İçeriğe atla

Charles William Wilson

Charles Wilson, 1858 ile 1861 arasında bir dönem.

Başkonsolos Sir Charles William Wilson, (14 Mart 1836 - 25 Ekim 1905) bir İngiliz Ordusu subayı, diplomat, coğrafyacı ve arkeolog. Wilson, Banyo Nişanı (Order of the Bath), Aziz Michael ve Aziz George Nişanı sahibi olup, Kraliyet Cemiyeti (FRS) ödüllüdür.

14 Mart 1836'da Liverpool'da doğdu. Liverpool Collegiate School ve Cheltenham College'de eğitim gördü. Woolwich Kraliyet Askeri Akademisi'ne katıldı ve 1855'te Kraliyet Mühendisleri Kolordusunda subay olarak görevlendirildi.[1]

İlkin 1858'de, görevi Rocky Dağları ile Pasifik Okyanusu arasındaki 49. paralelin haritasını çıkarmak olan İngiliz Sınır Komisyonu sekreteri olarak atandı. Kuzey Amerika'da dört yıl geçirdi ve bu süre zarfında seyahatlerini bir günlükte belgeledi, bunun transkripsiyonu George F. G. Stanley tarafından düzenlenen "Mapping the Frontier" da bulunabilir.[1]

Filistin

Charles William Wilson; Kudüs Mühimmat Araştırması. 1865

1864'te, birincil motivasyonu şehirde yaşayanlar için daha iyi içme suyu bulmak olan zengin Angela Burdett-Coutts, 1. Barones Burdett-Coutts tarafından finanse edilen Kudüs Haritalandırma Araştırması üzerinde çalışmaya başladı[2] Yapılan araştırmalarla birlikte, Kudüs'ün en doğru haritasını çıkardı ve adını taşıyan Wilson Kemeri'ni belirledi ancak yeni bir su kaynağı bulamadı.[1][3] 2013'te yayınlanan bir kitaba göre, "Wilson, Eski Şehrin ilk kapsamlı haritalamasını (Kudüs Ordu Haritalama Araştırması) yaparken, Harem-i Şerif (Tapınak Dağı) duvarlarının taş işçiliğine gerçek anlamda bilimsel bir ilgi ve dikkat gösteren ilk kişiydi.)"[4][5] Wilson'ın çalışmasından bir asır sonra The Jerusalem Post gazetesi, onun Kudüs Haritalandırma Araştırması konusundaki çabalarının gelecekteki tüm Kudüs araştırmalarının temelini oluşturmaya hizmet ettiğini belirtti.[6]

1867'de, Filistin Keşif Fonu ile Wilson, Filistin Arama Fonu (PEF) Araştırmasında öncü bir rol oynadı ve Kudüs'teki Tapınak Dağı'nda ilk büyük kazılardan birini gerçekleştirdi. 1868'de Sina Haritalandırma Araştırmasına katıldı. 1872'de İngiliz Arkeoloji Derneği'ne seçildi.

Kutsal Topraklar'a yapılan haclarla ilgili metinler ve çeviriler yayınlayan bir kuruluş olan Filistin Hacılarının Metinleri Derneği'nin müdürü olarak görev yaptı. 1901'den itibaren 1905'teki ölümüne kadar Filistin Araştırma Fonu'nun başkanıydı.[1][6]

İskoçya ve diğer atamalar

Wilson eve döndükten sonra 1867'de İskoçya Haritacılık Bürosu'na[1] atandı ve aynı zamanda Borough Boundary Commission'da Komiser Yardımcısı olarak görev yaptı.[7] 1874'te Royal Society üyesi oldu. İngiliz Savaş Dairesi'nde topografi bölümü müdürü ve İngiliz İstihbarat Dairesi'nde levazım başkan yardımcısı oldu. 1876'da Hamam Nişanı aldı. Daha sonra İrlanda Haritacılık Bürosu'na başkanlık etti.

Türkiye

1879'dan 1882'ye kadar İngiltere'nin Anadolu başkonsolosu olarak görev yaptı ve Osmanlı topraklarını yoğun bir şekilde gezdi.[7] Wilson, 1881'de Erzurum Konsolosu Henry Trotter ile birlikte Ermenilerle meskûn bölgelerin ıslahına yönelik ıslahat projeleri hazırlamıştır.[8] 1882 yazında, Garnet Wolseley'in Albay Urabi isyanını bastırmak için yaptığı seferde yer aldı.[1] Bu süre zarfında, çok ciltli bir kitap seti olan Picturesque Filistin, Sina ve Mısır adlı eserin editörlüğünü yaptı.

