İçeriğe atla

Chris Hann

Chris Hann (d. 4 Ağustos 1953) sosyalist ve post-sosyalist Doğu Avrupa ülkeleri (özellikle Macaristan ve Polonya), Türkiye'nin Doğu Karadeniz kıyısı ve Kuzeybatı Çin'in Sincan bölgesinde saha araştırmaları yapmasıyla tanınan İngiliz sosyal antropologdur. Temel ilgi alanları ekonomik antropoloji, din (özellikle Doğu Hıristiyanlığı) ve uzun vadeli tarih (Avrasya) üzerinedir. Birleşik Krallık'taki Cambridge ve Canterbury üniversitelerinde ders veren Hann, 1999'dan beri Saale'deki Max Planck Sosyal Antropoloji Enstitüsü'nün kurucu direktörü olarak çalışmaktadır.

İlk yılları

Hann, İrlandalı, İngiliz ve Gal kökenli bir ailenin ilk çocuğu olan Cardiff'te doğdu. Ailesi aynı yıl, Monmouthshire'daki Yeni Cwmbrân kasabasına taşındı. Hann, Raymond Williams'ın “Sınır Ülkesi” olarak tanımladığı ülkenin güneyinde, sadece İngilizce konuşulan bir çevrede büyüdü.[1]

Kariyeri ve saha araştırmaları

Hann, Galler Vakfı Bursu ile Oxford Üniversitesi'nde siyaset, felsefe ve ekonomi eğitimi aldı. İlk olarak 1972'de Inter-Rail biletiyle ziyaret ettiği Doğu Avrupa'da uzmanlaştı. Oxford'dan sonra Corpus Christi College, Cambridge'de yüksek lisansını tamamladı. 1974-5'te aldığı sosyal antropoloji dersinde Melanezya'nın etnografyası üzerinde çalışmayı seçti. Jack Goody, Hann'a doktorası için Doğu Avrupa'da uzmanlaşmasını tavsiye etti. 1975-77 yılları arasında Macarca öğrenmek ve Tuna havzası çevresinde saha araştırması yapmak için Macaristan'a gitti. 1979'da doktora tezini sundu. Hann, günümüzde halen daha Tázlár köyünü düzenli olarak ziyaret etmektedir. Hann, köyde gözlemlediği mikro düzeydeki gelişmelerin, kendine özgü bir "pazar sosyalizmi" oluşturduğunu savunmaktadır.[2][3]

Hann, kolektifleştirilmemiş sosyalist bir toplumdaki “köylü” uyarlamalarını Macaristan'daki "köylü" uyarlamalarıyla karşılaştırmak için 1978-9'da Güney Polonya'da yeni bir saha araştırmasına başladı. Karpatlar'daki saha araştırması, bölgedeki yiyecek kıtlığı, dayanışmanın yükselişi ve ulusal siyasi krizle aynı zamana denk geldi. Doğu Slav azınlığın yaşadığı bölgede saha araştırması yapmak, Hann'in etnik köken ve ulusal kimliğe ilgi duymasına ön ayak oldu. 1990'larda Polonya-Ukrayna ilişkileri ve sınır kenti Przemyśl'deki Yunan Katolik Kilisesi'nin içinde bulunduğu kötü durumla ilgili araştırmalar yaptı.[4][5]

Hann, Kopenhag Üniversitesi Bölgesel ve Kültürlerarası Çalışmalar Enstitüsü'nde Orta Asya ve Batı Çin toplumlarının kültürleri üzerine ders veren Ildikó Bellér-Hann ile evlendi. Eşiyle birlikte Anadolu'da (Doğu Karadeniz kıyısı) ve Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde saha araştırması yaptılar. Hann, Rize'de yaptığı saha araştırmasında geçimlik tarım yapmaktan vazgeçip çay yetiştirmeye başlayan çiftçilere odaklandı. Sincan'ın kırsal bölgelerindeki ekonomik faaliyetleri araştırırken, aynı zamanda bölgedeki dini ve etnik ilişkilerle de ilgilendi.[6]

Hann, tüm saha araştırmalarını (Macaristan, Polonya, Türkiye ve Sincan) Cambridge Corpus Christi College'un Sosyal Antropoloji Bölümü'nde öğretim görevlisiyken yaptı. 1992'de Kent Üniversitesi'nde (Canterbury) Sosyal Antropoloji Profesörü olmak için Cambridge'den ayrıldı. Berlin Lisansüstü Çalışmaları Enstitüsü'nde iki yıl çalıştıktan sonra 1999'da Halle kentine taşındı ve Max Planck Sosyal Antropoloji Enstitüsü'nde kurucu direktör olarak çalışmaya başladı.

