İçeriğe atla

Chang'e 3

Koordinatlar: 44°07′17″N 19°30′42″W / 44.1214°K 19.5116°B / 44.1214; -19.5116
Chang'e 3
Yutu keşif aracı Ay yüzeyinde.
Görev türüİniş ve Keşif aracı
UygulayıcıÇin CNSA
COSPAR kimliği2013-070A Bunu Vikiveri'de düzenleyin
SATCAT no.39458
Görev süresiİniş aracı: 1 yıl (planlanan)
Şu an: 10 yıl, 10 ay, 1 gün
Keşif aracı: 3 ay (planlanan)[1]
Sonlanma: 2 yıl, 229 gün
Uzay aracı özellikleri
ÜreticiÇin Uzay Teknolojisi Akademisi (CAST)
Boş ağırlık1.200 kg (2.600 lb)
Keşif aracı: 140 kg (310 lb)[2]
BoyutlarKeşif aracı: 1,5 m (4,9 ft) uzunluk, 1 m yükseklik
Görev başlangıcı
Fırlatma tarihi17:30, 1 Aralık 2013 (UTC) (2013-12-01T17:30Z) UTC[3]
RoketLong March 3B Y-23
Fırlatma yeriXichang LC-2
Ay iniş aracı
İniş tarihi13:11, 14 Aralık 2013 (UTC) (2013-12-14T13:11Z) UTC
İniş yeriMare Imbrium
44°07′17″N 19°30′42″W / 44.1214°K 19.5116°B / 44.1214; -19.5116
 

Chang'e 3 (Çince: 嫦娥三号; pinyin: Cháng'é sān hào), Çin Ulusal Uzay İdaresi tarafından geliştirilen bir Ay uzay sondasıdır. Çin Ay Keşif Programı'nın ikinci aşamasının bir parçası olup bir robotik iniş aracı ve Yutu (玉兔) Ay keşif aracını içermektedir.[4]

Chang'e 1, Xichang Uydu Fırlatma Merkezi'nden 1 Aralık 2013 tarihinde saat UTC 17:30'da fırlatıldı.[3] 6 Aralık'ta Ay yörüngesine vardı[5] ve 14 Aralık'ta Ay'a yumuşak bir iniş gerçekleştirerek[6] Sovyet Luna 24'ün ardından bunu gerçekleştiren ilk uzay aracı oldu.[7] 28 Aralık 2015 tarihinde, Chang'e 3, ilmenit bakımından zengin, siyah bir mineral olan yeni bir bazaltik kaya türü keşfetti.[8]

Kaynakça

  1. ^ Laxman, Srinivas (7 Mart 2012). "Chang'e-3: China To Launch First Moon Rover In 2013". Asian Scientist. 2 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2012. 
  2. ^ "Most Chang'e-3 science tools activated". 18 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2013. 
  3. ^ a b "China Starts Manufacturing Third Lunar Probe". English.cri.cn. 7 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2018. 
  4. ^ Ramzy, Austin (26 Kasım 2013). "China to Send 'Jade Rabbit' Rover to the Moon". The New York Times. 27 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2018. 
  5. ^ "China moon rover enters lunar orbit: Xinhua". www.spacedaily.com. 7 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2018. 
  6. ^ "China lands Jade Rabbit robot rover on Moon". BBC. 14 Aralık 2013. 21 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2018. 
  7. ^ Barbosa, Rui C. (14 Aralık 2013). "China's Chang'e-3 and Jade Rabbit duo land on the Moon". NASAspaceflight.com. 31 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2018. 
  8. ^ Bhanoo, Sindya N. (28 Aralık 2015). "New Type of Rock Is Discovered on Moon". New York Times. 19 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2018. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Luna programı</span>

Luna programı, zaman zaman Lunik ya da Lunnik olarak telaffuz edilen, Sovyetler Birliği tarafından 1959'dan 1976'ya kadar Ay'a yollanan robotik uzay araçları programıdır. Bu program sayesinde Ay'daki; toprağın kimyasal yapısı, yer çekimi, sıcaklık ve radyasyon miktarı hakkında bilgiler elde edilmiştir. Proje kapsamında, toplamda 24 araç görev almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mars keşif aracı</span>

Mars keşif aracı, Mars yüzeyinde seyahat etmek üzere tasarlanmış uzaktan kumandalı bir motorlu araçtır. Gezginlerin sabit iniş araçlarına göre çeşitli avantajları vardır: daha fazla alanı incelerler, ilginç özelliklere yönlendirilebilirler, kış aylarını atlatmak için kendilerini güneşli konumlara yerleştirebilirler ve çok uzaktan robotik araç kontrolünün nasıl gerçekleştirileceği bilgisini geliştirebilirler. Mars Reconnaissance Orbiter gibi yörüngesel uzay araçlarından farklı bir amaca hizmet ederler. Daha yeni bir gelişme ise Mars helikopteridir.

