İçeriğe atla

Cihan İktisadiyatında Türkiye

Cihan İktisadiyatında Türkiye
YazarŞevket Süreyya Aydemir
ÜlkeTürkiye
DilTürkçe
Yayım1931

Cihan İktisadiyatında Türkiye, Şevket Süreyya Aydemir'in 1931 yılında yayımlanan kitabı.

Hakkında

Aydemir'in bu çalışması Cumhuriyetin ilk yıllarında Türkiye'nin içinde bulunduğu iktisadi durumu dünyada meydana gelen iktisadi olayaların ışığında ve özellikle 1929 yılında çıkan Büyük İktisadi Kriz karşısında Türkiye'nin genel bir değerlendirmesinin yapıldığı kitap temel olarak 1932 yılının Ocak ayından itibaren yayımlanmaya başlayan Kadro dergisi etrafında toplanan ve Etatist bir iktisadi yapıyı isteyen Kemalist aydınların kendi dönemleri için bir başvuru kaynağı haline gelmiştir.

Kitap 1925 yılından itibaren pek çok nedenden dolayı aralarında anlaşmazlık çıkan Türkiye İşçi Çiftçi Sosyalist Fırkası'nda Şefik Hüsnü Bey, Şevket Süreyya Bey ve arkadaşları (daha sonra Kadro Dergisi'nde bir araya gelecek olan yazarlar) arasında çıkan iktisadi ve siyasi ayrılıkların nedenlerinden biri olarak gösterilen, hatta Aydemir ve etrafındakilere dönek denmesine neden olan ve Aydemir'in Afyonkarahisar Hapishanesinde kaleme almaya ve 1927 yılındaki Komünist Tevfikatı'ndan sonra yapılan duruşmlarda sık sık tartışmaların yaşanmasına neden olan ve davadan sonra Ankara'ya gönderdiği rapor temel alınarak yazılmıştır.

15 Ocak 1931 yılında Türk Ocakları'nda yaptığı konuşma metnini temel alarak yazdığı İnkılap ve Kadro adlı yapıtının iktisadi kalkınma ile ilgili kısımları, esasen bu kitapta yazdığı bölümlerden temel alınarak oluşturulmuştur.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kemalizm</span> Türkiye Cumhuriyetinin kurucu ideolojisi

Kemalizm, 1935'ten 1937'ye kadar Kamâlizm veya Atatürk'ün ölümü sonrası yaygınlaşan bir diğer adıyla Atatürkçülük; Türkiye Cumhuriyeti'nin, Atatürk İlkeleri'ni esas alan kurucu ideolojisidir. Kemalizm, Mustafa Kemal Atatürk tarafından uygulandığı şekliyle laikliğe ve Batı demokrasisine dayanan ulusal ve üniter bir cumhuriyet rejiminin kurulması, ekonomik kalkınma ve sanayileşme, yüksek öğrenime ve bilimsel faaliyetlere devlet desteği, spora ve sanata teşvik, ücretsiz ve zorunlu eğitim gibi kapsamlı siyasi, sosyal, ekonomik, kültürel ve dinî reformları içermektedir. Reformların amacı Atatürk'ün ifadesiyle "muasır medeniyetler seviyesinin üstüne çıkmak", çağdaş bir hayat tarzını benimsemektir.

<i>Yön</i> (dergi)

Yön, Ankara'da 20 Aralık 1961'de yayına başlayan ve 27 Mayıs Darbesi sonrası sol muhalif hareketin sözcülüğünü yapan eski haftalık dergi. İmtiyaz sahibi ve yazı işleri müdürü Doğan Avcıoğlu'ydu (1926-1983); Kurucuları arasında Mümtaz Soysal, Cemal Reşit Eyüboğlu vardı. Dergi, 24 sayfa büyük boy halinde 222 sayı çıktı, 30 Haziran 1967'de son sayısı yayımlandı. Yön’ün ilk sayısı 20.000 nüsha basıldı ve tamamı ilk gün satıldı. İkinci sayısı 50.000 nüsha basıldı. Kapanmadan önceki tirajının 15.000 olduğu tahmin ediliyor.

<i>Kadro</i> (dergi)

Kadro, Ocak 1932-Ocak 1935 arasında yayınlanan aylık fikir dergisi. Kadrocular olarak da anılan Kadro dergisinin kurucuları Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Şevket Süreyya Aydemir, Vedat Nedim Tör, Burhan Asaf Belge, İsmail Hüsrev Tökin'dir.

<span class="mw-page-title-main">Müfide Ferit Tek</span> Türk yazar

Müfide Ferit Tek, Türk romancı.

Kadrocular ya da Kadro hareketi, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Şevket Süreyya Aydemir, Vedat Nedim Tör, Burhan Asaf Belge, İsmail Hüsrev Tökin tarafından Ankara'da 3 yıl süreyle çıkarılan Kadro dergisi etrafındaki harekettir.

<span class="mw-page-title-main">Şevket Süreyya Aydemir</span> Türk ekonomist ve tarihçi

Şevket Süreyya Aydemir, Türk yazar, düşün insanı, iktisatçı ve tarihçi.

<i>Suyu Arayan Adam</i>

Suyu Arayan Adam, Şevket Süreyya Aydemir'in 1959 yılında Öz Yayınları'ndan çıkan özyaşam öyküsü.

<i>İnkılap ve Kadro</i>

İnkılap ve Kadro, Şevket Süreyya Aydemir tarafından 15 Ocak 1931'de, Türk Ocakları Merkez Heyeti binasında verilen bir konferanstan yola çıkarak 1932'de yayınladığı kitap.

