İçeriğe atla

Chmielnik Muharebesi

Chmielnik Muharebesi
Tarih18 Mart 1241[1][2]
Bölge
Chmielnik
(Kraków ile Kielce arasında, Polonya)
Sonuç Moğol zaferi
Taraflar
Moğol İmparatorluğu Polonya Krallığı
Komutanlar ve liderler
Baydar Włodzimierz of Cracow  (ölü)
Pakosław of Sandomierz  (ölü)
Klement of Brzeźnica  (ölü)
Kayıplar
Bilinmiyor Ağır

Chmielnik Muharebesi, 18 Mart 1241'de Moğolların Polonya'yı işgali sırasında meydana gelmiştir. Sandomierz ve Kraków eyaletlerindeki Polonya ordularının yenilgisiyle sonuçlanmıştır. Moğollar hiçbir engelle karşılaşmadan hareket edebildiler ve terk edilmiş Kraków şehrini yağmaladılar.

Arka plan

Moğollar 1240'ın sonlarında Polonya'yı işgal etti ve batıya doğru ilerliyorlardı; donmuş Vistül nehrini geçerek 13 Şubat 1241'de Tursko ve Sandomierz'de Polonyalıları yendiler.[1] Daha sonra Moğol kuvvetleri iki veya üç orduya bölündüler; bunların ana kısmı, Baydar komutasında, Orta-Güney Polonya'daki büyük bir şehir (ve parçalanmış Polonya Krallığı'nın başkenti) olan Kraków'a (Cracow) doğru ilerliyordu. Diğer iki Moğol komutanı Kadan ve Orda Han daha kuzeye doğru ilerliyorlardı.

Muharebe

Muharebenin ayrıntıları Jan Długosz'un kroniklerinde kaydedilmiştir.[3] Bu arada, Chmielnik kasabasının en eski kaydı bu savaşa kadar uzanmaktadır.[3] 1241'de burası bir köydü (Chmielnik şehir haklarını ancak 16. yüzyılın ortalarında kazanabilmiştir).[4]

Polonya kuvvetleri, Kraków voyvodası (palatin) Włodzimierz ve Sandomierz voyvodası Pakosław tarafından komuta ediliyordu ve parçalanmış Polonya'nın bu iki eyaleti (Seniorate Eyaleti olarak da bilinen Kraków Eyaleti ve Sandomierz Eyaleti ) Polonyalı şövalyelerin çoğunu temsil ediyordu.[3][5] Moğollara Baydar komuta ediyordu.[3] Krakov Dükü V. Bolesław, savaştan önce çekildi ve katılmadı.[6] Bolesław'ın kaçışı ordunun moraline zarar verdi ve diğer birçok kişinin de geri çekilmesine neden olarak Włodzimierz ve Pakosław'ın elindeki güçleri zayıflattı.[6]

Polonya kuvvetleri savaşın ilk aşamasında avantaja sahipken, Moğollar Polonyalıları doğrudan savaşta yenemeyeceklerini görünce geri çekilme numarası yaptı. Polonya kuvvetleri onları takip etmeye başladığında Moğolların takviye kuvvetleri tarafından vuruldular ve ağır bir yenilgiye uğradılar. Polonyalıların kayıpları çok ağırdı.[5] (Norman Davies şunu yazdı: "Małopolska'nın toplanmış soyluları bir adam yüzünden telef oldu"[7]); Włodzimierz ve Pakosław, Brzeźnica'lı Kraków'lu Castellan Klement ve Sandormierz'li Jakub Raciborowicz'li Castellan öldürüldü.[3][8]

Sonrası

Çatışmadan çekilen Bolesław, Moravya'ya kaçtı.[1][2] Polonya ordusunun yenilgisiyle, yakınlardaki Polonya topraklarına panik yayıldı. Polonya'nın en büyük ve en müreffeh şehirlerinden biri olan Kraków, sakinlerinin kaçması nedeniyle terk edildi ve Moğollar burayı ve komşu köyleri yağmalamak için birkaç gün harcadılar (Moğolların muharebeden ne kadar kısa süre sonra şehre girdiğine göre hesaplar değişiklik gösteriyor, ama 24 Mart'a kadar yaktıkları kesindir).[5][6]

Modern Chmielnik kasabasında bu muharebeye adanmış bir anıt vardır.

