İçeriğe atla

Changesite-(Y)

Changesite-(Y), kimyasal formülü (Ca8Y)Fe2+(PO4)7[1] olan, Ay'daki bazalt parçacıklarında renksiz şeffaf sütun şeklinde kristaller[2] oluşturan bir mineraldir.[3] Changesite-(Y), fosfat minerallerinin merrillit[4] grubunun bir üyesidir.[2][4][5]

Geçmiş

Changesite-(Y) adını Çin mitolojisindeki Ay tanrıçası Chang'e'den almıştır. Çin Ay Keşif Programının beşinci ay keşif görevi Chang'e 5, Çin'in Ay'dan ilk örnek getirme misyonudur.[5] Çin Ulusal Uzay İdaresi ve Çin Atom Enerjisi Kurumu, 9 Eylül 2022'de Pekin'de ortaklaşa, yeni mineral olan Changesite—(Y)'nin, Pekin Uranyum Jeolojisi Araştırma Enstitüsü'ndeki bilim adamları tarafından, ülkenin uydusu tarafından getirilen ay yüzeyi örneklerinden bulunduğunu duyurdu. Chang'e 5 robotik görevi, Uluslararası Mineraloji Derneği ve onun Yeni Mineraller, İsimlendirme ve Sınıflandırma Komisyonu tarafından onaylandı.[1][6]

Kullanımı

Changesite-(Y), nükleer füzyon reaksiyonlarını beslemede yararlı olan Helyum-3 elementini içerir.[7][8]

Kaynakça

  1. ^ a b Miyawaki, Ritsuro; Hatert, Frédéric; Pasero, Marco; Mills, Stuart J. (19 Ekim 2022). "IMA Commission on New Minerals, Nomenclature and Classification (CNMNC) – Newsletter 69". European Journal of Mineralogy. 34 (5). ss. 463-468. Bibcode:2022EJMin..34..463M. doi:10.5194/ejm-34-463-2022. 3 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2022. 
  2. ^ a b "China Focus: Chinese scientists discover new lunar mineral". News.cn. Xinhua. 9 Eylül 2022. 24 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2022. 
  3. ^ Faisal Khan (10 Ekim 2022). "'Changesite'-(Y) is the sixth new mineral discovered on the Moon". Medium. 30 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2023. 
  4. ^ a b Zaho, Lei (9 Eylül 2022). "Chinese scientists discover new mineral on the moon". chinadaily.com.cn. 24 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2022. 
  5. ^ a b Tamim, Baba (9 Eylül 2022). "China claims discovery of a new mineral on the moon for the first time". Interesting Engineering. 24 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2022. 
  6. ^ "China discovers new mineral on Moon". The Hepburn Advocate. Australian Associated Press. 9 Eylül 2022. 10 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2022. 
  7. ^ Kristin Houser (25 Eylül 2022). "China has discovered a brand new moon mineral". Free Think. 30 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2023. 
  8. ^ "China has returned helium-3 from the moon, opening door to future technology". The Hill. 18 Eylül 2022. 25 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çin</span> Doğu Asyada bir ülke

Çin, resmî adıyla Çin Halk Cumhuriyeti (Çince:

<span class="mw-page-title-main">Çin Halk Kurtuluş Ordusu</span> Çin Halk Cumhuriyetinin askeri gücü

Çin Halk Kurtuluş Ordusu, Halk Kurtuluş Ordusu (PLA), Çin Komünist Partisi'nin (ÇKP) silahlı kanadı ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin başlıca askeri gücüdür. PLA beş hizmet kolundan oluşur: Kara Kuvvetleri, Deniz Kuvvetleri, Hava Kuvvetleri, Roket Kuvvetleri ve Stratejik Destek Kuvvetleri. Merkezi Askeri Komisyon'un (CMC) liderliği altındadır ve başkanı başkomutan olarak görev yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Şi Cinping</span> 10. Çin Komünist Partisi genel sekreteri

Şi Cinping veya Xi Jinping, Çin Komünist Partisi (ÇKP) Genel Sekreteri, Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) Başkanı ve Merkez Askeri Komisyon (MAK) başkanı olarak görev yapan Çinli bir siyasetçidir. Çin’in 2012’den bu yana “en üst düzey lideri” olup ÇKP’den 2016’da resmen “ana lider” unvanını aldı. Genel sekreter olarak Şi, Çin'in en üst karar organı olan Çin Komünist Partisi'nin Politbüro Daimi Komitesi'nde eski bir başkanlık görevinde bulundu.