Çin Ay Keşif Programı veya Chang'e programı, Çin Ulusal Uzay İdaresi'nin Ay'a yönelik robotik görevlerdir. Program, ay yörünge, iniş, keşif ve örnek toplama araçlarını içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Chang'e 1</span>

Chang'e 1, Çin Ulusal Uzay İdaresi tarafından geliştirilen bir Ay uzay sondasıdır. Çin Ay Keşif Programı'nın ilk aşamasının bir parçası olup adını Çin Ay tanrıçası Chang'e'den almaktadır. Chang'e 1, bir mikrodalga radyatör kullanarak Ay'ın pasif, çok kanallı, uzaktan mikrodalga algılamasını gerçekleştiren ilk ay sondasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Chang'e 2</span>

Chang'e 2, Çin Ulusal Uzay İdaresi tarafından geliştirilen bir Ay uzay sondasıdır. Çin Ay Keşif Programı'nın ilk aşamasının bir parçası olup 2007'de fırlatılan Chang'e 1'in devamıdır. Chang'e 2'nin tasarımında Chang'e 1 ile benzerlik göstermesine karşın, daha gelişmiş bir yerleşik kamera da dahil olmak üzere bazı teknik yenilikler yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Chang'e 5-T1</span>

Chang'e 5-T1, Çin Ulusal Uzay İdaresi tarafından geliştirilen bir deneysel Ay uzay sondasıdır. Xichang Uydu Fırlatma Merkezi'nden 23 Ekim 2014 tarihinde fırlatılmış olup Çin Ay Keşif Programı'nın son aşamasının bir parçasıdır ve Chang'e 5 görevinde kullanılmak üzere planlanan kapsül tasarımının atmosfere giriş testlerini gerçekleştirmek üzere tasarlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Chang'e 4</span>

Chang'e 4 ilk defa Ay'ın Uzak Tarafı'na yumuşak iniş yapan Çin Ay Keşif Programı görevi. Robotik iniş takımı ve keşif aracı 7 Aralık 2018'de fırlatıldı. 3 Ocak 2019'da Ay'a iniş yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Chandrayaan-2</span>

Chandrayaan-2 (Sanskrit: चन्द्रयान-२; kelime anlamı ile 'Ay aracı'

<span class="mw-page-title-main">Artemis Programı</span> Ay ve Marsta insan keşfine olanak sağlayacak üç aşamadan oluşan uzay programı

Artemis Programı ya da Artemis görevi, Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) liderliğinde, Avrupa Uzay Ajansı (ESA), Japonya Uzay Araştırma Ajansı (JAXA) ve Kanada Uzay Ajansı (CSA) gibi uluslararası ortaklar tarafından yönetilen bir robotik ve insanlı Ay keşif programıdır. Projenin amacı "ilk kadın ve sıradaki erkeği" Ay'ın güney kutbuna indirmek olarak ifade ediliyor. Projenin ismini aldığı Artemis, Yunan mitolojisinde tanrı Apollon'un ikiz kız kardeşi ve ay tanrıçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mars 2020</span>

Mars 2020, NASA Mars Keşif Programı'nın bir parçasını oluşturan ve keşif aracı Perseverance, küçük robotik müşterek eksenli helikopter Ingenuity ve ilgili teslimat araçlarını içeren bir Mars keşif aracı görevidir. 30 Temmuz 2020'de 11:50:01 UTC'de bir Atlas V fırlatma aracıyla Dünya'dan fırlatıldı ve Mars krateri Jezero'ya iniş onayı 18 Şubat 2021'de saat 20:55 UTC'de alındı. NASA 5 Mart 2021'de, keşif aracının iniş yerini Octavia E. Butler iniş alanı olarak adlandırdı. Perseverance ve Ingenuity 15 Ekim 2024 itibarıyla, 1299 Mars güneş günü boyunca Mars'ta bulunuyor.

<span class="mw-page-title-main">Chang'e 5</span>

Chang'e 5,, Çin Ay Keşif Programı'nın beşinci ay keşif görevi ve Çin'in ilk Ay'dan örnek getirme göreviydi.

