Koyun (Ovis), keçiler ile birlikte Caprinae alt familyası içerisinde yer alan bir memeli cinsi. Cinsin coğrafi olarak ve nüfusça en yaygın türü Evcil koyun olmaktadır, ancak pek çok yabani tür de Ovis cinsine aittir.
Karayaka, Türkiye'den yerli koyun ırkıdır. Et ve süt üreten çift amaçlı bir cinsdir. Yün halılarda kullanılır. Karayaka uzun, ince kuyruklu bir cins olarak sınıflandırılmıştır.
Uluslararası Kinoloji Federasyonu (FCI), merkezi Belçika'da bulunan uluslararası köpek yetiştirme kulübüdür.
Ovis aries, Ovis cinsine bağlı bir memeli türüdür. Kuzey Amerika, Avrupa, Asya ve özellikle Afrika'da yayılmışlardır. Güney Amerika'ya ve Avustralya'ya insan eliyle ulaşmışlardır. Farklı biyotoplarda, özellikle steplerde, dağlık kesimlerde, az da olsa ormanlarda bulunurlar. Bitkisel besinlerle beslenirler, sürü oluşturma eğilimleri çok yüksektir.
Kuzular Firarda, Nick Park'ın Aardman Animations yapımı Wallace ve Gromit ve kısa film A Close Shave'de tanıttığı karakterlerden ve Koyun Shaun adlı çizgi diziden uyarlanan 2015 İngiliz yapımı stop-motion animasyon macera komedi filmi.
Baluçi koyunu güney doğu Pakistan, doğu İran və güney Afganistandan gelen yağlı kuyruklu bir koyun cinsidir. Baluçi koyunları coğunlukla yun üretimi için yetiştiriliyor.
Lohi koyunları veya Parkanni koyunları, Pakistanın güney Pencap bölgesinde yetişen kısa kuyruklu bir koyun cinsidir. Hem etleri için hem de yün üretimine uygun olan bir koyun cinsi. Beden rengi beyazdır. Kulakları ise kumral ve kahverengi arasında bir renktir. Pencapda üretilen koyunların 40% Lohi koyunudur.
Latxka İspanya'da Bask Ülkesine yerli olan bir koyun ırkı. Coğunlukla Bıskay, Gipuzkoa, Navarre illerinde bulunan cins süt koyunudur. Latxa koyunların ciğ sütü Idiazábal ve Roncal peynir üretiminde kullanılır. Yünleri uzun ve kabadır. Latxa adı tarımsal yan ürün olarak kullanılan yünün kalitesinden gelir. Bazı süt koyunları daha fazla süt verdiği için Bask Ülkesindeki bazı çobanlar peynir üretiminde melez Assaf cinsini kullanıyor ama bunun Avrupa Birliğinin Menşe İsmi kurallarına aykırı olduğunu düşünen var.
Santa İnês koyunu et için yetiştirilen Brezilya'dan yünsuz bir koyun cinsi. Brezilya'nın en üretken koyun ırklarından biridir. Morada Nova, Bergamasca ve yerli kaba yünlü koyun cinslerin melezi olduğu düşünülüyor. Santa İnês koyunları tropikal iklimlere iyi adapte edilmiş, mesela parazitlere karşı direnç kapasiteleri diğer et koyunlarından daha fazla geliştirilmiştir.
Mançega koyunu İspanya'nın Yeni Kastilya bölgesindeki La Mancha'dan gelen bir entrefino koyunudur. Süt ve yün için yetiştirilen Mançega koyunların sütünden Mançego peyniri yapılıyor.
Alcarreña İspanya'nın Kastilya-La Mancha Özerk Bölgesi'ndeki Cuenca ve Guadalajara illerinin Alcarria yöresinden gelen bir evcil koyun cinsidir. Nesli tükenmekte olan bu entrefino koyunu et için yetiştiriliyor. Zorlu bir iklime adapte edilmiş otlayan koyun 2009 yılında "Marca de Calidad Colectiva" verildi.
Manx Loaghtan Man Adası'ndan nadir bir koyun ırkıdır. Yünü koyu kahverengidir. Genellikle dört boynuzlu oluyor ancak bazı durumlarda altı boynuzlu olabiliyor. Manx Loaghtan, Kuzey Avrupa kısa kuyruklu koyun ırklarından biridir. 18. yüzyılına kadar Manx tepelerinde, Manx Loaghtan da dahil olmak üzere, binlerce “ilkel ırk” dağ koyunu yaşıyordu. Ancak 1950'lerde Man adasında 100 tane Manx Loaghtan bile kalmamıştı. Düşük bir fiyata satılıyorlardı çünkü modern hibrit koyunlar daha çabuk olgunlaşıyor.