Ana ilgi alanları

Hann'in teorik ilgi alanları, etnografik araştırmalarla yakından ilgilidir. "Marksist-Leninist-Maoist sosyalizm" olarak adlandırdığı görüşün öncü araştırmacılarından biridir. 1990'dan beri post-sosyalist ülkelerin uluslararası politik ekonomide nasıl bir yol izlediklerini gözlemlemektedir. Hann, "serbest piyasa ekonomisi" ve "sivil toplum" gibi terimleri eleştirmekte, yabancı danışmanların ve yerel seçkinlerin üzerinde anlaştığı slogan ve stratejilerin halka elde etmek istediği malları vermeyeceğini öngörmektedir.[7] Max Planck Sosyal Antropoloji Enstitüsü'nün ilk yıllarındaki (1999-2005) ekip araştırmasının ana teması, kolektif mülkiyetin özelleştirilmesiydi.[8] Bu araştırmayı sosyalizm sonrası dini dönüşüm (2003-2010) temalı kolektif araştırma takip etti. Hann, bu çalışmaya yaptığı kişisel katkılarında sık sık Orta Avrupa'daki Yunan Katolikleriyle ilgili bilgilerinden yararlanarak “Hıristiyanlık antropolojisi”ndeki önyargıları eleştirdi.[9]

Hann'ın çalışmaları ayrıca antropoloji ve tarih arasındaki ilişkilerle ilgilidir. Yakın ve çağdaş tarihi konu aldığı When History Accelerates adlı kitabın yazarıdır. Hann, Max Planck Topluluğu'na katıldıktan sonra daha eski tarihlerle de ilgilenmeye başladı. Tunç Çağı'nın sonlarında şehirlerin yükselişine eşlik eden “uygarlığı beşiği” konsepti bağlamında son sosyalizmi ve post sosyalizmi açıklamaya çalıştı.[10]

Ödülleri

Chris Hann, 2008'de Berlin-Brandenburg Bilimler Akademisi üyeliğine seçildi. Royal Anthropological Institute (Londra) tarafından 1991'de Curl Essay Prize ve 2015'te Rivers Memorial Medal ile ödüllendirildi. 2019'da Kraliyet Antropoloji Enstitüsü'nün Huxley Anıt Madalyasını kazandı.[11] Nisan 2020'de Galler Eğitimli Toplum üyesi olarak atandı.[12]

