İçeriğe atla

Chilote mitolojisi

Chilote mitolojisi veya Chilota mitolojisi, Şili'nin güneyindeki Chiloé Takımadaları'nda yaşayan insanların mitleri, efsaneleri ve inançlarından oluşur. Bu mitoloji, Chilotes'un yaşamında denizin önemini yansıtır.

Chilote mitolojisi, Chiloé Takımadalarında yaşayan yerlilerin (Chonos ve Huilliches ) yerli dinleri ve inançları ile 1567'de Chiloé'de fetih sürecini başlatan İspanyol fatihlerin getirdiği efsaneler ve batıl inançların bir karışımına dayanmaktadır.

Efsanevi yaratıkların hiyerarşisi

En yüksek rütbe, efsanevi, devasa bir savaşta Takımadaları yaratan deniz yılanları Tenten Vilu ve Caicai Vilu'ya aittir. Caicai Vilu'nun altında denizlerin kralı olan Millalobo ve karısı Huenchula vardır. Üç çocukları, denizin prensi Pincoy ve prensesler Pincoya ve Sirena chilota denizleri yönetme çalışmalarında onlara yardım ediyordu. Bunların altında, Millalobo tarafından verilen farklı efsanevi yaratıklar var.

Dünyevi yaratıkların hiyerarşisi yoktur.

Mitolojide İnsan Varlığı

Bazı insanların sihirli güçlere sahip olduğu söyleniyor. Cadıların uçma ve Invunche gibi çeşitli yaratıkların komutası altında olma yeteneği vardır. Buna ek olarak, Chilote mitolojisi için işlevleri ve özellikleri biraz farklı olsa da, Mapuçe kültürü ve dininde önemli bir rol oynayan machiler de vardır.

Diğer yaratıklar

Yaratık Açıklama
El BasiliscoBu yaratık kurbanından tükürüğü emer ve avını öldürür.[1]
El Caballo Marino ChiloteBüyücüleri ve ölü denizcileri El Caleuche'ye taşır.
El CaleucheBazen Chiloé kıyılarına yakın seyreden "hayalet gemi". Büyücüleri ve gemi enkazından ölmüş denizcileri taşır. Millalobo'nun emriyle kontrol ediliyor.
CamahuetoGümüş boynuzlu özel bir dana. Sihirbazların onu "cinsel işlev bozukluklarını" iyileştirmek için kullanabileceği söyleniyor.
CherruvesBir yılanın gövdesi ve bir insan başıyla "kuyruklu yıldızların görünümünü" kontrol eder ve ziyaret ettiği kişiye talihsizlik getirmekten sorumludur.
La FuriaErkeklerde cinsel istek uyandırıyor. "Tatmin olduğunda", kurbanı enerjisini tüketir ve bu onu öldürür. El Trauco ile evli.
HuallipenyiBir keçinin gövdesi ve bir ineğin başı ile birlikte sis ile sembolize edilir ve bebeklerin doğduklarında fiziksel mutasyon geçirmelerine neden olur.
La HuenchulaMillalobo'nun karısıdır.
MeulerFırtına aktifken yeraltında fırtınalara neden olan ve gizlenen bir kertenkele.
MillaloboBir fok gövdesine ve bir insan ve bir balık kombinasyonundan bir kafaya sahiptir. Altınla kaplıdır, dolayısıyla adı "altın kurt" anlamına gelir. Çoğu deniz canlısının popülasyonunu ve eylemlerini kontrol ediyor. Üç çocuğu La Pincoya, La Sirena ve El Pincoy'dur.
El PincoyBir mühür gövdesi ve bir adam başı ile babasının emirlerini yerine getirmeye yardım eder.
La PincoyaGünün balıkçılığının sonucunu etkiler; kıyıya bakarsa balık görünmeyecek ve denize bakarsa balıklar gelecektir.
La Sirena chilotaBir balığın kuyruğu ve güzel bir sarışın genç kızın üst gövdesiyle, balıkların sürüden ve boğulmuş ruhların Caleuche'a yönlendirilmesinden sorumludur. Millalobo'nun kızı ve dolayısıyla Pincoy ve Pincoya'nın kız kardeşidir.
El TraucoO "erkeklere karşı saldırgandır" ve kadınlarda cinsel arzu uyandırır. La Furia ile evli.
La Vaca MarinaLa Vaca Marina: Denizde yaşıyor ve cinsel olarak boğalara ilgi duyuyor. Kıyıya yakın birini görünce denizi terk edip onu baştan çıkarır ve onunla denize döner.
La ViudaAyrıca erkeklerde cinsel istek uyandırıyor. La Furia'nın aksine, kurbanı sadece onunla yatmayı reddederse öldürür.

