İçeriğe atla

Chandrayaan-3

Koordinatlar: 69°22′03″S 32°20′53″E / 69.367621°G 32.348126°D / -69.367621; 32.348126
Chandrayaan-3
Chandrayaan-3 entegre modülü, kapsül içine yerleştirme işleminden önce temiz oda içerisinde
Görev türü
UygulayıcıISRO
COSPAR kimliği2023-098A Bunu Vikiveri'de düzenleyin
SATCAT no.57320 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Web sitesiisro.gov.in/Chandrayaan3.html
Görev süresi1 yıl 3 ay 1 gün (geçen süre)
  • İtki modülü: ≤ 3 ila 6 ay (planlanan) 1 yıl 2 ay 10 gün (geçen süre) (yörüngeye yerleştirilmesinden bu yana)
  • Vikram iniş aracı: ≤ 1 yıl 1 ay 22 gün (geçen süre)
  • Pragyan keşif aracı: ≤ 14 gün (planlanan)
Uzay aracı özellikleri
GövdeChandrayaan
ÜreticiISRO
Fırlatma ağırlığı3900 kg[1]
Yük ağırlığıİtki modülü: 2148,00 kg
İniş modülü (Vikram): 26 kg ağırlığındaki keşif aracı (Pragyan) dahil 1752 kg
Toplam: 3900,00 kg
Güçİtki modülü: 758 W
İniş modülü: 738W,
Keşif aracı: 50W
Görev başlangıcı
Fırlatma tarihi14 Temmuz 2023 (14 Temmuz 2023) 14:35:17 IST, (9:05:17 UTC)[2][3]
RoketLVM3 M4
Fırlatma yeriSatish Dhawan Uzay Merkezi
ÜstleniciISRO
Ay yörünge aracı
Uzay aracı bileşeniİniş aracı
Yörüngeye yerleşme5 Ağustos 2023
Yörünge parametreleri
Pericynthion yüksekliği153 km (95 mi)
Apocynthion yüksekliği163 km (101 mi)
Ay iniş aracı
Uzay aracı bileşeniKeşif aracı
İniş tarihi23 Ağustos 2023 (23 Ağustos 2023) 18:04 IST, (12:34 UTC)[4][5]
İniş yeri69°22′03″S 32°20′53″E / 69.367621°G 32.348126°D / -69.367621; 32.348126[6]
(Manzinus C ve Simpelius N kraterleri arasında)[7]
Chandrayaan-3 logo.png
 

Chandrayaan-3, Hindistan'ın Chandrayaan programı kapsamında ISRO tarafından gerçekleştirilen üçüncü, en yeni ve başarılı olan Ay keşif görevidir.[8] Bu görev, tıpkı Chandrayaan-2'deki gibi Vikram iniş aracını ve Pragyan adında bir keşif aracını (rover) içermektedir. İtki modülü, bir yörünge aracı gibi işlev görür. Bu itki modülü, aracın 153 × 163 km'lik bir ay yörüngesine ulaşana kadar iniş ve keşif aracı konfigürasyonunu taşıdı.[9][10]

İniş yönlendirme yazılımındaki son dakika hatası nedeniyle, iniş aracının ay yörüngesine girdikten sonra düşmesine neden olan Chandrayaan-2'nin ardından, başka bir ay görevi önerilmişti.[11]

Chandrayaan-3'ün fırlatılması 14 Temmuz 2023 tarihinde, IST ile 14:35'te gerçekleşti.[12] İniş aracı ve keşif aracı, 23 Ağustos 2023 tarihinde Ay'ın güney kutbu bölgesine yakın bir yere indi. Güç destekli alçalma, 23 Ağustos 2023 tarihinde yerel saatle (IST) yaklaşık 17:45'te başladı ve iniş aynı gün içinde yaklaşık olarak saat 18:04'te gerçekleşti. Bu başarı, Hindistan'ı Ay'ın güney kutbuna başarılı bir şekilde uzay aracı indiren ilk ülke yapmıştır.[13][14]

Uzay aracı görevini tamamladıktan sonra uyku moduna alınmış fakat sonrasında tekrar iletişim kurulamadığı açıklanmıştır.[15]

