Hazarlar, İdil (Volga) Nehri kıyıları ve Kırım yarımadası arasında imparatorluk kuran bir Türk halkıdır. Yahudi, Bizans ve Arap kaynaklarına göre, Hazar ülkesinde yaşayan halkın büyük çoğunluğunun Uygur, Hazar, Ön Bulgar, Sabir ve Peçenek gibi Türk boyları olduğu bilinmektedir. Hazarların büyük bir bölümü 8. yüzyılda Museviliği benimsemiştir.
Malazgirt Meydan Muharebesi, 26 Ağustos 1071 tarihinde Büyük Selçuklu İmparatorluğu hükümdarı Alp Arslan ile Bizans İmparatorluğu hükümdarı Romen Diyojen arasında Malazgirt Ovasında gerçekleşen muharebedir. Alp Arslan'ın kesin zaferi ile sonuçlanan bu muharebe, "Türklere Anadolu'nun kapılarını açan son muharebe" olarak bilinir ve savaşın ardından pek çok Türk Anadolu'ya yerleşmeye başlamıştır.
Avarlar,, Yunanca: Άβαροι, Ουαρχωννιται, bir tür zırh; Rusça: О́бры, Latince: Avari) 6. yüzyılın başlarında batıya doğru göçerek Orta ve Doğu Avrupa'da görünmeye başlayan ve Büyük Macaristan Ovası'na yerleşerek Avar Kağanlığı'nı kurmuş 9. yüzyıla kadar ayakta kalan, nüfusunun kökeni Türk olduğu bilinen savaşçı bir topluluktur. Bazı görüşler Avarların Prototürk kökenli olduğunu kabul eder. Avarlar çok yüksek örgütlenmiş ve çeşitli güçlü göçebelerden oluşan, Türk çekirdek soylu göçebelerden bir ana hükmedeni (Kağan) olan bir birliktir. Avarlara ilişkin bilgiler Teofilaktos Simokates, Menandros Protektor ve Efesli İoannes gibi Bizans kaynakları ile Fredegara Günlükleri ve Pavel Diakon gibi Frank kaynaklarında bulunmaktadır. Avar sözcüğünün kaynağı ise tam olarak bilinmemektedir.
Sabirler, Sabarlar ya da Suvarlar, 5-7. yüzyıl civarında Kafkasya'nın kuzeyinde, Karadeniz'in doğu kıyılarında, Kuban bölgesinde yaşayan ve muhtemelen Batı Sibirya'dan gelen Türk kökenli göçebe insanlardı. Savaşta yetenekliydiler, kuşatma makineleri kullandılar, büyük bir orduları vardı ve tekne yapımcılarıydılar. Sabirler, 400'lerin sonlarında / 500'lerin başında Transkafkasya'ya akınlara öncülük etti, Bizans-Sasani Savaşları sırasında her iki tarafta da asker ve paralı asker olarak hizmet ettiler. Bizanslılarla olan ittifakları, daha sonraki Hazar-Bizans ittifakının temelini attı.
Zabergan, Karadeniz-Hazar steplerinin göçebe halkı Kutrigurların Sinnion'dan sonra gelen şefidir. İsmi İran dilindendir. Ya Avarlardan gelen baskı ya da Bizans İmparatorluğu'na karşı ayaklanma nedeniyle 558 kışı donmuş Tunayı geçen büyük bir Kutrigur ordusuna komuta etmiştir. Ordu üçe bölünmüştür: biri Thermopylae'ye kadar güneye inerken diğer ikisi Thracian Chersonesus ve Konstantinopolis çevresini talan etmiştir. Mart 559'da Zabergan ve 7000 atlıdan oluşan kuvvetlerinin bir kısmı Konstantinopolis'e saldırdı, fakat Belisarius onları Melantias Muharebesi'nde mağlup edip, geri çekilmeye zorladı.
II. Justinus veya Yustinos 565 ile 578 yılları arasında Jüstinyen Hanedanı üyesi olarak, 574-578 döneminde II. Tiberius ile ortak imparator olarak, Bizans İmparatorluğu imparatoru olarak saltanat sürmüştür.
