İçeriğe atla

Churchill Savaş Hükûmeti

Winston Churchill

Churchill savaş Hükûmeti, 10 Mayıs 1940'tan 23 Mayıs 1945'e kadar İkinci Dünya Savaşı'nın çoğunda Birleşik Krallık'ın koalisyon hükûmetiydi. Neville Chamberlain'in istifasının ardından Kral VI. George tarafından Başbakan olarak atanan Winston Churchill tarafından yönetildi.

Başlangıçta Churchill, Konseyin Lord Başkanı olarak Chamberlain, Lord Privy Seal ve daha sonra Başbakan Yardımcısı olarak Clement Attlee, Dışişleri Bakanı olarak Vikont Halifax ve portföyü olmayan bir bakan olarak Arthur Greenwood'u içeren beş kişilik bir Savaş Kabinesi kurdu. Orijinal savaş kabinesi beş üye ile sınırlı olmasına rağmen, pratikte hizmet şefleri ve bakanlar tarafından kabine genişletildi. Kabine, savaş ilerledikçe boyut ve üye olarak değişti, ancak daha sonra 1940'ta Churchill, önemli eklemeler yaptı; Dışişleri Bakanı olarak Anthony Eden Washington DC'ye ABD büyükelçisi olarak gönderilen Halifax'ın yerine; Lord Beaverbrook, Uçak Üretim Bakanı olarak, Kasım ayında ölen Chamberlain'in yerine Maliye Bakanı olarak Sir Kingsley Wood ve Konsey Lord Başkanı olarak Sir John Anderson görevlendirildi.

Koalisyon, Almanya'nın nihaî yenilgisinin ardından, İşçi Partisi'nin genel seçimlere hazırlanmak için çekilmeye karar vermesiyle, Mayıs 1945'te feshedildi. Muhafazakâr Parti'nin lideri olan Churchill'den Kral tarafından yeni bir hükûmet kurması istendi. Kurulan hükûmet Geçici Churchill Hükûmeti olarak biliniyordu ve o yıl 26 Temmuz'da genel seçimlerin tamamlanmasına kadar ülkeyi yönetti.

Arka plan

1935 genel seçimleri, Muhafazakarların önemli bir çoğunlukla kazandığı zaferle sonuçlandı ve Stanley Baldwin Başbakan oldu. Mayıs 1937'de Baldwin emekli oldu ve yerine Baldwin'in Alman, İtalyan ve Japon saldırganlığı karşısında yatıştırma dış politikasını sürdüren Neville Chamberlain geçti. 1938'de Hitler ile Münih Anlaşması'nı imzalayan Chamberlain, diktatörün devam eden saldırganlığı karşısında alarma geçti ve Mart 1939'da, saldırıya uğraması halinde Polonya'ya İngiliz desteğini garanti eden İngiliz-Polonya askeri ittifakını imzaladı. Chamberlain, 3 Eylül 1939'da Almanya'ya karşı savaş ilanını yayınladı ve Amiralliğin Birinci Lordu olarak Winston Churchill'i içeren bir savaş kabinesi kurdu. [1]

Almanya'nın Norveç'i işgal etmesinden sonra 1940 baharında Chamberlain'in liderliğinden duyulan memnuniyetsizlik yaygınlaştı. Buna karşılık, Avam Kamarası Norveç Tartışmasını 7-9 Mayıs tarihleri arasında düzenledi. İkinci günün sonunda, İşçi muhalefeti, aslında Chamberlain'e karşı bir bir güvensizlik önergesi sundu. Chamberlain için sarsıcı bir darbe oldu. [1]

