Bir uygarlık kentsel gelişme, kültürel seçkin sınıf tarafından empoze edilen sosyal sınıflaşma, iletişimle ilgili sembolik sistemler ve doğal çevreden ayrı olma ve üzerinde hükmetme algısı ile karakterize edilen karmaşık yapıdaki toplumdur.
Etrüskler, İtalya'nın Tiber ile Arno nehirleri arasında yer alan Etruria bölgesinde yaşamış ve MÖ 6. yüzyıla dek varlığını sürdürmüş bir halk olup Antik Romalılar tarafından Etrusci veya Tusci adlarıyla tanımlanmışken Yunanlar Tyrrhen, Tyrsen diye tanımlamıştır. Kendilerine Rasena diyen Etrüsk halkının bir kısmı ve kültürü zamanla Roma İmparatorluğu içinde erimiştir. Etrüskler İtalya'da dönemlerindeki diğer kavimlerden çok daha ileri bir uygarlık düzeyindeydiler. Roma uygarlığının, Etrüsk mitolojisindeki ilahlardan, hukukundan yol yapım tekniklerine kadar, kökünü hemen hemen tümüyle Etrüsk uygarlığından almış olduğu günümüzde saptanmış durumdadır. Etrüskler'in dini, Ciceronun değindiği gibi, vahyedilmiş bir dindi ve 12'li sistemi baz alan bir inisiyatik örgütlenmeleri vardı.
İnka medeniyeti, Güney Amerika'nın batı kıyısındaki And Dağları bölgesindeki Cuzco şehri civarında, efsanevi kralları ve ilk Sapa Inca olan Manco Capac'ın 11. yüzyılda Cuzco Krallığı'nı kurmasıyla başlamıştır. Manco Capac'ın soyunun egemenliğinde Krallık bölgedeki diğer Andlı topluluklar gibi büyümeye devam etmiş ve 1438 yılında adının birebir çevirideki anlamı yer sallayan olan Pachacutec liderliğindeki İnkalar sınırlarını genişleterek diğer Andlı toplulukları egemenlikleri altına almaya başlamışlardır. Böylece, Pachacutec Amerika kıtasında Kolomb öncesi var olan en büyük imparatorluk olan İnka İmparatorluğu'nu (Tawantinsuyu) kurmuştur.
Amerika yerlileri, Avrupalılar'ın gelişinden önce Amerika kıtasında yaşayan Eskimo-Aleut halkları ile Kızılderilileri kapsayan ortak ad. Bazıları bu adı İngilizce Amerindian terimin karşılığı olarak yalnızca Kızılderililer için kullanır ve Eskimo-Aleut halklarını dahil etmez. Alaska ve Kanada gibi hem Eskimo hem de Kızılderili nüfus barındıran yörelerde Amerika yerlisi adı her ikisi için kullanılırken, Kıta ABD'sinden Arjantin'e kadar Eskimo barındırmayan diğer yörelerde yalnızca Kızılderili anlamındadır.
Teotihuacan günümüzde Kolomb öncesi Kuzey Amerika'nın en ünlü kenti olarak kabul edilmektedir. Kimler tarafından kurulduğu ve niçin aniden terk edildiği hâlen açıklığa kavuşmamış bu kadim şehrin kuruluş tarihi hakkında da farklı görüşler ileri sürülmektedir. Kentten söz eden -hiyeroglifik olmayan- hiçbir metin ve belge bulunmamaktadır. 1987 yılında UNESCO tarafından bir Dünya Mirası ilan edilmiştir.
Zapotekler Orta Amerika'daki Kolomb öncesi bir uygarlığa ve bu uygarlığı kuranların soyundan gelenlere verilen bir addır. Zapotekler'in kökeni hakkında fazla bilgi bulunmamakla birlikte, MÖ yaklaşık 1500 yıllarında ortaya çıktıkları sanılmaktadır. İspanyol istilasına kadar Oaxaca vadisinin en önemli topluluğunu olmuşlardır. Orta Amerika kültürünü etkileyen birçok şehir-devletler kurmuşlardır. Zapotekler'in ana yerleşim bölgesi Maya ülkesi ile yukarı Meksika ovaları arasında kalan Oaxaca vadisi ve Monte Albán'dır. Maya dili Uto-aztek dil ailesine sokulurken, Zapotek dili Mistek dili gibi Otomang dil ailesine sokulur.
