raddeye kadar özerkliğini korudu. Monarşinin 1918’de dağılışına kadar bu durumunu korudu.