İçeriğe atla

Charles Hermite

Charles Hermite
Charles Hermite y. 1887.
Doğum24 Aralık 1822(1822-12-24)
Dieuze, Moselle
Ölüm14 Ocak 1901 (78 yaşında)
Paris
Defin yeriMontparnasse Mezarlığı
48°50′16.0″K 2°19′42.2″D / 48.837778°K 2.328389°D / 48.837778; 2.328389
MilliyetFransız
EğitimLycée Henri-IV, Lycée Louis-le-Grand (1840-1841), École Polytechnique (1841-1842)
Mezun olduğu okul(lar)École Polytechnique
Tanınma nedeni
EvlilikLouise Pauline Arsène Bertrand
Çocuk(lar)Isabelle Caroline Ferdinande Forestier nee Hermite, Marie Picard nee Hermite
ÖdüllerGrand Officer of the Legion of Honour
Pour le Mérite for Sciences and Arts
Foreign Member of the Royal Society
Kariyeri
DalıMatematik, Cebir, Sayılar teorisi
Çalıştığı kurumÉcole Polytechnique (1862-1876)
Paris Üniversitesi (1876-1897)
Tez (1841)
Doktora
danışmanı
Eugène Charles Catalan
Doktora öğrencileri
  • Henri Poincaré (1879)
  • Thomas Joannes Stieltjes (1886)
  • Marie Georges Humbert (1885)
  • Jules Tannery (1874)
  • Désiré André (1877)
  • Léon Charvet (1880)
  • Mihailo Petrović (1894)
  • Charles Émile Picard
  • Léon Charve
  • L. Bourguet
  • Désiré André
Diğer önemli öğrencileriMijalko Ciric

Charles Hermite (Fransızca telaffuz: [ʃaʁl ɛʁˈmit] FRS FRSE MIAS) (24 Aralık 1822 - 14 Ocak 1901) sayı teorisi, ikinci dereceden formlar, değişmezlik teorisi, ortogonal polinomlar, eliptik fonksiyonlar ve cebir ile ilgili araştırma yapan Fransız bir matematikçiydi.

Hermite polinomları, Hermite interpolasyonu, Hermite normal formu, Hermite operatörleri ve kübik Hermite spline'ları onun adına verilmiştir. Öğrencilerinden biri Henri Poincaré idi.

Sürekli cebirsel kesirler üzerindeki incelemeleri Hermite'i ünlü Sur la fonction exponentielle (Üslü fonksiyon üzerine) (1873) adlı yapıtı yazmaya yöneltti. Bu kitapta e sayısının tam katsayılı hiçbir cebirsel denklemin kökü olamayacağını kanıtladı. Yani doğal logaritmaların temeli olan e'nin bir aşkın sayı olduğunu ilk kanıtlayan oydu. Yöntemleri daha sonra Ferdinand von Lindemann tarafından π'nin aşkın olduğunu kanıtlamak için kullanıldı.

Hermite, Thomas Joannes Stieltjes'e yazdığı bir mektupta, "Türevleri olmayan sürekli fonksiyonların bu acıklı belasından dehşet ve korkuyla dönüyorum. (I turn with terror and horror from this lamentable scourge of continuous functions with no derivatives.)" dedi.[1]

Ecole Polytechnique'te, Paris Bilimler Akademisi'nde ve Collège de France'de profesörlük görevinde bulundu. 1856 yılında Bilimler Akademisi üyeliğine seçildi. Yaptığı çalışmalar birçok bilim insanının çalışmasına esin kaynağı oldu ve çok sayıda önemli buluşu önceden sezdi. Bir yandan Cauchy ve Liouville'in bir karmaşık değişkenli fonksiyonlar kuramı, öbür yandan Jacobi'nin eliptik ve aşırı eliptik fonksiyonları kuramı üzerine yaptığı çalışmaları yakından izledi ve bu iki alanı eliptik fonksiyonlar ve Abel fonksiyonlarıyla ilgili genel bir kuram halinde birleştirdi. Bu son kuramda, eliptik fonksiyonları yalın elemanlara ayırmak gibi temel sonuçlar ortaya koydu; söz konusu ayırma işlemi, oransa kesirlerin ayrılmasında olduğu gibi, eliptik fonksiyonların doğrudan integrallenmesini sağlar. Sayılar kuramıyla bu sonuçlar arasındaki bağı inceledi ve bunları beşinci dereceden genel denklemin çözülmesinde uyguladı.

