İçeriğe atla

Cidde

Cidde
جدّة Cidde
Cidde
Slogan:
Kızıldeniz'in gelini
Cidde'nin haritadaki yeri
Cidde'nin haritadaki yeri
Suudi Arabistan üzerinde Cidde
Cidde
Cidde
Şehir Suudi Arabistan
İdare
 • TürValilik
 • İl ValisiMish'al Al-Saud
 • Belediye BaşkanıHani Abu Ras[1]
Yüzölçümü
 • Toplam3000 km²
 • Kara
1.570 km² (600 mil²)
Rakım12 m
Nüfus
 (2008)Cidde nüfusu
 • Toplam4.234,000
 • Yoğunlukoto 2921/km²
 • Kent
3.855,912
 • Metropol
5.500.000
Zaman dilimiUTC+03.00 (Doğu Afrika Saati)
 • Yaz (YSU)UTC+03.00 (Doğu Afrika Zaman Dilimi)
Alan kodu+966-2
Cidde, 1938
Konum Suudi Arabistan
KriterKültürel: ii, iv, vi
Referans1361[2]
Tescil2014 (38. oturum)
BölgeArap Ülkeleri

Cidde (Arapça: جدة), Suudi Arabistan'da şehir.

İdari olarak Mekke Bölgesi'nde yer alan ve bu bölgedeki aynı isimli valiliğin merkezi olan Cidde, başkent Riyad'dan sonra ülkenin ikinci büyük şehridir. Ülkenin batısında, Kızıldeniz kıyısında, Mekke yakınlarında kurulmuş bir liman kentidir. Özellikle 3. halife Osman zamanında, daha güneyde yer alan "Şuaybe Limanı" yerine Mekke'nin yeni liman kenti olarak ön plana çıkmıştır.[3] Bu konumuyla yüzyıllar boyu Kızıldeniz ticaretinin önemli bir merkezi ve Mekke'ye ulaşmak isteyen Hacıların durağı olmuştur. Ayrıca İslam inancında cennetten kovulan Havva'nın yeryüzüne ilk indiği yer olarak bilinir ve yine inanışa göre Havva'nın mezarı bu kenttedir.

Tarihi

Cidde kentinin tarihi merkezi "Al-Balad" olarak adlandırılan deniz kıyısındaki bölgedir. Yerel mimari üslup ile yapılmış tarihi evleri ve sur kalıntılarıyla UNESCO dünya miras listesi 2014 yılında girmeye hak kazanmıştır.

Osmanlı Dönemi

I. Selim tarafından 1517 yılında fethedilmiştir. Osmanlı hükûmeti 1525 yılında duvarları onarmıştır. Yeni Türk duvarları 6 adet kapı ve kule içermektedir. Ayrıca Cidde Redif Kışlası o dönemde yapılmıştır.

İklim

 Cidde iklimi 
Aylar Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Yıl
En yüksek sıcaklık (°C) 35,0 36,0 40,2 44,5 48,2 52,0 47,0 46,0 48,0 46,4 40,0 37,0 52,0
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) 29,0 29,5 31,8 34,9 37,2 38,3 39,4 38,8 37,6 36,7 33,5 30,7 34,8
Ortalama sıcaklık (°C) 24,5 24,8 26,1 28,5 30,2 31,2 32,7 32,7 31,5 29,8 27,4 25,9 28,8
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) 20,3 20,1 21,4 22,1 24,0 24,8 26,6 27,6 26,4 24,1 22,3 21,0 23,4
En düşük sıcaklık (°C) 11,0 9,8 10,0 12,0 16,4 20,0 20,5 22,0 17,0 15,6 15,0 11,4 9,8
Ortalama yağış (mm) 9,9 3,7 2,9 2,8 0,2 0,0 0,3 0,5 0,1 1,1 26,4 13,1 61,0
Kaynak: Cidde Bölgesel İklim Merkezi[4]



Yerleşim ve Altyapı

Resimler

Kardeş şehirler

Cidde ekonomik, kültürel ve politik kriterlere göre belirlenmiş 25 kardeş şehre sahiptir;

