İçeriğe atla

Chandragupta Maurya

Chandragupta Maurya M.Ö. 322 yılında, henüz 25 yaşındayken kendi adıyla anılan Maurya İmparatorluğu'nu kurar. Maurya'nın kariyeri eski çağ Hindistan tarihine ışık tutar. Onun sayesinde ilk kez bir hükümdarın asası altında Hindistan'ın en büyük politik birleşimi olmuştur.

Chandra Maurya
Chandra. Maurya

İmparatorluğu'nun Kuruluşu[1]

Eskiçağ Hint tarihinde önemli bir yere sahip olan Maurya İmparatorluğu yaklaşık olarak M.Ö 322'de Maurya'nın tahta geçmesiyle başlar ve son hükümdar Brihadratha'nın M.Ö 185'te öldürülmesiyle son bulur. tarafından kurulan Maurya İmparatorluğu'nun nasıl kurulduğu kesin olarak bilinmemektedir. “M.Ö 322 yılına doğru, kendi kralı Dana-Nanda’ya karşı İskender’le anlaşmak istemiş olan başkomutan Maurya, onunla birlikte yapamadığı işi, o çekildikten sonra yapar ve Nanda hanedanını devirip onun yerine geçer ve Maurya hanedanının ilk hükümdarı olur.”

Büyük İskender'in Hindistan'a düzenlediği sefer dünya tarihi açısından önemli bir olaydır. Ancak Hint kaynakları İskender'in Hindistan seferine karşı suskun kalmayı tercih ederler ve onu ülkelerine kuzeybatıdan giren istilacı biri olarak görürler. Ancak kabul edilen bir gerçek de İskender'in Hindistan'dan ayrılmasıyla Maurya'nın ilk Hint İmparatorluğunu kurmuş olmasıdır.

Son Nanda kralı Dhana - Nanda hırslı ve zalim bir kraldı. Yönetimi altındaki halka karşı acımasızdı. Halkı bu kötü yönetimden zekâsı ve becerisiyle başkomutan Maurya kurtardı.

Aile[1]

Maurya'nın ilk dönemdeki kariyeri hakkında çok fazla bir şey bilinmemektedir. Ancak, onun daha sonraki başarılarla dolu hayatı hakkında bilgi sahibiyiz. Brahman geleneğinde babasının Magadha kralı Nanda, annesinin ise aşağı bir kasttan Mūra adlı bir kadın olduğu ve Maurya isminin de bundan türediği belirtilmektedir. Aynı şekilde Cain geleneğinde ise onun köyde yaşayan bir çiftçinin kızının oğlu olarak dünyaya geldiği ve Maurya isminin de köyde yaşayan tavus kuşu terbiyecilerine (mayuraposhala) dayanarak türetildiği belirtilmektedir. Ancak bütün bu geleneklerin hiç biri onun hayatının ilk dönemiyle ilgili kesin bir bilgi vermez.

  1. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 26 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Elam</span> Antik bir medeniyet

Elam, İran'ın güneybatısında MÖ 3000'li yıllarda var olmuş antik bir medeniyet ve tarihsel bölge.

<span class="mw-page-title-main">İskender</span> MÖ 336–323 yılları arasındaki Makedonya kralı

İskender, asıl adıyla III. Aleksandros veya yaygın adıyla Büyük İskender, Yunan Antik Makedonya Krallığı'nın M.Ö. 336–323 yılları arasındaki kralıdır. M.Ö. 356 yılında Pella'da doğdu ve 20 yaşında babası II. Filip'in yerine tahta geçti. İktidarının uzun yıllarını Güneybatı Asya ve Kuzeydoğu Afrika'da eşi benzeri görülmemiş büyük askerî seferlerle geçirdi ve 30 yaşına geldiğinde Yunanistan'dan Kuzeybatı Hindistan'a kadar uzanan antik dünyanın en büyük imparatorluklarından birini oluşturdu. Hükümdarlığı süresince girdiği hiçbir muharebede yenilmeyen Büyük İskender, pek çok uzman kişi tarafından tarihin en başarılı askerî komutanlarından birisi olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Antik Çağ'da savaş</span> Antik Çağ Savaşları

Antik çağlarda savaş yazılı tarihin başlangıcından antik dönemin sonuna kadar geçen dönemdeki savaş tarzıdır. Avrupa'da Eski Çağ'ın sonu genellikle Batı Roma İmparatorluğu'nun yıkılmasıyla (476) eş tutulur. Çin'de de aynı şekilde beşinci yüzyılın sonu sayılabilir.

