İçeriğe atla

Chen Hanedanı

Chen Hanedanı
陳朝
557-589
Kuzey ve Güney hanedanları
Kuzey ve Güney hanedanları
BaşkentJiankang
Yaygın dillerÇince
HükûmetMonarşi
İmparator 
• 557-559
Wu
• 559-566
Wen
• 566-568
Fei
• 569-582
Xuan
• 582-589
Shubao
Tarihî dönemGüney-Kuzey Hanedanları
• Kuruluş
557
• Yıkılış
589
Öncüller
Ardıllar
Liang Hanedanı
Sui Hanedanı

Chen Hanedanı (Çince: 陳朝; pinyin: Chén cháo), Çin'in Güney-Kuzey Hanedanları döneminde MS 557-589 yılları arasında var olan bir devletti.[1] Devlet, doğu ve güney Çin'de yer almakta olup güney hanedanlıklarının dördüncü ve sonuncusuydu.

Chen'in Çin tarihinde iktidarın adını taşıyan tek hanedan olduğu söylenirken, bu aslında bir tesadüftür. Hanedanlığın kurucusu Chen Baxian'a "Chen Prensi" unvanı verilmişti ve tahta geçtikten sonra Çin'in eski prenslik unvanını yeni hanedanlığın adı olarak kullanma uygulamasını izledi.

Hanedan, İmparator Wu tarafından kurulduğunda, son derece zayıftı, bir zamanlar selefi Liang hanedanı tarafından tutulan bölgenin yalnızca küçük bir kısmına sahipti - ve bu kısım Liang'ı mahkûm eden savaşlarla harap oldu. Bununla birlikte, İmparator Wu'nun halefleri İmparator Wen ve İmparator Xuan yetenekli hükümdarlardı ve devlet kademeli olarak sağlamlaştı ve güçlendi, Kuzey Zhou ve Kuzey Qi rakipleriyle kabaca eşit güç kazandı. Kuzey Zhou, 577'de Kuzey Qi'yi ele geçirip Kuzey'i yeniden birleştirdikten sonra Chen köşeye sıkıştırıldı. Daha da kötüsü, onun son imparatoru Chen Shubao beceriksiz ve hoşgörülü bir hükümdardı ve Chen sonunda Kuzey Zhou'nun halefi Sui Hanedanı tarafından yok edildi.[2]

Kaynakça

  1. ^ Zizhi Tongjian, vol. 167.
  2. ^ Zizhi Tongjian, vol. 177.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çin Hanedanı</span>

Çin Hanedanı, MÖ 221 - MÖ 206 yılları arasında Çin'i yönetmiş ilk hanedandır. Qin Hanedanlığı adını bugün Gansu ve Shaanxi eyaletlerinin kalbinde bulunan Qin bölgesinden alır. Qin Hanedanlığı'nın gücü, Shang Yang'ın MÖ 4. yüzyılda Savaşan Devletler Çağı'ndaki kanunlarda yaptığı legalist reformlarla artmıştır. MÖ 3. yüzyılın ortalarında ve sonlarında, Qin Hanedanlığı güçsüz Zhou Hanedanlığı'ndan başlayıp kalan diğer altı savaşan devleti de fethetmiş ve tüm Çin üzerinde kontrol elde ederek yönetimi tek çatı altında toplamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Vey</span> Kuzey Çinde kurulmuş bir Türk devleti

Vey veya başka tarihsel kaynaklara göre
Kuzey Vey
Toba Vey
Yuan Vey olarak da bilinir. Hanedanlık, Siyenpiler'in Toba (Tabgaç) klanı tarafından kuruldu. Kuzey ve Güney hanedanları döneminde 386'dan 535'e kadar Kuzey Çin'i yöneten ilk hanedandır. "Siyasi kargaşa ve yoğun sosyal ve kültürel değişim çağının bir parçası" olarak tanımlanan Kuzey Vey hanedanı, özellikle 439'da Kuzey Çin'i birleştirmesi, kaotik On Altı Krallık dönemini sona erdirmesi ve 485'teki reformlarla kırsal alan üzerindeki emperyal kontrolü güçlendirmesiyle dikkat çekmektedir. Kuzey Vey, kendilerini Çin kültürünün gerçek savunucuları olarak gören Güney hanedanlarının yazarları tarafından "Örgülü Barbarlar" olarak anılıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Güney-Kuzey Hanedanları</span>

Güney-Kuzey Hanedanları dönemi, Çin tarihinde 420'de Çin'in güneyinde Liu Song hanedanının Doğu Jin Hanedanı 'nın yerini almasıyla başlayarak 589'de Siyenpilerin (Sien-pi) Puliuru boyuna mensup olan Yang Jian 'nın Sui'yi kurmasına kadarki bir dönem. Güney ve kuzey kesimlerinde ayrı hanedanların bulunduğu için bu ad verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Zhou</span>

"Kuzey Zhou Hanedanı" Batı Wei Hanedanlığını ortadan kaldıran ve kuzey Çin'de 557-581 yılları arasında hüküm süren Siyen-piler kökenli hanedanlıktır.