9-13 Mayıs 1940: Yeni bir hükûmetin kurulması

9 Mayıs - Chamberlain seçeneklerini değerlendiriyor

Neville Chamberlain
Vikont Halifax

9 Mayıs Perşembe günü, Chamberlain bir Ulusal Koalisyon Hükûmeti kurmaya çalıştı. Downing Street'te Vikont Halifax ve Churchill ile yaptığı görüşmelerde, İşçi Partisi'nin böyle bir hükûmete girmesi gerekiyorsa istifaya oldukça hazır olduğunu belirtti. İşçi Partisi lideri Clement Attlee ve yardımcısı Arthur Greenwood daha sonra toplantıya katıldılar ve sorulduğunda, önce partilerinin Ulusal Yürütme Komitesine (daha sonra parti kongresine hazırlanmak için Bournemouth'a) danışmaları gerektiğini belirttiler, ancak bu pek olası değildi. Chamberlain liderliğindeki bir hükûmet; muhtemelen başka bir Muhafazakarın altında hizmet edebilecekti.[2]

10 Mayıs - Churchill, Chamberlain'in yerini aldı

10 Mayıs Cuma sabahı Almanya Hollanda, Belçika ve Lüksemburg'u işgal etti. Chamberlain başlangıçta böyle bir zamanda hükûmet değişikliğinin uygunsuz olacağını hissetti, ancak İşçi Partisi'nin onun altında hizmet etmeyeceğine dair düşünüyordu, Savaş Kabinesine istifa etme niyetini açıkladı.[3] Tartışmayı açmasının üzerinden henüz üç gün geçmeden Chamberlain, Başbakanlıktan istifa etmek için Buckingham Sarayı'na gitti. Başbakan olarak istifa etmesine rağmen, Muhafazakar Parti'nin lideri olmaya devam etti. Kral'ın bariz aday olduğunu düşündüğü Halifax'ın [4] neden Başbakan olmak istemediğini Krala açıkladı. Kral daha sonra Churchill'i çağırdı ve ondan yeni bir hükûmet kurmasını istedi; Churchill'e göre, bir koalisyon hükûmeti olması gerektiğine dair bir şart yoktu. [5]

10 Mayıs saat 21:00'de Chamberlain, Başbakan değişikliğini BBC üzerinden duyurdu. Ardından Churchill, söz verdiği destek için teşekkür etmek için Chamberlain'e yazdı. Daha sonra Attlee ve Greenwood'un yardımıyla koalisyon kabinesini kurmaya başladı. Görüşmeler Cumartesi gününün erken saatlerine kadar devam etti ve İşçi Partisi'nin onayına bağlı olarak yeni savaş kabinesinin oluşumu konusunda geniş bir anlaşmaya vardılar. Attlee ve Greenwood, Churchill'in bazı kilit görevler de dahil olmak üzere İşçi Partisi üyelerine hükûmet pozisyonlarının üçte birinden fazlasının teklif edileceğine söz verdikten sonra Cumartesi günü bunu güvence altına alacaklarından emindiler. [6] [7]

11/12 Mayıs – Hükûmetin kurulması

Clement Attlee

11 Mayıs Cumartesi günü, İşçi Partisi Churchill'in önderliğinde bir ulusal hükûmete katılmayı kabul etti ve savaş kabinesini onayladı. [1] İşçi Partisi lideri Clement Attlee, Lord Privy Seal olmak için Muhalefet Lideri olarak resmi rolünden vazgeçti. İşçi Partisi genel başkan yardımcısı Arthur Greenwood, portföyü olmayan bir bakan olarak atandı. [1]

11 Mayıs 1940'tan Attlee 23 Mayıs 1945'te görevine devam edene kadar fiili bir Muhalefet Lideri yoktu. İşçi Partisi, fiilen ulusal hükûmetin bir üyesi olmasına rağmen, görevi Avam Kamarası'nın sürekli işlevselliğini sağlamak olan bir Muhalefet Lideri vekili atadı. Avam Kamarası'ndaki yasal süreç, fiili bir muhalefet olmasa bile birinin, hatta bir hükûmet üyesinin o rolü doldurmasını gerektirmektedir.[8]