Helenistik Dönem, Büyük İskender'in istilalarıyla başlayan, Antik Dünya'da Grek etkisinin doruğa ulaştığı dönemdir. Dönem, Klasik Grek Dönemini izlemiştir ve Helenistik Dönem'in ardından, Klasik Grek egemenliğindeki bölge Roma Cumhuriyeti hakimiyetine geçmiştir. Bu dönemde dahi Klasik Grek kültürü hâlen Roma hakimiyetine sızmıştır. Öyle ki Latincenin yanı sıra Grekçe konuşulmaya ve yazılmaya devam edildi. Helenistik Dönem bazen, Klasik Grek Uygarlığı'nın gerileme ve çöküş dönemi olarak görülmektedir. Bir başka açıdan da Klasik Grek Uygarlığı ile Roma Uygarlığı arasında bir geçiş dönemi olarak görülür. Dönemin başlangıcı çoğu kez Büyük İskender'in ölüm tarihi olan MÖ 323 olarak alınır. Dönemin sonu ise Yunanistan Yarımadası'nın Roma Cumhuriyeti tarafından işgal edildiği MÖ 146 olarak kabul edilir. Bazı tarihçiler ise Büyük İskender'in imparatorluğu'ndan kalan son devlet olan Ptolemaios Hanedanlığı'nın Aktium Savaşı'nda yenilgiye uğrayıp yıkıldığı tarih olan MÖ 31-30 tarihini Dönem'in sonu olarak kabul ederler.

<span class="mw-page-title-main">Selefkî İmparatorluğu</span> Antik Helen devleti

Seleukos İmparatorluğu, Türkçe kullanımlar ile Selefkos veya Selevkos, İskender'in ölümünden sonra Makedonya İmparatorluğu'nun parçalanmasıyla İskender'in generallerinden I. Seleukos tarafından kurulan Helenistik imparatorluk. Başkentleri önce Seleukia, sonraları ise Antakya'ydı. Doğu Akdeniz'de, Irak'ta, İran'da, Türkmenistan'da, Pamir'de ve Hindistan'ın batısında bulunan topraklarda egemenliklerini sürdürmüşlerdir. Toprakları Roma İmparatorluğu tarafından ele geçirilinceye kadar Doğu Akdeniz'in hâkimiydiler. Seleukosların geniş toprakları 25 civarında eyalete bölünmüştü. “Strategos” veya “satrap” unvanlı valilerce yönetilen bu eyaletler Pers zamanındaki satraplıklardan daha küçüktü.

<span class="mw-page-title-main">Part İmparatorluğu</span> MÖ 3.yy MS 3.yy arasında hüküm sürmüş bir İranî imparatorluğu

Part İmparatorluğu, Arsakes İmparatorluğu olarak da bilinen, eski İran'da önemli bir siyasi ve kültürel güç olup Medler'den ve Ahamenişler'den sonra gelen üçüncü yerel hanedanlıktır. Hanedanın adı, MÖ 247 yılında, Helenistik krallık Selevkoslar'ın yönetiminde bir satraplık konumunda olan İran'ın kuzeydoğusundaki Parthia bölgesini ele geçirdikten sonra bağımsızlığını ilan eden Parni kabilesi lideri I. Arsakes'tan gelmektedir. Arsakes'in adı onursal bir unvan olarak kendisinden sonra gelen bütün Part kralları tarafından kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">I. Seleukos</span>

I. Seleukos Nikatōr Büyük İskender'in Makedon kumandanı. İskender'in ölümünden sonra başlayan Diadoki Savaşları'nda Seleukos, Seleukos hanedanını ve Seleukos İmparatorluğu'nu kurmuştur. Krallığı İskender'den sonra kurulan devletler arasında Roma yayılmasına karşı en uzun süre direnen ülkelerden biridir. Mısır'daki Ptolemaios Krallığı Seleukosların çöküşünden sonra 34 yıl daha dayanabilmiştir.