İnka İmparatorluğu, Kolomb öncesi Amerika'nın en büyük imparatorluğudur. İnka terimi, yarı efsanevi kurucu Manco Capac'tan 1532'de İspanyollara yenik düşmüş Atahualpa'ya dek toplam 13 imparatordan oluşan bir hanedanın hükmettiği Kolomb öncesi Güney Amerika halklarının tarihi ve uygarlığına ilişkin her türlü olayı kapsayan bir ifadedir.
Tiwanaku Tiahuanaco veya Tiahuanacu, Bolivya'da Pre-İnka (İnka-öncesi) kültürüne ait önemli harabelerin bulunduğu küçük bir şehirdir. Tiahuanaco'nun nüfusu günümüzde 800 kişidir, şehir deniz seviyesinden 4.000 m yüksekte, Altiplano'nun verimsiz düzlüğünde bulunur. La Paz'dan 70 km batıda Peru sınır geçişi olan Desaguadero yolu üzerindedir. Harabeler 2000 yılından beri UNESCO'nun Dünya Kültür Mirası'dır. Kelimenin Aymara dilinde anlamı "merkezdeki taş'"'tır.
Kolomb öncesi Amerika, Amerika olarak adlandırılan bölgede Avrupalı sömürgecilerin varlığının hissedilir derecede olan döneme kadarki tarihsel dönemi kapsar. Bu uzun dönem Eski Taş Çağından Orta Çağa kadar uzanır. Teknik olarak Kolomb öncesi dönem Kolomb'un 1492 ile 1504 yılları arasında yaptığı yolculuklara vurgu yapsa da bu tarihsel dönem yerli Amerika halkların egemenliğinin Avrupalılarca sona erdirilmesine kadar sürer, bu bazı durumlarda Kolomb'un Yeni Dünya'ya gelişinden sonra birkaç yüzyıl sürmüştür.
Kolomb öncesi sanat; Kuzey Amerika, Meksika, Orta Amerika, Karayipler ve Güney Amerika'da 15. yüzyılda Avrupa'dan kolonici fetihçiler gelmeden önceki zaman dönemindeki sanat olarak kabul edilebilir. Kolomb öncesi sanat MÖ 1800'den M.S. 1500'lere kadar Amerikalarda gelişip meyve verdiği kabul edilebilir.
Kiva, Pueblo Kızılderilileri tarafından dinî törenler için kullandıkları oda. Günümüzdeki Hopiler ve diğer Pueblo halkları tarafından yeraltında kare biçimli yapılan kivalar kachina ile ilgili ruhsal törenler için kullanılır. Benzer yeraltı odaları bölgedeki Kolomb öncesi Anasazi, Mogollon ve Hohokam kültürlerinde de görülür.
Maya rakamları, Kolomb öncesi Maya Uygarlığı tarafından kullanılan bir vigesimal sayı sistemidir.
Chavín de Huántar, en geç M.Ö. 1200 yılında kurulmuş, M.Ö. 400-500 yılları arasında, İnka öncesi kültüre sahip Chavín topluluğu tarafından işgal edilmiş bir antik kent ve arkeolojik sit alanıdır. Sit alanı, Peru'nun Ancash Bölgesi'nde, Lima şehrinin 250 kilometre kuzeyinde, denizden 3,180 metre yükseklikte, Conchucos Vadisi'nin girişindeki Cordillera Blanca sıradağlarının doğusunda yer almaktadır. Chavín de Huantar UNESCO tarafından 1985 yılında Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir. Chavín de Huantar antik kentine ait olan kalıntıların bir kısmı, Lima'daki Museo de la Naciónda, bir kısmı da Chavín'deki Museo Nacional de Chavínde sergilenmektedir.
Güney Amerika'daki Kolomb öncesi çağın en büyük şehri olan Chan Chan, günümüzdeki La Libertad Bölgesi'nde, Peru'daki Trujillo'nun 5 kilometre batısında yer alan bir arkeolojik bölgedir.
Xochicalco, Meksika'nın Morelos Eyaleti'nin batısındaki Miacatlán şehrinde yer alan Kolomb öncesi bir arkeolojik alanıdır. Xochicalco ismi Nahuatl dilinde "çiçeklerin evi" anlamına gelmektedir. Sit alanı, Cuernavaca'nın 38 km güneybatısında, Meksiko'dan yaklaşık 76 km uzaklıkta yer almaktadır. Sit alanı, her gün 10: 00-17: 00 saatleri arasında ziyaretçilere açık olmasına rağmen, gözlemevine girişe sadece öğleden sonraları izin verilmektedir. Xochicalco, Teotihuacan'ın düşüşünden sonra ortaya çıkmıştır ve Xochicalco'nun Teotihuacan İmparatorluğu'nun düşüşünde rol oynadığı düşünülmektedir.