Kaynakça

  1. ^ Border Country. Parthian Library of Wales: Carmarthen. 2006 [1960]. 
  2. ^ Tázlár: A village in Hungary. Cambridge: Cambridge University Press. 1980. 
  3. ^ Hann. "Backwardness revisited: time, space and civilization in rural Eastern Europe". Comparative Studies in Society and History. 57 (4). 30 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2021. 
  4. ^ A Village Without Solidarity: Polish peasants in years of crisis. New Haven: Yale University Press. 1985. 
  5. ^ Hann. "Postsocialist nationalism: rediscovering the past in South East Poland". Slavic Review. 57 (4). 
  6. ^ Tea and the domestication of the Turkish State Huntingdon: 1990; Turkish region: state, market and social identities on the east Black Sea coast (with Ildikó Bellér-Hann), Oxford: 2000. “Embedded socialism? Land, labour, and money in Eastern Xinjiang” in Chris Hann and Keith Hart (eds.), Market and Society: The Great Transformation revisited Cambridge: 2009, pp. 256-71; “Smith in Beijing, Stalin in Urumchi: ethnicity, political economy and violence in Xinjiang, 1759-2009” Focaal. Journal of Global and Historical Anthropology 60: 108-23 (2011); “The universal and the particular in rural Xinjiang: ritual commensality and the mosque community” in Magnus Marsden and Konstantinos Retsikas (eds.), Articulating Islam: Anthropological Approaches to Muslim Worlds. Dordrecht: 2013, pp. 171-91.
  7. ^ (Ed.) Market Economy and Civil Society in Hungary Brighton: 1990; Civil society: challenging western models (ed. With Elizabeth Dunn) London: 1996. The skeleton at the feast Canterbury. 1996.
  8. ^ “From production to property”, Man 1993 28 (3): 299-320; Property relations: renewing the anthropological tradition (ed.) Cambridge:1998; The postsocialist agrarian question (with the Property Relations Group) Münster: 2003; (ed.) Property Relations Halle: 2005 http://www.eth.mpg.de/3026998/2000---2005---dep---hann 14 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  9. ^ (ed.) 2010 Religion, identities, postsocialism. The Halle Focus Group, 2003-2010: [[“http://www.eth.mpg.de/3341163/2003---2010---dep---hann 1 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.]] “Creeds, cultures and the witchery of music”, Journal of the Royal Anthropological Institute 2003, 9 (2): 223-39; “The heart of the matter: materialities, modernities and Christian civilization”, Current Anthropology 2014. 55 (Supp. 10): 182-92.
  10. ^ “A concept of Eurasia”, Current Anthropology 2016, 57 (1): 1-27; Cf. Jack Goody, The Eurasian Miracle, Cambridge: 2010.
  11. ^ "Huxley Memorial Medal and Lecture Prior Recipients". 16 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2021. 
  12. ^ Learned Society of Wales Welcomes 45 New Fellows, April 2020 14 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. download of a list

İlgili Araştırma Makaleleri

Antropoloji ya da insan bilimi, geçmiş ve günümüz topluluklarında yaşayan insanların çeşitli yönlerini inceleyen bilim dalı. İnsanın kültürel ve fiziki yapısını araştıran antropoloji, insanlık tarihinin en eski dönemlerinin aydınlatılmasına yardımcı olur. Bu bilim, insanı kültürel, toplumsal ve biyolojik çeşitliliği içinde anlamaya; insanlığın başlangıcından beri toplulukların çeşitli koşullara nasıl uyarlandığını, bu uyarlanma biçimlerinin nasıl gelişip değiştiğini, çeşitli küresel olayların nasıl dönüştüğünü görmeye ve göstermeye çalışır.

<span class="mw-page-title-main">Uygurlar</span> Doğu Türkistanda yaşayan Türk soylu halk ve bu halktan olan kimse

Uygurlar veya Uygur Türkleri, Orta ile Doğu Asya'dan kaynaklanan ve kültürel olarak bu bölgelerle bağlı bir Türk azınlık etnik grubudur. Uygurlar Çin'in resmî olarak tanıdığı 55 etnik azınlıktan biridir. Çin'in kuzeybatısındaki Sincan Uygur Özerk Bölgesi, Uygurların memleketi olarak tanınır. Bununla birlikte, Çin Hükûmeti, Uygurları yalnızca çok kültürlü bir ulusa ait olan bölgesel bir azınlık olarak tanır ve Uygurların yerli bir halk olduğu yönündeki kavramı reddetmektedir.

Demokratik sosyalizm, sosyalist piyasa ekonomisi içinde ekonomik demokrasi, işyeri demokrasisi ve işçilerin öz yönetimine veya alternatif bir merkeziyetçi planlı sosyalist ekonomi biçimine özel bir vurgu yaparak, siyasi demokrasiyi ve bir tür sosyal sermayeli ekonomiyi destekleyen solcu bir siyaset felsefesidir. Demokratik sosyalistler, kapitalizmin doğası gereği özgürlük, eşitlik ve dayanışma değerleriyle bağdaşmadığını ve bu ideallerin ancak sosyalist bir toplumun gerçekleştirilmesiyle elde edilebileceğini savunuyorlar. Çoğu demokratik sosyalist, sosyalizme kademeli bir geçiş arayışında olsa da, demokratik sosyalizm, sosyalizmi kurmanın aracı olarak devrimci veya reformist siyaseti destekleyebilir. Demokratik sosyalizm, 20. yüzyılda Sovyetler Birliği'nde ve diğer ülkelerde tek parti devletine doğru gerilemeye karşı çıkan sosyalistler tarafından popülerleştirildi.