Notes

  1. ^ a b c Grousset, René (1970). The Empire of the Steppes: A History of Central Asia (İngilizce). Rutgers University Press. s. 266. ISBN 978-0-8135-1304-1. Erişim tarihi: 18 Mart 2021. 
  2. ^ a b Saunders, J. J. (29 Mart 2001). The History of the Mongol Conquests (İngilizce). University of Pennsylvania Press. s. 85. ISBN 978-0-8122-1766-7. Erişim tarihi: 18 Mart 2021. 
  3. ^ a b c d e (Lehçe) Historia Chmielnika 16 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (History of Chmielnik) from the town's official pages
  4. ^ (Lehçe) Miasto I Gmina Chmielnik W Publikacjach. Bibliografia. 5 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  5. ^ a b c Bitwa pod Leginicą Chwała Oręża Polskiego Nr 3. Rzeczpospolita and Mówią Wieki. Primary author Rafał Jaworski. 12 Ağustos 2006, p. 9 (Lehçe)
  6. ^ a b c Richard A. Gabriel, Subotai the Valiant, Greenwood Publishing Group, 2004, 0275975827, Google Print, p. 112 12 Mart 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  7. ^ Norman Davies, God's Playground, Columbia University Press, 2005, 0231128177, Google Print, p. 71
  8. ^ Chwalczewski, Stanislaw (1829). Kronika polska ... starosty kobrynskiego etc. (Polnische Chronik, geschrieben im J. 1549.) pol (Lehçe). Galeczowski. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">II. Viyana Kuşatması</span> Osmanlı ordusunun Viyanayı başarısız olarak ikinci kez kuşatması ve 60. günün sonunda bozguna uğradığı kuşatma

II. Viyana Kuşatması, 1683 Viyana Kuşatması veya Viyana Bozgunu, Osmanlı İmparatorluğu'nun Kutsal Roma İmparatorluğu'nun bir parçası olan Avusturya Arşidüklüğü'ndeki Viyana şehrini ele geçirmek için yaptığı ikinci girişimdi. Viyana Savaşı, şehrin iki ay boyunca Osmanlı İmparatorluğu tarafından kuşatılmasının ardından 12 Eylül 1683 tarihinde Viyana yakınlarındaki Kahlenberg Dağı'nda gerçekleşti. Savaş, Habsburg monarşisi liderliğindeki Kutsal Roma İmparatorluğu ve Polonya-Litvanya Birliği tarafından, her ikisi de Kral III. Jan Sobieski komutasında, Osmanlılara ve onların vasal ve haraç devletlerine karşı yapıldı. Bu savaş, İngiliz Milletler Topluluğu ve Kutsal Roma İmparatorluğu'nun Osmanlılara karşı ilk kez askerî işbirliği yaptığı savaş oldu. Osmanlıların yenilgisi, Avrupa'ya yayılmasında bir dönüm noktası oldu ve bundan sonra Osmanlılar daha fazla ilerleme kaydedemedi. Bunu takip eden ve 1699 yılına kadar süren savaşta Osmanlılar, Osmanlı Macaristanı'nın büyük bir kısmını Kutsal Roma İmparatoru I. Leopold'a bıraktı.

<span class="mw-page-title-main">Polonya Seferi</span> Avrupada II. Dünya Savaşının ilk çatışması

Polonya Seferi veya Polonya'nın İşgali, II. Dünya Savaşı'nın başlangıcı olarak kabul edilir. Nazi Almanyası'nın işgal harekâtı Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı'nın imzalanmasından bir hafta sonra, 1 Eylül 1939'da başlamış ve 6 Ekim 1939'da Almanya ve Sovyetler Birliği'nin Polonya'nın tamamını işgal etmeleriyle son bulmuştur. Alman saldırısı, savaş ilanı olmadan yapılmıştı. Bu saldırı uluslararası hukuka aykırı bir saldırı savaşıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ögeday</span> Cengiz Hanın oğlu ve 2. Moğol imparatoru

