İçeriğe atla

Cimri (oyun)

Cimri
L'Avare
"L'Avare" 1682 edisyonu . Gravür:J. Sauvé
"L'Avare" 1682 edisyonu . Gravür:J. Sauvé
YazarMolière
ÜlkeFransa
Orijinal dilFransızca
KonuÇok cimri olan Harpagon ve ailesi etrafında 17. yüzyıldaki Parisli bir burjuva ailesinin ve döneminin ahlâk anlayışını gözler önüne serer.
TürGülmece
Zaman ve mekân17. yüzyıl, Fransa

Cimri (özgün adı: L'Avare), Fransız komedi yazarı Molière tarafından yazılmış 5 perdelik bir oyundur. İlk kez 1668 yılında Palais Royal'da oynamıştır. Eser, Plautus'un Altın Çömlek (Yunanca: Aulularia) adlı komedyasına dayanır.[1] Bozkurt Kuruç'a göre yazar, Ludovico Aristo'nun Isuppositi, Pierre de Larivey'in Les Esprits ve François de Boisropert'in La Belle Plaideuse adlı komedilerinden de yararlanmıştır.[2]

Moliere, eserde o zamanın Paris burjuvasının para tutkusunu öne çıkarır. Parayı bütün insani değerlerin üstüne koyan, kendisine yabancılaşan ve para karşısında özgürlüğünü yitiren insanları ve para temelinde biçimlenen toplumsal ilişkileri hicveder.[1]

Konusu

Paris'in zengin ve cimri burjuvalarından Harpagon, kızı Elise ve oğlu Cléante'yi varlıklı kişilere vermeye niyetlidir. Halbuki Elise, babasının yardımcısı olan Valère'yi, Cléante ise maddi sıkıntılar çekmekte olan Mariane'yı sevmektedir. Çocuklarının niyetlerini bilmeyen Harpagon, onlar hakkında kurduğu planı anlatır. Ayrıca Mariane'yi kendisine ayarlaması için çöpçatan Frosine'i devreye sokar. Cléante, babasının niyetini öğrenince acele para bulmaya çalışır ve tefeciden para bulmaya çalışır. Harpagon ise sürekli çalınır korkusu ile yaşadığı altınlarını bir sandığın içinde bahçeye gömmüştür.

Harpagon planını uygulayabilmek için Mariane'yi yemeğe davet eder. Davete çöpçatan Frosine'i ve kızı Elise'yi evlendirmeyi düşündüğü Anselme'yi de çağırır. Cléante ve Mariane ise Frosine'den yardım isterler. Frosine'e göre Harpagon'un Mariane'den vazgeçmesi için ona varlıklı ve soylu bir kadın bulmak gerekir. Ancak bu arada Harpagon, oğlunu Mariane'ye duygularını ilan ederken duyar. Evde patırtı koptuğu sırada Harpagon, sandığın yerinde olmadığını fark eder, eve polis şefini çağırır ve herkesten kuşkulandığını belirtir. Sandığı Cléante'nin uşağı La Flèche bulmuş ve efendisine vermiştir. Her şeyi kaybettiğini düşünen Valère, yaşam öyküsünü anlatır. Napolili soylu bir aileden gelmesine rağmen, bir deniz kazasında ailesini kaybetmiştir. Öykü bitince Valère'nin Anselme'nin oğlu, Mariane'nin de erkek kardeşi olduğu anlaşılır. Sonunda Harpagon, Anselme'nin düğün giderlerini karşılaması koşuluyla çocuklarının sevdikleri ile evlenmelerine karar verir.

Kişiler

  • Harpagon: Zorba bir aile reisi, Cléante ve Elise'in babası, Mariane'a aşık.
  • Cléante: Harpagon'un oğlu, Mariane'in sevgilisi.
  • Valère: Anselme'in oğlu, Mariane'in erkek kardeşi, Élise'e aşık.
  • Frosine: Çöpçatan. Entrikacı bir kadın. La Flèche'in yeğeni.
  • La Flèche: Cléante'in uşağı.
  • Jacques Usta: Harpagon'un aşçısı ve arabacısı.(Aynı role bürünerek oynar.)
  • Élise: Harpagon'un kızı. Valère'e aşık.
  • Sinyor Anselme: Valère ve Mariane'in babası.
  • Simon Usta, Tefeci.
  • Brindavoine ve La Merluche: Harpagon'un dalkavukları.
  • Bir subay ve yazıcısı.
  • Mariane: Anselme'in kızı. Valère'in kız kardeşi. Cléante'a aşık.
  • Mistress Claude: Harpagon'un hizmetkarı.

