İçeriğe atla

Christian Wirth

Christian Wirth
LakabıKorkunç Christian (AlmancaChristian der Furchtbar), Vahşi Christian[1]
Doğum24 Kasım 1885(1885-11-24)
Oberbalzheim, Württemberg, Alman İmparatorluğu
Ölüm26 Mayıs 1944 (58 yaşında)
Hrpelje-Kozina, Slovenya SC
Defin yeriAlman Askeri Mezarlığı, Costermano, İtalya
Bağlılığı
Branşı Schutzstaffel
Hizmet yılları1914-1944
RütbesiSS-Sturmbannführer
Birimi SS-Totenkopfverbände

Christian Wirth (24 Kasım 1885 - 26 Mayıs 1944), üst düzey Alman polis ve SS subayı. Reinhard Operasyonu olarak bilinen operasyonda işgal edilen Polonya'daki Yahudilerin katledilmesinde görev yaptı.

Reinhard Operasyonu'ndan sorumlu Odilo Globocnik'in yardımcısıydı. Bu operasyondaki görevi engelli insanların zehirli gazla veya zehirli iğneyle öldürülmesini içeren T-4 operasyonu'nu geliştirmekti.

Kariyeri

I. Dünya Savaşı sırasında Batı Cephesinde görev yaptı ve cesareti nedeniyle madalya aldı.

1931'de Nazi Partisi, 1933'te SA, 1937'de SD, 1939'da SS'e katıldı.

T-4 programına atanmadan önce Stuttgart'ta Gestapo'ya bağlı bir birimde polis şefiydi. Bu görevi süresince gaddarlığı ve görevine olan bağlılığıyla ün kazandı. 1939'da SS yüzbaşılığına getirildi ve T-4 programının parçası olarak Grafeneck psikiyatri kliniğine gönderildi. 1939'un sonlarında Almanya'nın kuzeyindeki başka bir birime gönderildi ve burada ilk kez karbon monoksit kullanılarak, gazla öldürme deneyine başladı.

1940'ta Almanya ve Avusturya'da T-4 programının şefi oldu.

1941 Eylül ayında Chelmno'da Yahudi ve Çingenelerin gazla öldürülmesine başladı. 1942 Martında Yahudi ve Çingeneler gaz kamyonları'nda düzenli olarak öldürülüyordu.

Globocnik tarafından Reinhard Operasyonu kapsamındaki 3 toplama kampının ilki olan Belzec'e atandı. Daha önceki görevinde gazla öldürme konusundaki tecrübelerinden dolayı bu işe uygun görülmüştü. 1942'de yine Globocnik tarafından Reinhard kamplarının denetçisi olarak görevlendirildi.

Wirth, Reinhard kamplarının ikincisi olan Sobibor'un inşası sırasında, 25 Yahudi esir-işçinin deneysel olarak gaz verilerek öldürülmesini gerçekleştirdi. Trenle getirilen Yahudilerle konuşan Wirth, onlara buraya geçici olarak getirildiklerini söylerdi ve Yahudiler de ona bu yüzden sevgi gösterilerinde bulunup alkışlardı. Yanında bir kırbaç taşıyan Wirth, bunu hem Yahudiler hem de işini iyi yapmadığını düşündüğü gardiyanlar üstünde kullandı. Reinhard kamplarının üçüncüsü ve en etkilisi olan Treblinka'nın düzenlenmesinde görev yaptı. Kasım 1943'te Sobibor'da çıkan isyanın ardından, SS ve polis birimleri gözetim altındaki 42,000 Yahudiyi öldürdü.

Reinhard Operasyonu'nun (1.7 milyon Yahudi ve binlerce Çingene öldürüldü) ardından İtalya, Trieste'ye, diğer Reinhard görevlileriyle birlikte atandı. Buradaki görevi San Sabbo toplama kampını denetlemek ve işgal altındaki Yugoslavya sınırından gelecek partizanların saldırısına karşı korumaktı.