Hartum

Wilson, 1884'ten 1885'e kadar Garnet Wolseley komutasındaki Hartum (Nil) Kurtarma Seferine katıldı. Sir Herbert Stewart liderliğindeki ileri kurtarma gücünün bir parçasıydı. Stewart ölümcül şekilde yaralandıktan sonra Tuğgeneral Wilson, yaklaşık 1.400 kişilik bu grubun komutasını devraldı. İki Nil vapurunda, Wilson'ın Çöl Grubu'nun küçük bir kısmı (28 adam) 28 Ocak 1885 öğleden sonra Hartum'a ulaştı. İki gün gecikmişti ve artık çok geçti: Hartum, 26 Ocak'ın erken saatlerinde Mehdi yandaşları tarafından ele geçirilmişti. Aralarında Tümgeneral Charles George Gordon da olmak üzere 5.000 ila 10.000 kişi katledildi. Wilson, Hartum'a yelken açmayı geciktirdiği için eleştiriler aldı.[9] Ancak diğer kaynaklar, suçu komutan Garnet Wolseley'e yıktı.[10] İngiltere halkı ayrıca Hartum kuşatmasını hafifletmek için adımlar atmadığı için Başbakan William Gladstone'u suçladı ve bazı tarihçiler, tümgeneral Gordon'u, mümkün olduğu halde tahliye emrini vermediği için sorumlu tuttu.[11]

İrlanda

İrlanda'daki Haritacılık Bürosu'nun direktörlüğüne atandı ve 1886'dan 1894'e kadar genel müdür olarak görev yaptı.

Son yılları

1895'ten itibaren 1898'de emekli olana kadar askeri eğitimin genel müdürü olarak görev yaptı.[7]

1895 yılında "Handbook for Travellers in Asia Minor, Transcaucasia, Persia etc." isimli kitabın editörlüğünü yaptı. Hazırladığı kitapta, Anadolu, Kürdistan, Transkafkasya, Suriye, Mezopotamya ve İran coğrafyasında yaşayan toplumlar ve bu coğrafyadaki birçok yerleşim yeri ile ilgili ansiklopedik bilgiler vermiştir.[12]

25 Ekim 1905'te Tunbridge Wells'de öldü.[13] Sonrasında, Sir Charles Moore Watson tarafından yazılan biyografisinde, "Onun, Küçük Asya, Filistin ve komşu ülkelerin coğrafyası ve arkeolojisi hakkındaki bilgileri artırmak için muhtemelen diğer birçok kişiden daha fazlasını yaptığı" kaydedildi.[6]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f "Major General Sir Charles William Wilson, 1836–1905". Palestine Exploration Fund. 19 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2011. 
  2. ^ Peter Thonemann, Roman Phrygia, Cambridge University Press, 2013, s. 252.
  3. ^ Shimon Gibson, British Archaeological Work in Jerusalem between 1865-1967: An Assessment 13 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., p. 26
  4. ^ Ordnance Survey of Jerusalem, 1:2500, 1:10,000. H.M. Stationery Office. 1865. 
  5. ^ https://www.biblicalarchaeology.org/reviews/the-walls-of-the-temple-mount-2-vols/ 1 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Review, "The Walls of the Temple Mount"
  6. ^ a b c https://www.jpost.com/Christian-News/Surveying-Jerusalem-470823 25 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Surveying Jerusalem
  7. ^ a b c https://www.pef.org.uk/profiles/major-general-sir-charles-william-wilson-1836-1905 27 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Major General Sir Charles William Wilson, 1836-1905
  8. ^ Mustafa Turan & Emel D. Görür, "İngiltere’nin Anadolu Genel Konsolosu Charles William Wilson ile Erzurum Konsolosu Henry Trotter’ın Ermenilerle Meskûn Bölgelerin Islahına Yönelik Hazırladıkları Islahat Projeleri", OTAM, 44/Güz 2018, ss. 311-340.
  9. ^ Harold E. Raugh, The Victorians at War, 1815-1914: An Encyclopedia of British Military History, ABC-CLIO, 2004, p. 341.
  10. ^ Encyclopedia of African Colonial Conflicts, ABC-CLIO, 2016, p. 327
  11. ^ https://www.bbc.co.uk/history/historic_figures/gordon_general_charles.shtml 8 Haziran 2003 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., General Charles Gordon (1833 - 1885)
  12. ^ Charles William Wilson, Handbook for Travellers in Asia Minor, Transcaucasia, Persia etc, John Murray, 1895.
  13. ^ D. A. J (6 Aralık 1905). "Charles William Wilson". The Geographical Journal. 26 (6): 682-684. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

