İçeriğe atla

Chlamyphoridae

Chlamyphoridae
Yaşadığı dönem aralığı: 47,8-0 myö
Orta Eosen-Günümüz 
Tolypeutes matacus
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Mammalia
Takım:Cingulata
Familya:Chlamyphoridae
Bonaparte, 1850
Tip cins
Chlamyphorus
Harlan, 1825
Alt familyalar
  • Chlamyphorinae
  • Euphractinae
  • Glyptodontinae
  • Tolypeutinae

Chlamyphoridae, Cingulata takımında sınıflandırılan bir memeli familyasıdır Glyptodontinae alt familyası geleneksel olarak günümüz armadillolarının oluşturan grubun dışında kök grup zırhlı memeliler olarak kabul edilmiş olsalar da artık günümüzde soyu tükenmiş Dasypodidae familyasının morfolojik kanıtlara dayanarak parafiletik olabileceği yönünde spekülasyonlar yapılmıştı.[1][2][3][4] 2016 yılında yapılan Doedicurus mtDNA analizi, bu grubun Chlamyphorinae ve Tolypeutinae alt familyalarının oluşturduğu bir kladın kardeş grubu olduğunu ve günümüz armadilloları arasına yerleşmiş olduğunu gösterdi.[5][6] Bu nedenle Dasypus haricinde soyu tükenmiş tüm armadillolar yeni bir familya içinde sınıflandırılmaya başlandı.

Sınıflandırma ve filojeni

Chlamyphoridae familyası Dasypodidae familyası gibi Cingulata takımı içinde bazal bir klad oluşturur:

Kladogram[5][7][8]
 Cingulata 

Dasypodidae

 Chlamyphoridae 
 Euphractinae 

Euphractus sexcinctus

Zaedyus pichiy

Chaetophractus villosus

Chaetophractus nationi

C. vellerosus

†Glyptodontinae (Doedicurus)

 Chlamyphorinae 

Chlamyphorus truncatus

Calyptophractus retusus

Tolypeutinae

Priodontes maximus

Tolypeutes

T. tricinctus

T. matacus

 Cabassous 

C. tatouay

C. chacoensis

C. centralis

C. unicinctus

Türler

Aşağıda bu familya içinde sınıflandırılan ve günümüzde yaşayan armadillo türlerinin listesi bulunur:

Familya Chlamyphoridae

  • Alt familya Chlamyphorinae
    • Cins Calyptophractus
      • Calyptophractus retusus
    • Cins Chlamyphorus
      • Chlamyphorus truncatus
  • Alt familya Euphractinae
    • Cins Euphractus
      • Euphractus sexcinctus
    • Cins Zaedyus
      • Zaedyus pichiy
    • Cins Chaetophractus
      • Chaetophractus vellerosus
      • Chaetophractus villosus
      • Chaetophractus nationi
  • Alt familya Tolypeutinae
    • Cins Cabassous
      • Cabassous tatouay
      • Cabassous chacoensis
      • Cabassous centralis
      • Cabassous unicinctus
    • Cins Priodontes
      • Priodontes maximus
    • Cins Tolypeutes
      • Tolypeutes matacus
      • Tolypeutes tricinctus