Efsaneler ve efsanevi yaratıklar

Dalcahue kilisesindeki ikon: Mesih, Chiloé'nin mitolojik yaratıklarıyla çevrili

Şili'nin güneyindeki Chiloé'nin efsaneleri ve efsanevi yaratıkları şunları içerir:

  • Basilisco Chilote (bir tür Basilisk )
  • The Brujo Chilote (bir tür büyücü )
  • Caballo marino chilote (bir tür su atı )
  • Caleuche
  • Camahueto
  • Pelerin veya Deri
  • Carbunclo
  • Chucao
  • Cuchivilo
  • Coñieuma (yeni ayda çocukken çığlık atan çift çiçek)
  • Fiura
  • La Condená (" Mahkum ")
  • Korkunç Invunche
  • Chiloé (mitolojik kökeni) . Ten on Vilu, Coi coi Vilu ve Takımadaların Kökeni efsanesi
  • Millalobo
  • Peuchen veya Piguchen
  • Pésame
  • Chiloean Denizlerinin tanrıçası Pincoya
  • Pincoy
  • Sirena chilota (bir tür Deniz Kızı )
  • Trauco

Medya

Chiloe efsaneleri, efsanelerin romanlardaki bilginin çoğunun temelini oluşturduğu bir Genç Yetişkin Kentsel Fantezi dizisi olan Josh Walker'ın Luke Coles Kitap Serisinde ortaya çıkıyor.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Baker, Thomas Jerome. "Chapter 3." Myths, Monsters, & Love From The South of Chile. N.p.: n.p., 2015. 16-19. Print.
  • Chiloe Misterioso: Turismo, Mitologia Chilota, leyendas (İspanyolca). Chile: Ediciones de la Voz de Chiloe. 1992. s. 179. ISBN 0-19-451308-4. Chiloe Misterioso: Turismo, Mitologia Chilota, leyendas (İspanyolca). Chile: Ediciones de la Voz de Chiloe. 1992. s. 179. ISBN 0-19-451308-4.  Chiloe Misterioso: Turismo, Mitologia Chilota, leyendas (İspanyolca). Chile: Ediciones de la Voz de Chiloe. 1992. s. 179. ISBN 0-19-451308-4. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İngiltere</span> Batı Avrupadaki bir Birleşik Krallık ülkesi

İngiltere, Birleşik Krallık'ı meydana getiren dört ülkeden biridir. Ülke, kabaca %62'sini kapladığı Büyük Britanya adasında ve 100'den fazla küçük bitişik adada yer almaktadır. Kuzeyde İskoçya ve batıda Galler ile kara sınırı bulunmaktadır ve doğuda Kuzey Denizi, güneyde Manş Denizi, güneybatıda Kelt Denizi ve batıda İrlanda Denizi ile çevrilidir. Kıta Avrupası güneydoğuda, İrlanda ise batıda yer alır. Başkenti ve en büyük şehri Londra'dır.

Mitoloji, mit veya söylen bilimi belirli bir din veya kültürdeki insanlık ile evrenin yaratılış ve doğasını, geleneklere özgü inanç ve uygulamaların sebebini açıklamaya yönelik söylencelerin tümü. Mit (söylen) sözcüğü gerçekte doğru olmayan bir hikâye veya anlatı için tercih edilir ve çoğunlukla bir yanlışlık, doğru olmayan unsur vurgusu barındırır.