Partizanlarla çatışmak, eski bir ölüm kampı yöneticisi SS'in atanabileceği en tehlikeli görevlerden biriydi. Mayıs 1944'te bir sokak çatışması sırasında Trieste yakınlarında Yugoslav partizanlar tarafından öldürüldü.

Kaynakça

  1. ^ Zenter, Christian and Bedürftig, Friedemann (1991). Encyclopedia of the Third Reich (pg. 1053), New York: Macmillan; ISBN 0-02-897502-2

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Heinrich Himmler</span> Alman Nazi politikacı, Schutzstaffel lideri ve Yahudi soykırımının ana mimarı (1900-1945)

Heinrich Luitpold Himmler, Alman politikacı ve askerdi. Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisinin (NSDAP) liderlerindendi ve 1929-1945 yılları arasında Schutzstaffel'in (SS) başkomutanlığını yapmıştı. Nazi Almanyası'ndaki en güçlü devlet adamlarından ve Holokost'un baş mimarlarından biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Holokost</span> Adolf Hitler liderliğindeki Nazi Almanyasının azınlıklar, eşcinseller, esirler ve muhaliflere uyguladığı soykırım

Holokost, Yahudi Soykırımı veya HaŞoah, Nazi Almanyası döneminde 1941 ve 1945 yılları arasında, Adolf Hitler ve Heinrich Himmler'in liderliğindeki SS güçleri tarafından işgal edilen sınırlar içerisinde yaklaşık 6 milyon Yahudi'nin sistemli bir şekilde öldürüldükleri soykırımdır.

<span class="mw-page-title-main">Sobibor imha kampı</span>

Sobibor İmha Kampı, Reinhard Operasyonu'nun bir parçası olarak Nazi Almanyası tarafından inşa edilen ve işletilen bir imha kampıydı. Alman işgali altındaki Polonya'nın Genel Hükümet bölgesindeki Żłobek Duży köyünün yakınındaki ormanda bulunuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Auschwitz-Birkenau</span> toplama ve imha kampları ağı

Auschwitz-Birkenau, Nazi Almanyası tarafından II. Dünya Savaşı döneminde kurulmuş en büyük toplama, zorunlu çalışma, sistematik katliam ve imha kampı.

<span class="mw-page-title-main">Nazilerin Polonyalılara karşı işledikleri suçlar</span>

Polonya'da Nazi uygulamaları, Nazi Almanyası'nın işgali altındaki Polonya'da Yahudi ve diğer azınlıklara uyguladığı soykırım siyasetidir.

<span class="mw-page-title-main">Nazi toplama kampları</span> nazi yönetiminin kurduğu masum sivil ve esirlerin zorla çalıştırıldığı ve sistematik olarak katledildiği yerleşkeler

Nazi toplama kampları veya konsantrasyon kampları, Nazi Almanyası tarafından II. Dünya Savaşı döneminde Almanya'da ve işgal edilen bölgelerde, Nazilerce topluma faydasız olarak görülen kişileri zorunlu çalıştırmak üzere kurulmuşlardı. Aynı zamanda terim Yahudiler başta olmak üzere Nazilerin siyasi ya da ideolojik düşmanlarını kitlesel olarak imha etmek amacıyla kurulmuş olan imha kamplarını da ifade etmek için kullanılır. Buralara daha çok Yahudilerin getirilmesiyle birlikte, Romanlar, bazı Slav ırklarından olanlar ve akıl hastası olduğu düşünülenler de kurbanlar arasındadır. Eşcinsel insanlar da burada öldürüldüler. Öldürülme sebepleri ise üremeye bir katkıları olmamalarıydı. Büyük bir kısmı Polonya'da bulunmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Majdanek toplama kampı</span>