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  • Farsi, Hani M.S. (Mohamed Said). Jeddah: city of art: the sculptures and monuments. London: Stacey International, 1991. ISBN 0-905743-66-0
  • Facey, William & Grant, Gillian. Saudi Arabia by the First Photographers. ISBN 0-905743-74-1
  • Tarabulsi, Mohammed Yosuf. Jeddah: A Story of a City. Riyadh: King Fahd National Library, 2006. ISBN 9960-52-413-2
  • John F. Keane. Six months in the Hijaz : journeys to Makkah and Madinah 1877-1989. Manchester: Barzan Publishing, 2006. ISBN 0-9549701-1-X
  • Al-Khaldi, Ibrahim. The Bedouin Photographer - Al-Mosawwir Al-Badawi. Kuwait, 2004.
  • Badr El-Hage. Saudi Arabia : caught in time 1861-1939. Published by Garnet, Reading, 1997. ISBN 1-85964-090-7
  • Captain G. S. Froster. A trip Across the Peninsula - Rehla Abr Al-Jazeera. Mombai, India, 1866.
  • From Bullard to Mr Chamberlain. Jeddah, 1925 Feb. (No.# secrets) - Archived Post.
  • Al-Rehani. Nejd and Its Followers.
  • Al-Turki, Thuraya. Jeddah: Um Al-Rakha wal Sheddah. Published by Dar Al-Shrooq.
  • Al-Harbi, Dalal. King Abdulaziz and his Strategies to deal with events : Events of Jeddah. King Abdulaziz National Library, 2003. ISBN 9960-624-88-9
  • Didier, Charles. Séjour Chez Le Grand-Cherif De La Mekke. Librairie De L. Hachette et, Rue Pierre.
  • Didier, Charles. Rehla Ela Al-Hejaz: A trip to Hejaz. Translated from "Séjour Chez Le Grand-Cherif De La Mekke" into Arabic. Paris, 1854. ISBN 9960-677-14-1

Kaynakça

  1. ^ "Abu Ras promises new Jeddah". Saudigazette.com.sa. 19 Ağustos 2010. 14 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2011. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2016. 
  3. ^ Türk Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi, İslam Ansiklopedisi - Cidde |http://www.tdvia.org/dia/ayrmetin.php?idno=070524%7C[] 18.02.2016
  4. ^ "Cidde İklim Verileri". Cidde Bölgesel İklim Merkezi. 12 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2015. 
  5. ^ Burak Sansal (20 Kasım 2006). "Sister cities of Istanbul". Greatistanbul.com. 22 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2011. 
  6. ^ "Sister cities of Taipei". Protocol.taipei.gov.tw. 24 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2011. 

Dış bağlantılar


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mekke</span> Suudi Arabistanda bir şehir

Mekke ya da Mekke-i Mükerreme, bugünkü Suudi Arabistan'nın tarihi Hicaz'ında Mekke Bölgesi'nin yönetim merkezi olan şehir.

<span class="mw-page-title-main">Suudi Arabistan</span> Orta Doğuda yer alan bir ülke

Suudi Arabistan veya Suudistan ya da resmî adıyla Suudi Arabistan Krallığı, Arap Yarımadası'nda bulunan en büyük ülkedir. Kuzeybatı'da Ürdün, kuzey ve kuzeydoğu'da Irak, doğuda Kuveyt, Katar, Bahreyn ve Birleşik Arap Emirlikleri, güneydoğuda Umman, güneyde Yemen, kuzeydoğusunda Basra Körfezi ve batısında Kızıldeniz ile çevrilidir. Buraya iki kutsal caminin arazisi de denir; çünkü İslam'a göre iki kutsal şehir olan Mekke ve Medine bu ülkededir. Suudi Arabistan, Orta Doğu'daki bütün körfez ülkelerinde olduğu gibi hızla gelişmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Fehd bin Abdülaziz Âl-i Suud</span> 5. Suudi Arabistan kralı

Fehd bin Abdülaziz Âl-i Suud, 13 Haziran 1982'den 2005'teki ölümüne kadar Suudi Arabistan kralı ve başbakanıydı. Bu görevlerinden önce 1975–1982 yılları arasında Suudi Arabistan veliaht prensi olarak görev yaptı. Modern Suudi Arabistan'ın kurucusu Abdülaziz el-Suud'un sekizinci oğluydu.