Gottfried Wilhelm Leibniz Ödülü, kısa adıyla Leibniz Ödülü, Alman Araştırma Topluluğu 'nun Alman bilim insanlarını desteklemek amaçlı verdiği ödüldür. Adını Alman polimat, filozof ve bilim insanı Gottfried Wilhelm Leibniz (1646-1716)'den alan Leibniz Ödülü, 1986'dan beri, Almanya'daki bir araştırma kurumunda veya yurt dışındaki bir Alman araştırma kurumunda çalışan bireylere veya araştırma gruplarına yılda en fazla on ödül verilmektedir. Almanya'daki en önemli araştırma ödülü olarak kabul edilir. Ödül ilk defa Alman Araştırma Topluluğu başkanı Eugen Seibold tarafından yürürlüğe konulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Svante Pääbo</span> İsveçli genetikçi ve bilim insanı

Svante Pääbo, İsveçli biyolog, genetikçi ve bilim insanı. Evrimsel antropoloji alanında uzmanlaşan Pääbo, paleogenetiğin kurucularından birisidir ve Neandertal genomu üzerinde yoğun bir şekilde çalışmıştır. 2022'de "soyu tükenmiş homininlerin genomları ve insan evrimi ile ilgili keşifleri" nedeniyle Nobel Tıp Ödülü'ne layık görüldü.

Kültürel antropoloji, etnolojik, etnografik, dilbilimsel, sosyal ve psikolojik analiz yöntemlerine dayanarak kültürlerin gelişimini inceleyen bilim dalı. Fiziksel antropoloji, arkeoloji ve dilbilimsel antropoloji ile birlikte antropolojinin geleneksel dört ana bölümünden biri olarak tanımlanır. Kültürel antropoloji, katılımcı gözlem, görüşme ve anketler dahil olmak üzere çeşitli metodolojilere sahiptir. Franz Boas ve pek çok öğrencisi kültüre difüzyonist, tarihsel bir yaklaşım getirmiş, daha sonra gelen Margaret Mead ve başkaları kültür ve kişilik arasındaki ilişkiyi ele alan bir yaklaşım geliştirmişlerdir. Ruth Benedict gibi bazı bilim insanlarına göre kültür bir bütün olup kapalı bir sistemdir; başkalarına göre ise, o daha çok tarihsel olaylardan etkilenen gevşek biçimde bütünleşmiş bir davranış dizisidir. Ne kadar değişirse değişsin, tüm bu yazarların görüşleri şu temel varsayımı paylaşmaktadır: Kültür, davranışların başlıca belirleyicisidir.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Türkistan</span> Orta Asyada tarihî bir bölge

Doğu Türkistan veya Uyguristan, bağlam ve kullanıma bağlı olarak birden çok anlamı olan bir terimdir. Doğu Türkistan, Orta Asya'nın orta bölümünde yer alan Büyük Türkistan'ın doğu kesimidir. "Doğu Türkistan" kavramının coğrafî kapsamı, farklı zamanlarda ve farklı belgelerde hep farklılık göstermiştir; kimi kaynaklara göre Tarım Havzası bölgesini – yani günümüz Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'nin güney ve batı kesimlerini – kimi kaynaklara göre Xinjiang'ın tümünü kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Alfred Radcliffe-Brown</span>

Alfred Reginald Radcliffe-Brown İngiliz sosyal antropolog. Yapısal işlevselci teoriyi geliştirdi. İlkel medeniyetlerin sosyal yapısına ilişkin temel kavramları tarif eden bir çerçeve çizdi.

<span class="mw-page-title-main">Toju Tuvaları</span>

Toju Tuvaları, Rusya'da Tuva Cumhuriyetinin kuzeydoğu bölgesindeki Toju kojuununda yaşayan Türk halklarından Tuvaların bir boyu.