Ay'ın kuzey kutbunun yakınındaki Hermite krateri onun onuruna adlandırılmıştır.[2]

Hayatı

Hermite, 24 Aralık 1822'de Dieuze, Moselle'de, sağ ayağında yaşamı boyunca yürüyüşünü bozacak bir deformite ile doğdu.[3] Ferdinand Hermite ve eşi Madeleine née Lallemand'ın yedi çocuğunun altıncısıydı. Ferdinand, Madeleine'in ailesinin kumaşçılık işinde çalışırken aynı zamanda bir sanatçı olarak kariyerine devam etti. Kumaşçılık işi 1828'de Nancy'ye taşındı ve aile de işle birlikte taşındı.[4]

1887 dolaylarında Charles Hermite

Hermite, orta öğrenimini Collège de Nancy'de ve ardından Paris'te Collège Henri IV ve Lycée Louis-le-Grand'da aldı.[3] Joseph-Louis Lagrange'ın sayısal denklemlerin çözümü üzerine bazı yazılarını ve Carl Friedrich Gauss'un sayı teorisi üzerine yayınlarını okudu.

Hermite, yüksek öğrenimini matematik, bilim ve mühendislikte mükemmelliği ile ünlü bir askeri akademi olan École Polytechnique'de almak istedi. Matematikçi Eugène Charles Catalan tarafından eğitilen Hermite, bir yılını meşhur zorluğu olan giriş sınavına hazırlanmaya adadı.[4] 1842'de okula kabul edildi.[3] Ancak, bir yıl sonra okul, Hermite'nin deforme olan ayağı nedeniyle eğitimine orada devam etmesine izin vermedi. Okula kabulünü geri kazanmak için mücadele etti, ancak yönetim katı koşullar dayattı. Hermite bunu kabul etmedi ve mezun olmadan Ecole Polytechnique'den ayrıldı.[4]

1842'de Nouvelles Annales de Mathématiques, Niels Abel'ın beşinci dereceden denklemlere cebirsel bir çözümün imkansızlığına ilişkin önermesinin basit bir kanıtı olan Hermite'in matematiğe ilk orijinal katkısını yayınladı.[3]

Carl Jacobi ile 1843'te başlayan ve ertesi yıl devam eden bir yazışma, Jacobi'nin çalışmalarının tam baskısına Hermite tarafından biri eliptik fonksiyonlar üzerindeki Abel teoremlerinden birinin Abelyen fonksiyonlarına genişlemesi, diğeri ise eliptik fonksiyonların dönüşümü ile ilgili yazılan iki makalenin eklenmesi ile sonuçlandı.[3]

Arkadaş olduğu ünlü matematikçiler Joseph Bertrand, Carl Gustav Jacob Jacobi ve Joseph Liouville ile lisans derecesi için özel olarak çalışarak beş yıl geçirdikten sonra, 1847'de aldığı bakalorya sınavlarına girdi ve geçti. 1848'de Joseph Bertrand'ın kız kardeşi Louise Bertrand ile evlendi.[4]

1848'de Hermite, École Polytechnique'e répétiteur and examinateur d'admission olarak geri döndü. 1856'da çiçek hastalığına yakalandı. Augustin Louis Cauchy'nin ve onu emziren bir rahibenin etkisiyle, Katolik inancını uygulamaya devam etti.[3] Temmuz 1848'de Fransız Bilimler Akademisi'ne seçildi. 1869'da Jean-Marie Duhamel'i hem 1876'ya kadar kaldığı École Polytechnique'de hem de ölümüne kadar kaldığı Paris Üniversitesi'nde matematik profesörü olarak atadı. 1862'den 1873'e kadar École Normale Supérieure'de öğretim görevlisiydi. 70. doğum gününde Fransız Şeref Lejyonu'nda büyük subaylığa terfi etti.[3]

Hermite, 14 Ocak 1901'de[3] 78 yaşında Paris'te öldü.