<span class="mw-page-title-main">Halid bin Abdülaziz Âl-i Suud</span> 4. Suudi Arabistan kralı

Halid bin Abdülaziz Âl-i Suud, Suudi Arabistanlı devlet adamı ve diplomat olup 25 Mart 1975'ten 1982'deki ölümüne kadar Suudi Arabistan kralı ve başbakanı olarak görev yapmıştır. Tahta çıkmadan önce 1965-1975 yılları arası Suudi Arabistan veliaht prensiydi.

<span class="mw-page-title-main">Faysal bin Abdülaziz Âl-i Suud</span> 3. Suudi Arabistan kralı

Faysal bin Abdülaziz Âl-i Suud, Suudi Arabistanlı devlet adamı ve diplomat olup 2 Kasım 1964'ten 1975'teki suikastına kadar Suudi Arabistan kralı olarak görev yapmıştır. Tahta çıkmadan önce 9 Kasım 1953'ten 2 Kasım 1964'e kadar Suudi Arabistan veliaht prensi olarak görev yapmış ve 1964'te kısa bir süre üvey kardeşi Kral Suud'un naipliğini üstlenmiştir. Faysal, modern Suudi Arabistan'ın kurucusu olan Kral Abdülaziz'in üçüncü oğluydu.

<span class="mw-page-title-main">Hicaz</span> Suudi Arabistanının batısında bir bölge

Hicaz, Arap Yarımadası'nda günümüz Suudi Arabistan'ının batısında bir bölgedir. Hicaz kelimesi Arapçada "engel, bariyer" anlamına gelir. Kızıldeniz boyunca kuzeydeki Ürdün'den güneydeki Asir bölgesine doğru uzanır.

<span class="mw-page-title-main">Mekke Bölgesi</span>

Mekke Bölgesi veya Mekke-i Mükerreme Bölgesi, Suudi Arabistan'ın 13 yönetim bölgesinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Suudi Arabistan kralı</span> Suudi Arabistanın devlet ve hükûmet başkanı

Suudi Arabistan Kralı, Suudi Arabistan Krallığı'nın başı, aynı zamanda Devlet ve Hükûmet Başkanı'dır. Mutlak monarşi ile yönetilen Suudi Arabistan Suud Hanedanı tarafından yönetilmektedir. İdarenin bütün üst makamları kraliyet ailesine mensup olan erkeklerin elinde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İbn Suud</span> Suudi Arabistanın kurucusu ve ilk kralı

Abdülaziz bin Abdurrahman bin Faysal Âl-i Suud veya bilinen adıyla İbn Suud, Suudi Arabistan'nın kurucusu ve ilk kralı. Abdurrahman bin Faysal ile Sare bint Ahmed es-Sudeyri'nin oğlu olarak Riyad'ın yüksek taraflarındaki Necid bölgesinde doğan Abdülaziz 1953'te Taif kentinde öldü.

<span class="mw-page-title-main">Saudi Binladin Group</span>

Saudi Binladin Group, merkezi Suudi Arabistan'ın Cidde şehrinde bulunan, inşaat alanında faaliyet gösteren konglomerat. 1931 yılında Muhammed bin Ladin tarafından kurulmuştur. Günümüzdeki yönetim kurulu başkanı Bekir bin Ladin olup, yönetim kurulunu bin Ladin ailesine mensup kardeşleri oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Cizan</span>

Cizan, Suudi Arabistan'ın Cizan Bölgesi'nin merkezi olan şehirdir. Şehir, Kızıldeniz'in kıyısında Farasan Adası'nın karşısında yer almaktadır. Şehrin nüfusu 2012 yılı itibarı ile 105,193'tür.