Tang imparatoriçesi Wu Zetian'ın kurduğu Zhou Hanedanlığı ve İkinci Göktürk Kağanlığı arasındaki savaşlar 693 yılında Kapgan Kağan ve Aygucı Tonyukuk'un Büyük Kuzey Çin akını ile başlamıştı. Bu Göktürk - Tang savaşının çeşitli nedenleri vardı. Bunların başında Kapgan Kağan'ın devleti güçlendirip büyütme isteği geliyordu. Kapgan Kağan'ın bir kızını Wu Zetian'ın yönetimden uzaklaştırdığı Tang Hanedanı'ndan bir prensle evlendirmek istemesi, ancak Wu Zetian'ın bu isteği geri çevirip kendi ailesinden birini güvey adayı olarak göndermesi savaş için yeterli gerekçeyi yaratmıştı. Yapılan birçok akından sonra 701 ya da 702 yılında yani Kül Tigin 16 yaşındayken, Göktürk ordusu Kuzey Çin'deki Kansu bölgesinin kuzeydoğusuna bir akın düzenledi. Lev Nikolayeviç Gumilyov ile Giraud bu akının Maveraünnehir'e yapıldığını ileri sürmektedirler ancak bu seferin Kansu - Ordos'a yapıldığı açıktır.Bu sefere Kül Tigin ve Bilge Şad da katılmışlardı. Orhun Yazıtları'nda Iduk Baş olarak geçen yerde Göktürk ordusu, Ong Tutuk komutasındaki beş tümenlik bir Zhou ordusuyla savaştı. Kül Tigin yaya olarak saldırdı, Ong Tutuk'un silahlı kayınbiraderini kendi elleriyle tutup (yakalayıp) Kapgan Kağan'a sundu. Ardından Zhou ordusu bozguna uğratılarak yok edildi. Bu savaştan sonra altı yıl boyunca büyük çarpışmalar yapılmamıştır ancak küçük çaplı akınlar sürdürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Çin tarihi</span> ulusal tarih

Çin tarihi, yazılı kaynaklara göre 3500 yıldan fazla geriye uzanmakta olup yazılı Çin tarihi ise MÖ 1500'lerde Shang Hanedanı döneminden başlamaktadır. Çin binlerce yıllık tarihi ile dünyanın en eski medeniyetlerinden biri ve uygarlığın beşiği olarak kabul edilmektedir. Çin uzun tarihi boyunca değişimli olarak birleşik bir devlet olarak veya birçok devlet halinde parçalanmış olarak varlığını sürdürmüştür.

Huang Chao, Çin'in Qi Hanedanı'nın kurucusu ve tek imparatoru olan tuz tüccarı ve ayaklanmacı.

<span class="mw-page-title-main">Liang Hanedanı</span>

Liang Hanedanı, Çin'in Güney-Kuzey Hanedanları döneminde MS 502-557 yılları arasında var olan bir devletti. Devlet, doğu ve güney Çin'de yer almakta olup güney hanedanlıklarının üçüncüsüydü.

<span class="mw-page-title-main">Liu Song Hanedanı</span>

Liu Song Hanedanı, Çin'in Güney-Kuzey Hanedanları döneminde MS 420-479 yılları arasında var olan bir devletti. Devlet, doğu ve güney Çin'de yer almakta olup güney hanedanlıklarının ilkiydi.

<span class="mw-page-title-main">Güney Qi Hanedanı</span>

Güney Qi Hanedanı, Çin'in Güney-Kuzey Hanedanları döneminde MS 479-502 yılları arasında var olan bir devletti. Devlet, doğu ve güney Çin'de yer almakta olup güney hanedanlıklarının ikincisiydi.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Qi Hanedanı</span>

Kuzey Qi Hanedanı, Çin'in Güney-Kuzey Hanedanları döneminde MS 550-577 yılları arasında var olan bir devletti. Devlet, Doğu Çin'de yer almakta olup kuzey hanedanlıklarından biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Vey</span>

Doğu Vey, Çin'in Güney-Kuzey Hanedanları döneminde MS 534-550 yılları arasında var olan bir devletti. Devlet, Doğu Çin'de yer almakta olup kuzey hanedanlıklarından biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Batı Vey</span>

Batı Vey, Çin'in Güney-Kuzey Hanedanları döneminde MS 535-557 yılları arasında var olan bir devletti. Devlet, Çin'in ortasında yer almakta olup kuzey hanedanlıklarından biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Cao Pi</span>

Cao Pi, Çin'de Wei Hanedanı'nın kurucusu ve ilk imparatorudur. Saltanatı MS 220'den MS 226 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Liu Shan</span>

Liu Shan, Çin'de Shu Han'ın ikinci ve son imparatorudur. Saltanatı MS 223'ten MS 271 yılına kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Sun Hao</span>

Sun Hao, Çin'de Wu Hanedanı'nın dördüncü ve son imparatorudur. Saltanatı MS 264'ten MS 280 yılına kadar sürmüştür.

Juqu Mujian, Çin'de Beş Hu On Altı Krallık döneminde Hiung-nu önderliğindeki Kuzey Liang'ın üçüncü hükümdarıdır. Saltanatı MS 433'ten MS 439 yılına kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Li Cunxu</span>

Li Cunxu, Çin'de Beş Hanedan On Krallık döneminde Hou Tang'ın kurucusu ve ilk imparatorudur. Saltanatı MS 923'ten MS 926 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

Taiwu, Çin'de Kuzey Vey Hanedanı'nın üçüncü imparatorudur. Saltanatı MS 423'ten MS 452 yılında ölümüne kadar sürmüştür.