Liu Bolin, Çinli fotoğraf sanatçısı.

<span class="mw-page-title-main">Çin'in uzay programı</span>

Çin Halk Cumhuriyeti'nin uzay programı, Çin Halk Cumhuriyeti'nin yürüttüğü ve yönettiği uzay daki faaliyetleri konu alır. Çin uzay programının kökleri, yeni yeni müttefik olan Sovyetler Birliği'nin yardımıyla Çin'in, algılanan Amerikan tehditlerine yanıt olarak ilk balistik füze ve roket programlarını geliştirmeye başladığı 1950'lere kadar uzanır. Sovyet Sputnik 1 ve American Explorer 1 uydularının sırasıyla 1957 ve 1958'de fırlatılmasındaki başarılardan hareketle, Çin, ilk uydusu Dong Fang Hong I'i Nisan 1970'te Long March 1 roketiyle fırlatmış ve bu da onu yörüngeye uydu yerleştiren beşinci ülke yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Rusya ilişkileri</span>

Çin ile Rusya arasındaki diplomatik ilişkiler, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından ve 1991'de Rusya Federasyonu'nun kurulmasından sonra oldukça düzelmiş hale gelmiştir. Amerikalı uluslararası ilişkiler araştırmacısı Joseph Nye şu argümanı ileri sürmektedir:

Sovyetler Birliği'nin çökmesiyle birlikte, fiili ABD-Çin ittifakı sona erdi ve bir Çin-Rusya yakınlaşması başladı. 1992'de iki ülke bir "yapıcı ortaklık" peşinde olduklarını ilan ettiler; 1996'ta "stratejik ortaklık"a doğru ilerlediler; 2001'de ise bir "dostluk ve işbirliği" antlaşması imzaladılar.
<span class="mw-page-title-main">Tu Youyou</span>

Tu Youyou, ilaç kimyacısı ve eğitimci. Artemisinin ve dihidroartemisinin kaşifi olarak bilinir. Artemisinin ve dihidroartemisinin'i malaria tedavisi için kullanılmıştır ve milyonlarca hayat kurtarmıştır. Onun artemisinin ve malaria tedavisini keşfetmesi 20. yüzyılda tropikal tıbbın önemli bir atılımı ve Güney Asya, Afrika ve Güney Amerika'da tropik ve gelişmekte olan ülkelerdeki insanlar için sağlıkta iyileşme olarak görülüyor. Çalışmalarından dolayı 2011 yılında klinik tıpta Lasker ödülü ve 2015'te William C. Campbell ve Satoshi Ōmura ile birlikte Nobel Fizyoloji ve Tıp ödülünü almıştır. Tu Youyou fizyoloji veya tıp dalında ilk nobel ödülünü alan Çinli kadındır.

Çin Ay Keşif Programı veya Chang'e programı, Çin Ulusal Uzay İdaresi'nin Ay'a yönelik robotik görevlerdir. Program, ay yörünge, iniş, keşif ve örnek toplama araçlarını içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Chang'e 1</span>

Chang'e 1, Çin Ulusal Uzay İdaresi tarafından geliştirilen bir Ay uzay sondasıdır. Çin Ay Keşif Programı'nın ilk aşamasının bir parçası olup adını Çin Ay tanrıçası Chang'e'den almaktadır. Chang'e 1, bir mikrodalga radyatör kullanarak Ay'ın pasif, çok kanallı, uzaktan mikrodalga algılamasını gerçekleştiren ilk ay sondasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Chang'e 2</span>

Chang'e 2, Çin Ulusal Uzay İdaresi tarafından geliştirilen bir Ay uzay sondasıdır. Çin Ay Keşif Programı'nın ilk aşamasının bir parçası olup 2007'de fırlatılan Chang'e 1'in devamıdır. Chang'e 2'nin tasarımında Chang'e 1 ile benzerlik göstermesine karşın, daha gelişmiş bir yerleşik kamera da dahil olmak üzere bazı teknik yenilikler yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Chang'e 3</span>