Kutrigurlar ilk belirlemelere göre Avrupa Hunlarının bir kabilesi olan Ön Bulgarların Ogurlar gibi öncül boylarından biri olduğu varsayılan Türk boyudur. Bunlar, Avrupa'nın Karanlık Çağ 539-540 dönemlerinde varlık göstermiş atlı göçebe bir topluluktu. Avrupa Hun devletinin askerî kanadında büyük rol oynayan Kutrigurlar, Avrupa Avarlarında da yine önemli bir boy oldu. 6. yüzyılda İmaon Dağları'ndan üç kardeş tarafından yönetilen boy Göktürklerin doğu seferlerinde de askeri anlamda güç kattılar.
I. Bayan, Avar Kağanlığı'nın kurucusu ve 562-602 yılları arasında hüküm süren ilk kağanı.
Taginae Muharebesi veya Busta Gallorum Muharebesi, Temmuz 552 meydana gelen Doğu Roma İmparatorluğu generali Narses İmparator I. Justinianus namına Ostrogotlar Krallığı'nın kralı Totila'yı mağlup etmiştir. Bu muharebede Ostrogotlar Krallığı Kralı Totila öldürülmüştür. Bu muharebe Gotlar Savaşı (535-554)'nın en sondan bir önceki büyük muharebesiydi.
Flavius Mar. Petrus Theodorus Valentinus Rusticius Boraides Germanus Iustinus ya da kısaca Justinus, Bizanslı bir general ve aristokrattır. Jüstinyen Hanedanı'nın üyesi ve Bizans İmparatoru I. Justinianus'un yeğenidir. 540 yılında son Roma konsüllerinden biri olarak atanan Justinus, Lazika ve Balkanlardaki savaşlarda üst düzey komutan olarak görev yaptı. Bizans'ın Slav ve Sasanilere karşı giriştiği mücadelelerin yanı sıra, Avarlarla yapılan ilk temasları yönetti. İmparator I. Justinianus öldüğünde tahta aday olan Justinus, kuzeni II. Justinus tarafından saf dışı bırakıldı ve sürüldüğü Mısır'da düzenlenen suikast sonucu öldürüldü.
Nedao Muharebesi, Pannonia'da 454 yılında gerçekleşmiştir. Attila'nın ölümünden sonra, Gepidlerin Kralı Ardaric'in liderliğinde birleşen müttefik güçler, Attila'nın oğlu ve üvey kardeşleri Dengizek ve İrnek ile taht kavgasına giren İlek'in komutasındaki Hun güçlerini yenmişlerdir. 6 yüzyılda yaşamış olan tarihçi Jordanes bu savaş hakkında şu bilgileri sunmaktadır:
"Ve en cesur uluslar kendi barışlarını sağlamak maksadıyla bir araya geldiler. Daha sonra Gotların mızraklarıyla savaştıkları, Gepidlerin kılıçlarıyla kırıp geçirdikleri, Rugiilerin zıpkınlarıyla, Herulilerin hafif donanımlı savaşçılarıyla düşmanlarının yaralılarını kırdıkları, Suevilerin ayakta muhabere ettikleri, Hunların atlı ve yaylı kuvvetleriyle, Alanların ise ağır donanımlı kuvvetleriyle savaş hattına ilerledikleri yerde olağanüstü bir görüntü ortaya çıktı."