Ptolemaios hanedanı ya da Batlamyus Hânedânı, Mısır'da MÖ 305 ile MÖ 30 yılları arasında yönetimde bulunmuş bir hanedandı. Makedonyalı III. Aleksander'in ölümünden sonra onun fethettiği ülkelerde Diadoklar tarafından kurulan Helenistik hanedanlardan biridir. Bu hanedan Makedonyalı general Ptolemaios I Soter tarafından kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">I. Ptolemaios</span> Yunan General, Kral ve Firavun

I. Ptolemaios Soter veya Batlamyus, Büyük İskender'in bir generali olup onun ölümünden sonra Diadokhlar mücadelesinde öne çıktı. Diadoki devletlerinden biri olarak Antik Mısır'da MÖ 305/304'te firavun unvanını da alarak döneminde krallık yapmıştır. Ptolemaios Krallığı ve Ptolemaios hanedanı kurucusudur. Kurduğu hanedana babasının ismine atfen da Lagidan hanedanı ismi de verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">I. Ariarathis</span>

I. Ariarathes, Kapadokya'da bağımsız bir krallık kurulma teşebbüsü, Makedonyalı İskender'in istilâsı sırasında kumandanlarından Sabiktas'ı buraları itaat altına almak görevi ile göndermesine tepki olarak başladığı anlaşılmaktadır. Kapadokyalılar satrapları Mitrobazan'ın, Granikos Muharebesi'nde öldürülmüş olmasına rağmen kral III. Darius'a bağlı kalmışlar ve hatta Gaugamela Muharebesi'nde Mitrobazan'dan sonra satrap olan I. Ariarathes kumandasında bir ordu ile III. Darius yanında yer almışlardır. Bu savaşta Darius yenilince Kapadokyalılar Makedonya ve Ahamaniş hâkimiyetlerinden hiçbirini kabul etmeyerek Datames'ten 30 sene sonra I. Ariarathes'i kral ilân ederek, bağımsız devlet olmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Maurya İmparatorluğu</span> hindistanda kurulmuş büyük ve güçlü bir imparatorluk

Maurya İmparatorluğu, Antik Hindistan'da Demir Çağı'nda coğrafi olarak geniş bir tarihsel güç olan, M.Ö. 322 yılından M.Ö. 185 yılına kadar Mauryan hanedanı tarafından yönetilen imparatorluktur. Kökeni Hint yarımadasının doğusunda, Hint-Ganj Ovası'da hüküm süren Magadha Krallığı'na dayanan imparatorluğun başkenti Pataliputra oldu. İmparatorluk, Nanda İmparatorluğu'nu yıkan Chandragupta Maurya tarafından M.Ö. 322 yılında kuruldu. Büyük İskender'in generallerinden biri olan Seleukos'a karşı kazandığı zaferin ardından M.Ö. 305'te Afganistan'ın ve günümüz Pakistan'ının pek çok bölgesini ele geçirdi. Maurya, MÖ 324-297 yılları arasında, kendi rızasıyla oğlu Bindusara'ya tahtı bırakana kadar hüküm sürdü. Bindusara tahtta kaldığı dönemde Güney Hindistan'ın büyük bir bölümünü ele geçirdi. Ölümü Bindusara'nın oğlu Asoka ve kardeşi arasında geçen bir savaşa yol açtı. Kardeşini yenen Asoka, M.Ö. 268 yılında tahta çıktı, küçük bir krallık olan Kalinga'yı ele geçirdi. Bütün hayatını Budizm'in yayılmasına adayan Asoka, Maurya Hanedanlığı'nın en başarılı ve güçlü hükümdarlarından biri oldu. Asoka'nın M.Ö. 232 yılında ölümünün ardından imparatorluk küçük krallıklara ayrılır. M.Ö. 2. yüzyılda nüfusu elli milyon olarak tahmin edilen büyük bir imparatorluktur.