Kaynakça

  1. ^ Simpson, G. G. (1945). The principles of classification and a classification of mammals. Bull. Amer. Museum Nat. History., 85.
  2. ^ Grassé, P. P. (1955). "Ordre des édentés". Traité de zoologie. 17 (2): 1182-1246. 
  3. ^ Engelmann, G. F. (1985). The phylogeny of the Xenarthra. The evolution and ecology of armadillos, sloths, and vermilinguas. Smithsonian Institution Press, Washington, DC, 51-64.
  4. ^ Wible, J. R. (2006). 6 The Phylogeny of Living and Extinct Armadillos (Mammalia, Xenarthra, Cingulata): A Craniodental Analysis. Amniote Paleobiology: Perspectives on the Evolution of Mammals, Birds, and Reptiles: University of Chicago Press, Chicago, IL, 153-198.
  5. ^ a b Delsuc, F.; Gibb, G. C.; Kuch, M.; Billet, G.; Hautier, L.; Southon, J.; Rouillard, J.-M.; Fernicola, J. C.; Vizcaíno, S. F.; MacPhee, R. D. E.; Poinar, H. N. (22 Şubat 2016). "The phylogenetic affinities of the extinct glyptodonts". Current Biology. 26 (4): R155-R156. doi:10.1016/j.cub.2016.01.039. PMID 26906483. 3 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2022. 
  6. ^ Gillian C. Gibb; Fabien L. Condamine; Melanie Kuch; Jacob Enk; Nadia Moraes-Barros; Mariella Superina; Hendrik N. Poinar; Frédéric Delsuc (2016). "Shotgun Mitogenomics Provides a Reference Phylogenetic Framework and Timescale for Living Xenarthrans". Molecular Biology and Evolution. 33 (3): 621-642. doi:10.1093/molbev/msv250. PMC 4760074 $2. PMID 26556496. 
  7. ^ Upham, Nathan S.; Esselstyn, Jacob A.; Jetz, Walter (2019). "Inferring the mammal tree: Species-level sets of phylogenies for questions in ecology, evolution and conservation". PLOS Biol. 17 (12): e3000494. doi:10.1371/journal.pbio.3000494. PMC 6892540 $2. PMID 31800571. 
  8. ^ Gibb, Gillian C.; Condamine, Fabien L.; Kuch, Melanie; Enk, Jacob; Moraes-Barros, Nadia; Superina, Mariella; Poinar, Hendrik N.; Delsuc, Frédéric (2015). "Shotgun Mitogenomics Provides a Reference PhyloGenetic Framework and Timescale for Living Xenarthrans". Molecular Biology and Evolution. 33 (3): 621-642. doi:10.1093/molbev/msv250. PMC 4760074 $2. PMID 26556496. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Memeliler</span> kara omurgalıları sınıfı

Memeliler, hayvanlar aleminin insanların da dâhil olduğu, dişilerinde bulunan meme bezleri ve hem dişi hem erkek bireylerinde bulunan ter bezleri, kıl, işitmede kullanılan üç orta kulak kemiği ve beyinde yer alan neokorteks bölgesi ile ayrılan bir omurgalı sınıfıdır.

<span class="mw-page-title-main">Armadillo</span> Güney Amerikaya özgü zırhlı memeliler için kullanılan terim

Armadillo, Cingulata takımında yer alan, yalnızca Dasypodidae ve Chlamyphoridae familyasındakilerin hayatta kaldığı zırhlı plasentalı memelilerin ortak adıdır. Birbirlerinden zırhlarındaki şeritlerden ayırt edilerek tanımlanan dokuz soyu tükenmiş ve 21 yaşayan Armadillo türü bulunmaktadır. Amerika'ya endemiktir.

<span class="mw-page-title-main">Eteneliler</span> Eutheria sınıfındaki memelilerin alt sınıfı

Eteneliler, eteneli memeliler veya plasentalı memeliler, memelilerin bir infra sınıfı. Diğer alt sınıflar keseliler (Metatheria) ve hâlâ yumurtlayarak üreyen ilkel memelilerdir (Protheria). Aralarında büyük bir farkla en büyük grup etenelilerdir. Günümüzde, 6000'in üzerinde eteneli türü bulunmaktadır. Vücut yapıları ve yaşam alanlarının farklılıkları ile en çeşitli memeli grubunu oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Cingulata</span> memeli takımı

Cingulata veya Zırhlı memeliler, Xenarthra üst takımının bir parçası olan, zırhlı Yeni Dünya plasentalı memelilerinin bir takımıdır. Dasypodidler ve Chlamyphoridler (armadillolar), takımdaki hayatta kalan tek familyalardır. Yakın zamana kadar mevcut armadillolardan çok daha büyük iki cingulate grubu : 200 kg'a (440 lb) kadar ulaşan pampatheriidler ve 2.000 kg (4.400 lb) veya daha fazla kütleye ulaşan glyptodontlardır.

<span class="mw-page-title-main">Memeli sınıflandırması</span>

Mammalia (Memeliler), Chordata (Omurgalılar) şubesi içinde yer alan bir hayvan sınıfıdır. Carl Linnaeus'un ilk olarak bu sınıfı tanımlamasından beri memeli sınıflandırması çeşitli gözden geçirmeden geçmiştir. Evrensel olarak kabul edilen bir sınıflandırma sistemi yoktur; McKenna & Bell (1997) ile Wilson & Reader (2005) son zamanlarda yararlı özetle sunmuşlardır. Linnaeus ve diğerlerinin öne sürdüğü fikirlerin çoğu artık günümüz taksonomistleri tarafından tamamen terkedilmiştir; bunların arasında yarasaların kuşlarla akraba oldukları ya da insanların diğer yaşayan varlıklardan farklı bir grup oluşturduğu fikirleri de bulunmaktadır. Memeli takımları arasındaki ilişkileri tanımlayan birbirinden farklı fikirler çatışmaya devam etmekte ve bu konuda yeni çalışmalar sürmektedir. Son zamanların en önemli gelişmesi kladistik düşüncenin tüm taksonomik tanımlamaların monofiletik grupları tanımlamasını sağlamak olmuştur. Moleküler filojeninin sonuçları neticesinde bu alan son zamanlarda ilgi çekmiş ve değişikliğe uğramaya başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Xenarthra</span> memeli üst takımı