Zapotek uygarlığı, Mezoamerika'daki Oaxaca Vadisi'nde gelişen yerli bir Kolomb öncesi uygarlıktı. Arkeolojik kanıtlar bu kültürün en az 2.500 yıl önce ortaya çıktığını gösteriyor. Monte Albán antik kentindeki Zapotec arkeolojik alanında anıtsal binalar, balo sahaları, muhteşem mezarlar ve ince işlenmiş altın takılar da dahil olmak üzere mezar eşyaları bulunmuştur. Monte Albán, Mezoamerika'daki ilk büyük şehirlerden biriydi. Bugün Meksika'nın Oaxaca eyaleti olarak bilinen bölgenin çoğuna hakim olan bir Zapotek eyaletinin de merkeziydi.
San Pedro kaktüsü olarak da bilinen Echinopsis pachanoi veya Trichocereus pachanoi, Trichocereus cinsine ait And Dağları'nda 2.000-3.000 metre arasında yetişen bir kaktüs türüdür. Bir süs bitkisi olarak yetiştirilmesi çok yaygın olan kaktüs, içerisinde halüsinojen meskalin ve diğer psikoaktif alkaloidleri barındırır. Yerliler tarafından entojen veya geleneksel tıbbi madde olarak kullanımı yaygındır.
Amerika tarihi ilk insan yerleşimlerinden modern dönemdeki devletlere kadarki dönemi kapsar. İnsanların Bering Boğazı'ndan geçip Sibirya üzerinden Alaska'ya geçişi ile Amerikan tarihi başlar. Buzul çağının bitimi ile birlikte Amerika kıtası diğer kıtalardan izole kalmıştır. Mezoamerikan, Kızılderili ve Eskimo gibi birçok halk ortaya çıkmıştır. 15. yüzyıl'dan itibaren Avrupa kolonizasyonuna uğramıştır. Sonrasında ise bağımsızlık hareketleri ile bağımsız devletler ortaya çıktı.
Wari İmparatorluğu veya Huari İmparatorluğu, MS 600 civarında Peru'nun Ayacucho Havzası'nda ortaya çıkan ve Peru'nun kıyı ve dağlık bölgelerinin çoğunu kapsayacak şekilde büyüyen siyasi bir oluşumdu. İmparatorluk MS 1100 yılına kadar yaklaşık 500 yıl sürmüştür. Tiwanaku ile aynı dönemde var olmuştur ve bir zamanlar bu kültürden türediği düşünülmüştür. 2008 yılında arkeologlar modern Chiclayo yakınlarında Kuzey Wari kalıntıları adında bir Kolomb öncesi şehir buldular. Bu buluntu, Wari kültürüyle ilgili olarak bu kadar kuzeyde keşfedilen ilk kapsamlı yerleşimdi.
Batı medeniyetinin kökleri Avrupa ve Akdeniz'e kadar uzanır. Skolastisizm, Rönesans, Reform, Aydınlanma, Sanayi Devrimi,Bilimsel Devrim ve liberal demokrasi gibi dönüştürücü dönemlerden geçen Antik Yunanistan, Roma İmparatorluğu ve Orta Çağ'da ortaya çıkan Batı Hristiyanlığı ile bağlantılıdır. Klasik Yunanistan ve Antik Roma uygarlıkları, Batı tarihinde ufuk açıcı dönemler olarak kabul edilir. Bazı ana kültürel katkılar da Franklar, Gotlar ve Burgonyalılar gibi Hristiyanlaşmış Cermen halklarından geldi. Şarlman, Karolenj İmparatorluğu'nu kurdu ve "Avrupa'nın Babası" olarak anılır. Keltler ve Cermen paganları gibi Avrupa'nın Hristiyanlık öncesi pagan halklarından katkılar olduğu gibi, İkinci Tapınak dönemi Yahudiye, Celile ve ilk Yahudi diasporalarına dayanan Yahudilik ve Helenistik Yahudilik'ten türetilmiş bazı önemli dinî katkılar da geldi. Orta Doğu kaynaklı bazı etkiler de vardır. Batı Hristiyanlığı, tarihinin büyük çoğunluğunda Hristiyan kültürüne neredeyse eşdeğer olan Batı medeniyetinin şekillenmesinde önemli bir rol oynamıştır. Batı uygarlığı, yayılarak modern Amerika ve Okyanusya'nın baskın kültürlerinin ortaya çıkmasını sağladı ve son yüzyıllarda birçok yönden büyük bir küresel etkiye sahip oldu.