<span class="mw-page-title-main">Sümerler</span> Güney Mezopotamyadaki eski medeniyet ve tarihi bölge

Sümerler, yaklaşık MÖ 4000-2000 yılları arasında Irak'ın güneyinde yerleşik hayata geçmiş olup medeniyetin beşiği olarak bilinen coğrafi bölgede yaşamış bir uygarlıktır. MÖ 6'ncı ve 5'nci milenyumda Kalkolitik ve Erken Tunç Çağı dönemi arasında ortaya çıkmış olup Dünyanın bilinen en eski uygarlıklarından birisi olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Charles Darwin</span> İngiliz biyolog ve doğabilimci (1809-1882)

Charles Robert Darwin evrimsel biyolojiye yaptığı katkılarla tanınan İngiliz doğa bilimci, jeolog ve biyologdur. Tüm yaşam türlerinin ortak bir atadan türediği yönündeki önermesi günümüzde genel kabul görmekte ve bilimde temel bir kavram olarak kabul edilmektedir. Alfred Russel Wallace ile ortak bir yayında, evrimin bu dallanma modelinin, var olma mücadelesinin seçici üremede yer alan yapay seçilime benzer bir etkiye sahip olduğu doğal seçilim adını verdiği bir süreçten kaynaklandığına dair bilimsel teorisini ortaya koymuştur. Darwin insanlık tarihinin en etkili isimlerinden biri olarak tanımlanmış ve Westminster Abbey'e gömülerek onurlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Arjantin</span> Güney Amerikada yer alan bir ülke

Arjantin, resmî adıyla Arjantin Cumhuriyeti, topraklarının büyük bölümü Güney Amerika kıtasının güneyini kaplayan Güney Konisi’nde yer alan ülke. Arjantin 2.791.810 kilometrekare (1.077.924 sq mi)'lik toplam yüzölçümü ile Güney Amerika'da ikinci, dünyada ise en büyük sekizinci ülkedir. Kuzeyde Bolivya ve Paraguay, kuzeydoğuda Brezilya, batıda Şili, doğuda ise Uruguay komşusudur. Güneyini Drake Boğazı, batısını And Dağları ve doğusunu Atlas Okyanusu çevreler.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul</span> Türkiyenin ve Avrupanın en kalabalık şehri

İstanbul, Türkiye'de Marmara Bölgesi'nde yer alan ve İstanbul ilinin merkezi olan şehirdir. Ekonomik, tarihî ve sosyo-kültürel açıdan önde gelen şehirlerden biridir. Şehir, iktisadi büyüklük açısından dünyada 34. sırada yer alır. Nüfuslarına göre şehirler listesinde belediye sınırları göz önüne alınarak yapılan sıralamaya göre Türkiye ve Avrupa'da birinci, dünyada ise altıncı sırada yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Peru</span> Güney Amerika ülkesi

Peru, ya da resmî adıyla Peru Cumhuriyeti Güney Amerika'nın batısında bir ülkedir. Kuzeyde Ekvador ve Kolombiya, doğuda Brezilya, güneydoğuda Bolivya, güneyde Şili ve batıda Büyük Okyanus'la sınırlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Gılgamış</span> Sümer şehir devleti Urukun tarihî kralı