Xenarthra, memeliler sınıfının bir üst takımı. Karıncayiyenler ve tembel hayvanları içeren dişsiz memeliler (Pilosa) takımı ile hayatta kalan tek temsilcisi armadillo olan zırhlı memeliler (Cingulata) takımını kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kuru burunlu primatlar</span> primat alt takımı

Kuru burunlu primatlar, primatlar (Primates) takımının, Simiiformes ve Tarsiiformes infra takımlarını içeren bir alt takımı. Nemli burunlu primatlar alt takımı ile birlikte, primatlar (Primates) takımını oluşturular.

<span class="mw-page-title-main">Catarrhini</span> insanlar da dahil olmak üzere Eski Dünya maymunlarının ve insansıların alt takımı

Catarrhini ya da Eski Dünya maymunları, köpeksi maymunlar ve insansılardan (Hominoidea) oluşur. Geoffroy 1812 yılında bu iki grubu bir araya getirerek Catarrhini, "Eski Dünya maymunları" adını vermiştir. Simiiformes alt takımındaki kız kardeşi Platyrrhini alt takımıdır. Bilimsel kanıtlara rağmen insansıların doğrudan maymun olarak tanımlanmasına karşı bazı dirençler olmuştur, bu nedenle "Eski Dünya maymunu" Cercopithecoidea veya Catarrhini anlamına gelebilir. Aslında insansıların maymun olduğu 18. yüzyılda Georges-Louis Leclerc tarafından zaten fark edilmişti. Linnaeus bunu 1758 yılında, bugün cadı makiler ve Yeni Dünya maymunları olarak tanıdığımız türlerle birlikte tek bir cins olan "Simia" içine yerleştirmiştir. Catarrhini'nin tamamı Afrika ve Asya'ya özgüdür.

Günümüzde, memeli, 1.258 cins, 156 aile, 27 takım ve yaklaşık 5.937 canlı türü vardır. Memeli taksonomisi, kendi cinsleri ve aileleri içinde birçok yeni tür tanımlandığı ve yeniden sınıflandırıldığı için sürekli değişmektedir.

Papağansılar, tropikal ve subtropikal bölgelerin büyük bir bölümünde bulunan, Psittaciformes takımını oluşturan, 387 türü günümüzde yaşayan 402 tür kuştur. Takım üç üst familyaya ayrılır: Psittacoidea, Cacatuoidea ve Strigopoidea. Genel olarak pantropikal bir dağılıma sahip olan papağanların bazı türleri Güney yarımkürede ılıman bölgelerde de yaşar. Papağanlarda en büyük çeşitlilik Güney Amerika ve Avustralasya'da görülür.

<i>Olfactores</i>

Olfactores, Vetulicolia, Tunicata (Urochordata) ve Vertebrata'yı içeren kordalılar içinde bir daldır. Olfactores, Chordata şubesinin ezici çoğunluğunu temsil eder, çünkü Cephalochordatlar, dalda yer almayan tek kordalılardır.

<span class="mw-page-title-main">Cotingidae</span>

Cotingidae (kotingagiller), Orta Amerika'da ve Güney Amerika'nın tropikal bölgelerinde bulunan kuşlardan oluşan, Passeriformes takımında sınıflandırılan bir kuş familyasıdır. Ormanlarda ve orman kenarlarında yaşayan bu kuşlar asıl olarak meyvecildir. Hepsinin ucu kanca şeklinde geniş gagaları, uçları yuvarlak kanatları ve güçlü bacakları vardır. Boyları Pipreola chlorolepidota türünde 12–13 cm.'den Cephalopterus ornatus türünde 48–51 cm'ye kadar değişir.