<span class="mw-page-title-main">Tianwen-1</span>

Tianwen-1, Çin Ulusal Uzay İdaresi (CNSA) tarafından Mars'a robotik bir uzay aracı göndermek için gezegenler arası bir görev olup, bir yörünge aracı, konuşlandırılabilir kamera, iniş aracı ve Zhurong keşif aracından oluşur. Toplam kütlesi yaklaşık beş ton olan uzay aracı, Mars'a fırlatılan en ağır sondalardan biridir ve 13 bilimsel alet, konuşlandırılabilir kamera, iniş aracı ve Zhurong keşif aracından oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Trace Gas Orbiter</span>

ExoMars Trace Gas Orbiter, Avrupa liderliğindeki ExoMars programının bir parçası olarak 2016 yılında Mars'a atmosferik araştırma için bir yörünge aracı ve Schiaparelli test iniş aracı gönderen Avrupa Uzay Ajansı (ESA) ile Rus Roskosmos ajansı arasındaki ortak bir projedir.

<i>Opportunity</i> (keşif aracı) NASA Mars keşif aracı

Opportunity, 2004'ten 2018 yılına kadar Mars'ta faaliyet göstermiş olan robotik bir keşif aracıdır. Opportunity Mars'ta 5111 sol boyunca faaliyetini sürdürmüştü. NASA'nın Mars Exploration Rover programının bir parçası olarak 7 Temmuz 2003 tarihinde fırlatılan araç, ikizi Spirit'in (MER-A) gezegenin diğer tarafına inişinden üç hafta sonra 25 Ocak 2004'te, Meridiani Planum'a iniş yaptı. Spirit, planlanan 90 sol faaliyet süresiyle 2009 yılında mahsur kalana ve 2010'da iletişimini kesene kadar işlev görürken, Opportunity inişten sonra 5111 sol boyunca çalışır durumda kalabildi. Güneş enerjisi kullanarak pillerinin sürekli şarj edilmesiyle gücünü ve kilit sistemlerini korudu, güç tasarrufu için toz fırtınaları gibi olaylar sırasında kış uykusuna yattı. Bu dikkatli operasyon, ilk taslak planı 14 yıl, 47 gün aşarak, Opportunity için tasarlanan ömrün 57 katı boyunca çalışmasını sağladı. Keşif aracı, NASA ile en son temasa geçtiği 10 Haziran 2018 tarihine kadar 45,16 kilometre mesafe kat etmişti.

<i>Zhurong</i> (keşif aracı) Mars keşif aracı

Zhurong, Çin'in başka bir gezegene indirdiği ilk Mars keşif aracıdır. Çin Ulusal Uzay İdaresi (CNSA) tarafından yürütülen Tianwen-1 Mars görevinin bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Chandrayaan-3</span>

Chandrayaan-3, Hindistan'ın Chandrayaan programı kapsamında ISRO tarafından gerçekleştirilen üçüncü, en yeni ve başarılı olan Ay keşif görevidir. Bu görev, tıpkı Chandrayaan-2'deki gibi Vikram iniş aracını ve Pragyan adında bir keşif aracını (rover) içermektedir. İtki modülü, bir yörünge aracı gibi işlev görür. Bu itki modülü, aracın 153 × 163 km'lik bir ay yörüngesine ulaşana kadar iniş ve keşif aracı konfigürasyonunu taşıdı.

Bu, Güneş Sistemi'nin keşfine odaklanması planlanan uzay araçlarının, uzay aracının fırlatılma tarihine göre sıralanmış bir listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ay görevleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Ay'ın insan tarafından keşfedilmesinin bir parçası olarak, Dünya'nın doğal uydusunu incelemek amacıyla çok sayıda uzay görevi gerçekleştirildi. Ay'a inişlerden Sovyetler Birliği'nin Luna 2'si, yüzeyine başarıyla ulaşan ilk uzay aracıydı ve 13 Eylül 1959'da kasıtlı olarak Ay'a çarpmıştı. 1966'da Luna 9, kontrollü yumuşak iniş gerçekleştiren ilk uzay aracı olurken, Luna 10 yörüngeye giren Luna 10 yörüngeye giren ilk görev olurken, 1968'de Zond 5 yaşam formlarını (kaplumbağaları) Ay'ın yakınına taşıyan ilk görev oldu.

<span class="mw-page-title-main">Chang'e 6</span>

Chang'e 6, Çin Ulusal Uzay İdaresi tarafından gerçekleştirilen robotik bir Ay keşif göreviydi. Çin Ay Keşif Programı'ndaki öncüllerine benzer şekilde bu uzay aracı da adını Çin ay tanrıçası Chang'e'den almıştır.

Aşağıda yer alan Dünya dışı yörünge araçlarının listesinde dış yörüngede bulunan uzay araçları listelenmektedir.