<span class="mw-page-title-main">El Vecih</span>

El Vecih, Suudi Arabistan'ın Tebuk Bölgesi'nde bulunan bir şehirdir. Şehir ülkenin kuzeybatısında Kızıldeniz'in kıyısında yer almaktadır. Şehrin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 30,512'dir.

<span class="mw-page-title-main">Kral Abdullah Ekonomik Şehri</span> Suudi Arabistanda yer alan şehir

Kral Abdullah Ekonomik Şehri, Suudi Arabistan'ın Mekke Bölgesi'nde planlanan bir şehirdir. Proje ilk olarak 2005 yılında Kral Abdullah bin Abdülaziz tarafından açıklanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">2009 Cidde seli</span>

2009 Cidde seli, Kızıldeniz'in doğu kıyısında Cidde şehrinde ve Suudi Arabistan'ın Mekke ilinin bir kısmında meydana gelen bir su baskınıdır. 3 Ocak 2010'da yapılan araştırma sonucu bazı 122 kişinin öldüğü, 350 kişinin de kaybolduğu açıklanmıştır. 26 Kasım'da su baskını sonucu bazı yollar 1 metre su altında kalmış, bazı araçlar su altında kalmıştır. Ertesi gün 3,000 aracın su altında kaldığı tespit edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hicaz ve Necid Krallığı</span>

Hicaz ve Necid Krallığı, Suudi Necid Sultanlığı'nın Haşimi Hicaz Krallığı'nı 1925 yılında işgal etmesi sonucu kurulan bir ikili monarşiydi. 1932 yılında iki monarşi Suudi Arabistan adıyla birleşti.

<span class="mw-page-title-main">Hicaz Krallığı</span> Orta Doğuda Hicaz bölgesinde hüküm sürmüş bir devlet

Hicaz Haşimi Krallığı, Orta Doğu'da Hicaz bölgesinde Haşimi Hanedanlığı tarafından yönetilmiş bir devletti. Arap İsyanı esnasında Mekke Şerifi Hüseyin'in Osmanlı ordusunu Arabistan Yarımadası'ndan sürmek için Britanya İmparatorluğu güçleri ile ittifak içinde mücadele etmesi sonrasında Osmanlı İmparatorluğu I. Dünya Savaşı'nda Britanya İmparatorluğu'na yenilerek, bölgeyi tamamen kaybetmiş ve Hicaz millî bağımsızlığını kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Suudi Arabistan'da turizm</span>

Suudi Arabistan, Orta Doğu'daki 2017 yılında 16 milyondan fazla ziyaretiyle en büyük ikinci turizm merkezidir. Suudi Arabistan'daki turizm, çoğunlukla büyük ölçüde dini haclarla ilgili olsa da, eğlence amaçlı turizm sektöründe büyüme vardır. Turizm sektörü son zamanlarda büyük ölçüde artmakta olduğundan, sektörün Suudi Arabistan için ak petrol olması bekleniyor. Turizm sektörünün 2019 yılında 25 milyar dolar kazanması beklenmektedir. Potansiyel turistik yerler arasında Hicaz ve Sarawat Dağları, Kızıldeniz'e dalışlar ve çok sayıda antik kalıntılar bulunmaktadır.

Aşağıdaki kronolojik sıralama, Suudi Arabistan Krallığı'nın Cidde şehrinin tarihini göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kral Abdülaziz Uluslararası Havalimanı</span>

Kral Abdülaziz Uluslararası Havalimanı, Cidde Uluslararası Havalimanı olarak da bilinir, Suudi Arabistan'ın Cidde kentine servis sağlayan uluslararası havalimanı.

Muhammed bin Abdülaziz Âl-i Suud, 1964'ten 1965'e kadar Suudi Arabistan veliaht prensi ve 1925'ten 1954'e kadar Medine Bölgesi'nin valisiydi. Öz kardeşi Halid'in veliaht prens olmasının önünü açmak için veliahtlık görevinden istifa etti. Prens Muhammed, Suud Hanedanı'nın en zengin ve en güçlü üyelerinden biriydi. Kardeşleri her konuda onun tavsiyesine başvurur ve onu dinlerdi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.