İçeriğe atla

Chandrika Kumaratunga

Chandrika Kumaratunga
5. Sri Lanka cumhurbaşkanı
Görev süresi
12 Kasım 1994 - 19 Kasım 2005
Yerine geldiğiDingiri Banda Wijetunga
Yerine gelenMahinda Rajapaksa
Sri Lanka Özgürlük Partisi Başkanı
Görev süresi
1994-2006
Yerine geldiğiSirimavo Bandaranaike
Yerine gelenMahinda Rajapaksa
Ulusal Birlik ve Uzlaşma Ofisi Başkanı
Görev süresi
2015-2019
Yerine geldiğiMakam oluşturuldu
Görev süresi
19 Ağustos 1994 - 12 Kasım 1994
Batı Eyaleti Başbakanı
Görev süresi
21 Mayıs 1993 - 20 Ağustos 1994
Yerine geldiğiSusil Moonesinghe
Yerine gelenMorris Rajapaksa
Kişisel bilgiler
Doğum 29 Haziran 1945 (79 yaşında)
Kolombo, Britanya Seylanı
Partisi Sri Lanka Özgürlük Partisi
Evlilik(ler)
Vijaya Kumaranatunga
(e. 1978; ö. 1988)
Çocuk(lar) 2
Yaşadığı yer Horagolla Walauwa
Bitirdiği okul Institute of Political Studies, Paris
Practical School of Advanced Studies
İmzası

Chandrika Bandaranaike Kumaratunga (d. 29 Haziran 1945), Sri Lanka'nın 5. cumhurbaşkanıdır.

Yaşamı

Chandrika Kumaratunga, Sri Lanka'nın siyasetle iç içe olan aristokrat ailelerinden birine mensuptur. Babası 1959 yılında suikasta kurban giden eski başbakan Solomon Bandaranaike, annesi dünyanın ilk kadın başbakanı unvanını taşıyan Sirimavo Bandaranaike idi. Kardeşi bir dönem meclis başkanlığını yürütmüş olan Bayan Kumaratunga, ablası ve annesininde bir zamanlar bulunduğu St Bridget's Convent adlı bir rahibe okulunda eğitim gördü. 1965 yılında Aquinas üniversitesine giren Kumaratunga, 1967 yılında Paris Üniversitesi'nde öğrenim görmeye hak kazanarak Paris'e gitti. 5 yıl sonra ünlü Institut d'Études Politiques de Paris'ten mezun olarak yüksek lisans öğrenimine başladı. Ancak daha sonra yüksek lisans eğitimini yarıda bırakarak ülkesine döndü ve politikaya atıldı.

Siyasi Yaşamı

Sri Lanka'ya döndükten sonra Sri Lanka Özgürlük Partisi'ne katılan Bayan Kumaratunga, 1974 yılında bu partinin kadın kolları yönetim kurulu üyesi oldu. 1972-1976 yılları arasında toprak reformu komisyonu başkanlığı yapan Kumaratunga, 1976-1977 yılları arası kolektif çiftlikler kurmayı öngören Janawasa komisyonunun üyeliğini üstlendi. Bu tarihten sonra 1976-1979 yılları arasında Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü danışmanlığı yapan Kumaratunga, partisinden istifa ederek eşinin kurduğu Sri Lanka Halk Partisi'ni destekledi. 1988 yılında eşi bir suikasta kurban gidince İngiltere'ye Birleşmiş Milletler Üniversitesi'nde çalışmak üzere gitti. 1991 yılında ülkesine geri dönen Bayan Kumaratunga, 1993 yılında Sri Lanka Batı Eyaleti başbakanlığına seçildi. 19 Ağustos 1994 tarihinde partisi tarafından başbakanlığa getirilen Kumaratunga Kasım ayındaki seçimlerde ülkesinin cumhurbaşkanlığına seçildi.

Cumhurbaşkanlığı

Chandrika Kumaratunga, göreve gelir gelmez annesi Sirimavo Bandaranaike'yi başbakanlığa atadı. Yakın Çağ demokrasi tarihinde ilk kez bir anne-kız iktidarı dönemi başlamış oldu. Bu dönemde ülkenin başlıca sorunu olan tamil kaplanlarının ayrılıkçı isyanlarıyla uğraşan Kumaratunga, ilk başta bu konuya ılımlı yaklaşmışsa da daha sonra askeri operasyonlara ağırlık vermiştir. 1999 yılında görev süresinin bitimine 1 yıl kala erken cumhurbaşkanlığı seçimi çağrısı yapan Kumaratunga, seçime birkaç gün kala yapılan suikasttan bir gözünü kaybederek sağ kurtuldu ve 21 Aralık 1999 tarihinde muhalefetin adayını yenerek ikinci kez cumhurbaşkanı seçildi.