Matematiğe katkıları

İlham veren bir öğretmen olan Hermite, basit güzelliğe olan hayranlığını geliştirmeye ve titiz ayrıntıların cesaretini kırmaya çalıştı. Thomas Stieltjes ile yazışmaları, bilim hayatına yeni başlayanlara yaptığı büyük yardıma tanıklık ediyor. Yayınlanmış dersleri büyük bir etki yarattı. Dünyanın belli başlı matematik dergilerinde yayınlanan saf matematiğe yaptığı önemli orijinal katkıları, esas olarak Abelyen ve eliptik fonksiyonlar ve sayılar teorisini ele almıştır. 1858'de beşinci derece denklemini eliptik fonksiyonlarla çözdü; ve 1873 boyunca doğal logaritma sisteminin temeli olan e’nin aşkın olduğunu kanıtladı. Bu sonuncusu Ferdinand von Lindemann tarafından 1882'de π için aynısını ispatlamak için kullanıldı.[3]

Yayınları

Aşağıdaki eserlerinin bir listesidir:[3]

Alıntılar

Yanılmıyorsam, matematiksel hakikatlerin bütünü olan, tıpkı bir fiziksel gerçeklik dünyasının var olduğu gibi, yalnızca zihnimizle erişebildiğimiz biri bizim gibi, her ikisi de ilahi yaratılıştan bağımsız bütün bir dünya var.

—Charles Hermite; cit. by Gaston Darboux, Eloges académiques et discours, Hermann, Paris 1912, s. 142.


π'nin aşkınlığını kanıtlama girişiminde hiçbir şeyi riske atmayacağım. Başkaları bu girişimi üstlenirse, başarılarında kimse benden daha mutlu olmayacak. Ama inan bana, bu onlara biraz çaba harcatmakta başarısız olmayacak.

—Charles Hermite; letter to C.W. Borchardt, "Men of Mathematics", E. T. Bell, New York 1937, s. 464.

Ayrıca bakınız

  • Charles Hermite'in adını alan şeylerin listesi
  • Hermityen manifold
  • Hermite enterpolasyonu
  • Hermite kotanjant özdeşliği
  • Hermite karşıtlığı
  • Ramanujan sabiti

Notlar

  1. ^ Dimiter Prodanov (10 Aralık 2020), "Generalized Differentiability of Continuous Functions", Fractal and Fractional, MPDI, s. 1, doi:10.3390/fractalfract4040056 
  2. ^ Hermite
  3. ^ a b c d e f g h i j Linehan 1910.
  4. ^ a b c d O'Connor & Robertson 2001.
  5. ^ Pierpont, James (1907). "Review: Oeuvres de Charles Hermite, publiées sous les auspices del'Académie des Sciences par EMILE PICARD. Vol. I" (PDF). Bull. Amer. Math. Soc. 13 (4): 182-190. doi:10.1090/S0002-9904-1907-01440-4. 23 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Şubat 2021. 
  6. ^ Pierpont, James (1910). "Review: Oeuvres de Charles Hermite. Vol II" (PDF). Bull. Amer. Math. Soc. 16 (7): 370-377. doi:10.1090/s0002-9904-1910-01920-0. 23 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Şubat 2021. 
  7. ^ Pierpont, James (1912). "Review: Oeuvres de Charles Hermite. Vol III" (PDF). Bull. Amer. Math. Soc. 19 (2): 83-84. doi:10.1090/s0002-9904-1912-02290-5. 23 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Şubat 2021. 