Churchill'in Başbakan olduğu sırada asıl sorunu, Muhafazakar Parti'nin lideri olmaması ve desteğine ihtiyaç duyduğu için Chamberlain'i savaş kabinesine dahil etmek zorunda kalmasıydı. Başlangıçta Churchill, Chamberlain'i hem Avam Kamarası Lideri hem de Maliye Bakanı olarak atamayı önerdi. Attlee itiraz etti ve Churchill Chamberlain'i Konseyin Lord Başkanı olarak atamaya karar verdi . Savaş kabinesinin beşinci üyesi, Dışişleri Bakanı olarak görevini sürdüren Halifax'tı. [1] Chamberlain yerine Sir Kingsley Wood Şansölye oldu.[1]

Churchill kendisini Avam Kamarası Lideri olarak atadı (1942'ye kadar Avam Kamarası'ndaki bir başbakanın Meclisi yönetmesi normal bir prosedürdü) ve kendisine Savunma Bakanı olarak yeni bir rol yarattı, böylece Avam Kamarası'nın daimi başkanı olacaktı. [7] [9] Anthony Eden Savaştan Sorumlu Devlet Bakanı oldu; İşçi Partisi'nden AV Alexander, Churchill'in yerine Deniz Kuvvetleri Komutanlığının İlk Lordu oldu ve Liberal Parti lideri Sir Archibald Sinclair Havadan Sorumlu Devlet Bakanı oldu. [7]

13 Mayıs - Churchill'in Başbakan olarak ilk konuşması

13 Mayıs Pazartesi günü, üst düzey hükûmet kadrolarının çoğu doldu. O gün Whit Pazartesi günüydü, normalde bir banka tatiliydi ama gelen hükûmet tarafından iptal edildi. Avam Kamarası özel olarak toplandı ve Churchill ilk kez Başbakan olarak konuştu:[10]

Bu Meclisin, ulusun Almanya ile savaşı muzaffer bir sonuca varmak için kovuşturma konusundaki birleşik ve katı kararlılığını temsil eden bir Hükûmetin kurulmasını memnuniyetle karşıladığını belirtmek isterim.
Churchill'in bakanları 24 Ekim 1941. [7]

Beş üyeden oluşan bir Savaş Kabinesi'nin ulusun birliğini temsil etmek için kurulduğunu ve üç ana parti liderinin de Savaş Kabinesinde veya yüksek yürütme ofisinde hizmet vermeyi kabul ettiğini açıkladı. Churchill, tüm bakanlık atamalarını ayın 14'ünün sonuna kadar tamamlamayı umuyordu. Churchill'in konuşması en ünlülerinden biri haline geldi çünkü şu niyet beyanıyla sonuçlandırdı:[11]

Meclise, bu Hükûmete katılanlara söylediğim gibi, "kan, zahmet, gözyaşı ve terden başka sunacak bir şeyim yok" derdim. Önümüzde en acıklı türden bir imtihan var. Önümüzde çok, çok uzun aylar süren mücadele ve ıstırap var. Politikamız nedir diye soruyorsunuz. Ben derim ki: Tanrı'ın bize verebileceği bütün kuvvet ve kuvvetle denizde, karada ve havada savaşmaktır; karanlık, içler acısı insan suçları kataloğunda asla geçilemeyen korkunç bir tiranlığa karşı savaş açmak. Politikamız budur. Soruyorsun, amacımız ne? Tek kelimeyle cevap verebilirim: Zaferdir, ne pahasına olursa olsun zafer, tüm teröre rağmen zafer, yol ne kadar uzun ve zor olursa olsun zafer; çünkü zafer olmadan hayatta kalmak olmaz. Görevimi umutla üstleniyorum. Şu anda herkesin yardımını istemeye hakkım olduğunu hissediyorum ve "Gelin o zaman, birleşik gücümüzle birlikte ilerleyelim" diyorum.

