İçeriğe atla

Chullpa

Titicaca gölü yakınlarındaki Sillustani'deki bir Chullpa

Chullpa. Atalara tapınma ve akrabalık Aymara kültürünün en önemli unsurlarındandır. Çulpalar yaşam ile ölüm arasındaki bağlantıyı vurgulamak amacıyla inşa edilmişlerdir.[1] Bu mezarların içi tıpkı bir kadının rahmi şeklinde yapılmıştır ve içindeki mumyalaştırılmış beden fetal pozisyonunda yeniden doğmayı simgeler biçimde konulmuştur. (Ölülerin mezara ana rahmindeki pozisyonda konmasına hocker pozisyonu denir ve buna Alacahöyük'te de rastlanır) Çulpaların bazılarının üzerine kertenkele figürleri oyulmuştur. Kertenkelelerin kesilmiş kuyruklarını yeniden üretebilmeleri onların yaşamın sembolü olarak görülmesine neden olmuştur. Çulpaların tek giriş açıklığı, eski Yunan tapınaklarının çoğu gibi, doğu yönündedir ve bunun nedeni olarak her gün Toprak Ana tarafından yeniden “doğurulan” Güneş'i simgelediği düşünülmektedir.[2]

Bir başka Çulpa

Aymara'yı istila ettikten sonra, İnkalar'ın da Çulpaları kullanmaış olma ihtimalleri vardır. Paskalya Adası'nda bulunan ve tupa olarak adlandırılan buna çok benzer bir yapının da Çulpalarda ilişkili bir geçmişi olduğu düşünülmektedir.[3]

Kaynakça

  1. ^ Çulpalar ile ilgili bir yazı 18 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Welcome to TIERRA SAJAMA, a Studio-Seminar of the University of Pennsylvania Department of Landscape Architecture and Department of Anthropology; 25 Ağustos 2008 tarihinde erişildi.
  2. ^ "Konuyla ilgili bir gezi yazısı". 23 Kasım 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2008. 
  3. ^ Heyderdahl, Thor. Easter Island - The Mystery Solved. Random House New York 1989.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tutankhamun</span> 18. Hanedanlığın on ikinci firavunu

Tutankhamun veya Tutankamon, Mısır tarihinin Yeni Krallığı sırasında 18. hanedanlığın sonunda, kraliyet ailesinin sonuncu lideri olan ve MÖ 1332 – MÖ 1323 yılları arasında hüküm sürmüş Mısır firavunudur. Babası, KV55 mezarında mumyalanmış olarak bulunan firavun Akhenaton'du. Annesi, DNA testi yoluyla KV35'te bulunan Genç Kadın olarak anılan ve mumyalanmış olarak bulunan babasının üvey kız kardeşidir.

<span class="mw-page-title-main">Zürih</span> İsviçrenin Zürih kantonunun başkenti; finans merkezi

Zürih, İsviçre'nin en büyük kentidir. 2018 yılında Zürih Belediyesinde nüfus 415.367, çevre ilçeleriyle birlikte nüfusu 1,39 milyon kişidir. Zürih şehri Zürih Kantonu'nun başkentidir. İsviçre'nin ekonomik ve Almanca konuşulan bölgesinin kültürel merkezidir. FIFA merkezi Zürih’te bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Ölüm</span> yaşamsal fonksiyonların kalıcı olarak durması

Ölüm, bir organizmayı ayakta tutan tüm biyolojik işlevlerin geri döndürülemez bir şekilde sona ermesidir. Beyni olan organizmalar için ölüm, beyinsapı da dahil olmak üzere tüm beynin işlevinin geri döndürülemez bir şekilde sona ermesi olarak da tanımlanabilir ve beyin ölümü bazen ölümün yasal tanımı olarak kullanılır. Eski bir organizmanın kalıntıları normalde ölümden kısa bir süre sonra çürümeye başlar. Ölüm, önünde sonunda tüm organizmalarda meydana gelen kaçınılmaz bir süreçtir. Turritopsis dohrnii gibi bazı organizmalar biyolojik olarak ölümsüzdür. Ancak yine de yaşlanma dışında başka nedenlerle de ölebilirler.