9 Aralık, Miladi takvime göre yılın 343. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 22 gün vardır.

<span class="mw-page-title-main">Kudüs</span> Orta Doğuda yer alan bir şehir

Kudüs veya Yeruşalim, Orta Doğu'nun Kenan bölgesinde, Akdeniz ile Lut Gölü arasındaki Yehuda Dağları'ndaki bir plato üzerine kurulmuş eski bir şehirdir. Üç büyük İbrahimî din olan Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam için kutsal sayılan bir şehirdir. İsrail, başkentinin Kudüs olduğunu ilan etmiştir. Birleşmiş Milletler, bu kararı tanımadığını açıklamıştır. Aynı şekilde Filistin de tıpkı İsrail gibi kendi başkentinin Kudüs olduğunu ilan etmiştir. Günümüzde İsrail ve Filistin Kudüs'ü başkent olarak kabul eder fakat Uluslararası alanda bu kararlar tanınmamaktadır. Çoğu ülke İsrail'deki diplomatik misyonlarını ve Büyükelçiliklerini Tel Aviv'de bulundururken, Filistin'deki diplomatik misyonlar ve Büyükelçilikler ise Ramallah, Gazze Şehri, Kahire ve Şam gibi çeşitli yerlerde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Siyonizm</span> Yahudilerin ana vatanına dönüş projesi

Siyonizm, tarihî İsrail Toprakları olarak tanımlanan topraklarda bir Yahudi devletinin asırlar sonra yeniden kurulmasını destekleyen, savunan ve Yahudi milliyetçiliğini temel alan ideolojik fikir hareketidir. Modern Siyonizm, 19. yüzyılın sonlarında Orta ve Doğu Avrupa'da ulusal bir canlanma hareketi olarak hem şiddetlenen antisemitizm dalgalarına tepki olarak hem de "Yahudi Aydınlanması" olarak da bilinen Haskala'ya bir cevap olarak ortaya çıktı. Kuruluşundan çok kısa bir süre sonra varlıklı Yahudi soyluların ilgisini çeken hareket, Osmanlı İmparatorluğu'nun kontrol ettiği Filistin'de sürdürülebilir bir Yahudi devletini, 1900 yıl sonra tekrar yaratmayı amaçlıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Arap-İsrail savaşları</span> Arap ülkeleri ve İsrail Devleti arasındaki savaşlar

Arap-İsrail savaşları, Arap Birliği ülkeleri ve İsrail arasındaki politik gerilim ve askeri savaşlar dizisidir. Modern Arap-İsrail savaşlarının kökenleri, 19. yüzyıl sonlarına doğru ortaya çıkan Siyonizm ve Arap milliyetçiliğine dayanır. Yahudiler tarafından tarihi anavatan olarak adlandırılan toprakları, Pan-Arap hareketi, Filistinli Araplara ait olarak görür ve Pan-İslamist bağlamda ise, bu toprakların, Müslümanlara ait olduğuna inanılır. Filistinli Yahudiler ve Araplar arasındaki savaş; 20. yüzyılın başlarındaki Nebi Musa ayaklanması (1920), Jaffa ayaklanması, 1929 yılında Filistin ayaklanması ve 1947 yılında büyük bir sivil savaşa dönüşen ve 1948 yılında İsrail Devleti'nin kurulmasıyla bütün Arap Ligi ülkelerine sıçrayan Arap başkaldırışıyla ortaya çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Suriye-Filistin Cephesi</span> Birinci Dünya Savaşının bir cephesi

