Chuquicamata - Turkipedia

Chuquicamata, Şili'nin kuzeyinde, Atacama Çölü'nde bir kent. Calama kentine yaklaşık 15 km uzaklıktadır. Yeryüzündeki, insanlarca açılan en büyük yapay çukur olan Dünya'nın en büyük bakır madeni ile ünlüdür.

Geçmiş

Bölgede, işgalci ispanyolların gelmesinden çok önce yerleşim vardır. Chuquicamata sözcüğü Aymara dilinde gelip, kökeni bölgeye ilk yerleşenlere dayanır. Şili, topraklardaki resmi kontrolünü, Güherçile savaşı ve izleyen antlaşmalarla sürdürür. Ancak bakır rezervlerinin varlığı daha sonraları kavranılır.

Maden

Enstitüleşme

1912'de ABD firması Guggenheim Bros. madeni ekonomisine alır. Bir yıl sonrasında ilk çalışmalar başlatılır ve 1915 ilkbaharında Chuquicamata, elektroliz kazanımlı bakırın üretimine başlar. 1923'te Guggenheim Bros. madeni Anaconda Copper Mining Company'ye transfer eder. 11 Temmuz 1971'deki anayasa reformu ile bakır üretimi devletleştirilir ve maden günümüze değin devlet enstitüsü Codelco tarafından ekonomiye kazandırılır.

Kazanım

Günlük 180.000 ton % 1,5 oranında bakır içerikli kayaçtan, yaklaşık 2.500 ton yüksek kaliteli bakır elde edilir. Günümüzde yıllık 600.000 ton bakır çıkarılmaktadır. Maden yaklaşık 4.300 m uzunluğunda, 3.000 m genişliğinde 850 m derinliğindedir. Bu yaklaşık 13 km² bir alana ve teorik olarak hacimsel 11 km³'e denk gelir. Gelecek yıllarda madenin 1,3 km ye kadar derinleştirilmesi planlanmaktadır. Statik problemler ve tam madenden geçen tektonik yer hareketleri, daha büyük bir derinliğe ulaşılmasına engel olur.

İnsan ve çevreye etkileri

Yaklaşık 22.000 işçi madende çalışır. Maden, olasılıkla yakında Chuquicamata şehir bölgesine ulaşacaktır. Bakır kazanımı sırasında ortaya çıkan toz, birçok hastalığın sebebidir (tipik akciğer hastalıkları, astım ve birkaç kanser çeşidi). Şili, uluslararası çevre antlaşmalarının içinde bulunduğundan, insanların sağlık risklerinin azaltılması için, bölge halkının 2007 yılına kadar Calama şehrine yerleştirilmesi gerekmektedir. Eğer 2012 yılına kadar yüzeydeki bakır tükenirse, üretime yer altında devam edilecektir.

Bakır üretimi bölgede çevre kontaminasyonuna en büyük etkendir. Arsenik ve diğer zehirli kimyasalları içeren atık sular, on yıllar boyunca hemen çöle boşaltılmış ve doğayı kontamine etmiştir. Çölde su yetersiz derecede mevcut olduğundan ve çok pahalı bir şekilde karşılandığından, günümüzde bu atık suyun bir bölümü yeniden işlenir ve dolaylı olarak kullanılır.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Chuquicamata ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Codelco Chile - Chuquicamata division (ing)
Google Maps coğrafi planı19 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

Zambiya ya da resmî adıyla Zambiya Cumhuriyeti, Afrika kıtasının güney bölümünde denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Ülke Zambiya ismi ile bağımsızlığını kazanmadan önce Kuzey Rodezya adı ile 1924'ten 1964 yılına kadar Birleşik Krallık sömürgesi olmuş ve bu tarihten sonra da Birleşik Krallık'ın himayesi altına girmiştir. Ülkenin Angola, Kongo DC, Tanzanya, Malavi, Mozambik, Zimbabve, Namibya ve Botsvana'ya sınırı bulunmaktadır. Ülkenin ismi Zambezi nehrinden oluşturulmuştur. Zambiya, 24 Ekim 1964 tarihinde Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını kazanmıştır. Ülkenin başkenti Lusaka'dır.

Şili (İspanyolca:

Peru, ya da resmî adıyla Peru Cumhuriyeti Güney Amerika'nın batısında bir ülkedir. Kuzeyde Ekvador ve Kolombiya, doğuda Brezilya, güneydoğuda Bolivya, güneyde Şili ve batıda Büyük Okyanus'la sınırlıdır.

Panama Kanalı, Orta Amerika'nın en güney ülkesi Panama topraklarında yer alır ve Atlas Okyanusu ile Büyük Okyanus'u birbirine bağlayan su kanalıdır.

Antofagasta, Şili'nin 15 idari bölgesinden biridir. II Región olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Antofagasta, Şili</span>

, Şili'nin kuzeyinde bir şehir. 2004 yılı rakamlarıyla 306.700 kişilik nüfusa sahip olan Antofagasta, ismini Quechua dilinden alır. Büyük tuz gölünün kıyısındaki köy anlamına gelir.

San Pedro de Atacama, Şili'nin kuzeyinde, Antofagasta Bölgesinde bir köy.