Sahnelenme

Eserin ilk sahnelenişi 1668 yılında Palais Royal'da gerçekleştirilmiş ve Harpagon rolünü, o sırada kronik öksürük sorunu olmasına rağmen Moliere'in kendisi oynamıştır.Oyun XIV. Louis tarafından da desteklenmişti.[3]

Eser Louis de Funès ve Jean Girault tarafından 1980 yılında L'Avare adıyla filme çekilmiştir. Louis de Funès, başrolü de kendisi oynamıştır.[4]

Türkiye'de sahnelenmesi

Oyun Nihat Akçan (1977/78),[5] Bozkurt Kuruç (1987/88)[6] ve Işıl Kasapoğlu (2003)[7] tarafından Devlet Tiyatrolarında da sahnelenmiştir.

Kent Oyuncuları

Oyun Kenter Tiyatrosu'nda Mehmet Birkiye yönetiminde 11 Kasım 2009'da prömiyer yapmıştır.[8]

Oyuncu kadrosu

Teknik kadro

  • Sabahattin Eyüboğlu - Çevirmen
  • Mehmet Birkiye - Yönetmen
  • Barış Dinçel - Dekor tasarım
  • Başak Özdoğan - Kostüm tasarım
  • Cem Yılmazer - Işık tasarım
  • Cihan Yöndem - Koreografi
  • Çiğdem Erken - Müzik

Kaynakça

  1. ^ a b Çalışlar, Aziz (1994). Tiyatro Oyunları Sözlüğü. İstanbul: Mitos Boyut Yayınları. ss. 74-75. ISBN 975-7468-93-2. 
  2. ^ Devlet Tiyatroları 24 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 1987-88 dönemindeki oyun broşüründen
  3. ^ "The Miser". 23 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2013. 
  4. ^ "L'Avare (1980) / The Miser / Louis de Funès /1980 / Film Review". 29 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2013. 
  5. ^ 1977/78 dönemi DT oyun broşürü[]
  6. ^ "1987/88 dönemi DT oyun broşürü". 24 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2020. 
  7. ^ 2003 DT oyun broşürü[]
  8. ^ Ece Baktıaya (12 Kasım 2009). "Moliere'in 'Cimri'si Kenter Tiyatrosu'nda". Radikal. 


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Wilhelm Reich</span> Macar-Amerikalı ruhçözümcü (1897 – 1957)

Wilhelm Reich, Avusturyalı-Amerikalı psikiyatrist ve psikanalist, psikiyatri tarihinin en radikal isimlerden biri, Faşizmin Kitle Psikolojisi ve Kişilik Çözümlemesi gibi çok bilinen ve dikkate değer kitapların yazarı, Sigmund Freud'un öğrencilerinden biri, Carl Gustav Jung ve Alfred Adler'in tersine Sigmund Freud'un cinsellikle ilgili tezlerini daha ilerilere götürmeye çalışmıştır.

İbrahim Necdet Ayral, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu, tiyatro yönetmeni, seslendirme sanatçısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Molière</span> Fransız oyun yazarı ve oyuncu (1622 - 1673)

Jean-Baptiste Poquelin daha bilinen adıyla Molière, Fransız oyun yazarı ve oyuncu.

<span class="mw-page-title-main">Alphonse de Lamartine</span> Fransız yazar, şair ve siyasetçi (1790 - 1869)

Alphonse Marie Louise Prat de Lamartine, Fransız yazar, şair ve siyasetçidir.

Fransız edebiyatı, Fransızca kullanılarak ortaya çıkan edebiyat ürünlerini kapsar. Dünyanın en zengin ve en etkileyici edebiyatlarından biridir. Fransız yazarlar başta epik şiir, lirik şiir, drama ve kurgu olmak üzere edebi yazınların tümüne katkıda bulunmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Orhan Veli Kanık</span> Türk şair (1914–1950)

Orhan Veli Kanık, daha çok Orhan Veli olarak tanınan Türk şairdir. Melih Cevdet ve Oktay Rifat ile birlikte yenilikçi Garip akımının kurucusu olan Kanık, Türk şiirindeki eski yapıyı temelinden değiştirmeyi amaçlayarak sokaktaki adamın söyleyişini şiir diline taşıdı. Şair otuz altı yıllık yaşamına şiirlerinin yanı sıra hikâye, deneme, makale ve çeviri alanında birçok eser sığdırdı.

<span class="mw-page-title-main">Kent Oyuncuları</span> İstanbulda özel tiyatro

Kent Oyuncuları (Kenterler), 1962-2014 arasında temsiller vermiş İstanbul'da yerleşik özel tiyatro topluluğu.