Suriye-Filistin Cephesi, I. Dünya Savaşı sırasında Almanya'nın isteği üzerine açılan bir cephedir. Osmanlı ordusu, 1915'te Birinci Kanal Harekâtı'nı, 1916'da İkinci Kanal Harekâtı'nı düzenledi. Amaç; Osmanlı İmparatorluğu'nun Süveyş Kanalı'nı ele geçirmesi ve Mısır'a yeniden sahip olmasıydı. Başarılı olunursa İngilizlerin Uzak Doğu'daki sömürgeleri ile bağlantısı kesilecekti. Gelibolu'daki başarısızlığın ardından geçen zamanda İngilizlerin gittikçe güçlerini artırmaları ve Osmanlı'nın kısıtlı kaynakları sonucu cephe Süveyş'ten Nablus'a kadar gerilemiş, savaşın son aylarındaki Nablus'taki son cephe savunmasındaysa çok kısıtlı olan kaynakların tükenmesine ek olarak Osmanlı'nın savaş süresince Arap halk üzerinde görece başarılı bir şekilde sürdürdüğü Panislamizm propagandasının Lawrence'ın organize ettiği Arap isyanının Hicaz'dan Filistin'e girmesi sonucu çökmesiyle Türk Ordusu Şam ve Halep üzerinden Anadoluya çekilmiş ve cephe bazı parlak muharebe zaferlerine rağmen Osmanlı için başarısızlık ve ağır kayıplarla sonuçlanmıştı.

<span class="mw-page-title-main">İsrail-Filistin çatışması</span> Levantta devam eden askerî çatışma

İsrail-Filistin çatışması, Filistin ile İsrail Silahlı Kuvvetleri arasında Filistin topraklarında devam eden silahlı çatışmadır. Başta 1897 Birinci Siyonist Kongresi ve 1917 Balfour Deklarasyonu olmak üzere, Filistin'deki bir Yahudi vatanına ilişkin iddiaların kamuoyuna duyurulması, bölgede erken gerilim yarattı. O zamanlar, Yahudi göçü önemli ölçüde artmasına rağmen, bölgedeki Yahudi nüfusu çok azdı. İngiliz hükûmetine "Filistin'de Yahudi halkı için ulusal bir yuva kurulması" için bağlayıcı bir yükümlülük içeren Filistin Mandası'nın kurulması ardından gerilim, Yahudiler ve Araplar arasında çatışmaya dönüştü. Erken çatışmayı çözme girişimleri, 1947 Birleşmiş Milletler Filistin Bölme Planı ve daha geniş Arap-İsrail çatışmasının başlangıcı olan 1947-1949 Filistin savaşıyla sonuçlandı. İsrail-Filistin süregelen durumu, 1967 Altı Gün Savaşı'nda İsrail'in Filistin topraklarını işgal etmesiyle başladı.

<span class="mw-page-title-main">Mirmekoloji</span> Zoolojinin karıncaları inceleyen alt dalı

Mirmekoloji karıncaların incelenmesine odaklanan bir entomoloji dalıdır. Karıncalar, karmaşık ve çeşitli sosyal örgütlenme biçimleri nedeniyle sosyal sistemlerin evrimi hakkındaki soruların incelenmesi için tercih edilen bir model olmaya devam etmektedir. Ekosistemlerdeki çeşitlilikleri ve öne çıkmaları, onları biyoçeşitlilik ve koruma çalışmalarında da önemli bileşenler haline getirmiştir. 2000'li yıllarda karınca kolonileri, makine öğrenimi, karmaşık etkileşimli ağlar, karşılaşma ve etkileşim ağlarının stokastikliği, paralel hesaplama ve diğer hesaplama alanlarındaki önemleri açısından incelenmeye ve modellenmeye başlandı.

<span class="mw-page-title-main">İsrail</span> Batı Asyada bulunan bir ülke

İsrail, resmî adıyla İsrail Devleti (İbranice: מְדִינַת יִשְׂרָאֵל‎,

En İyi Ses Miksajı Akademi Ödülü en hoş ve ahenkli ses miksajı veya kaydını belirleyen ödüldür ve kazanan filmde miksajı yapan kişiye verilir. Bu ödülü En İyi Ses Kurgusu Akademi Ödülü ile karşılaştırabilirsiniz. Aşağıdaki listede bu kategoride ödül ve adaylık kazananlar yıllara göre sıralanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mehdi Savaşı</span>

Mehdist Savaşı 1881-1899 yılları arasında süren savaş, kendisini "Mehdi" ilan eden dini lider Muhammed Ahmed İbnü's Seyyid Abdullah'ın yönetiminde Sudan'da kurulan sultanlığın, Kızıldeniz'den Orta Afrika'ya kadar uzanan büyük bir İslam devleti olmak için Mısır ve sömürgeci İngiltere'ye savaş ilan etmesi ile başladı.

<span class="mw-page-title-main">Kraliyet Coğrafya Topluluğu</span>

Kraliyet Coğrafya Topluluğu Kraliyet Coğrafya Kurumu, coğrafya ile ilgili bilim dallarının gelişmesi amacıyla 1830 yılında kurulmuş alanında uzman bir İngiliz kurumu.