<span class="mw-page-title-main">Ptolemaios Krallığı</span> Mısırda MÖ 305ten MÖ 30a kadar hüküm sürmüş Helenistik Dönem krallığı

Ptoleme Krallığı veya Batlamyus krallığı Mısır'daki Helenistik Dönem krallığıdır. Krallık MÖ 323'te Büyük İskender'in ölümünden sonra I. Ptolemaios Soter tarafından kurulmuş ve Ptolemaios hanedanı tarafından yönetilmiştir. Krallık VII. Kleopatra'nın ölümünden sonra MÖ 30'da Roma İmparatorluğu tarafından yıkılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Asya tarihi</span> Kıta Tarihi

Asya tarihi, Asya'nın çeşitli bölgelerinde, merkezi Avrasya bozkırlarındaki duruma bağlı olarak daha fazla veya daha az bağlama sahip Doğu Asya, Güney Asya ve Orta Doğu'nun tarihi olarak görülebilir.

<span class="mw-page-title-main">Çola Hanedanı</span>

Çola Hanedanı, MÖ 300-MS 1279 yılları arasında Güney Hindistan'da varlığını sürdürmüş bir Tamil hanedandı. Hanedan, Güney Hindistan tarihinde en uzun hüküm süren hanedanlardan biriydi. Hanedan hakkındaki en erken kaynaklar, Maurya İmparatorluğu'nun Ashoka tarafından bırakılan M.Ö. 3. yüzyıldan kalma yazıtlardır. Tamilakam'ın Üç Taçlı Krallarından biri olan hanedan, MS. 13. yüzyıla kadar değişen topraklar üzerinde hüküm sürmeye devam etti.

<span class="mw-page-title-main">Greko-Budizm</span>

Greko-Budizm veya Grek Budizmi, MÖ 4. yüzyıl ile MS 4. yüzyılları arasında Baktriya ve Hindistan altkıtasında gelişmiş, Helenistik kültür ve Budizm arasındaki kültürel senkretizmdir. Bu etkileşim, İskender'in Yunan birlikler ile Hindistan'a yaptığı seferlerin kültürel bir sonucudur.

<span class="mw-page-title-main">I. Antigonos</span>

I. Antigonos Monophtalmos, , Büyük İskender'e bağlı Makedonyalı komutan ve Antigonos Hanedanı'nın ilk hükümdarı.

<span class="mw-page-title-main">Argead Hanedanı</span>

Argeadai veya Argead hanedanı, Dor Yunan kökenli eski bir Makedon kraliyet hanedanıydı. Onlar, MÖ 700 ila 310 yılları arasında Makedonya krallığının kurucuları ve yönetici hanedanıydılar.

<span class="mw-page-title-main">IV. Aleksandros</span>

IV. Aleksander Büyük İskender'in Roksane'den olan oğlu. İskender ardıllarının hakimiyet mücadelesi sırasında annesi ile birlikte Makedonya'da öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Satavahana Hanedanı</span>

Satavahanalar, Dekken bölgesinde bulunan eski bir Hint hanedanıydı. Modern bilim insanlarının çoğu Satavahana yönetiminin MÖ 2. yüzyılın sonlarında başladığına ve MS 3. yüzyılın başlarına kadar sürdüğüne inanırlar ancak bazıları yönetiminin başlangıcını Puranalara dayanarak MÖ 3. yüzyıla kadar geriye çekmektedir ancak bu teori arkeolojik kanıtlarla desteklenmez. Satavahana krallığı esas olarak bugünkü Andhra Pradesh, Telangana ve Maharaştra'dan oluşuyordu. Farklı zamanlarda yönetimi modern Gujarat, Madhya Pradeş ve Karnataka'nın bazı bölgelerine yayıldı. Hanedanlığın farklı zamanlarda Pratishthana (Paithan) ve Amaravati (Dharanikota) gibi olmak üzere farklı başkentleri vardı.