İçeriğe atla

Cicim

Cicim, özgü ve atkı iplikleri arasına renkli desen iplikleri atılarak sıkıştırma suretiyle meydana getirilen dokuma türü.

Halk arasında cecim, cacım, çalma, çelme gibi değişik adlarla ifade edilir.[1] Sıklıkla kilim ile karıştırılır. Ancak cicimler kilimden farklı olarak yüzü ve tersi farklı görüntü veren; atkı ve çözgü ipliği dışında süsleme yapmak için üçüncü bir iplik kullanılan dokumalardır.[1] Dokumanın yüzeyinde sonradan iğne ile yapılmış gibi kabarık desenler oluşur. Zemini oluşturan atkı ve çözgü iplikleri genellikle aynı renk ve kalınlıkta, deseni meydana getiren iplikler ise ayrı renk ve kalınlıkta olur.[2] Cicim dokumalarda çoğunlukla koyun yününün kullanıldığı görülmekle birlikte nadiren de olsa kıl iplik kullanılan dokumalar da görülmektedir.[1]

Desen ipinin atılış şekline göre iki atlamalı veya üç atlamalı olarak adlandırılır.

Kaynakça

  1. ^ a b c Sökmen, Sultan. "Bitlis Yöresi Cicim Dokumaları". Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Cilt 18 Sayı 2 Aralık 2016. 12 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2018. 
  2. ^ "El Sanatları Teknolojisi" (PDF). Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara, 2012. 14 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Haziran 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Dokuma, atkı ve çözgü ipliklerinin dikey açı yapacak şekilde, birbirinin altından, üstünden geçirilmesiyle ortaya çıkan düz yüzeyli üründür.

<span class="mw-page-title-main">Hereke halısı</span>

Hereke halısı Türkiye'de Kocaeli'ne bağlı bir kıyı şehri olan Hereke'de üretilen halıdır. Çift düğüm tekniği kullanılması ve el yapımı olması onu diğer halılardan farklı kılar. Yapımı yıllar sürebilmektedir. Birinci sınıf İpek kullanılarak örülen halılar saraylarda dekorasyon olarak kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">Kilim</span> dokuma türü

Kilim, iki iplik sistemine dayanılarak yapılan, tersi ve düzü bulunmayan havsız bir dokuma.

<span class="mw-page-title-main">Filografi</span>

Filografi, tasarlanmış bir motif ya da desenin, ahşap malzeme üzerine çiviyle çakılması ve arasından çeşitli renklerde iplik veya teller geçirilmesi ile oluşturulan, farklı motif ve desenlerin ortaya çıkarılmasını sağlayan bir el sanatıdır. Orta Doğu'da doğmuş ve Avrupa'dan Uzak Doğu'ya kadar yayılmış ancak yapımının zor olduğu düşüncesiyle yok olmaya yüz tutmuştur. Filografide, belirli örgü teknikleri kullanılarak hat yazıları, simetrik desenler, amblemler, çiçekler ve çizgi film karakterleri panolar hâlinde meydana getirilebilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Halı</span>

Halı; atkılarının atılmasından sonra üzerine desene göre istenilen hav yüksekliğinde iplerin geçirilerek düğümlenmesi ile yapılan ev içinde ve genellikle yer örtüsü olarak kullanılan eşyadır. Bazı evlerde de duvarda görülür.

<span class="mw-page-title-main">El halısı</span>

El Halısı, hav iplikleri, çözgü ipliklerinin üzerine elle düğümlenmiş olan halı tipidir. Yan yana düzgün şekilde bir çerçeveye dizilmiş çözgü ipliklerinin her çiftine yün, ipek veya rayon ipliklerle düğüm atılarak ilmek sıraları teşkil edilmesi ve en az bir sıra atkı atılıp ilmek sırasının sıkıştırılması şeklinde üretilir. El halılarının kalitesini belirleyen hav ipliklerinin cinsi, düğüm şekli ve düğüm sıklığıdır.

Örme, ipliklerin tek başına ya da topluca çözgüler halinde örücü iğne ve yardımcı elemanlar vasıtasıyla ilmekler haline getirilmesi, bunlar arasında da yan yana boylanmasına bağlantılar oluşturulması ile bir tekstil yüzeyi elde edilmesi işlemidir.

<span class="mw-page-title-main">Şile bezi</span>

Şile bezi, el tezgâhlarında, pamuk ipliğinden dokunan, tamamen Şile'ye özgü bir bezdir.

<span class="mw-page-title-main">Kumaş</span>

Kumaş, ipliklerin, çeşitli yöntemlerle bir araya getirilerek oluşturduğu kaplayıcı yüzeylerdir. Pamuk, yün, ipek, keten vb maddelerden elde edilir.