Aralık 2001 tarihinde yapılan seçimleri muhalefet kazanınca zor durumda kalan Kumaratunga, yeni hükûmetin isyancılara sürekli taviz vermesine karşı çıktı. Mayıs 2003 tarihinde mevcut durumun sürmesi halinde başbakanı azledeceğini ima eden Kumaratunga, aynı yıl Kasım ayında başbakan ABD'ye resmi ziyarette bulunduğu sırada hükûmeti görevden aldı. Ve Ocak 2004'te meclisi feshederek ülkeyi seçime götürdü. Kumaratunga'nın partisi ve Komünist partisinin ittifakı seçimden galip çıkınca Kumaratunga Mahinda Rajapaksa'yı başbakan atadı.

19 Kasım 2005 tarihinde görev süresi dolan Kumaratunga, ilk döneminde eksik yaptığı 1 yılı tamamlamak için yüksek mahkemeye başvursa da talebi reddedildi ve yerine mevcut başbakan Mahinda Rajapaksa geçti.

Dünya Kadın Liderler Konseyi'nin üyesi olan Chandrika Kumaratunga, 2009 yılı Kasım ayında Madrid Kulübü yönetim kurulu üyeliğine atandı. Chandrika Kumaratunga dul ve iki çocuk annesidir.

Siyasi görevi
Önce gelen
Ranil Wickremasinghe
Sri Lanka Başbakanı
19 Ağustos 1994 - 12 Kasım 1994
Sonra gelen
Sirimavo Bandaranaike
Önce gelen
Dingiri Banda Wijetunga
Sri Lanka Cumhurbaşkanı
1994–2005
Sonra gelen
Mahinda Rajapaksa

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Deniz Baykal</span> Türk siyasetçi (1938–2023)

Deniz Baykal, Türk avukat, siyaset bilimci, akademisyen ve siyasetçidir. Cumhuriyet Halk Partisinin 4. genel başkanıdır. 1995-1996 yılları arasında başbakan yardımcılığı görevini yürüttü. Birçok hükûmette yer alan Baykal, kısa aralıklar dışında 1992-2010 yılları arasında Cumhuriyet Halk Partisinin genel başkanlığını yaptı. 2002-2010 yılları arasında CHP'yi ana muhalefet partisi olarak yönetti.

<span class="mw-page-title-main">İndira Gandi</span> 3. Hindistan başbakanı

İndira Priyadarşini Gandhi, Hindistan'da 2 defa başbakanlık yapmış politikacı. Hindistan tarihindeki tek kadın başbakan olan Gandhi, ayrıca en uzun süre görev yapan ikinci başbakandır.

<span class="mw-page-title-main">Sirimavo Bandaranaike</span>

Sirimavo Ratwatte Dias Bandaranaike, Dünyanın ilk kadın başbakanı olan Sri Lankalı politikacıdır. 1960-65, 1970-77 ve 1994-2000 yılları arasında 3 kez başbakanlık yapmıştır.

Osman Nejat Konuk, Kıbrıs Türkü siyasetçi. Kuzey Kıbrıs'ın 2. Başbakanı.

<span class="mw-page-title-main">Mahinda Rajapaksa</span>

Don Percy Mahendra Rajapaksa ya da Mahinda Rajapaksa, Sri Lankalı avukat ve siyasetçi. Rajapaksa, Asya kıtasına dahil edilen ada ülkesi Sri Lanka'da 26 Ekim 2018-15 Aralık 2018 tarihleri arası başbakanlık makamında bulunmuştur. Rajapaksa bu görevinden önce 2004-2005 yıllar arasında başbakan, 2005 ile 2015 yılları arasında da Sri Lanka devlet başkanlığı görevini yürütmüştür. Rajapaksa, kardeşi Gotabaya Rajapaksa'nın devlet başkanlığı görevine gelmesinin ardından 21 Kasım 2019 tarihi itibarıyla toplamda üçüncü kez olmak üzere yeniden başbakanlık makamına gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ratnasiri Wickremanayake</span>

Ratnasiri Wickremanayake, Sri Lanka'nın eski başbakanı.

<span class="mw-page-title-main">Yasuo Fukuda</span>

Yasuo Fukuda , Japonya'nın 91. başbakanı ve Japonya Liberal Demokrat Parti başkanı. Shinzō Abe'in başbakanlıktan istifa etmesi üzerine başbakan seçilmiştir. 1959'da Waseda Üniversitesi'nden Ekonomi derecesiyle mezun olmuştur. Babası Takeo Fukuda 1976 ile 1978 yılları arasında Japonya başbakanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Tamil İlam Kurtuluş Kaplanları</span>

Tamil Elam Kurtuluş Kaplanları veya Tamil Kaplanları Sri Lanka'da Tamil etnik grubunun yaşadığı bölgenin bağımsızlığı için mücadele eden ayrılıkçı örgüt.

<span class="mw-page-title-main">Viktor Orbán</span> Macaristan başbakanı (1998–2002, 2010–görevde)

Viktor Mihály Orbán, Macar siyasetçi ve 2010 yılından beri Macaristan Başbakanı. Aynı zamanda 2003 yılından beri Fidesz partisinin genel başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Disanayaka Mudiyanselage Jayaratne</span>

Disanayaka Mudiyanselage Jayaratne, Sri Lanka'nın 20. Başbakanı ve kıdemli bir Sri Lankalı politikacı. Sri Lanka Özgürlük Partisi kurucu üyesi olarak Jayaratne ilk kez 1970 yılında parlamentoya seçildi. 21 Nisan 2010 tarihinde Başbakan olarak yemin etti.