Chang'e 3, Çin Ulusal Uzay İdaresi tarafından geliştirilen bir Ay uzay sondasıdır. Çin Ay Keşif Programı'nın ikinci aşamasının bir parçası olup bir robotik iniş aracı ve Yutu (玉兔) Ay keşif aracını içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Chang'e 5-T1</span>

Chang'e 5-T1, Çin Ulusal Uzay İdaresi tarafından geliştirilen bir deneysel Ay uzay sondasıdır. Xichang Uydu Fırlatma Merkezi'nden 23 Ekim 2014 tarihinde fırlatılmış olup Çin Ay Keşif Programı'nın son aşamasının bir parçasıdır ve Chang'e 5 görevinde kullanılmak üzere planlanan kapsül tasarımının atmosfere giriş testlerini gerçekleştirmek üzere tasarlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çin Uluslararası Radyosu</span> Çin hükûmeti merkezli yayın kuruluşu

Çin Uluslararası Radyosu, Çin devletinin uluslararası radyo yayıncısı. 3 Aralık 1941 tarihinde Pekin Radyosu olarak kurulmuştur. Merkezi Pekin'in Shijingshan semtinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Chang'e 4</span>

Chang'e 4 ilk defa Ay'ın Uzak Tarafı'na yumuşak iniş yapan Çin Ay Keşif Programı görevi. Robotik iniş takımı ve keşif aracı 7 Aralık 2018'de fırlatıldı. 3 Ocak 2019'da Ay'a iniş yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Sırbistan ilişkileri</span>

Çin-Sırbistan ilişkileri, Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) ile Sırbistan Cumhuriyeti devletleri arasındaki ikili ilişkileri kapsar. İki ülke arasında ilişkiler, Yugoslavya SFC'nin 1 Ekim 1949 tarihinde ÇHC'ni tanımasından beri muhafaza edilmiştir; diplomatik ilişkiler de 2 Ocak 1955 tarihinde, her iki ülkenin dışişleri bakanları arasında diplomatik notların değiştirilmesiyle resmen kuruldu. Çin'in Belgrad'da bir büyükelçiliği var; Çin ayrıca Kasım 2006'dan beri Sırbistan Hükûmeti'nin rızasıyla Priştine'de bir temsilci ofis işletmektedir. Sırbistan'ın Pekin'de bir büyükelçiliği ve Şanghay'da bir genel konsolosluğu vardır. 2017 yılında Çin ile Sırbistan, birbirlerinin vatandaşları için vize muafiyeti uyguladı.

<span class="mw-page-title-main">Chang'e 5</span>

Chang'e 5,, Çin Ay Keşif Programı'nın beşinci ay keşif görevi ve Çin'in ilk Ay'dan örnek getirme göreviydi.

Tüberyal bezler olarak da bilinen tüberyal tükürük bezleri, insanlarda burun boşluğu ile boğaz arasında bulunan bir çift tükürük bezidir.

<span class="mw-page-title-main">Tianwen-1</span>

Tianwen-1, Çin Ulusal Uzay İdaresi (CNSA) tarafından Mars'a robotik bir uzay aracı göndermek için gezegenler arası bir görev olup, bir yörünge aracı, konuşlandırılabilir kamera, iniş aracı ve Zhurong keşif aracından oluşur. Toplam kütlesi yaklaşık beş ton olan uzay aracı, Mars'a fırlatılan en ağır sondalardan biridir ve 13 bilimsel alet, konuşlandırılabilir kamera, iniş aracı ve Zhurong keşif aracından oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Bai halkı</span>

Bai ya da Pai halkı, Çin Hükûmeti'nin resmî olarak tanıdığı 56 etnik gruptan biridir. Ağırlıklı olarak Yünnan Eyaleti'ne bağlı Dali Bai Özerk İli, Guizhou Eyaleti'ne bağlı Bijie şehri ve Hunan Eyaleti'ne bağlı Sangzhi İlçesi'nde bulunurlar. 2010 yılı itibarıyla Bai halkının nüfusu 1.933.510.

<span class="mw-page-title-main">Isabel Crook</span>

Isabel Crook, Kanadalı-İngiliz antropolog ve akademisyen. Pekin Yabancı Çalışmalar Üniversitesi'nde akademisyen olarak çalıştı. Kültür Devrimi'ne katılımının yanı sıra eğitimci ve araştırmacı olarak yaptığı çalışmalarla öne çıktı.