<span class="mw-page-title-main">Mücap Ofluoğlu</span> Türk oyuncu ve seslendirme sanatçısı

Mücap Nedim Ofluoğlu, Türk tiyatro oyuncusu, seslendirme sanatçısı, film yönetmeni, yazar. 1970'ler başında İstanbul Şehir Tiyatroları'nda canlandırdığı Cyrano de Bergerac'la ün kazanan sanatçı, 1979'da Moliere'in Hastalık Hastası oyununu Türkiye'de ilk kez sahneye koyan kişi oldu. Bir seslendirme sanatçısı olarak 1960'larda birçok filmde Öztürk Serengil'e ses vermesi ile tanınmıştır. Çevirmen Filiz Karabey'in eşidir.

<span class="mw-page-title-main">Jean-Pierre Cassel</span> Fransız oyuncu

Jean-Pierre Cassel, Fransız oyuncu ve dansçı. Fransız sinemasının popüler yıldızlarından biri olan Cassel, başlangıçta komedi filmlerindeki rolleriyle tanınsa da, yetenekli bir dramatik oyuncu olduğunu da kanıtladı ve 50 yılı aşkın kariyerinde 200'den fazla film ve televizyon kredisi elde etti.

<i>LAvare</i> (film)

L'avare, 1980 Fransız yapımı bir komedi filmi. Louis de Funès ve Jean Girault tarafından yazılmış ve yönetilmiştir. Louis de Funès ayrıca başrolde oynamaktadır. İngilizce "The Miser", Türkçe "Cimri" adıyla gösterime girmiştir. Molière'in ünlü bir komedisi olan L'Avare adlı eserden uyarlanmıştır.

O Ses Türkiye , Tv8'de yayınlanan, yapımcılığını Acun Medya'nın O Ses Türkiye yarışmasının 6. sezonudur. Önceki sezonda jüri olan Hadise, Murat Boz, Hakan Özoğuz ve Gökhan Özoğuz bu sezon da devam ederken Ebru Gündeş ayrılmış, yerine ise Sibel Can gelmiştir. Hakan Özoğuz ve Gökhan Özoğuz tek butonu olan ikili koltukta tek jüri olarak yarışacaklar. Sezonun ilk bölümü 2 Ekim 2016'da yayınlanmıştır.

Kült film sadık, tutkulu ama görece az sayıda bir hayran kitlesine sahip filmler için kullanılan bir terimdir. Aşağıda kült film olarak kabul edilen 1903-2014 yılları arasında çekilmiş filmler listelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Isabelle de Charrière</span> tiyatro oyun yazarı ve besteci (1740-1805)

Isabelle de Charrière, Batı Avrupa'da Aydınlanma Çağı'na bir kadın yazar olarak önemli katkıda bulunan, Hollanda asıllı ama hazırladığı eserleri genellikle Fransızca olarak yazan yazar ve tiyatro oyun yazarı ve klasik batı müziği tarzında müzik bestecisi. Yaşadığı çağlarda cemiyetdeki durum ve gelişmeler üzerine ve politika üzerine ilgisini yöneltmiş; ve bu dönemi, özellikle Fransız Devrimi dönemini, bir feminist açısından iyice yansıtmıştır.

<i>Sırça Kümes</i>

Sırça Kümes, Tennessee Williams'ın 1944 yılında prömiyer yapan anımsama oyunu. Oyunda, Williams'ın kendisine, annesine ve zihinsel sorunlu kız kardeşi Rose'a dayanan karakterler güçlü otobiyografik unsurlar içeriyor.

<span class="mw-page-title-main">Alexandru Macedonski</span> Rumen edebiyat eleştirmeni ve yazar (1854-1920)

Alexandru Macedonski ; Rumen şair, romancı, oyun yazarı ve edebiyat eleştirmenidir. Özellikle anavatanında Fransız Sembolizmini desteklemesiyle ve ilk on yılında Romanya Sembolist hareketine liderlik etmesiyle tanınıyordu. Yerel modernist edebiyatın öncüsü olan, serbest dizeyi kullanan ve bazıları tarafından modern Avrupa edebiyatında ilk olduğunu iddia eden ilk yerel yazardır. Rumen edebiyatı çerçevesinde Makedonski, eleştirmenler tarafından ulusal şair Mihai Eminescu'nun ve okulunun içe dönük gelenekselliğine taban tabana zıt olduğu Literatorul dergisi etrafında şekillenen kozmopolit ve estetikçi bir akımın ikinci lideri olarak görülüyor.

<span class="mw-page-title-main">Antik Yunanistan'da fuhuş</span>

Antik Yunanistan'da fuhuş, çok yaygındı. Daha önemli şehirlerde ve özellikle birçok limanda, önemli sayıda insanı istihdam etti ve ekonomik faaliyetin önemli bir bölümünü temsil etti. Fahişelik gizli olmaktan uzaktı; şehirler genelevleri reddetmiyor, sadece onlar hakkında düzenlemeler yapıyordu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.