Majdanek toplama kampı, II. Dünya Savaşı'nda Polonya'nın Alman işgali sırasında Schutzstaffel tarafından Lublin şehrinin eteklerinde inşa edilen ve işletilen bir Nazi toplama ve imha kampıydı. Yedi gaz odası, iki ahşap darağacı ve toplam 227 yapısıyla Nazi toplama kamplarının en büyükleri arasında yer alıyordu. Başlangıçta imhadan ziyade zorla çalıştırma amaçlı olsa da, Almanların işgal altındaki kendi anavatanlarındaki tüm Polonya Yahudilerini öldürme planı olan Reinhardt Operasyonu sırasında insanları endüstriyel ölçekte öldürmek için kullanıldı. 1 Ekim 1941'den 22 Temmuz 1944'e kadar faaliyette olan kamp neredeyse hiç bozulmadan ele geçirildi. Bagration Harekâtı sırasında Sovyet Kızıl Ordusu'nun hızlı ilerleyişi SS'lerin altyapısının çoğunu yok etmesini engelledi.

<span class="mw-page-title-main">Gaz odası</span>

Gaz odası, idam için kullanılan bir yöntemdir. Kilitli bir oda ve içine konulan zehirli veya boğucu gazlardan oluşur. Bu oda için en çok kullanılan gaz, hidrojen siyanürdür; karbon dioksit ve karbon monoksit de kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Treblinka imha kampı</span>

Treblinka imha kampı, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası tarafından işgal altındaki Polonya'da inşa edilen ve işletilen en ölümcül ikinci imha kampıydı. Varşova'nın kuzey doğusunda, günümüzde Mazovya voyvodalığı olan Treblinka köyünün 4 km güneyindeki bir ormanda bulunuyordu. Kamp, Nihai Çözüm'ün en ölümcül aşaması olan Reinhardt Operasyonu'nun bir parçası olarak 23 Temmuz 1942 ile 19 Ekim 1943 tarihleri arasında faaliyet göstermiştir. Bu süre zarfında gaz odalarında 700.000 ila 900.000 Yahudi'nin ve 2.000 Roman'ın öldürüldüğü tahmin edilmektedir. Treblinka'da Auschwitz-Birkenau dışındaki diğer Nazi imha kamplarından daha fazla Yahudi öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Einsatzgruppen</span> Nazi Almanyasında Alman Ordusunun işgal ettiği bölgeleri ev ev arayarak Yahudileri, Romanları ve komünistleri öldüren seyyar infaz birlikleri

Einsatzgruppen, SS'e bağlı, Heinrich Himmler'in kontrolünde ve Reinhard Heydrich'in yönetimi altındaki, II. Dünya Savaşı sırasında Alman Ordusunun işgal ettiği bölgeleri ev ev arayarak Yahudileri, Romanları ve komünistleri öldüren seyyar infaz birlikleri. A B C ve D isminde 4 Einsatzgruppe timi vardı ve her birlik 600-1000 askerden oluşuyordu. Toplama kampları kurulmadan önce infazlarda etkin rol oynamışlardır. En önemli eylemleri Babi Yar Katliamı'dır. Gezici birliklerdir. Sürekli hareket halinde olup bir infazdan ötekine doğru eylemlerini gerçekleştirmişlerdir. Çukur kazıp öldürüp gömme işi oyalayıcı olduğundan ve öldürme sırasında çok fazla mermi harcandığından bunun yerine toplama kampları kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Erich von dem Bach-Zelewski</span>

Erich Julius Eberhard von Zelewski veya Erich von dem Bach-Zelewski, Alman Nazi görevlisi ve SS-Obergruppenführer rütbesine yükseltilmiş SS üyesi.