Gılgamış, Sümer şehir devleti Uruk'un tarihî kralı, antik Mezopotamya mitolojisinin önemli bir kahramanı ve MÖ 2. binyılın sonlarında Akadca yazılan epik şiir Gılgamış Destanı'nın protagonistidir. Muhtemelen MÖ 2800 ile 2500 arasındaki bir zaman aralığında ülkeyi yönetmiş ve ölümünden sonra tanrısallaştırılmıştır. Ur'un üçüncü hanedanlığı döneminde Sümer efsanelerinde önemli bir şahsiyet olmuştur. Gılgamış'ın efsanevi kahramanlıkları günümüze kadar gelen beş Sümer şiirinde anlatılmıştır. Bunların tespit edilebilen en eskisi Gılgamış, Enkidu ve Ölüler Diyarı'dır. Bu şiirde Gılgamış, Tanrıça İnanna'nın yardımına gelir ve tanrıçanın huluppu ağacını istila eden yaratıkları defeder. İnanna, Gılgamış'a mikku ve pikku adı verilen iki bilinmeyen nesne verir fakat Gılgamış, bunları kaybeder. Enkidu'nun ölümünden sonra gölgesi, Gılgamış'a Ölüler Diyarı'nın kasvetli koşullarını anlatır. Gılgamış ve Agga şiiri, Gılgamış'ın tâbi olduğu Kral Agga'ya karşı ayaklanmasını anlatır. Diğer Sümer şiirleri Gılgamış'ın dev Huvava ve Gök Boğası ile ilişkisini anlatırken kötü muhafaza edilmiş olan sonuncu şiir Gılgamış'ın ölümüyle cenazesini anlatır.

<span class="mw-page-title-main">Maya uygarlığı</span> Kızılderili Maya halkları tarafından kurulan Kolomb öncesi Amerika uygarlıklardan biri (y. 250–1700)

Maya uygarlığı, Kızılderili Maya halkları tarafından kurulan Kolomb öncesi Amerika uygarlıklardan biridir. Bir Orta Amerika uygarlığı olan Maya uygarlığı, binlerce yıl boyunca Meksika'nın güneydoğusundan, Honduras, El Salvador ve Guatemala'ya kadar uzanan Mezoamerika bölgesinde hüküm sürmüştür. Meksika'nın güneydoğusunda beş devlet kurmuş Mayalar, tarihleri boyunca yüzlerce lehçe üretmişlerdir ve bu lehçelerden bazıları günümüzde hâlen konuşulan 21-44 Maya dilinin oluşumunu sağlamıştır. Bu uygarlık MÖ 600 dolaylarında yükselişe geçmiş, MS 3. yüzyılda altın çağına adım atmış, kent-devletlerinin siyasi kargaşalar sonucunda çöktüğü MS 900'e dek, geniş bir alanda varlığını sürdürmüş ve İspanyol işgaliyle de sona erme sürecine girmiştir. Maya uygarlığı birçok bakımdan sona ermişse de, yaygın inanışın aksine Mayalar yok olmamışlardır, hâlen bu ülkelerde yaşamakta ve Maya dillerinden bazılarını konuşmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Santiago, Şili</span> Şilinin başkenti

Santiago, Güney Amerika ülkesi Şili'nin başkenti ve en büyük şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Deniz kızı</span> denizlerde ve okyanuslarda yaşadığı inanılan mitolojik varlık

Deniz kızları, belinden yukarısı dişi bir insan görünümünde olan ama aynı zamanda bir balık kuyruğuna sahip efsanevi varlıklardır.

<span class="mw-page-title-main">İspanyol İmparatorluğu</span> Beş kıtada toprağı olan, dünyanın ilk küresel imparatorluğu

İspanyol İmparatorluğu, beş kıtada toprağı olan, dünyanın ilk küresel imparatorluğudur. İspanyol İmparatorluğu, İspanya veya İspanya hükümdarları tarafından fethedilen, miras kalan veya el konan arazileri kapsar. Bu arazilere Kuzey ve Güney Amerika'nın geniş kesimleri de dahildir. Hak iddia edilen ancak hiç ele geçirilemeyen topraklar da mevcuttur. Toplam arazilerin yüzölçümü 18. yüzyılın sonunda 18 milyon kilometre kare civarındadır. 16. ve 17. yüzyıllardaki kıtalararası yapısına rağmen koloni imparatorluğu deyimi 1768 yılı itibarıyla kullanılmaya başlanmıştır. 19. yüzyılda ise devlet yapısı tamamen kolonisel bir yapıya dönüşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">İnka İmparatorluğu</span>

İnka İmparatorluğu, Kolomb öncesi Amerika'nın en büyük imparatorluğudur. İnka terimi, yarı efsanevi kurucu Manco Capac'tan 1532'de İspanyollara yenik düşmüş Atahualpa'ya dek toplam 13 imparatordan oluşan bir hanedanın hükmettiği Kolomb öncesi Güney Amerika halklarının tarihi ve uygarlığına ilişkin her türlü olayı kapsayan bir ifadedir.