<span class="mw-page-title-main">Petroicidae</span>

Petroicidae, Avustralya kıtasına endemik, Passeriformes takımında sınıflandırılan bir kuş familyasıdır. Familyada 19 cins içinde 50 tür sınıflandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Macrosphenidae</span> Kuş familyası

Macrosphenidae, Passeriformes takımında sınıflandırılan bir kuş familyasıdır. İçinde bulunan türlerin çoğu önceden Sylviidae familyasında sınıflandırılırken bir tür Timaliidae familyası içindeydi. Sylvioidea üst familyası içinde bulunan türler üzerinde yapılan bir dizi moleküler inceleme sonucunda artık Macrosphenidae familyasında sınıflandırılan türlerin Sylviidae familyasının bir parçası olmadığı ve tüm Sylvioidea kladının bir bazal kolu olduğunu gösterdi. Bazı taksonomi otoriteleri bu familyanın tamamını Hyliidae familyası içine alır.

<span class="mw-page-title-main">Bernieridae</span>

Bernieridae, Passeriformes takımında sınıflandırılan bir kuş familyasıdır. Familyada sekiz cins içinde on bir tür bulunur. Hepsi Madagaskar'a endemik küçük orman kuşlarıdır.

<i>Hylocitrea bonensis</i>

Hylocitrea bonensis, Endonezya'nın Sulawesi adasının dağlık ormanlarına endemik olan, Passeriformes takımında sınıflandırılan bir kuş türüdür. Hylocitrea monotipik cinsi içinde yer alır. Geleneksel olarak Pachycephalidae familyasında sınıflandırılırdı ancak son zamanlarda yapılan genetik araştırmalarda elde edilen kanıtlar neticesinde Bombycillidae familyasında bir monotipik alt familya olarak ya da kendine ait, monotipik Hylocitreidae familyasında sınıflandırılması önerildi. 2019 yılında yapılan bir araştırma, Hypocoliidae ve soyu tükenmiş Mohoidae familyalarını içeren bir klada kardeş grup olduğunu ve bu üç familyanın oluşturduğu kladın da Ptiliogonatidae familyasının kardeş grubu olduğunu gösterdi. Bu familyaların ayrılmasına neden olan farklılıkların yaklaşık 20-23 milyon yıl önce, Miyosen'in erken dönemlerinde başladığı düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Varanidae</span> kertenkele familyası

Varanidae, Autarchoglossa alttakımına bağlı bir kertenkele familyasıdır. Etçil ve meyvecildir. Mevcut Varanus cinsini ve bir dizi soyu tükenmiş cinsi içerir. Yaşayan en yakın akrabaları, anguid ve helodermatid kertenkelelerdir.

<span class="mw-page-title-main">Laurasiatheria</span> memeli üst takımı

Laurasiatheria, Eulipotyphla takımı ile Scrotifera kladını içeren bir plasentalı memeliler üst takımıdır. Kardeş grubu Euarchontoglires ile birlikte Boreoeutheria magna takımını oluşturur. Laurasiatheria taksonu içinde sınıflandırılan hayvanların benzer gen dizilimlerine dayanarak keşfedildi. Grubu birleştirmek için ortak anatomik özellikler henüz ortaya konmadı. Laurasiatheria kladı DNA dizilim analizleri ve retrotranspozon varlık/yokluk verilerine göre temellendirildi. Üst takım, Pangea bölünmeye başladıktan sonra Gondvana'dan ayrılan Lavrasya süperkıtasında ortaya çıktı. En son ortak atasının yaklaşık olarak 76 ila 90 milyon yıl önce soyunun ayrıldığı varsayılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Potamogalidae</span>

Potamogalidae, Sahraaltı Afrika'da ırmak kenarlarında kısmen suda yaşayan hayvanlardan oluşan ve Afrosoricida takımında sınıflandırılan bir memeli familyasıdır. En yakın akraba oldukları Madagaskar'da yaşayan Tenrecidae familyasından soylanın yaklaşık 47 ila 53 milyon yıl önce ayrıldığı düşünülmektedir. Daha önceleri Potamogalinae adıyla Tenrecidae familyasının alt familyası olarak kabul edilmekteydiler.

<span class="mw-page-title-main">Tenrecomorpha</span>

Tenrecomorpha, Afrika'nın ekvator kuşağına ve Madagaskar'a endemik hayvanların oluşturduğu ve Afrosoricida takımında sınıflandırılan bir memeli alt takımıdır. Yaklaşık 47 ila 53 milyon yıl önce soylarının ayrıldığı düşünülen ve günümüzde de yaşayan Potamogalidae ve Tenrecidae familyalarını içerir. Potamogalidae familyası önceleri Tenrecidae'nin alt familyası olarak kabul ediliyordu. Aynı zamanda bu alt takımın içinde aardvarka benzeyen böcekçil, soyu tükenmiş Plesiorycteropus cinsinin de yer aldığı düşünülmektedir.