Buna cevaben, Muhalefet Lideri vekili olarak Hastings Lees-Smith, İşçi Partisi'nin ülkeyi birleşik bir siyasi cepheye güvence altına alma hareketine onay vereceğini duyurdu.[12] David Lloyd George ve Stafford Cripps de dahil olmak üzere diğer bazı üyeler konuştuktan sonra, Mecliste 381 üye hükûmet lehinde "evet" oyu verdi ve savaş koalisyonu oybirliğiyle kabul edildi.[13]

Kaynaklar

  1. ^ a b c d e f Jenkins 2001.
  2. ^ quoted in Gilbert, as from The Diaries of Sir Alexander Cadogan O.M 1938–45. Londra: Cassel. 1971. s. 280 (diary entry for 9 May 1940). ISBN 978-03-04937-37-0. 
  3. ^ War Cabinet No. 119 of 1940, 4.30 p.m. (there were three War Cabinet meetings that day): Cabinet papers 65/7 cited in Gilbert.
  4. ^ Wheeler-Bennett 1958.
  5. ^ Churchill 1968.
  6. ^ Gilbert 1983.
  7. ^ a b c d Hermiston 2016.
  8. ^ "Ministers of the Crown Act 1937". Modern Law Review. Blackwell Publishing. 1 (2): 145-148. 1937. doi:10.1111/j.1468-2230.1937.tb00014.x. ISSN 0026-7961. 
  9. ^ "War Cabinet and Cabinet: Defence Committee (Operations): Minutes and Papers (DO Series)". Kew, Richmond: The National Archives. 3 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2021. 
  10. ^ "His Majesty's Government – Churchill". Hansard, House of Commons, 5th Series, vol. 360, col. 1501. 13 Mayıs 1940. 20 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2019. 
  11. ^ "His Majesty's Government – Churchill". Hansard, House of Commons, 5th Series, vol. 360, col. 1502. 13 Mayıs 1940. 20 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2019. 
  12. ^ "His Majesty's Government – Lees-Smith". Hansard, House of Commons, 5th Series, vol. 360, cols 1504–1505. 13 Mayıs 1940. 20 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2019. 
  13. ^ "His Majesty's Government – Division". Hansard, House of Commons, 5th Series, vol. 360, col. 1525. 13 Mayıs 1940. 20 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Winston Churchill</span> Birleşik Krallık başbakanı (1940–45; 1951–55)

Sir Winston Leonard Spencer Churchill, 1940-1945 ve 1951-1955 dönemi Birleşik Krallık Başbakanı. II. Dünya Savaşı sırasında Birleşik Krallık'ın başında bulunmuştur. Savaşın ardından 5 Mart 1946'da ABD'nin Missouri eyaletinin Fulton kentindeki Westminster Kolejinde verdiği söylevle "Demir Perde" teriminin benimsenmesini sağlamış ve Soğuk Savaş'ın habercisi olarak tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Charles Grey</span>

Charles Grey, Vikont Howick olarak da bilinen Britanyalı siyasetçi, 1830 ile 1834 yılları arasında Britanya başbakanı.

<span class="mw-page-title-main">Alec Douglas-Home</span> Birleşik Krallık başbakanı (1963–1964)

Alexander Frederick Douglas-Home İngiliz siyasetçi, Ekim 1963 - Ekim 1964 arası başbakan, Macmillan ve Heath kabinelerinde dışişleri bakanı.

<span class="mw-page-title-main">Ramsay MacDonald</span> Birleşik Krallığın Başbakanı (1929-1935)

James Ramsay MacDonald Büyük Britanyalı siyasetçi, Birleşik Krallık'ın İşçi Partili ilk başbakanı.

<span class="mw-page-title-main">David Lloyd George</span> Britanyalı devlet adamı. Britanya tarihinde seçilmiş olan ilk soylu olmayan başbakan.

David Lloyd George, Britanyalı siyasetçi, 1916-1922 arasında başbakan. David ön adı, Lloyd George soyadıdır. 1945'te ölümünden kısa bir süre önce Dwyfor Kontu payesi verildi.

İşçi Partisi, 20. yüzyılın ilk yıllarından beri Birleşik Krallık'ta sol kanadın en büyük siyasi partisidir.