Çorpan Tarkan, 7. yüzyıl'da yaşamış Hazar kökenli bir Göktürk komutanıdır. Çorpan Tarkan, Ermeni tarihçi Movses Kagankatvatsi tarafından bir Hazar generali olarak tanıtılmıştır. Tong Yabgu Kağan'ın 627-629 yıllarında Üçüncü Göktürk-Sasani Savaşı'nda Sasaniler'i yenilgiye uğrattığı sıralarda Çorpan Tarkan, Tong Yabgu Kağan'ın yeğeni Böri Şad'ın Kafkasya'daki ordusunda bir komutan olarak bulunmaktaydı. Çorpan Tarkan, Üçüncü Göktürk-Sasani Savaşı sırasında, 629 yılında Sasaniler ile savaşarak Tiflis'i fethetti ve Güney Kafkasya'da Kabale şehrini kurdu. Tiflis'in fethedilmesi ile Göktürkler, Sasaniler'e büyük bir darbe vurmuş ve bu durum Sasaniler'in Anadolu'daki harekâtlarını durdurup ordularını Kafkasya'ya kaydırmalarına neden olmuştur. Daha sonra Çorpan Tarkan, Kafkasya'daki ileri harekâtını sürdürerek 630 yılının nisan ayında Ermenistan'ı işgal edip yerle bir etti. Bu durumdan dolayı Çorpan Tarkan yine Ermeni tarihçi Movses Kagankatvatsi tarafından cesur ve kanasusamış biri olarak tanıtılmıştır. Ardından Çorpan Tarkan Aras Irmağı'na kadar bütün Kuzey Azerbaycan'ı fethetti ve buradaki bazı Ermeni topluluklarını denetim altına aldı. Bu durum üzerine Sasani imparatoru Şahrbaraz tarafından Göktürkler üzerine gönderilen ve çoğunluğu atlı birliklerden oluşan 10,000 kişilik güçlü ve donanımlı Sasani ordusuna, Çorpan Tarkan tuzak kurdu ve Sasani ordusunu imha etti.
Avar-Bizans savaşları, Bizans İmparatorluğu ile Avar Kağanlığı arasındaki bir dizi çatışmaydı. Çatışmalar, Avarların Panonya'ya varmaları ve tüm eski Gepid ve Lombard topraklarını talep etmeleriyle 568'de başladı. Avarların Gepidler ve Lombardlar üzerindeki hak iddiaları, Sirmium şehrini daha önce Gepidlerden alan Bizans'tan almak için başarısız bir saldırıya yol açtı. Daha sonraki çatışmaların çoğu ise Avarların veya Avarların altındaki Slavların Bizans İmparatorluğu'nun Balkan topraklarına yaptığı baskınların bir sonucu olarak patlak verdi.
Melantias Muharebesi ya da Melanthius Muharebesi, Zabergan komutasındaki Kutrigur ordusu ile yetenekli general Belisarius komutasındaki Bizans İmparatorluğu arasında 559 yılında gerçekleşmiştir. Büyük sayısal yetersizliğine rağmen, Bizans ordusu savaşı mutlak bir şekilde kazandı ve Kutrigurları dağınık bir şekilde geri çekmeye zorladı. Bu, Belisarius'un bir kuvvete komuta ettiği son muharebedir.
Sinnion 6. yüzyılda Kutrigur lideridir.
Utrigurlar, M.S. 6. yüzyılda Karadeniz-Hazar steplerinde yaşayan göçebe atlılardı. Batılarında yer alan Kutrigurlara benzerlerdi.
Sandal ya da Sandilch, 6. yüzyıl Utrigur Bulgar Hunlarının kabile şefidir. İsmin kökeni muhtemelen Türkçedir. Başlangıçta akraba halk Kutrigurlara karşı bir savaşta Utrigurlara liderlik etmeyi istememişti, Bizans İmparatoru I. Justinianus diplomatik ikna ve rüşvet ile onu savaşmaya ikna etti. Sandal liderliğindeki Utrigurlar, Kutrigurlara saldırdı ve büyük kayıplar vermelerine neden oldular.
Treviso Muharebesi Gotlar Savaşı sırasında Bizans İmparatorluğu ile Ostrogotlar arasında 541 yılında Treviso yakınlarında gerçekleşmiş muharebedir.
Saragurlar veya Saraguriler 5. ve 6. yüzyıllarda adı geçen Avrasyalı Türk göçebe kabilesidir. Book of Sui adlı Çince kitapta bahsedilen Sulujie kabilesi olabilirler. Sabirler tarafından kovuldukları yer olan Batı Sibirya'dan ve Kazak bozkırları anavatanlarıydı.
Amalafrid Amalafrida'nın kızı Amalaberga ile son Thüringer kralı Hermanafrid'in oğludur. Ostrogot kralı Büyük Teoderik'in yeğenidir.