Kaynakça

  1. ^ "Chandrayaan-3 vs Russia's Luna-25 | Which one is likely to win the space race". cnbctv18.com. 14 Ağustos 2023. 16 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2023. 
  2. ^ "ISRO to launch moon mission Chandrayaan-3 on July 14. Check details". Hindustan Times. 6 Temmuz 2023. 8 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2023. 
  3. ^ "Chandrayaan-3 Launch LIVE Updates: Chandrayaan 3 successfully separated from LVM, injected to internal orbit". mint. 14 Temmuz 2023. 17 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2023. 
  4. ^ "Chandrayaan-3 launch on July 14; August 23-24 preferred landing dates". THE TIMES OF INDIA. 6 Temmuz 2023. 8 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2023. 
  5. ^ "ANI on Twitter". 14 Temmuz 2023. 17 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2023. 
  6. ^ "Mission homepage". 23 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2023. 
  7. ^ "India launches Chandrayaan-3 mission to the lunar surface". Physicsworld. 14 Temmuz 2023. 17 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2023. 
  8. ^ "Chandrayaan-3 just 1k-km from lunar surface". The Times of India. 11 Ağustos 2023. ISSN 0971-8257. 12 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  9. ^ "Chandrayaan-3 to cost Rs 615 crore, launch could stretch to 2021". The Times of India. 2 Ocak 2020. 19 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2020. 
  10. ^ "NASA – NSSDCA – Spacecraft – Details". 8 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2022. 
  11. ^ Guptan, Mahesh (16 Kasım 2019). "How did Chandrayaan 2 fail? ISRO finally has the answer". The Week. 19 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2020. 
  12. ^ "Chandrayaan-3". www.isro.gov.in. 10 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2023. 
  13. ^ "Chandrayaan-3 launch on 14 July, lunar landing on 23 or 24 August". The Hindu (İngilizce). 6 Temmuz 2023. ISSN 0971-751X. 11 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2023. 
  14. ^ @isro (20 Ağustos 2023). "Chandrayaan-3 mission" (X gönderisi). Erişim tarihi: 20 Ağustos 2023 – X vasıtasıyla. 
  15. ^ Habertürk. "Hindistan'ın Ay'a inen uzay keşif aracı ile temas kurulamıyor". Habertürk. 24 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2023. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Uzay aracı</span> araştırma yapmak üzere uzaya gönderilen insanlı veya insansız araçların ortak adı

Uzay aracı ya da uzay gemisi, Dünya'nın atmosferi dışında, özellikle dış uzayda çalışmak üzere tasarlanmış araç ya da makinedir. Uzay araçları insanlı ya da insansız olabilir. Bir uzay aracı telekomünikasyon, Dünya'nın gözlemlenmesi, meteoroloji, yolbul, uzay kolonizasyonu, gezegen keşfi, uzay turizmi, uzay savaşımı, uzay ortamında insan ve kargo taşınması gibi görevler için yapılmış olabilir. Bu tanım aynı zamanda yapay uyduları da kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Falcon Heavy</span>

Falcon Heavy, SpaceX tarafından tasarlanmış ve üretilmiş, kısmen yeniden kullanılabilen bir ağır yük fırlatma aracıdır. Falcon Heavy, Falcon 9 fırlatma aracının bir uyarlamasıdır ve Falcon 9 roket çekirdeğinin yanı sıra, Falcon 9 ilk aşamasından türetilmiş olan, fazladan iki adet sonradan eklenen roketten oluşmaktadır. Bu yapılandırma Alçak Dünya yörüngesine (ADY) çıkarılabilen görev yükü miktarını yaklaşık 54 tona yükseltecektir, bununla karşılaştırılacak olursa Falcon 9 v1.1 aracı 13 ton'a kadar görev yükünü ADY'ye çıkarabilmektedir. Falcon Heavy için ilk fırlatma 6 Şubat 2018 tarihinde başarılı olarak gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mars Orbiter Mission</span>

Mars Orbiter Mission (MOM) veya Mangalyaan, Mars'ın yörüngesinde araştırma yapmak için tasarlanmış bir uzay sondasıdır. Araç Hindistan Uzay Araştırma Örgütü tarafından 5 Kasım 2013 tarihinde fırlatılmış olup 24 Eylül 2014 tarihinde Mars yörüngesine girmiştir. Araç Hindistan'ın ilk gezegenler arası misyonu olup ISRO, Sovyet uzay programı, NASA ve Avrupa Uzay Ajansı'ndan sonra Mars'a ulaşan dördüncü uzay ajansı haline geldi. Aynı zamanda Hindistan Mars yörüngesine ulaşan ilk Asya ülkesi ve ilk girişiminde bunu gerçekleştiren ilk ülke oldu.