<span class="mw-page-title-main">Gordion</span>

Gordion, Frigya'nın tarihî başkenti olan antik kent. Sakarya Nehri ile Porsuk Çayı'nın birleştiği noktanın yukarısında kurulu bulunan kent günümüzde Ankara'ya 94 kilometre uzaklıkta, Polatlı'nın 29 kilometre kuzeybatısında yer alan Yassıhüyük'te bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ruh</span> yaşayan bir varlığın manevi özü

Ruh, can ya da tin; din ve felsefede, insan varlığının fiziksel olmayan yönü ya da özü olarak tanımlanır ve genellikle bireysellikle eşanlamlı olarak ele alınır. Teolojide ruh kişinin tanrısallığa ortak olan kısmı olarak tanımlanır ve genellikle bedenin ölümünden sonra kişinin varlığını sürdüren kısmı olarak ele alınır.

<span class="mw-page-title-main">Krallar Vadisi</span>

Krallar Vadisi ya da Firavunlar Vadisi, Mısır'da bulunan MÖ 16. yüzyıldan 11. yüzyıla kadar yaklaşık 500 yıllık bir süre boyunca 18. ve 20. Hanedanlık döneminde Yeni Krallık'ın firavunları ve dönemin ileri gelenleri için inşa edilen mezarların bulunduğu vadidir. Vadi, Luksor'un batı tarafında bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Samsara</span> Kavram

Samsara ya da saṃsāra, Sanskrit kökenli modern dillerde birincil olarak "dünya" anlamında kullanılır. Hinduizm, Budizm, Jainizm, Sihizm dinlerinde reenkarnasyon ya da yeniden doğum döngüsünü anlatan bir kavramdır.

<span class="mw-page-title-main">Karaz kültürü</span>

Karaz Kültürü,Erken Tunç Çağı'na ait bir kültürdür. Sovyet arkeolog Boris Kuftin'in çalışmalarında ortaya konulan, Geç Kalkolitik Çağ ve Tunç Çağı boyunca Doğu Anadolu Bölgesi, Transkafkasya, Azerbaycan ve Kuzeybatı İran'ı içine alan bir yayılma gösteren kültürdür.

<span class="mw-page-title-main">İnka mimarisi</span>

İnka mimarisi üç temel kavram üzerine kurulmuştur: hassaslık, kullanışlılık ve sadelik. İnka mimarisinin temel anlayış prensibi "Azı karar çoğu zarar." olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İmam Rıza Türbesi</span> Vikimedya liste maddesi

İmam Rıza Türbesi, İran'ın Meşhed kentinde yer alan, Oniki İmam'ın sekizinci imamı olan İmam Rıza'nın kabrini de içine alan bir yapılar kümesidir.

Mezar sanatı ölülerin kalıntılarının yerleştirildiği mezarlar veya bu yerlerde bulunan eserlerden oluşur. Mezar eşyaları, ölünün kalıntıları dışında mezarın içine yerleştirilen ve genellikle ölünün kişisel eşyalarından, cenaze töreni için özel olarak yapılmış nesnelerden ya da ölümden sonraki yaşamda ihtiyaç duyulacağına inanılan nesnelerin minyatür versiyonlarından oluşan eşyalardır. Yazılı kalıntısı bulunmayan kültürler hakkındaki bilgilerin çoğu bu kaynaklardan oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ölüm spirali</span>

Ölüm spirali, artistik buz pateninde çiftler kategorisinde kullanılan bir teknik elemandır. Erkek patenci pivot pozisyonunda bir ayağı buza sabit şekilde iken yapılır. Erkek sporcu kadın patenciyi tek elinden tutarak neredeyse buza paralel pozisyonda daireler çizdirerek döndürür.

<span class="mw-page-title-main">Norman Ramsey</span> Amerikalı fizikçi (1915 – 2011)

Norman Foster Ramsey, Jr, Amerikalı fizikçi. 1947 yılından beri Harvard Üniversitesi'nde fizik profesörlüğü görevini yürütmektedir. Ramsey, aynı zamanda NATO ve ABD Atom Enerjisi Komisyonu gibi devlet ve uluslararası kuruluşlar ile çeşitli görevlerde bulunmuştur. Kendisinin atom saatleri yapımında önemli çalışmaları vardır. 1989 Nobel Ödülü'ne layık görüldü. Ödülü Hans G. Dehmelt ve Wolfgang Paul ile paylaşmıştır.