Gölge kabine veya gölge hükûmet, İngiliz Westminster yönetim sisteminde Ana Muhalefet partisinin Liderinin önderliğinde söz konusu partinin üst düzey sözcülerinden oluşan ve her biri iktidar partisinin yönetimdeki bakanlarının birine alternatif (gölge) oluşturan, kendileri iktidar olursa iktidar partisinin belli bir konuda yaptığı uygulamadan farklı olarak ne şekilde davranacaklarını belirten üyeler topluluğudur.

<span class="mw-page-title-main">George Lansbury</span>

George Lansbury, İngiliz İşçi Partisi lideridir (1931-1935). Aşırı savaş karşıtı tutumundan dolayı parti liderliğinden ayrılmak zorunda kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ed Miliband</span> İngiliz siyasetçi (d. 1969)

Edward Miliband bir Birleşik Krallık politikacısıdır. 2005'ten itibaren Avam Kamarası'nda "Doncaster North" seçim bölgesinden milletvekilliği yapmaktadır. 2007-2010 döneminde Birleşik Krallık Başbakanı olan Gordon Brown'ın hükûmetinde bakanlık yapmıştır. 25 Eylül 2010'da İşçi Partisi Başkanı seçilmiştir ve Avam Kamarası'nda ana muhalefet partisi lideri olarak görev yapmıştır. 2015 Birleşik Krallık genel seçimlerinde partisinin aldığı kötü sonuçların ardından parti başkanlığı görevinden ayrılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nick Clegg</span>

Nicholas William Peter "Nick" Clegg, İngiliz politikacı.

<span class="mw-page-title-main">We shall fight on the beaches</span>

We shall fight on the beaches İkinci Dünya Savaşı sırasında Birleşik Krallık Parlamentosunun Avam Kamarasında 4 Haziran 1940 tarihinde Başbakan Winston Churchill tarafından yapılan konuşmanın genel adıdır. Nazi Almanyası zaferiyle sonuçlanan Fransa Muharebesi'nin ardından Churchill tarafından yapılan üç ayrı söylevden ikincisidir. İlk söylev 13 Mayıs günkü Blood, toil, tears and sweat, üçüncü söylev ise 18 Haziran günkü This was their finest hour söylevidir. Churchill bu söylevlerle karmaşık askerî ve diplomatik gündemlere dair yorumlarını kamuoyuyla paylaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Üçüncü Churchill Hükûmeti</span> Birleşik Krallık hükûmeti

Winston Churchill, 1951 genel seçimlerinden sonra Birleşik Krallık'ta Üçüncü Churchill Hükûmetini kurdu,. Kral George VI tarafından yeniden Birleşik Krallık Başbakanı olarak atandı ve 1952'de Kraliçe II. Elizabeth'in tahta çıkışına ve taç giyme törenine tanık oldu.

<span class="mw-page-title-main">Geçici Churchill Hükûmeti</span> Birleşik Krallık hükûmeti

Geçici Churchill Hükûmeti, İkinci Dünya Savaşı'nın ikinci aşamalarında, 23 Mayıs'tan 26 Temmuz 1945'e kadar kısa vadeli bir Birleşik Krallık (BK) hükûmetiydi. Başbakan, Muhafazakar Parti lideri Winston Churchill'di. Bu hükûmet, 10 Mayıs 1940'ta ilk kez başbakan olarak atanmasından sonra oluşturduğu ulusal koalisyonun yerini aldı. Koalisyon Muhafazakar, İşçi ve Liberal partilerin önde gelen üyelerinden oluşuyordu ve Nazi Almanyası'nın yenilgisinden kısa bir süre sonra sona erdi, çünkü koalisyon tarafları Japonya'nın yenilgisine kadar devam edip etmeme konusunda anlaşamadılar.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Thatcher Hükûmeti</span> Birleşik Krallık hükûmeti

Margaret Thatcher, 4 Mayıs 1979'dan 28 Kasım 1990'a kadar Birleşik Krallık Başbakanıydı ve bu süre zarfında muhafazakâr çoğunluk hükûmetine liderlik etti. Başbakanlığı sırasında Thatcher, özelleştirme ve girişimciliğin teşviki yoluyla İngiliz ekonomisini liberalleştirmeye başladı.