<span class="mw-page-title-main">Maithripala Sirisena</span>

Pallewatte Gamaralalage Maithripala Yapa Sirisena, Sri Lankalı siyasetçi. Sirisena, Asya ada ülkesi Sri Lanka'nın 7. devlet başkanı olarak 2015 ile 2019 yılları arasında makamda bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ranil Wickremesinghe</span> Sri Lankalı siyasetçi

Ranil Wickremesinghe, Sri Lankalı siyasetçi. Wickremesinghe, Asya ada ülkesi Sri Lanka'da 1993-1994, 2001- 2004, 2015-2018, 2018-2019 yılları arası ile 2022'de olmak üzere beş dönem başbakanlık makamında bulunmuştur.

Sekhonyana Nehemia Maseribane Lesotholu siyasetçi. Maseribane, Afrika ülkesi Lesotho'nun henüz Basutoland adı ile Birleşik Krallık koloni bölgesi iken ülkenin ilk başbakanı olarak 1965 yılında kısa bir süre başbakanlık makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Gotabaya Rajapaksa</span>

Nandasena Gotabaya Rajapaksa, Sri Lankalı siyasetçi. Rajapaksa, Asya ada ülkesi Sri Lanka'da 18 Kasım 2019 tarihinden 14 Temmuz 2022 tarihine kadar Devlet Başkanlığı görevinde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Junius Richard Jayewardene</span> Sri Lanka başbakanı

Junius Richard Jayewardene, Sri Lanka'da yaygın olarak JR olarak da bahsedilir, 1977'den 1989'a kadar Sri Lanka'nın lideriydi. 1977'den 1978'e kadar Başbakan olarak ve 1978'den 1989'a kadar Sri Lanka'nın Başkanı olarak görev yaptı. Bağımsızlığı takip eden yıllarda çeşitli kabine pozisyonlarında görev yapan Seylan'daki milliyetçi hareketin lideriydi. Birleşik Ulusal Parti'nin uzun süredir bir üyesi olarak 1977'de ezici bir zafere öncülük etti ve anayasanın değiştirilmesinden ülkenin ilk başkanı olana dek altı ay boyunca Başbakan olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Dinesh Gunawardena</span>

Dinesh Chandra Rupasinghe Gunawardena, ; 22 Temmuz 2022 - 24 Eylül 2024 tarihleri arasında Sri Lanka'nın başbakanı olan Sri Lankalı bir politikacı. Sri Lanka Parlamentosunda parlamento üyesi, kabine bakanı ve Meclis lideri olarak görev yaptı. 1983'ten beri sol görüşlü Mahajana Eksath Peramuna (MEP) partisinin şu anki lideridir.

<span class="mw-page-title-main">Sri Lanka cumhurbaşkanı</span> Sri Lankanın devlet başkanı

Sri Lanka cumhurbaşkanı Sri Lanka Demokratik Sosyalist Cumhuriyeti'nin devlet başkanı ve hükümet başkanıdır. Cumhurbaşkanı, birlik hükümetinin baş yürütücüsü ve Sri Lanka Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanıdır. Önceki cumhurbaşkanlığı makamlarının yetkileri, işlevleri ve görevlerinin yanı sıra başbakan ve Sri Lanka hükûmeti ile olan ilişkileri, makamın oluşturulmasından bu yana çeşitli anayasal belgelerle zaman içinde farklılık göstermiştir. Cumhurbaşkanı, Sri Lanka Parlamentosunun güven oyuna sahip olan Sri Lanka başbakanını atar.

<span class="mw-page-title-main">Anura Kumara Dissanayake</span> Sri Lankalı siyasetçi

Dissanayaka Mudiyanselage Anura Kumara Dissanayake, genellikle baş harfleri AKD ile anılır, 23 Eylül 2024'ten beri Sri Lanka'nın 10. cumhurbaşkanı olarak görev yapan Sri Lankalı bir politikacıdır. Janatha Vimukthi Peramuna (JVP) ve Ulusal Halk Gücünün (UHG) mevcut parti lideridir.

<span class="mw-page-title-main">Sri Lanka başbakanı</span> Sri Lankanın hükûmet başkanı

Sri Lanka Demokratik Sosyalist Cumhuriyeti başbakanı, bakanlar kurulundaki en kıdemli parlamento üyesidir. Sri Lanka'nın yürütme organında anayasal yürütmenin başı olan cumhurbaşkanından sonra en güçlü ikinci pozisyondur. Kabine, politikaları ve eylemleri için parlamentoya karşı kolektif olarak sorumludur. Başbakanın yetkileri ve işlevleri, makamın 1947'de oluşturulmasından bu yana birkaç kez değişmiştir.

Harini Nireka Amarasuriya Sri Lankalı akademisyen, aktivist ve siyasetçi olup 24 Eylül 2024 tarihinden bu yana Sri Lanka başbakanı olarak görev yapmaktadır. Kendisi bu görevi yürüten üçüncü kadındır.