Ögeday veya Ogeday, Cengiz Han'ın oğullarından biri ve halefi. Cengiz Han'dan sonra Moğol İmparatoru olmuş ve babasının yarım bıraktığı istilaları ve devlet düzenlemesini tamamlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Lviv</span> Ukraynanın batısında bir şehir

Lviv, nüfus bakımından Batı Ukrayna'nın en büyük ve Ukrayna'nın yedinci büyük şehri. Ukrayna'nın kültür merkezlerinden biridir. 2020 verilerine göre nüfusu 755.800'dür. Nüfusunun %88'i Ukraynalı, %9'u Rus, %1'i de Polonyalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Polonya tarihi</span>

Polonya tarihi ya da Lehistan tarihi bugünkü Polonya Cumhuriyeti topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Lehistan Krallığı</span> Wikimedia netleştirme sayfası

Lehistan Krallığı veya Polonya Krallığı, günümüzdeki Polonyalıların atalarının Orta Çağ'da kurduğu bir devlettir. Bu krallığın başlangıç tarihi olarak 18 Nisan 1025 tarihinde Lehistan dükü I. Bolesław'ın Gniezno Katedrali'nde taç giyerek kendini kral ilan etmesi verilmektedir. 1385 yılında Lehistan'ın başına Litvan Jagiellon Hanedanı geçerek her iki devleti de birlikte yönetmeye başlamışlar, 1569 yılından sonra ise Lehistan ve Litvanya ülkeleri resmen tek bayrak altında birleşerek Lehistan-Litvanya Birliği'ni kurmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Głogów Kuşatması</span> 1109 kuşatma

Głogów Kuşatması, 14 Ağustos, 1109 tarihinde Lehistan Krallığı ile Kutsal Roma İmparatorluğu arasında yapıldı. Polonya tarihinde en iyi bilinen tarih yazarlarından biri olan Gallus Anonymous tarafından kaydedildi. İmparatorluk kuvvetleri Almanya Kralı V. Heinrich komutası altındayken, Polonya kuvvetleri III. Bolesław tarafından yönetiliyordu. Bolesław galip geldi.

<span class="mw-page-title-main">Lvov-Sandomierz Taarruzu</span>

Lvov-Sandomierz Taarruzu ya da Lvov-Sandomierz Stratejik Taarruz Harekâtı, Kızıl Ordu'nun 1944 yılı Temmuz ayı ortalarında başladığı ve Alman kuvvetlerini Ukrayna'dan ve Doğu Polonya'dan atmayı amaçlayan genel taarruzudur. Bir aydan uzun bir süre devam eden Sovyet taarruzları, belirlenen hedeflerine ulaşmıştır. Lvov-Sandomierz Stratejik Taarruz Harekâtı, üç taarruz harekâtından oluşmaktadır.

Berke Han, 1257-1266 yılları arasında hüküm sürmüş Altın Orda Devleti hanı.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa'nın Moğollar tarafından istilası</span> 13. yyda Orta ve Doğu Avrupaya yapılan Moğol istila hareketleri

Avrupa'nın Moğollar tarafından istilası, 13. yüzyılda Moğol İmparatorluğu'na bağlı Subutay komutasındaki orduların Doğu Avrupa'dan başlayarak gerçekleştirdiği seferlerin tamamıdır. Kiev Knezliği'ne karşı başlayan ilk seferlerin ardından Mohi Muharebesi ile Macaristan Krallığı ve Legnica Muharebesi ile Lehistan Krallığı (Polonya) işgal edilir. Seferlerde ordu komutanları Cengiz Han'ın torunları Batu ile Kadan olsa da Sübedey'in genel komutası belirleyici olmuştur. Moğol istilalarına bakıldığında Avrupa'nın istilası Orta Doğu ve Çin seferlerinden sonra en büyük seferlerden sayılır.

<span class="mw-page-title-main">Belgrad Kuşatması (1739)</span> 1739 yılında yapılan ve Belgradın tekrar Osmanlı İmparatorluğuna geçtiği kuşatma

Belgrad Kuşatması, 1739 yılında yapılan Belgrad'ın tekrar Osmanlı İmparatorluğu'nun eline geçmesini sağlayan kuşatma.