Kaynakça

Dış bağlantılar

Bu makale, kamu malı olan 1913 Katolik Ansiklopedisi metnini içermektedir.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Augustin Louis Cauchy</span> Fransız matematikçi (1789 – 1857)

Baron Augustin-Louis Cauchy, matematiksel analiz ve sürekli ortam mekaniği de dahil olmak üzere matematiğin çeşitli dallarına öncü katkılarda bulunan bir Fransız matematikçi, mühendis ve fizikçiydi. Daha önceki yazarların cebrin genelliğinin buluşsal ilkesini reddederek, kalkülüs teoremlerini ifade eden ve kesin olarak kanıtlayan ilk kişilerden biriydi. Soyut cebirde karmaşık analiz ve permütasyon gruplarının çalışmasını neredeyse tek başına kurdu.

<span class="mw-page-title-main">Karl Weierstrass</span> Alman matematikçi (1815-1897)

Karl Theodor Wilhelm Weierstraß, Alman öğretmen ve matematikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Niels Henrik Abel</span> Norveçli matematikçi

Niels Henrik Abel, çeşitli alanlarda öncü katkılarda bulunan Norveçli bir matematikçiydi. En ünlü yegane sonucu, Genel beşinci dereceden denklemi radikallerde çözmenin imkansızlığını gösteren ilk tam kanıttır. Bu soru, zamanının öne çıkan açık kalmış sorunlarından biriydi ve 250 yılı aşkın bir süredir çözülemedi. Aynı zamanda eliptik fonksiyonlar alanında bir yenilikçi, Abelyen fonksiyonların kaşifiydi. Buluşlarını yoksulluk içinde yaşarken yaptı ve 26 yaşında tüberkülozdan öldü.

<span class="mw-page-title-main">Henri Léon Lebesgue</span> Fransız matematikçi (1875 – 1941)

Henri Léon Lebesgue, 17. yüzyıl integral kavramının-bir eksen ile o eksen için tanımlanmış bir fonksiyonun eğrisi arasındaki alanı toplamak- bir genellemesi olan entegrasyon teorisi ile tanınan Fransız matematikçiydi. Teorisi ilk olarak 1902'de Nancy Üniversitesi'ndeki Intégrale, longueur, aire tezinde yayınlandı.

<span class="mw-page-title-main">Eugène Charles Catalan</span> Fransız-Belçikalı matematikçi

Eugène Charles Catalan, sürekli kesirler, tanımlayıcı geometri, sayı teorisi ve kombinatorikler üzerinde çalışan Fransız ve Belçikalı bir matematikçiydi. Göze çarpan katkıları arasında uzayında periyodik bir minimal yüzey keşfetmek vardı; sonunda 2002'de kanıtlanabilen ünlü Catalan varsayımını ifade etti ve bir kombinatoryal problemi çözmek için Catalan sayılarını tanıttı.

<span class="mw-page-title-main">Émile Borel</span> Fransız matematikçi ve siyasetçi (1871 – 1956)

Félix Édouard Justin Émile Borel Fransız bir matematikçi ve politikacıydı. Bir matematikçi olarak, ölçü teorisi ve olasılık alanlarında kurucu çalışmalarıyla tanınıyordu.

<span class="mw-page-title-main">René-Louis Baire</span> Fransız matematikçi (1874 – 1932)

René-Louis Baire, gelecekteki teoremleri genelleştirmeye ve kanıtlamaya yardımcı olan Baire kategori teoremi ile ünlü bir Fransız matematikçiydi. Teorisi ilk olarak 1899'da Sur les fonctions de değişken réelles adlı tezinde yayınlandı.

<span class="mw-page-title-main">Jacques Hadamard</span> Fransız matematikçi (1865 – 1963)

Jacques Salomon Hadamard ForMemRS sayı teorisi, karmaşık analiz, diferansiyel geometri ve Kısmi diferansiyel denklemlere önemli katkılarda bulunan Fransız matematikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Felix Klein</span> Alman matematikçi, Erlangen Programının yazarı (1849-1925)

Christian Felix Klein, grup teorisi, karmaşık analiz, Öklid dışı geometri ve geometri ile grup teorisi arasındaki ilişkiler üzerine yaptığı çalışmalarla tanınan Alman matematikçi ve matematik eğitimcisi. Klein'ın geometrileri temel simetri gruplarına göre sınıflandıran 1872 Erlangen programı, döneminin matematiğinin büyük kısmının etkili bir senteziydi.