<span class="mw-page-title-main">Iquique</span>

Iquique Şili’nin kuzeyinde yer alan bir liman şehri ve bölgesidir. Hem Iquique bölgesinin hem de Tarapacá bölgesinin başkentidir. Pasifik Okyanusu sahilinde yer alan Iquique şehri batıda Atacama Çölü’nün bir parçası olan Pampa del Tamarugal ile komşudur. 2011 nüfus sayımına göre şehrin nüfusu 180.601’dir. Iquique bölgesinin merkezi konumunda olan şehir 19. yüzyılda Atacama Çölü’de yapılan Potasyum nitrat madencilik çalışmaları sırasında oldukça gelişmiştir. Köken olarak bir Peru şehri olan Iquique Pasifik Savaşı’ndan sonra Şili’nin himayesine geçmiştir. Günümüzde Şili’nin iki serbest ekonomik bölgesinden birisidir.

Calama, Şili'nin Antofagasta Bölgesi'nde bir şehir. Nüfusu 140.700 kişidir (2004).

<span class="mw-page-title-main">Kralkızı Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span> Diyarbakırda bir barajı

Kralkızı Barajı ve HES, Diyarbakır ili sınırları içerisinde Diyarbakır'a 81 km, Dicle ilçesine 6 km mesafede Dicle Nehri'nin ana kolu olan Maden Çayı üzerinde yer almaktadır. Enerji üretmek amacıyla 1985-1997 yılları arasında inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Atacama Çölü</span> Güney Amerikada bir çöl

Atacama Çölü, Şili'nin kuzeyinde bulunan dünyanın en kurak sıcak çölüdür. Batısında Büyük Okyanus bulunur. Kuzeyde Peru, doğuda ise Bolivya ve Arjantin sınırlarını oluşturur.

Necef Çölü, (Arapça: النقب ve İbranice: הנגב Güney İsrail’de Mısır, Ürdün, İsrail arasında yer alan çöl. Necef ismi İbranicede kuru anlamına gelmektedir ve Tevrat'ta da güney anlamına gelecek şekilde kullanılmıştır. Günümüzde İsrail sınırları içindedir. Kuzeyinde Lut Gölü, güneyinde Akabe Körfezi bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Pasifik Savaşı (1879-1884)</span>

Pasifik Savaşı, Şili, Peru ve Bolivya arasında Arica ve Parinacota bölgesi, Tarapacá bölgesi ve Atacama bölgesi için bugünkü Şili'nin kuzeyinde 1879 ile 1884 yılları arasında meydana gelmiştir. Peru ile Bolivya savaş öncesinde gizli bir antlaşma ile Şili'ye karşı ittifaka girmişlerdir.

Memaliaj, Arnavutluk'un Ergiri ilinde bulunan bir şehir ve belediyedir. Şehir ülkenin güneyinde yer almaktadır. Yüzölçümü 372.07 km² olan belediyenin nüfusu 2011 yılı itibarı ile 10,657'dir.

Çayeli bakır madeni, Rize ili, Çayeli ilçesi, Madenli beldesi sınırlarında bulunur. 20 yıldan fazla çalışan madende bakır ve çinko elde edilmektedir.

Falun Madeni, 10. yüzyıldan 1992'ye kadar bin yıldır faaliyette olan İsveç'in Falun şehrinde bir madendi. Avrupa'nın bakır ihtiyacının üçte ikisini üretti ve 17. yüzyıldaki İsveç savaşlarının çoğunun finansmanında yardımcı oldu. Madende meydana gelen teknolojik gelişmeler, iki yüzyıl boyunca küresel olarak madencilik üzerinde derin bir etkiye sahiptir. Maden şimdi bir müzedir ve 2001'de UNESCO dünya miras listesi olarak belirlenmiştir.

Küre bakır madeni, Kastamonu ili, Küre ilçesi sınırlarında bulunan bakır madeni. Cengiz Holding'in işlettiği madende yıllık 1 350 000 ton işlenmemiş (tüvenan) bakır cevheri, 400 000 ton Pirit konsanteresi, 170 000 ton bakır konsantresi üretilmektedir. Madende üretilen bakır ülke ihtiyacının %8-9'unu karşılamaktadır.

Maden atıkları, bir cevherin ekonomik olmayan kısmından değerli fraksiyonu ayırma işleminden sonra arta kalan malzemelerdir. Artıklar, bir cevher veya mineral gövdesinin üzerinde yer alan ve madencilik sırasında işlenmeden yer değiştiren atık kaya veya diğer malzemeler olan aşırı yükten farklıdır. Maden atıkları, insanlığın ürettiği en büyük atık miktarıdır.

Yıldızlar Holding'e ait Nesko Maden'in işlettiği Giresun'un Şebinkarahisar ilçesindeki Şebinkarahisar Maden İşletmesi'ndeki bir atık havuzu, 18 Kasım 2021'de gerçekleşen çökme sonucunda bir çevre felaketine yol açtı.

Nesko Maden, 1987 yılında kurulan bir Türk madencilik şirketidir. 2008 yılında Yıldızlar Holding tarafından satın alındı. Şirketin Türkiye'nin çeşitli illerinde maden işletmeleri bulunmaktadır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.