<span class="mw-page-title-main">Luviler</span>

Luviler, Anadolu'da yaklaşık olarak M.Ö. 2300'e doğru ortaya çıkmış bir halktır. Benzersiz bir yerli hiyeroglif yazısı ve Mezopotamya'dan ithal edilmiş çivi yazısı ile yazılmış olan Anadolu dillerine mensup Luvice dilini konuştukları da bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Che Guevara</span> Arjantinli Marksist devrimci (1928–1967)

Ernesto "Che" Guevara Arjantinli Marksist devrimci, doktor, yazar, gerilla lideri, diplomat ve askerî teorisyendir. Küba Devrimi'nin önemli bir figürü olarak kendisi, popüler kültürde her yerde bulunan bir karşı kültürel isyan simgesi ve küresel bir sembol hâline geldi.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı İmparatorluğu</span> Güneydoğu Avrupa, Güneybatı Asya ve Kuzey Afrikada hüküm sürmüş eski bir imparatorluk (1299–1922)

Osmanlı İmparatorluğu ya da Osmanlı Devleti, resmî olarak Devlet-i Aliyye ve yine resmî olarak antlaşmalarda ve uluslararası kullanımlarda Türkiye, Batı kroniklerindeki kullanımlarda ise Türk İmparatorluğu, 1299 yılında Oğuz Türklerinden Osman Gazi'nin kurduğu Osmanoğlu Hanedanı'nın hükümdarlığında Orta Çağ'dan Yakın Çağ'a kadar varlığını sürdürmüş bir imparatorluktur.

<span class="mw-page-title-main">İslam mitolojisi</span> İslam ile ilişkili bazı gerçeküstü dini anlatıların ve kavramların işlendiği mitoloji dalı

İslam mitolojisi, İslam ile ilişkili bazı dini anlatıların ve kavramların işlendiği mitoloji dalıdır. Geleneksel dinî literatürde genellikle İsrâîliyyât olarak ifade edilen mitolojik unsurların, İsrâîliyyât teriminden daha kapsayıcı ve bilimsel bir çerçeveye sahip olan "İslam mitolojisi" başlığı altında ele alınmaları önerilmiştir. İslam, dini ritüel veya mitlerden çok toplumsal düzen ve hukukla ilgilenen bir dindir. Oxford Companion to World Mythology, bir dizi geleneksel anlatıyı "İslami mitler" olarak tanımlar. İslam'ın diğer İbrahimi dinlerle paylaştığı bir yaratılış efsanesi ve ahiret vizyonu ve ayrıca Kabe'nin kendine özgü İslami hikâyesi bunlar arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Çin'de din</span> Çin içerisindeki birçok din