<span class="mw-page-title-main">Hindistan Uzay Araştırma Organizasyonu</span>

Hindistan Uzay Araştırma Organizasyonu merkezi Bengaluru şehrinde bulunan Hint hükümeti'nin uzay ajansıdır. Vizyonu, uzay bilimi araştırması ve gezegensel araştırmayı takip ederken "ulusal kalkınma için uzay teknolojisini kullanmaktır".

<span class="mw-page-title-main">Luna 25</span>

Luna 25, Roskosmos tarafından planlanan bir Ay'a iniş görevidir. Aracın Ay'ın güney yarımküresindeki Boguslavsky kraterine inmesi planlanmaktadır. 1970'lerdeki Sovyet Luna programının sürekliliğini vurgulamak için adı Luna-Glob lander'dan Luna 25 olarak yeniden adlandırıldı.

Çin Ay Keşif Programı veya Chang'e programı, Çin Ulusal Uzay İdaresi'nin Ay'a yönelik robotik görevlerdir. Program, ay yörünge, iniş, keşif ve örnek toplama araçlarını içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Chang'e 2</span>

Chang'e 2, Çin Ulusal Uzay İdaresi tarafından geliştirilen bir Ay uzay sondasıdır. Çin Ay Keşif Programı'nın ilk aşamasının bir parçası olup 2007'de fırlatılan Chang'e 1'in devamıdır. Chang'e 2'nin tasarımında Chang'e 1 ile benzerlik göstermesine karşın, daha gelişmiş bir yerleşik kamera da dahil olmak üzere bazı teknik yenilikler yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Chang'e 3</span>

Chang'e 3, Çin Ulusal Uzay İdaresi tarafından geliştirilen bir Ay uzay sondasıdır. Çin Ay Keşif Programı'nın ikinci aşamasının bir parçası olup bir robotik iniş aracı ve Yutu (玉兔) Ay keşif aracını içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Chang'e 4</span>

Chang'e 4 ilk defa Ay'ın Uzak Tarafı'na yumuşak iniş yapan Çin Ay Keşif Programı görevi. Robotik iniş takımı ve keşif aracı 7 Aralık 2018'de fırlatıldı. 3 Ocak 2019'da Ay'a iniş yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Chandrayaan-2</span>

Chandrayaan-2 (Sanskrit: चन्द्रयान-२; kelime anlamı ile 'Ay aracı'

<span class="mw-page-title-main">GSLV Mk III</span> Fırlatma aracı

Geosenkronize Uydu Fırlatma Aracı Mark III ya da diğer bir adıyla Fırlatma Aracı Mark 3 (LVM3), Hint Uzay Araştırma Organizasyonu (ISRO) tarafından geliştirilen üç aşamalı orta kaldırma fırlatma aracıdır. Öncelikle iletişim uydularını jeostasyonel yörüngeye fırlatmak için tasarlanmış olup, Hint İnsan Uzay Uçuşu Programı kapsamında mürettebatlı misyonlar ve Chandrayaan-2 gibi özel bilim misyonları için fırlatma aracı olarak tanımlanmıştır. GSLV Mk III, benzer şekilde adlandırılan GSLV Mk II'den daha yüksek bir yük kapasitesine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Artemis Programı</span> Ay ve Marsta insan keşfine olanak sağlayacak üç aşamadan oluşan uzay programı

Artemis Programı ya da Artemis görevi, Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) liderliğinde, Avrupa Uzay Ajansı (ESA), Japonya Uzay Araştırma Ajansı (JAXA) ve Kanada Uzay Ajansı (CSA) gibi uluslararası ortaklar tarafından yönetilen bir robotik ve insanlı Ay keşif programıdır. Projenin amacı "ilk kadın ve sıradaki erkeği" Ay'ın güney kutbuna indirmek olarak ifade ediliyor. Projenin ismini aldığı Artemis, Yunan mitolojisinde tanrı Apollon'un ikiz kız kardeşi ve ay tanrıçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Chandrayaan programı</span> Hindistanın ay uzay programı