<span class="mw-page-title-main">Franz Boas</span>

Franz Uri Boas modern antropolojinin kurucusu ve antropolojideki bütüncü yaklaşımı kişiliğinde de bulunduran Alman kökenli Amerikan vatandaşı dilbilimci ve etnolog. Antropoloji'nin ABD'de yerleşmesinde öncü olmuştur

Dijital antropoloji, insan ile dijital teknolojilerin ilişkisi üzerine çalışan diiplindir. Antropoloji ile teknolojinin kesiştiği alanlara eğilir.

<span class="mw-page-title-main">George E. Marcus</span> Amerikalı antropolog (1946da doğdu)

George Emanuel Marcus, Kaliforniya Üniversitesi, Irvine'da seçkinlerin antropolojisine odaklanan Amerikalı bir antropoloji profesörüdür.

Michael MJ Fischer, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde Antropoloji ve Bilim ve Teknoloji Çalışmaları bölümlerinde Andrew W. Mellon Beşeri Bilimler Profesörü olarak görev yapmaktadır. Harvard Tıp Okulu Global Sağlık ve Sosyal Tıp Bölümü'nde de ders vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ernest Gellner</span>

Ernest André Gellner İngiliz-Çek filozof ve sosyal antropolog. Öldüğünde The Daily Telegraph tarafından dünyanın en güçlü aydınlarından biri ve The Independent tarafından "eleştirel rasyonalizmin tek kişilik ordusu" olarak değerlendirildi.

<span class="mw-page-title-main">Sincan mutfağı</span>

Sincan mutfağı, başta Uygurların mutfağı olmak üzere Çin'e bağlı Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde yaşayan çeşitli etnik grupların yemeklerini ve yemek pişirme yöntemlerini içerir. Çin'in diğer bölgelerine göç etmiş Sincanlıların çok olmasından dolayı Sincan mutfağını servis eden lokantalar Çin'in birçok yerinde bulunabilir.

<span class="mw-page-title-main">Sincan (Çin Cumhuriyeti eyaleti)</span>

Sincan Eyaleti veya Xinjiang Eyaleti, Çin Cumhuriyeti'nin eski bir eyaletidir. İlk başta 1884 yılında Çing Hanedanı'nın bir eyaleti olarak kurulmuş Xinjiang Eyaleti'nin kapsadığı toprakların çoğu artık 1955 yılında Çin Halk Cumhuriyeti devleti tarafından kurulmuş Sincan (Xinjiang) Uygur Özerk Bölgesi'nde bulunur. Kuomintang'ın Çin İç Savaşı'nı kaybetmesi sonrasında Xinjiang Eyaleti'nin özgün eyalet hükûmeti, "Sinkiang Eyalet Hükümeti Ofisi" (新疆省政府辦事處) ismi altında Taipei'ye taşındı, fakat 1992 yılında bu kuruluş feshedildi.

Altışehir, ayrıca Kaşgarya olarak da bilinir, Tarım Havzası bölgesi için 18. ve 19. yüzyıllarda kullanılan tarihi bir isimdir. Terim, günümüzde Çin'in Güney Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde bulunan Kaşgar da dahil olmak üzere Tarım'ın kenarı boyunca kurulmuş olan vaha kasabalarına atıfta bulunur ve Türk dillerinde 'altı şehir' anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Fei Xiaotong</span>

Fei Xiaotong veya Fei Hsiao-tung, Çinli sosyolog ve insanbilimci.

Osman Nur Yalman, Türk akademisyen, araştırmacı, sosyal antropolog ve Koç Üniversitesi Mütevelli Heyeti başkanıdır. Harvard Üniversitesi'nde sosyal antropoloji ve Orta Doğu Araştırmaları kıdemli araştırma profesörüdür.

<span class="mw-page-title-main">Irawati Karve</span> Hintli sosyolog, antropolog, eğitimci ve yazar (1905-1970)

Irawati Karve, Hindistan, Maharaştra'dan öncü bir Hint sosyolog, antropolog, eğitimci ve yazardır. Hindistan'da Hint Sosyolojisi ve Sosyolojisi'nin kurucusu G. S. Ghurye'nin öğrencilerinden biridir. İlk kadın Hint Sosyolog olduğu iddia edildi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.