<i>Tek Adam</i> (kitap)

Tek Adam, Şevket Süreyya Aydemir'in 1963-1965 yılları arasında kaleme aldığı biyografi kitabı. Mustafa Kemal Atatürk'ün hayatının anlatıldığı üç ciltlik bu eser, biyografi olmasının yanı sıra bir inceleme-araştırma kitabı da sayılmalıdır. Mustafa Kemal'in farklı dönemlerini tarafsız bir şekilde işleyen yazar, bu kitabında yalnız Mustafa Kemal'i değil, aynı zamanda 19. yüzyılın sonlarından 20. yüzyılın başlarına kadar uzanan bir süreci ele almıştır. Kitap dikkatli incelenirse, Kemalist devrimin oluşum süreci, Kemalist kadro içindeki çatışma, bu çatışmada Mustafa Kemal Paşa'nın etrafındakiler ile olan ilişkileri, Türkiye'nin kuruluşu, kuruluş döneminde yaşanan olaylar, devrimler, devrimlerin yapılma amacı, bu devrimlerin dayandığı ya da dayandırılmaya çalışılan kaynakları, bu kaynaklar arasındaki çelişki, devrimin yerleşmesi için yapılan çalışmalar, bu çalışmaların doğru ve yanlış yanları ile Kemalist devrimin tamamlanması için Mustafa Kemal'in uygulanmasını zorunlu gördüğü noktalar, eksikleri ve neden yarım kaldıkları, ne amaçla yapıldıkları, yapılamayanların ise neden yapılamadıkları, neden yarım kaldıkları ve neye göre devrimin şekillendiği üzerinde durulmuştur.

<i>Menderesin Dramı?</i>

Menderes'in Dramı?, Şevket Süreyya Aydemir'in 1969 yılında Remzi Kitabevi tarafından yayımlanan kitabı.

<i>İkinci Adam</i>

İkinci Adam, Şevket Süreyya Aydemir'in, İsmet İnönü'nün hayatını anlattığı ve 1966-1968 yılları arasında üç cilt halinde Remzi Kitabevi tarafından yayımlanan biyografik kitaptır. Kitap ne bir övgü, ne de bir yergi kitabıdır. Yazar, kitapta İsmet İnönü´nün hayat hikâyesi etrafında, bir devrin akışını verir.

<i>İhtilalin Mantığı</i>

İhtilalin Mantığı, Şevket Süreyya Aydemir'in 27 Mayıs Darbesini anlattığı 1973 yılında Remzi Kitabevi tarafından yayımlanan kitabı.

<i>Halk İçin İktisat Bilgisi</i>

Halk İçin İktisat Bilgisi, Şevket Süreyya Aydemir'in 1938 yılında yayımladığı ve halk için basitleştirilmiş ve sadeleştirilmiş iktisad terimlerinin ve kısaltılmış bir iktisadi tarihçenin bulunduğu kitap Ziya Gökalp'ten bu yana Türk aydının temel sorunlarından biri olarak gösterilen halka inememe ve halkı aydınlatamama gibi sorunların çözülmesi için yazılmış olduğu aslında kitabın adından daha rahat anlaşılmaktadır.

Türkiye Ekonomisi, Şevket Süreyya Aydemir tarafından 1940 yılında orta okullarda ders kitabı olarak okutulmak maksadıyla yazılmış bir ders kitabıdır.

<i>İktisat Mücadelesinde Köy Muallimi</i>

İktisat Mücadelesinde Köy Muallimi, Şevket Süreyya Aydemir'in 1933 yılında yayımlanan kitabıdır.

1927 Tevkifatı, Türkiye'de gizli faaliyet gösteren Türkiye Komünist Partisi (TKP) üyelerine karşı 1927 sonbaharında yapılan yaygın tutuklamalardır. Dönemin TKP Merkez Komitesi Genel Sekreteri Vedat Nedim Tör'ün gizli parti belgelerini ve üye listelerini polise teslim etmesi üzerine o sırada Türkiye'de Komintern sorumlusu olarak bulunan Şefik Hüsnü'yü ve TKP Merkez Komitesi üyelerini de içine alan büyük bir tutuklama yapılarak 1928 TKP Davası açılmıştır. Bu tutuklamalarda Merkez Komitesi üyelerinden Şevket Süreyya Aydemir de Vedat Nedim Tör'le birlikte hareket ederek daha sonra Kadro dergisi hareketini başlatmışlardır.

Ayrıca Süreyya şu anlamlara da gelebilir:

<i>Lider ve Demagog</i>

Lider ve Demagog, Şevket Süreyya Aydemir'in 1975 yılında yayınlanan kitabıdır. Şevket Süreyya Aydemir'in Cumhuriyet gazetesi ve Yön dergisi gibi çeşitli yayın organlarında çıkan makalelerinin derlenmesiyle oluşmuştur.

Kemalizm ve Marksizm veya Atatürkçülük ve Marksizm, Marksizm ve Kemalizm akımlarının karşılıklı ilişkileri, koşutlukları ve karşıtlıkları ile ilgilenir.

<i>Aydınlık</i> (dergi, 1921)

Aydınlık, Haziran 1921 - 1925 yıllarında Şefik Hüsnü liderliğinde yayınlanan, mesul müdürlüğünü Sadreddin Celâl'in yaptığı aylık Marksist dergi. 1925 yılında 31. ve son sayısı Fevkalade Gençlik Nüshası olarak çıktı. Yazarları arasında Nâzım Hikmet, Şevket Süreyya Aydemir, Vedat Nedim Tör, Kerim Sadi, Leman Sadreddin gibi isimler yer aldı. Şefik Hüsnü tarafından yapılan ilk Komünist Manifesto çevirileri de Aydınlık dergisinde yayınlandı.