<span class="mw-page-title-main">Élie Cartan</span> Fransız matematikçi (1869 – 1951)

Élie Joseph Cartan, ForMemRS Lie grupları, diferansiyel sistemler ve diferansiyel geometri teorisinde temel çalışmalar yapan etkili bir Fransız matematikçi. Ayrıca genel göreliliğe ve dolaylı olarak kuantum mekaniğine önemli katkılarda bulundu. Yirminci yüzyılın en büyük matematikçilerinden biri olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Jean Gaston Darboux</span> Fransız matematikçi (1842 – 1917)

Jean-Gaston Darboux FAS MIF FRS FRSE, diferansiyel geometri ve analize önemli katkılarda bulunan Fransız matematikçi. Darboux integrali adını ondan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Jean-Pierre Serre</span> Fransız matematikçi (d. 1926)

Jean-Pierre Serre cebirsel topoloji, cebirsel geometri ve cebirsel sayı teorisine katkıda bulunan Fransız matematikçidir. 1954'te Fields Madalyası, 2000'de Wolf Ödülü ve 2003'te açılış Abel Ödülü'ne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Gaston Julia</span> Fransız matematikçi (1893 – 1978)

Gaston Maurice Julia, Julia kümesi için formül geliştiren Fransız matematikçidir. Eserleri Fransız matematikçi Benoit Mandelbrot tarafından popülerleştirildi; Julia ve Mandelbrot fraktalleri yakından ilişkilidir.

<span class="mw-page-title-main">Maxime Bôcher</span> Amerikalı matematikçi (1867 – 1918)

Maxime Bôcher diferansiyel denklemler, seriler ve cebir üzerine yaklaşık 100 makale yayınlayan bir Amerikalı matematikçi. Ayrıca Trigonometri ve Analitik Geometri gibi temel metinler yazdı. Bôcher teoremi, Bôcher denklemi ve Bôcher Anma Ödülü onun adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Paul Tannery</span> Fransız matematikçi (1843 – 1904)

'Paul Tannery Fransız bir matematikçi ve matematik tarihçisiydi. Matematikçi Jules Tannery'nin ağabeyiydi ve Notions Mathématiquese tarihsel bir bölüm yazarak katkıda bulundu. Tannery'nin kariyeri tütün endüstrisinde olmasına rağmen, akşamlarını ve hayatını matematikçiler ve matematiksel gelişim çalışmalarına adadı.

<span class="mw-page-title-main">Émile Picard</span> Fransız matematikçi (1856 – 1941)

Charles Émile Picard, Fransız matematikçi. 1924'te Académie française'in 1. koltuğunu işgal eden on beşinci üye seçildi

<span class="mw-page-title-main">Gabriel Lamé</span> Fransız matematikçi (1795 – 1870)

Gabriel Lamé, eğrisel koordinatları kullanarak kısmi diferansiyel denklemler teorisine ve matematiksel elastikiyet teorisine katkıda bulunan bir Fransız matematikçiydi.

<span class="mw-page-title-main">Pierre Boutroux</span> Fransız matematikçi (1880-1922)

Pierre Léon Boutroux bir Fransız matematikçi ve bilim tarihçisi. Boutroux, esas olarak tarih ve matematik felsefesi alanındaki çalışmalarıyla tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Solomon Lefschetz</span> Amerikalı matematikçi (1884 – 1972)

Solomon Lefschetz, cebirsel topoloji, cebirsel geometri uygulamaları ve doğrusal olmayan adi diferansiyel denklem teorisi üzerine temel çalışmalar yapmış Amerikalı bir matematikçiydi.

<span class="mw-page-title-main">Henri Cartan</span> Fransız matematikçi (1904 – 2008)

Henri Cartan matematiğe önemli katkılarda bulunan Fransız matematikçi. Bourbaki grubunun kurucularından biridir.