Mycoplasma ovipneumoniae, en yaygın olarak küçükbaş hayvanlarda yaşayan ve bu hayvanları etkileyen mikoplazma cinsinin üyesi olan bir bakteri türüdür. M. ovipneumoniae, hem primer atipik pnömoniye neden olabilen, hem de enfekte olmuş hayvanları Mannheimia haemolytica da içinde olmak üzere başka etkenlerle ikincil pnömoniye yatkın hale getirebilen evcil koyunlar, evcil keçiler, Amerika yaban koyunları, dağ keçileri ve diğer Caprinae ailesi üyelerinin solunum patojenidir. M. ovipneumoniae'nın patojenitesine katılan mekanizmaları içerisinde, M. ovipneumoniae'nin kendi polisakkarit kapsülü aracılığıyla geviş getiren hayvanların silli epitellerine tutunan makrofaj etkinliğini değiştirme, siliyer antijenler için otoantikor üretimi ve lenfositlerde etkinliğin baskılanması gösterilebilir; bunların hepsi, koyun ve öteki geviş getirenlerde gelişen hastalıklara katkıda bulunan önemli etkenlerdir. Bu bakteri, ayrıca diğer bakteriyel ve viral enfeksiyonlara zemin hazırlayan bir etken davranışı sergileme yeteneğine sahiptir.
Sakız koyunu, kökenleri belli olmayan bir yerli koyun türüdür. Yarı yağlı kuyruklu bir cins olarak sınıflandırılır. Sakız koyunu esas olarak süt üretimi için yetiştirilmektedir. Bu cinsin Kıvırcık ile Dağlıç cinslerinin çiftleşmesi sonucunda ortaya çıktığı yönünde iddialar olmasına rağmen, Yunanistan'ın Sakız adasında ortaya çıktığı yaygın olarak kabul edilmektedir. Türkiye'de çeşme koyunu olarak da anılır. Bu isim İzmir’in Çeşme ilçesinde koyunların yetiştirilmesinden kaynaklanmaktadır. Ayrıca Çeşme Belediyesi’nin düzenlediği Ovacık Tarım ve Sakız Koyunu Şenliği, Türkiye’de sakız koyunu yetiştiriciliğinin önemini vurgulayan temalardan biridir. Şenlikte veteriner ve yetiştiricilerden oluşan jüri üyeleri, ırkının özelliklerini en iyi taşıyan sakız koyunu, koçu, dişi toklu ve erkek toklu olmak üzere koyunları çeşitleri kategorilerde ayırarak koyunları ödüllendirmektedir.
Scrapie koyun ve keçilerin sinir sistemlerini etkileyen ölümcül, dejeneratif bir hastalıktır. Birkaç bulaşıcı spongiform ensefalopatiden (TSE) biridir ve bu nedenle priondan kaynaklandığı düşünülmektedir. Scrapie en az 1732'den beri biliniyor ve insanlara bulaşabilir görünmüyor.
Hemşin koyunu, Artvin başta olmak üzere, Rize'nin doğu kesimleri, Erzurum'un kuzey ilçeleri, Ardahan ve Posof'ta yetiştirilen bir koyun ırkıdır. Hemşin koyunları, Türkiye'deki diğer koyun türlerine kıyasla ince ve uzun kuyruklu, orta boylu, dar vücutlu ve bol süt veren bir ırktır. Genellikle eti ve sütü için yetiştirilmektedir. Hemşin koyunu, 2005-2010 yılları arasında organize edilen "Yerli hayvan ırklarının çiftçi şartlarında korunması" projesi kapsamında Artvin'in Ardanuç ilçesindeki Konaklı köyünde koruma altına alınmıştır.
Abaza keçisi, Türkiye'nin Artvin iline özgü bir keçi ırkıdır. En çok sütü için yetiştirilen Abaza keçisi, kısmen eti için de kullanılmaktadır. Sayıları az olduğundan dolayı Abaza keçilerinde soy içi üreme sık görülmektedir. Abaza keçisinin Kafkasya'dan Türkiye'ye getirildiği düşünülmektedir. Soyu tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan Abaza keçisi koruma altına alınmıştır.
Lopapeysa, İzlanda yününden elde edilen özel bir kazak türüdür. İzlanda'da 20. yüzyılın başları ve ortalarını kapsayan dönemde ithalatın yerini alması için yerli koyun yününü kullanımına yönelik bir teşvik başlamıştır. Lopapeysanın ilk olarak bu dönemlerde ortaya çıktığı düşünülmektedir. Tasarım o zamandan beri İzlanda kültürel kimliği için ulusal bir simge haline gelmiştir.
Rize koyun köpeği, Türkiye'ye endemik bir koruyucu köpek ırkıdır.
Koyun çiftliği evcil koyunların yetiştirildiği bir çiftlik'dir. Hayvancılığın bir koludur. Bazen keçi'ler de yetişdirilebilir.