<span class="mw-page-title-main">Türkmen halısı</span>

Türkmen halısı geleneksel olarak Orta Asya kökenli bir tür el yapımı yer kaplama tekstilidir. Orijinal Türkmen aşiret halıları ile bugün başta Pakistan ve İran olmak üzere ihracata yönelik çok sayıda üretilen kilimleri birbirinden ayırmakta fayda vardır. Orijinal Türkmen halıları, Türkmenistan'ın ana etnik grubu olan ve Afganistan ve İran'da da bulunan Türkmen aşiretleri tarafından üretilmiştir. Çadır halılarından, kapı süslerine, irili ufaklı çantalara kadar pek çok amaç için kullanılmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Muslin</span> bir çeşit pamuklu kumaş

Muslin düz dokuma bir pamuklu kumaş tipi. Çok şeffaf ince dokumalardan kaba dokumalara kadar birçok farklı kalınlıkta üretilirler. Genelde düz renktir. Adını ilk üretildiği yer olan Irak'taki Musul şehrinden alır. Arapçada Musullu/Musul işi anlamına gelen musuli sözcüğü köken olarak gösterilebilir. Erken dönem muslinler, özellikle Dakka'da, olağanın dışında narinlikte elde eğirilmiş ipliklerle dokunuyordu. 17 ve 18. yüzyıllar boyunca Avrupa'ya sıklıkla bu bölgelerden muslin ihraç edilmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Gördes düğümü</span>

Gördes düğümü, çift düğüm, simetrik düğüm ya da kapalı ilme, adını Manisa'nın Gördes kazasından alan, Türk halılarında kullanılan düğüm çeşidi. Türk düğümü de denir.

Nevresim, yorgan ve battaniye gibi örtülerin üzerine geçirilen ev tekstili ürünüdür. Kolaylıkla değiştirilebilir olması, dolayısı ile temizliğinin çok kolay olması, ürünün yaygın bir biçimde kullanılmasını sağlamıştır. Nevresim, temizlik açısından geçtiğimiz yüzyılın önemli buluşlarındandır.

<span class="mw-page-title-main">Çarşaf</span>

Çarşaf, yatak takımı olarak tek başına veya çift halinde kullanılan, uzunluğu ve genişliği şilteden daha büyük olan ve şilte veya yatağın hemen üzerine, ancak battaniyelerin ve diğer yatak takımlarının altına serilen bir üründür.

<span class="mw-page-title-main">Kasımuşağı halıları</span>

Kasımuşağı halıları, Azerbaycan'ın halıcılık okullarından biri olan Karabağ halıcılık okulunun Cebrayıl grubuna ait hovlı halılardır. Karabağ tipi Cebrayıl grubuna ait "Kasımuşağı halıları" Zengezur bölgesinin Hacışamlı idari toprak biriminde bulunan bulunan Kasımuşağı obasının yanı sıra çevre köylerin de adıyla ilgilidir.

<span class="mw-page-title-main">Kumkapı halısı</span>

Kumkapı halısı, İstanbul'un Kumkapı bölgesinde, saray çevresi ve yurt dışındaki alıcılar için ipek üzerine metal ipliklerle dokutulan, İran ve Osmanlı desen özellikleri taşıyan halılardır.

<span class="mw-page-title-main">Düğümlü havlı halı</span>

Düğümlü havlı halı çözgü ve atkı arasında dokunmuş düğümlerin kesik uçlarından yükseltilmiş yüzeyler veya kazıklar içeren bir halıdır. Ghiordes / Türk düğümü, Türk halıları ve Fars halılarına özgü Senneh / Fars düğümü iki ana düğümdür. Kazıksız düz veya goblen dokuma halı bir kilimdir. Bir havlı halı, çözgü ve atkı genişliği ve sayısı, hav yüksekliği, kullanılan düğümler ve düğüm yoğunluğundan etkilenir.

<span class="mw-page-title-main">Elpek bezi</span> Karadeniz Ereğlisine özgü geleneksel kumaş

Elpek bezi, Zonguldak'ın Karadeniz Ereğli ilçesinde üretilen yöresel el dokumalarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Örme kumaş</span>

Örme kumaş bir tekstil türüdür. Örgüden, ipliklerin birbirine ilmeklenmesi işleminden veya geçmesinden kaynaklanır. Daha esnek olması ve daha küçük parçalar halinde daha kolay yapılabilmesi nedeniyle dokuma kumaştan farklıdır, bu da onu çoraplar ve şapkalar için ideal kılar. İki temel örgü kumaş çeşidi vardır: atkı örme ve çözgü örme.

<span class="mw-page-title-main">Kilim motifleri</span>

Geleneksel kilimlerde her birinin birçok çeşidi olan pek çok motif kullanılmaktadır. Özellikle Anadolu'da köy kadınları, evlenmeden önce veya evlilik hayatları boyunca yaşamları için önemli olan temaları halılarına dokurlardı. Bazı motifler mutluluk ve çocuk gibi arzuları temsil ederken; diğerleri ise kurt ve akrep gibi tehditlerden veya nazardan korunmak için kullanılırdı. Bu motifler kilimlerde desen olarak dokunduğunda sıklıkla birleştirilirdi. 20. yüzyılda aşiret ve köy kültürünün kaybolmasıyla birlikte kilim desenlerinin anlamları da silinmeye yüz tutmuştur.