Çin, dünyanın en eski ve sürekli öğreti ve felsefi geleneklerinin beşiği olmuştur. Çin'de batıdaki anlamıyla bire bir örtüşen bir din anlayışı hiç olmamıştır. Milattan önce 6. yüzyıldan itibaren görülmeye başlayan düşünce okulları kendi içinde özgün olarak sürekli gelişmiştir. Bu yüzden Çin'de inanç sistemleri olarak Çin kültürünü tarihi boyunca şekillendiren Konfüçyüsçülük, Taoizm ve çok sonradan gelen Budizm düşünce okulları sıralanır. Bu iç içe geçmiş düşünce okulları kendi aralarında kökten farklı bir evren anlayışı taşımazlar ancak klasik anlamıyla batıda ortaya çıkan Musevilik, Hristiyanlık ve Müslümanlık dinlerinden kökten ayrıdırlar. Bu düşünce okulları öncesinde de Çin'in hem toplayıcı ve avcı şamanik toplumlarında hem de yerleşik tarım toplumları döneminde kainatın doğuşuyla ilgili anlatılan masal ve efsanelerde evrenin; klasik dinlerde olduğu gibi bir yaratıcı tarafından yaratılmasından çok her şeye hamile olan ve hiçbir şeyin henüz bir biçimi olmadığı karanlık bulamaç bir şeyden doğduğu inançları yer bulmaktadır. Bu bulamaç, karanlık hiçbir nesnenin henüz şekil almadığı ama her şeye hamile olunan bu hale masallarda Hundun, düşünce okullarında Dao denmektedir. Dao'dan Gök ve Yer yani somut ve soyut olan her şey doğar, yin ve yang değişim ilkeleriyle her şey biçim alır ve dönüşür. Günümüzde Kuantum Kuramı'nın kozmogoni görüşleri Çin'de ortaya çıkan bu evren anlayışına daha yakın durmaktadır. Gök uzayı, yer ise yıldızlar, gezegenler gibi yoğun her şeyi temsil etmektedir. Dao düşünce okulunda Gök ve Yerin ham doğası yani kendiliğindenlik hali olan Zìrán (自然)'a uyması çabasız çabayı uygulaması en uygun yönetim olarak anlatılırken, Konfüçyüsçü okullara göre ise Gök ve Yer ilişkisi hiyerarşik ele alınır, erdem ve görevlere önem verilir, dolayısıyla devletin yönetimi ve halk ile ilişkisi buna uymalıdır anlayışı hakim olmuştur. Çin imparatorları, özellikle Konfüçyüs okuluna göre Gök gibi olmalıydılar ve bu yüzden "Göğün Vekaleti"ni (Tianming) talep edip Çin efsanevi ve geleneksel pratiklerine katılırlardı. Yaygın inanç sistemi bu şekilde kendini gösterirken sonraki yüz yıllarda Batıda ortaya çıkan dinler Çin'de yayılmak istemiş olsa da halk arasında bu inanç sistemleri çok rağbet görmemiştir. Ancak günümüzde sayıları fazla olmasa da Çin'de Hristiyanlık ve müslümanlık da yaşamaktadır. 1949 Mao Zedong devriminden beri Çin, bir ateist ve Marksist kurum olan Çin Komünist Partisi tarafından yönetilmektedir. Bu dönemde bilimsel bir zemini olmayan hiçbir görüşe izin verilmedi. Dini hareketler ve kurumlar önce hükûmet kontrolü altına alındı, sonra Kültür Devrimi (1966-1976) sırasında baskıya uğradı. Devrimin yumuşama döneminde geleneksel öğretiler ve sonradan gelen dini örgütlere haklar verilmeye başlanmıştır. Hükûmet henüz beş tane öğreti ve dini resmen tanımaktadır: Budizm, Taoizm, İslam, Protestanlık ve Katoliklik. 21. yüzyılın başında kurumsal idarelerde Konfüçyüsçülük ve Çin halk gelenekleri giderek daha fazla tanınma kazanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bask mitolojisi</span>

Eski Baskların mitolojisi, Hıristiyanlığın MS 4. ve 12. yüzyıllar arasında Bask Ülkesine gelişinden büyük ölçüde hayatta kalamadı. Bu orijinal inanç sisteminin unsurları hakkında bilinenlerin çoğu, efsanelerin analizine, yer adlarının incelenmesine ve Basklar tarafından uygulanan pagan ritüellerine yetersiz tarihsel referanslara dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mapuçe mitolojisi</span>

Güney-orta Şili ve güneybatı Arjantin'in yerli Mapuçe halkının mitolojisi ve dini, kapsamlı ve eski bir inanç sistemidir. Mapuçe halkını oluşturan çeşitli gruplarda bir dizi benzersiz efsane ve efsane ortaktır. Bu efsaneler dünyanın yaratılışını ve içinde bulunan çeşitli tanrı ve ruhları anlatır.