<span class="mw-page-title-main">I. Václav</span>

I. Wenceslaus, 1230 - 1253 yılları arasında hüküm sürmüş Bohemya kralıdır.

<span class="mw-page-title-main">Legnica Muharebesi</span>

Legnica Muharebesi Moğol İmparatorluğu ile müttefik Polonya ordusu arasında 9 Nisan 1241 yılında yapılmış muharebedir. Savaş sonucunda Moğollar kendilerinden daha üstün Polonya ordusunu yenmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya Bölümü</span>

Avusturya Bölümü, 18. yüzyılın sonlarında Polonya'nın parçalanması sırasında Habsburg Monarşisi tarafından ele geçirilen Polonya-Litvanya Birliği'nin topraklarını kapsamaktadır. Polonya; Rusya İmparatorluğu, Prusya Krallığı ve Habsburg Avusturya tarafından bölüşüldü ve Polonya Krallığı tamamen ortadan kaldırıldı. Avusturya, 1772'deki birinci bölünme sırasında ve 1795'te üçüncü bölünmesi sırasında Polonya topraklarını ele geçirdi. Üçüncü bölünmenin ardından Avusturya İmparatorluğu topraklarına 128,900 km² eklenmiş ve imparatorluğa 2,65 milyondan fazla insan dahil olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Polonya Lejyonları</span>

Napolyon döneminde Polonya Lejyonları, bazı birimler 1815'e kadar hizmet vermeye devam etse de, esasen 1797'den 1803'e kadar Fransız Ordusunda hizmet veren birkaç Polonya askeri birimiydi.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya-Polonya Savaşı</span>

Avusturya-Polonya Savaşı, 1809'da Avusturya İmparatorluğu ve Birleşik Krallık'ın Birinci Fransız İmparatorluğu ve Bavyera'ya karşı oluşturduğu koalisyon nedeniyle gerçekleşen Beşinci Koalisyon Savaşı'nın bir parçasıydı. Bu savaşta, Napolyon müttefiki Varşova Dükalığı'nın Polonya kuvvetleri ve Saksonya Krallığı kuvvetlerinin yardımıyla Avusturya İmparatorluğu'na karşı savaştı. Haziran ayında, Rus İmparatorluğu Avusturya'ya karşı birleşti. Polonyalı birlikler, Avusturya'nın Varşova'ya saldırısına karşı onları Raszyn'de yenerek direndi, ardından Kraków ve Lviv da dahil olmak üzere bölünme öncesi Polonya'nın bazı kısımlarını yeniden fethetmek için Varşova'yı terk etti ve Avusturyalıları gafil avlayarak Avusturyalıları Varşova'dan çekilmeye zorladı.

<span class="mw-page-title-main">Płowce Muharebesi</span>

Płowce Muharebesi, 27 Eylül 1331'de Polonya Krallığı ile Töton Tarikatı arasında gerçekleşen belirleyici muharebe.

<span class="mw-page-title-main">Baydar</span> Moğol askeri lider

Baydar Han, ayrıca Peta olarak da bilinir, Çağatay Han'ın altıncı oğludur. 1235-1241 yılları arasında yeğeni Büri ile birlikte Avrupa seferine katılmıştır. Kadan ve muhtemelen Orda Han ile birlikte Polonya'ya atanan Moğol ordusuna komuta etmiştir.

Tursko Muharebesi, 13 Şubat 1241'de Moğolların Polonya'yı işgali sırasında meydana gelmiştir. Kraków ziemia'sındaki Polonya kuvvetlerinin yenilgisiyle sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">II. Henryk</span>

II. Henryk Pobożny, 1238'den ölümüne kadar Silezya Dükü ve Polonya Yüksek Dükü ve aynı zamanda Güney-Büyük Polonya Düküydi. 1238 ile 1239 yılları arasında Sandomierz ve Opole – Racibórz'un naibi olarak da görev yapmıştır. I. Henryk'in oğlu ve Silezya Piast hanedanının bir üyesidir. Ekim 2015'te, Legnica'daki Roma Katolik Piskoposluğu, aziz olma davasını açarak ona Tanrı'nın Hizmetkarı unvanını kazandırmıştır.