<span class="mw-page-title-main">John French (1. Ypres kontu)</span> İngiliz-İrlandalı asker (1852-1925)

Mareşal John Denton Pinkstone French, 1st Earl of Ypres KP, GCB, OM, GCVO, KCMG, ADC, PC, Britanya Ordusu'nun bir subayı. II. Boer Savaşı'nda süvari birliğini kumanda etti. 1912'de Genelkurmay Başkanı oldu.

Filistin'de İslam, Filistin nüfusunun çoğunluğunun dinidir. Batı Şeria nüfusunun % 85'ini Müslümanlar oluşturur, geri kalanını da, İsrail yerleşimcilere aittir.Gazze Şeridi nüfusunun % 99 Müslümandır. Filistinli Müslümanlar genellikle Sünni İslam'ın bir kolu olan Şafidirler.

<span class="mw-page-title-main">Yafa-Kudüs demiryolu</span> Demiryolu hattı

Yafa - Kudüs demiryolu ya da Jaffa - Jerusalem railway, kısaca J&J, Osmanlı İmparatorluğu'nda -günümüzde Tel Aviv şehrinin bir parçası olan- liman şehri Yafa ile Kudüs'ü birbirine bağlamak amacıyla inşa edilen demiryolu hattıdır. Demiryolu, Kudüs Sancağı 'nda bir Fransız şirketi olan Société du Chemin de Fer Ottoman de Jaffa à Jérusalem et Prolongements / Osmanlı Yafa'dan Kudüs'e Demiryolu ve Uzantıları Şirketi tarafından inşa edilmiştir. Demiryolu, İngiliz-Yahudi hayırsever Sir Moses Montefiore'nin önceki başarısız girişimlerinden sonra ancak 1892'de hizmete girmiştir. Hat, Orta Doğu'daki ilk demiryolu hattı değildir, ancak ilk Orta Doğu demiryolu hattı olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ermeni Mahallesi</span> İsrail Devletinde yerleşim birimi

Ermeni Mahallesi, Kudüs'ün duvarlarla çevrili Eski Şehir'in dört mahallesinden biridir. Eski Şehir'in güneybatı kısmında yer almakta ve Sion Kapısı ile Yafa Kapısı'yla mahalleye girilebilmektedir. Eski Şehir'in toplamda %14'ünü kaplayarak 0.126 km² alana sahiptir. 2007 yılına göre 2 bin 424 nüfusa sahiptir. Her iki kriterde de Yahudi Mahallesi ile karşılaştırılabilir. Ermeni Mahallesi, Hristiyan Mahallesi'nden Davud Sokağı ve Yahudi Mahallesi'nden Habad Sokağı ile ayrılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Robert Menzies</span> Avustralyalı siyasetçi (1894 – 1978)

Sir Robert Gordon Menzies, 1939-1941 ve 1949-1966 yılları arasında Avustralya'nın 12. başbakanı olarak görev yapmış Avustralyalı avukat ve siyasetçi. Politikalarını ve geniş kapsamını tanımlayarak Avustralya Liberal Partisi'nin kurulmasında önemli bir rol oynadı. Toplamda 18 yıldan fazla görev yapmış olup Avustralya tarihinde en uzun süre başbakanlık yapan kişidir.

<span class="mw-page-title-main">1830'lar</span> onyıl

1830'lar Gregoryen takvimine göre 1 Ocak 1830'da başlayıp 31 Aralık 1839'da sona eren onyıldır.

<span class="mw-page-title-main">George Francis Lyon</span>

George Francis Lyon, bir İngiliz deniz subayı ve Afrika ve Kuzey Kutbu kaşifiydi. Pek seçkin bir kariyeri olmasa da, tuttuğu eğlenceli günlükler ve Kuzey Kutbu'nda yaptığı eskizlerle hatırlanır; bu bilgi daha sonraki seferler için yararlıydı.

<span class="mw-page-title-main">Kitâb-ı Mukaddes arkeolojisi</span>

Kitâb-ı Mukaddes arkeolojisi akademik bir ekol ve Kitâb-ı Mukaddes çalışmaları ve Levanten arkeolojisinin bir alt kümesidir. Kitâb-ı Mukaddes arkeolojisi, Eski Yakın Doğu ve özellikle Kutsal Topraklar, Kitâb-ı Mukaddes zamanlarından itibaren arkeolojik alanları inceler.