Polatlı Höyüğü, Ankara İl merkezinin 65 km. güneybatısında, Polatlı İlçesinde yer alan bir höyüktür. Burhan Tezcan'ın 1956 yılında yayımladığı bir çalışmasında Zafer Höyük olarak gösterilmiştir. Tepe, 200 metre çapında ve 25 metre yüksekliktedir.

<span class="mw-page-title-main">Aymaraca</span> Güney Amerikadaki Aymara halkının konuştuğu dil

Aymaraca, Güney Amerika'da Bolivya'nın La Paz, Oruro, Potosí departmanlarında; Peru'nun Moquegua, Puno, Tacna departmanlarında; Şili'nin Norte Grande ve Arjantin'in Salta ve Jujuy yörelerinde yaşayan iki milyondan fazla Aymara tarafından konuşulan Aymara dilleri ailesinden bir Kızılderili dilidir.

Ahlatlıbel Düz Yerleşmesi, Ankara il merkezinin yaklaşık olarak 14 km. güneybatısında, ODTÜ arazisi içinde, eski Yalıncak Köyü'nün güney – güneybatısında, Haymana yolu üzerinde yer alan bir düz yerleşmedir. Bölgede geniş bir alanın yakın geçmişte toprakla doldurulmuş olması nedeniyle, 1933 yılında kazısı yapılmış olan yerleşmenin tam olarak yeri yakın zamana kadar saptanamamıştı. Ancak Gülçin İlgezdi Bertram ve Jan - K. Bertram'ın çalışmalarıyla yerleşmenin yeri 2010 yılında saptanmıştır. Kale olarak tanımlanan mimari kalıntılar ve konumu dikkate alınarak bir bey şatosu olduğu düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ölüm sırası</span>

Ölüm sırası, ölüm cezası uygulanan ülkelerde genellikle cezaevinin bir bölümünde bulunan ve idam cezasının infazını bekleyen hükümlülerin tutulduğu bölümdür. Özel bir bina veya ayrı bir ünite olmayan yerlerde de idamı bekleme durumunu belirttiği için söz konusu terim mecazi olarak kullanılmaktadır. Sanık eylemi nedeniyle suçlu bulunduktan ve ölüm cezası ile cezalandırıldıktan sonra temyiz ve habeas corpus aşamaları devam ederken de ölüm sırasında kalmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Anterus</span> 19. Katolik Kilisesi papası (ö. 236; pd. 235-236)

Anterus, 21 Kasım 235 tarihinden ölümüne dek Roma Piskoposluğu görevinde bulunmuş din adamı ve Katolik Kilisesi'nin 19. Papa'sı.

<span class="mw-page-title-main">900 Stewart Avenue (Ithaca, New York)</span>

900 Stewart Avenue, Ithaca, New York'ta benzersiz Mısır Uyanış mimarisi ile, bir uçurumun aşağısında dramatik yerleşimi ve gök bilimci Carl Sagan'ın ikametgâhı olmasıyla dikkat çeken bir binadır. Bina, Fall Creek ve Ithaca Şelaleleri'ne bakan, sokak seviyesinden yaklaşık 15 metre (49 ft) aşağıda bir çıkıntı üzerinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">590 Roma veba salgını</span>

590 Roma veba salgını, 590 yılında Roma şehrini etkileyen bir veba salgınıdır. Justinianus Veba Salgınını takip eden İlk Veba Salgınının bir parçasıdır. Hıyarcıklı veba olduğu düşünülmektedir. Dünyanın diğer bölgelerine yayılmadan önce 100 milyondan fazla Avrupalıyı öldürdüğü ihtimali üzerinde durulur. Geç Antik Çağ'ın sonuna dek sürmüştür. Salgın, piskopos ve vakanüvis Gregorius ve daha sonraları tarihçi Diyakoz Paul tarafından veba olarak tanımlanmıştır.