Reinhardt Operasyonu, Nazi planına Polonya Genel Valiliği 'ndeki Polonyalı Yahudiler'i öldürmek için verilen kod isimdi ve toplama kamplarında yakarak kurban etmenin en ölümcül evresinin başlangıcının işaretiydi. Belzec, Majdanek, Sobibor ve Treblinka'da çalışma esnasında, neredeyse iki milyondan çok yahudi öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Franz Stangl</span> Nazi komutan

Franz Stangl, II. Dünya Savaşı Nazi Almanyası'nda Sobibor İmha Kampı ve Treblinka İmha Kampı'nın komutanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Belzec imha kampı</span>

Belzec, Polonya'nın güney doğusunda bulunan Nazi Almanyası tarafından II. Dünya Savaşı yıllarında özellikle Çingene soykırımı (Porajmos) ve Yahudi soykırımı (Holokost) için kullanılmış imha kampı ve toplama kampı. Günümüzde Polonya'nın Lublin Voyvodalığı'nın güney sınırına yakın bir köyde bulunmaktadır. Auschwitz-Birkenau ve Treblinka'nın ardından en büyük katliamın yaşandığı üçüncü toplama ve imha kampıdır.

<span class="mw-page-title-main">Porajmos</span>

Porajmos, Roman Kırımı veya Çingene Soykırımı, II. Dünya Savaşı'nda Nazi yönetimince gerçekleştirilen Çingenelere yönelik soykırımdır. Kelime anlamı olarak yok etme ve yıkım anlamına gelen Porajmos veya Pharrajimos ve yine toplu katliam anlamındaki Samudaripen kelimeleri bu soykırımı ifade etmede kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nazi Partisi liderleri ve yetkilileri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu madde, Nazi Partisinin liderleri ve yetkililerinin listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Chełmno imha kampı</span>

Chełmno imha kampı, II. Dünya Savaşı sırasında inşa edilen ilk Nazi imha kampı. Kamp Chełmno'nun 50 kilometre kuzeyinde yer alan Łódź yakınlarında yer alır. Nazi Almanyası 1939'da Polonya’yı işgalini takiben, ülkeyi yeni bir bölgeye ekledi. Kamp özellikle kitlesel katliamlar ve etnik temizlik yapmak için kuruldu. Bu dönemde ayrıca holokostun ve Reinhard Operasyonu'nın da en ölümcül dönemleriydi. Polonyalı Yahudiler ve yerel kişiler bu kampta yok edildi. 1943 yılında kampın ölüm yöntemlerinde değişiklikler yapıldı.

<span class="mw-page-title-main">İmha kampı</span>

İmha kampları, II. Dünya Savaşı dönemindeki Holokost sırasında Nazi Almanyası tarafından milyonlarca Yahudiyi sistematik bir şekilde öldürmek için inşa ettirilmiştir. Polonyalılar, savaştaki Sovyet esirleri ve Çingeneler gibi diğer etnik gruplar da imha kamplarında öldürülmüştür. İmha kamplarındaki kurbanlar en çok gaz odalarında öldürülmüştür. Öldürülmeler ya bu özel amaç için yapılmış kalıcı tesislerde ya da gaz kamyonetlerinde gerçekleşmiştir. Auschwitz-Birkenau ve Majdanek gibi bazı Nazi toplama kampları, 1945 yılında savaşın bitiminden önceki dönemde ikili bir amaca hizmet etmiştir: zehirli gazla imha ve açıktan ölmek üzere olan insanları çok yoğun bir şekilde çalıştırma.

<span class="mw-page-title-main">Einsatzkommando</span>

Einsatzkommando (gezici ölüm mangaları),İkinci Dünya Savaşı sırasında Nazi Alman Einsatzgruppen bir alt grubuydu. Toplam 3.000'e kadar adam genellikle görevi Yahudileri, Polonyalı entelektüelleri, Romanları ve genellikle ilerleyen Alman cephesinin çok gerisinde ele geçirilen topraklardaki komünistleri yok etmek olan SS ve Gestapo'nun 500-1.000 görevlisinden oluşuyordu. Einsatzkommandos, Sonderkommandos ile birlikte, Sovyetler Birliği'nin işgali olan Barbarossa Operasyonu sonrasında Yahudilerin sistematik öldürülmesinden sorumluydu. Savaştan sonra Einsatzgruppen davasında birçok komutan yargılandı, mahkûm edildi ve idam edildi.