<span class="mw-page-title-main">Üçüncü Thatcher Hükûmeti</span> Birleşik Krallık hükûmeti

Margaret Thatcher, 4 Mayıs 1979'dan 28 Kasım 1990'a kadar Birleşik Krallık başbakanıydı ve bu süre zarfında muhafazakâr çoğunluk hükûmetine liderlik etti. Başbakanlığı sırasında Thatcher, özelleştirme ve girişimciliğin teşviki yoluyla İngiliz ekonomisini liberalleştirmeye başladı.

<span class="mw-page-title-main">Eden Hükûmeti</span> Birleşik Krallık hükûmeti

Eden Hükûmeti, Nisan 1955'te Winston Churchill'in istifasının ardından kuruldu. Dönemin Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Anthony Eden, Muhafazakâr Parti'nin liderliğini devraldı ve böylece Birleşik Krallık Başbakanı oldu. Göreve geldikten sonra Eden, Kraliçe II. Elizabeth'ten parlamentoyu feshetmesini istedi ve Mayıs 1955 için genel seçim çağrısında bulundu. Avam Kamarası'ndaki 60 sandalyenin çoğunluğuyla genel seçimleri kazandıktan sonra, Eden 10 Ocak 1957'de istifasına kadar iktidarda kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Attlee Hükûmeti</span>

Clement Attlee, Kral VI. George tarafından Temmuz 1945'te Birleşik Krallık'ta Attlee Hükûmetini kurmak üzere görevlendirildi. Birleşik Krallık Başbakanı olarak Winston Churchill'in yerini aldı. İşçi Partisi, 1945 genel seçimlerinde ezici bir zafer kazandı ve refah devletinin kurulması ve bazı endüstrilerin kamulaştırılması da dahil olmak bazı politikaları yürürlüğe koymaya devam etti. Hükûmetin başlıca icraatları, savaş sonrası kemer sıkma önlemleri, Malaya'daki bağımsızlık yanlısı ve komünist hareketlerin şiddetli bir şekilde engellenmesi, Hindistan'a bağımsızlık verilmesi, Sovyet Komünizmine karşı Soğuk Savaş'a katılım ve aynı zamanda ülkenin Ulusal Sağlık Servisi'nin kurulmasıdır. Attlee, 1950 genel seçimlerinde İlk Attlee Hükûmetini oluşturan az farkla çoğunluk kazandı. Bu seçimden sadece yirmi ay sonra, Attlee daha büyük bir çoğunluk elde etmek amacıyla 25 Ekim 1951 için yeni bir seçim çağrısında bulundu, ancak seçimde Muhafazakar Parti tarafından yenildi.

<span class="mw-page-title-main">Heath Hükûmeti</span>

Muhafazakar Parti'den Edward Heath, Heath Hükûmetini kurdu ve 18 Haziran genel seçimlerinin ardından 19 Haziran 1970'de Kraliçe II. Elizabeth tarafından Birleşik Krallık Başbakanı olarak görevlendirildi.

<span class="mw-page-title-main">Savaş kabinesi krizi, Mayıs 1940</span>

Mayıs 1940'ta, İkinci Dünya Savaşı sırasında, İngiliz savaş kabinesi, Nazi Almanyası ile anlaşma mı yapılacağı yoksa düşmanlıklara devam mı edileceği konusunda ikiye bölündü. Başlıca aktörler Birleşik Krallık Başbakanı Winston Churchill ve Dışişleri Bakanı Viscount Halifax idi. Anlaşmazlık kriz noktasına tırmandı ve Churchill hükûmeti'nin devamlılığını tehdit etti.

Birleşik Krallık siyasetinde Ulusal Hükûmet, büyük siyasi partilerin bir kısmının veya tamamının koalisyonudur. Tarihsel anlamda, öncelikle 1931'den 1940'a kadar görevde olan Ramsay MacDonald, Stanley Baldwin ve Neville Chamberlain hükûmetlerini ifade eder.