Chandrayaan programı, Hindistan Uzay Araştırma Organizasyonu (ISRO) tarafından devam ettirilen bir dizi dış uzay görevidir. Program, ay yörünge aracı, çarpma aygıtı, yumuşak iniş aracı ve uzay araştırma aracını (rover) içerir. Programın adı Sanskritçe candrayāna'dan gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Lunar Flashlight</span>

Lunar Flashlight, gelecekte robotlar veya insanlar tarafından kullanılmak üzere Ay'daki su buzu çökellerini araştırmak, yerlerini saptamak, boyutunu ve bileşimini tahmin etmek için geliştirilen düşük maliyetli bir CubeSat Ay yörünge görevidir.

Hindistan Mars Keşif Programı, Hindistan Uzay Araştırma Örgütü'nün (ISRO) Mars'ın keşfine yönelik devam eden bir dizi dış uzay görevidir. Keşif şu anda Orbiter misyonlarıyla birincil aşamadadır.

Bu, Güneş Sistemi'nin keşfine odaklanması planlanan uzay araçlarının, uzay aracının fırlatılma tarihine göre sıralanmış bir listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ay görevleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Ay'ın insan tarafından keşfedilmesinin bir parçası olarak, Dünya'nın doğal uydusunu incelemek amacıyla çok sayıda uzay görevi gerçekleştirildi. Ay'a inişlerden Sovyetler Birliği'nin Luna 2'si, yüzeyine başarıyla ulaşan ilk uzay aracıydı ve 13 Eylül 1959'da kasıtlı olarak Ay'a çarpmıştı. 1966'da Luna 9, kontrollü yumuşak iniş gerçekleştiren ilk uzay aracı olurken, Luna 10 yörüngeye giren Luna 10 yörüngeye giren ilk görev olurken, 1968'de Zond 5 yaşam formlarını (kaplumbağaları) Ay'ın yakınına taşıyan ilk görev oldu.

Aşağıda yer alan Dünya dışı yörünge araçlarının listesinde dış yörüngede bulunan uzay araçları listelenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Halo yörünge</span>

Halo yörünge, yörünge mekaniği kapsamındaki üç cisim probleminde L 1, L 2 veya L 3 Lagrange noktalarından biriyle ilişkili olan periyodik ve üç boyutlu bir yörüngedir. Lagrange noktası terimi yalnızca boş uzayda var olduğu kabul edilen bir referans noktası olmasına rağmen, bu noktalarda yer alan cisimler kendine özgü olarak Lissajous yörüngesi veya Halo yörüngesi adı verilen yörüngelerde hareket edebilmektedir. Bu noktalar, iki gezegensel cismin kütleçekimsel olarak birbirine çekilmesi ile ana cismin kendi etrafındaki dönüşünü ifade eden Coriolis etkisi ve özellikle uzay araçlarının yörüngeye yerleştirilmesinde baz alınan merkezkaç kuvveti arasındaki etkileşime benzer bir nitelik taşıdığı düşünülebilir. Halo yörüngeleri, örneğin Güneş – Dünya yörüngesinde dönen uydu sistemi veya Dünya – Ay yörüngesinde dönen uydu sistemi gibi herhangi bir üç cisimli sistemde görülebilir. Her Lagrange noktasında, hem kuzey hem de güney halo yörüngelerinin sürekli "aileleri" bulunur. Halo yörüngeleri kararsız olma eğiliminde olduğundan, bilimsel amaçlara hizmet eden yapay bir uyduyu yörüngede tutmak için iticilerin kullanımı gerekebilmektedir.

<i>Kartal</i> Ay Modülü

Kartal Ay modülü (LM-5), ilk kez insanların Ay'a indiği Apollo 11'in mürettebatlı Ay iniş aracı olarak görev yapan uzay aracıdır. Adını görev ambleminde belirgin bir şekilde yer alan kel kartaldan almıştır. Ay modülü, Columbia komuta modülünde Dünya'dan Ay yörüngesine uçtu ve ardından 20 Temmuz 1969'da astronot Neil Armstrong tarafından Buzz Aldrin'in navigasyon yardımıyla Ay'a uçuruldu. Kartal modülünün inişi, Armstrong ve Aldrin tarafından isimlendirilen ve ilk olarak modülün inişinde duyurulan Tranquility Üssü'nü yarattı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.